Say tàu xe thật đáng sợ, làm thế nào để vượt qua nó? Say tàu xe dù không phải là “bệnh” gì ghê gớm, nhưng nếu một khi bị mắc chứng này thì bạn sẽ vô cùng khổ sở. Hạn chế đi lại, không thoải mái khi đi xa, thậm chí khiến bạn không dám đến gần nơi có ống khói xe. Nhiều người sẽ bị cảm giác buồn nôn, rồi “nôn thốc nôn tháo’’ như cào gan ruột, thậm chí nôn ra dịch xanh dịch vàng, xỉu thiếp đi không kiểm soát được bản thân. Từ đó có cảm giác sợ không dám đi xe nữa. Những rắc rối đó có thể giải quyết nếu như bạn biết tận dụng những bí quyết nhỏ sau đây để mỗi lần có việc phải đi xe thì không còn quá lo lắng hay áp lực nữa. Vì sao có hiện tượng say tàu xe? Tất cả các kiểu say khi di chuyển trên các phương tiện giao thông đều có nguyên nhân giống nhau. Đó là khi đôi mắt và các cơ quan khác trên cơ thể chuyển đến cho não một tín hiệu bị mâu thuẫn. Khi bạn ngồi trên xe, mắt sẽ chuyển về não nói rằng cơ thể đang ngồi yên, không di chuyển. Nhưng hệ thống tiền đình ở trong tai, nơi phụ trách cảm giác cân bằng của cơ thể lại báo về não rằng cơ thể đang di chuyển. Khi những thứ bạn nhìn thấy và bạn cảm thấy bị mâu thuẫn nhau, não sẽ xuất hiện hiện tượng bị nhầm lẫn, một dấu hiểu gửi đến não giống như cơ thể có cảm giác bị trúng độc, từ đó não sản xuất ra một phản ứng chống lại trạng thái ngộ độc, gây ra hiện tượng nôn ói.
 Làm thế nào để thoát khỏi hiện tượng say tàu xe? 1. Không nên nhịn đói khi đi xe Khi bị đói bụng rất dễ bị say xe, vì vậy bạn nên ăn một chút gì đó trước khi lên xe. Tuy nhiên không nên ăn quá no. Bởi khi có quá nhiều thức ăn trong dạ dày, cơ quan này phải làm việc vất vả, tiêu hóa thức ăn liên tục sẽ khiến bạn dễ bị say xe hơn. 2. Uống thuốc chống say Mỗi lần có kế hoạch đi xe đường dài, bạn có thể uống thuốc chống say xe trước khi lên xe khoảng 40 phút. Uống thuốc với nước ấm hoặc bổ sung thêm Vitamin B1 để giảm thiểu khả năng bị say xe.
3. Nhìn ra xa Khi lên xe, nếu bị say thì nên hạn chế nhìn vào những vật gần, màn hình điện thoại hay đọc sách. Hãy cố gắng nhìn ra các điểm càng xa càng tốt, tập trung tầm mắt vào những nơi xa bên ngoài cửa sổ xe có thể giúp não xác định các tín hiệu chính xác rằng bạn đang di chuyển. Nên ngồi thẳng, nhìn về phía trước và nhìn ra xa. Không nên ngồi ngược hướng xe chạy, ngồi nghiêng lệch sang hai bên hoặc liên tục “ngọ nguậy” quá nhiều trên xe, di chuyển qua lại cũng sẽ gây chóng mặt. 4. Bấm huyệt mát xa Có 2 huyệt vị giúp bạn hạn chế say xe đó là huyệt nội quan và huyệt hợp cốc. Chịu khó bấm 2 huyệt này trong khi di chuyển trên xe sẽ giúp giảm tình trạng say đáng kể.
Huyệt nội quan (tay bấm huyệt)
Huyệt hợp cốc 5. Gừng tươi Có thể dùng một miếng gừng tươi hoặc một miếng khoai tây tươi dán vào vùng rốn, sau đó dùng băng dính dán dính chặt vào trong quá trình di chuyển. Đồng thời có thể dán ở huyệt nội quan hoặc ngậm một miếng gừng tươi trong miệng cũng mang lại hiệu quả tương tự. 6. Vỏ cam quýt Dùng một ít vỏ cam quýt tươi cuộn tròn lại nhét vào mũi, tinh dầu ở vỏ cam sẽ giải phóng trong mũi, làm cho bạn giảm cảm giác buồn nôn và ói mửa. Nếu không có vỏ cam thì có thể dùng vỏ chanh hoặc các trái cây họ cam quýt đều được.
