Hơ than cho trẻ sơ sinh có tốt không

Chuyện kiêng cữ sau sinh nở đã trở nên quá phổ biến đối với các mẹ Việt khi hầu hết chị em đều được người có kinh nghiệm khuyên rằng sinh xong phải kiêng nước, kiêng gió, phải đút bông tai,... Một trong những quan niệm khá phổ biến khác chính là phụ nữ sau sinh phải nằm hơ than. 

Gần đây, trên một nhóm dành riêng cho các bà mẹ đã có người đặt lại câu hỏi về vấn đề này và nhận được nhiều luồng ý kiến, lời khuyên khác nhau.

Hơ than cho trẻ sơ sinh có tốt không

Không kiêng cữ sau sinh, mẹ trẻ hối hận khi nghe bác sĩ nói phải cắt bỏ tử cung

Ban đầu A Lan chỉ thấy cơ thể hơi mệt mỏi, thường xuyên chóng mặt nhưng không lâu sau cô bắt đầu thấy lưng tê dại và đặc biệt đi tiểu rất buốt.

Cho người mẹ sau khi sinh nằm than là một tập tục đã tồn tại từ lâu đời. Cho đến nay, vẫn nhiều gia đình duy trì việc hơ lửa sau sinh gây khá nhiều tranh cãi xoay quanh vấn đề sức khỏe. Vậy việc cho mẹ nằm than sau sinh có tốt không? Sau đây chính là câu trả lời dành cho bạn.

Hơ than cho trẻ sơ sinh có tốt không

Có nên nằm than sau sinh hay không?

Nguồn gốc của tập tục nằm than sau sinh

Máu là chất dịch lưu thông khắp mọi bộ phận và cơ quan trong cơ thể, có nhiều chức năng quan trọng như cung cấp oxy, dưỡng chất và điều hòa thân nhiệt. Khi chuyển dạ sinh con, người mẹ thường mất một lượng mái nhất định. Trung bình lượng máu mất đi là khoảng 300ml, nhưng có người thậm chí còn mất đến 500ml máu khi sinh nở. Chính vì lượng máu mất đi quá lớn, mô không được cung cấp chất dinh dưỡng và bị mất nhiệt.

Nằm than sau sinh là một phong tục phổ biến tại các tỉnh thành ở miền bắc và miền trung Việt Nam, nơi có khí hậu lạnh giá vào mùa đông. Mục đích của việc này là giữ ấm cơ thể của người mẹ để bù đắp cho việc mất nhiệt do mất máu khi sinh. Đồng thời, hơi nóng khi hơ than cũng giúp làm giảm mùi tanh của máu và sản dịch.

Bên cạnh đó, người mẹ thời bấy giờ phải ở cữ trong một căn nhà tạm không chắn được khí lạnh từ bên ngoài tràn vào. Thời xưa cũng không có các thiết bị hiện đại như điều hòa hay lò sưởi, do đó gia đình thường đốt bếp hơ than để giúp làm ấm cơ thể cho mẹ và bé không bị nhiễm lạnh.

Hơ than cho trẻ sơ sinh có tốt không

Tục nằm than là để giữ ấm cho cơ thể mẹ và bé.

Nguy cơ từ việc hơ than cho mẹ và bé sau sinh

Tục nằm than sau sinh từ xưa xuất hiện là do điều kiện thời bấy giờ không tốt như hiện nay. Nếu có thể, không nên cho mẹ và bé hơ than bếp lửa để tránh những nguy cơ bao gồm:

  • Ngộ độc khí: Than khi được đốt lên sẽ sản sinh ra hai loại khí: CO và CO2. Chúng là loại khí có thể gây ngạt và gây ngộ độc, nhẹ thì suy hô hấp, viêm phổi, nặng thì khiến bé ngạt thở hay thậm chí là tử vong.
  • Gây bỏng: Bếp than được đặt dưới giường có thế tiềm ẩn nguy cơ gây bỏng cho mẹ và bé. Đặc biệt là trẻ sơ sinh có làn da mỏng và nhạy cảm, rất dễ bị tổn thương và bỏng do nhiệt độ cao từ bếp than.
  • Gây hỏa hoạn: Bếp than đặt dưới giường gỗ và nệm cao su tiềm ẩn nguy cơ gây cháy rất cao.
  • Gây sốc nhiệt: Bếp than tỏa ra nhiệt độ không đồng đều có thể khiến mẹ và bé cảm thấy mệt mỏi.
  • Thiếu vệ sinh: Nhiệt độ cao khiến cơ thể ra nhiều mồ hôi kết hợp với tro than trong không khí gây bám bẩn trên da bé. Bên cạnh đó, trẻ sơ sinh còn phải kiêng tắm rửa nên sẽ dễ gặp phải vấn đề về da như: hăm, rôm sảy, ngứa ngáy. Trường hợp nặng còn bị nhiễm trùng da, nếu không phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn đến nhiễm trùng máu.