7. Chuyển hướng sự chú ý Khi không có thuốc hoặc không thể uống thuốc chống say, bạn có thể thắt thắt lưng chặt hơn hoặc dùng vật gì chèn quấn quanh bụng với mục đích làm cho bụng được chặt lại, các cơ quan nội tạng không bị lỏng, di chuyển tự do trong khoang bụng. Điều này dễ khiến cho bạn bị nôn sau mỗi lần xe chạy gặp phải “ổ gà”. Hãy chú ý đến việc gì đó khác thay vì suy nghĩ rằng bạn đang đi xe, bạn sợ say và bạn có cảm giác buồn nôn. Càng nghĩ nhiều, càng dễ bị say. 8. Chú ý thông gió Những chiếc xe nhỏ kín mít hoặc những xe nặng mùi xăng dầu thì đều là nguyên nhân khiến việc say xe trở nên trầm trọng hơn. Nếu không mở được cửa kính xe, bạn nên ngồi ở nơi có nhiều gió nhất trên xe, ví dụ như phía trước xe, nơi có họng điều hòa. Ngoài ra, nếu không có giải pháp tốt hơn, bạn nên cố gắng ngủ trong thời gian di chuyển. Ngủ là cách tốt nhất để dỗ dành cơ thể vượt qua được cảm giác say xe một cách nhẹ nhàng. 9. Không nên ăn ngay khi đã bị nôn Sau khi lên xe, bạn đã không chịu nổi việc say xe nữa và bắt đầu bị nôn. Lúc này thì đành phải để nôn cho hết và không tiếp tục ăn uống trong giai đoạn này. Phản ứng nôn của cơ thể đang tồn tại thì sẽ điều khiển não chỉ huy việc nôn cho bằng sạch thức ăn có trong dạ dày. Sau khi đỡ hơn, bạn mới có thể bắt đầu uống nước đường hoặc ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa. 10. Phải chuẩn bị phương án dự phòng Dù muốn hay không, nếu bạn là người dễ bị say xe thì nên chuẩn bị trước những chiếc túi nylon để có khi phải dùng đến. Lưu ý là trước khi lên xe không nên ăn uống quá nhiều, đặc biệt là các chế phẩm từ sữa.
11. Tập thể dục Vận động, tập thể dục thể thao là cách tốt nhất và lâu dài nhất trong việc giảm nhẹ chứng say xe ở nhiều người. Thân thể khỏe mạnh thì mới vượt qua được cảm giác bị say xe tấn công. Bởi khi bạn đã quen với vận động, nhào lộn, cơ thể liên tục thay đổi trạng thái, thì khi ngồi trên xe với tốc độ nhanh hoặc gặp đường xấu “ổ gà” thì vẫn có thể kiểm soát được sự cân bằng. Người bị nôn ói do say xe, nên ăn uống thế nào? Đối với người có dạ dày nóng 1. Dùng một ít củ mã thầy, rửa sạch, gọt vỏ, thêm nước nấu thành canh và uống. 2. Nấu cháo gạo trắng và hạt đậu xanh loãng, thêm chút muối rồi ăn lúc nóng ấm. Đối với người có dạ dày lạnh 1. Dùng ít gừng tươi, để nguyên vỏ, rửa sạch, thái lát, giã nhỏ rồi pha với nước để uống. 2. Dùng 3 lát gừng tươi, nấu cùng 100g gạo trắng thành cháo, thêm khoảng 5g nhục đậu khấu nấu tiếp cho chín thì ăn cháo ấm nóng. Xem thêm về các kỹ năng khi lái xe
Từ thời cổ đại, người Hy Lạp và La Mã cổ đại đã có kiến thức về chứng say khi di chuyển bằng phương tiện đi lại. Do đó, có thể nói chứng say tàu xe đã tồn tại qua một lịch sử lâu đời.
Say tàu xe là cảm giác hình thành khi chuyển động cảm nhận trong tai, chuyển động cảm nhận ở mắt và cảm nhận ở cơ bắp xung đột với nhau. Khi đó, não bộ không thể xử lý tất cả các tín hiệu xung đột này, gây cho cơ thể cảm giác chóng mặt và buồn nôn.