Hơ than cho trẻ sơ sinh có tốt không

Bếp than tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe mẹ và bé.

Biện pháp giữ ấm thay thế việc nằm than

Tục nằm than sau sinh thực chất chỉ để giữ ấm cho cơ thể mẹ và bé. Vối sự tiến bộ của khoa học, chúng ta có thể làm ấm bằng những biện pháp an toàn và tiện lợi hơn như:

  • Cho mẹ và bé nằm trong phòng kín gió.
  • Tùy vào khí hậu của từng vùng mà người mẹ có thể cần mặc đồ ấm hoặc không. Trang phục giữ ấm bao gồm: áo ấm, tất chân, găng tay và khăn choàng cổ.
  • Sử dụng các thiết bị hiệu đại như lò sưởi điện hay máy điều hòa.
  • Giữ ấm cơ thể bằng các phương pháp như xông hơ, xoa bóp bằng dầu, rượu gừng hoặc rượu nghệ.
  • Đảm bảo chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng.
  • Tắm gội bằng nước ấm để làm sạch cơ thể và lau khô ngay sau khi tắm.
  • Vận động sớm sau sinh để cơ thể sinh nhiệt và giúp máu huyết lưu thông tốt hơn.

Hơ than cho trẻ sơ sinh có tốt không

Mặc đồ ấm là cách hiệu quả để giữ thân nhiệt mẹ và bé sau sinh.

Nhìn chung, tục nằm than sau sinh chỉ phù hợp với điều kiện sinh nở thời xưa khi khoa học còn lạc hậu. Nếu có thể thì nên áp dụng những biện pháp giữ ấm khác an toàn hơn để tránh những rủi về sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Quan niệm xưa cho rằng hơ than sau sinh giúp trẻ trở nên cứng cáp hơn. Hơ than cho mẹ để giúp mau chóng hồi phục sức khỏe, không đau nhức mình mẩy về sau. Chính vì vậy việc hơ than sau sinh là không thể thiếu.

1Hơ than cho mẹ và bé là cách làm truyền thống từ xưa

Thế nhưng các nghiên cứu hiện đại cho thấy việc hơ than cho mẹ và bé là lợi bất cập hại.

Nguyên nhân là không tìm thấy các lợi ích nói trên khi hơ than cho mẹ và bé. Nhưng bên cạnh đó việc đốt và hơ than trong môi trường kín gió khiến không khí ngột ngạt do khí CO2 khi đốt than tỏa ra.

Mẹ có thể ít bị ảnh hưởng hơn do khỏe mạnh hơn, nhưng bé thì rất dễ bị ảnh hưởng. Các biểu hiện thường thấy là bị ngạt dẫn đến các tổn thương ở hệ thần kinh.

Kể cả nhiệt độ lò than nóng lạnh bất thường cũng khiến mẹ và bé bị ảnh hưởng theo. Sự thay đổi nhiệt độ nhanh chóng có thể khiến cả mẹ và bé dễ mắc các chứng như cảm cúm.

Có không ít trường hợp trẻ và sản phụ phải đi cấp cứu vì tình trạng bỏng, nhiễm trùng da hay vết mổ do ảnh hưởng của việc hơ than này. Thậm chí có trường hợp mẹ và bé tử vong do không cẩn thận khi dùng than hơ và sưởi ấm trong mùa lạnh gây ra hỏa hoạn.

2Không nên hơ than cho mẹ và bé để tránh nguy hiểm mẹ nhé

Như vậy có nên hơ than cho trẻ sơ sinh không thì câu trả lời là không mẹ nhé, nhất là trong thời đại đã có rất nhiều cách hỗ trợ khác để mẹ có thể giữ ấm áp cho bé như ngày nay. Việc kiêng cử sau khi sinh hiện nay cũng đã có nhiều thay đổi phù hợp hơn so với thời trước.

Một số mẹ miền Bắc có thể dùng bòng đèn hơ dưới giường để sưởi ấm cơ thể cho mẹ và bé nếu gia đình không có điều kiện để sử dụng máy điều hòa hay dùng lò sưởi điện. Lưu ý là khi dùng cách này bạn cần đảm bảo sự an toàn của hệ thống điện nhé.

Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn rất nhiều mẹ sau sinh vẫn áp dụng cách hơ than sau sinh cho trẻ. Nếu vẫn tiếp tục giữ cách truyền thống này mẹ nên lưu ý an toàn khi sử dụng than lửa và cần phải tạo không gian thoáng đãng cho phòng ngủ để tránh ngộp cho bé.

Hy vọng bài viết này giúp mẹ bớt băn khoăn trong việc có nên hơ than cho trẻ sơ sinh không cũng như cảnh giác hơn đối với loại hình chăm sóc sau sinh truyền thống này.