Tai trong là một phần của hệ tiền đình (Tiền đình là một hệ thống thuộc hệ thần kinh, bao gồm 3 cặp ống bán khuyên, xoang nang và cầu nang, có chức năng xử lý các thông tin thuộc về kiểm soát sự thăng bằng của cơ thể và những chuyển động của mắt). Tai trong có nhiệm vụ kiểm soát cảm giác cân bằng của cơ thể. Ống bán khuyên chứa dịch lỏng chuyển động khi đầu di chuyển. Xoang nang và cầu nang nhạy cảm với trọng lực. Những bộ phận này phát tín hiệu để não bộ nhận biết khi cơ thể đứng lên hay ngồi xuống.
Não bộ nhận tín hiệu từ các bộ phận ở tai trong, và thường hiểu được những tín hiệu này. Tuy nhiên, đôi lúc não bộ cũng bị rối. Ví dụ như, khi ngồi trên máy bay, hành khách cảm thấy mình đang di chuyển nhưng mắt lại gửi tín hiệu tới não rằng thực chất họ đang ngồi yên. Một ví dụ khác, sau một chuyến du thuyền dài trên biển, hành khách sẽ có cảm giác dập dềnh dù đã lên mặt đất. Não bộ nhận tín hiệu từ các bộ phận ở tai trong, và thường hiểu được những tín hiệu này
Bất cứ ai đều có thể bị say tàu xe, nhưng đối tượng phổ biến nhất là trẻ em và phụ nữ có thai. Không giống như cảm lạnh, say tàu xe không phải bệnh lây nhiễm.
Say tàu xe đến nhanh và có thể nhanh chóng gây đổ mồ hôi lạnh cùng cảm giác buồn nôn. Một số triệu chứng khác bao gồm:
Ngoài ra, một số người còn bị đau đầu, cảm giác vô cùng mệt mỏi, thở nông.
Ở hầu hết mọi người, triệu chứng không kéo dài quá lâu, thường sẽ hết khi cơ thể quen với di chuyển của tàu xe. Nếu cơn say tàu xe không tự hết, có thể thử một vài cách đơn giản:
Chọn chỗ ngồi cạnh cánh máy bay, boong trên tàu thủy, và hàng ghế trước của xe khách. Gừng tươi có tác dụng tốt cho người bị say xe
Một số biện pháp tự nhiên giúp giảm cảm giác say xe: Gừng tươi: Một số nhà khoa học chứng minh rằng rễ gừng tươi vốn từ lâu đời được sử dụng như một bài thuốc truyền thống chữa buồn nôn, có hiệu quả tốt đối với các triệu chứng say tàu xe. Cắt một lát gừng tươi cầm trên tay, lúc ngồi trên xe ô tô đặt ở dưới lỗ mũi để cho mùi vị hăng, cay bay vào trong mũi. Cũng có thể cắt một miếng gừng dán vào rốn, lấy băng bông dính lại là được. Bạc hà: Lá bạc hà giúp cơ thể dễ chịu, mùi hương bạc hà làm dịu cảm giác say xe. Châm cứu và bấm huyệt. Khi say xe có thể dùng ngón tay cái ấn vào huyệt nội quan (huyệt nội quan nằm ở bên khớp cổ tay, trên vân ngang cổ tay, khoảng giữa ngón tay giữa và gân mu bàn tay. Thuốc chống say: Thuốc kháng histamine, không cần bán theo đơn, loại thuốc này thường dùng để điều trị dị ứng, ngoài ra cũng có khả năng tạo cảm giác cân bằng. Uống thuốc trước khi khởi hành khoảng nửa tiếng, mỗi liều uống cách nhau từ 4 đến 6 tiếng. Cần dán miếng dán đúng vị trí trước khi khởi hành 4 tiếng. Một liều kéo dài 3 ngày. Các thuốc khác bao gồm:
Tất cả thuốc đều có tác dụng phụ, bao gồm lơ mơ và khô miệng.
Say tàu xe thường hết sau khi xuống xe. Tuy nhiên, nếu tình trạng chóng mặt, đau đầu, nôn tiếp diễn, hoặc mất thính lực, đau ngực, hãy liên hệ ngay với bác sĩ XEM THÊM: |
