Lời căn dân của thần Kim Quy có ý nghĩa như thế nào

Rùa thần Kim Quy (金龜) hay Rùa vàng, còn gọi là Thanh Giang sứ giả (清江使者), theo truyền thuyết là sinh vật thần thánh đã giúp An Dương Vương xây thành Cổ Loa và cải tiến nỏ thần.

Lời căn dân của thần Kim Quy có ý nghĩa như thế nào

Hình gốm Rùa thần mang trên lưng thanh kiếm Vua Lê Lợi trả.

An Dương Vương xây thành Cổ Loa mấy lần không được. Thành xây xong thì chỉ một thời gian ngắn là bị đổ. Sau nhiều lần xây An Dương Vương quyết định lập đàn tế lễ bên bờ sông. Một vị thần hiện ra cho biết sứ giả Thanh Giang sẽ đến giúp. Một thời gian sau một con rùa nổi lên xưng là sứ Thanh Giang. Rùa giúp vua trị yêu quái Bạch Kê Tinh (Gà trắng tu luyện nghìn năm thành tinh). Sau đó, thành chỉ xây nửa tháng là xong.

 

Tượng Rùa tại Đền Cuông.

Sứ Thanh Giang ở với An Dương Vương 3 năm. Khi đi còn tháo móng trao làm lẫy nỏ. Lẫy nỏ được lắp vào tạo thành Nỏ Thần.[1]

  • Những mũi tên đào được có 3 cạch khác hẳn với những mũi tên 2 cạch trong các họa tiết còn lưu lại.
  • Người Việt thời Hùng Vương vẫn còn chưa hề có chữ viết vậy lá thư kia là thế nào?
  • Sự xuất hiện của thần Kim Quy mang nhiều tính kì bí, một số nhà nghiên cứu cho rằng bên cạnh vật tổ là chim Lạc, thời này xuất hiện thêm vật tổ là con rùa. Nhưng trong truyền thuyết thần rùa xuất hiện dưới danh nghĩa là bạn của An Dương Vương chứ không phải là tổ, hơn nữa những dân tộc liên quan đến con rùa thì nhiều nhưng hầu như rất ít dân tộc lấy rùa làm vật tổ.
  • An Dương Vương
  • Cổ Loa

  1. ^ Lịch sử Việt Nam bằng tranh - tập 4: nước Âu Lạc.

  1. Nghia M. Vo: Legends of Vietnam: An Analysis and Retelling of 88 Tales, McFarland, Jefferson NC 2012, S. 69–72, 103–107
  2. Nghia M. Vo: Legends of Vietnam: An Analysis and Retelling of 88 Tales, McFarland, Jefferson NC 2012, S. 120/121
  3. Arne Perras, Süddeutsche Zeitung: Tod der Obersten Schildkröte, 21. Januar 2016

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Rùa_thần_Kim_Quy&oldid=66302405”

Con rùa (tiếng Pháp Tortue, tiếng Anh Turtle) (có chung một gốc từ), là một loài động vật thuộc vực Eukaryota, giới Animalia, thuộc ngành Chordata.

Lời căn dân của thần Kim Quy có ý nghĩa như thế nào

Hình gốm Rùa thần mang trên lưng thanh kiếm Vua Lê Lợi trả.

Có lẽ đặc thù văn hoá sông nước của người Việt, con rùa nước (rùa đầm, rùa biển) đã trở thành một biểu tượng thiêng liêng và thần thánh hoá trong tâm trí người Việt. Cụm từ rùa thần Kim Quy được gán cho một nhân vật thần thánh với hình dáng là con rùa vàng to lớn xuất hiện từ biển cả.

Sơ đồ thành Cổ Loa

Trong văn hoá Việt Nam, con rùa mang biểu tượng thần thánh, linh thiêng lần đầu tiên xuất hiện trong truyền thuyết dưới thời dựng nước Âu Lạc của An Dương Vương - Thục Phán. Theo truyền thuyết, dưới thời An Dương Vương dựng nước, Rùa thần - Kim Quy đã xuất hiện hai lần để giúp nhà vua. Lần đầu tiên ngài xuất hiện để giúp An Dương Vương xây thành công thành Cổ Loa và cho nhà vua một cái móng thần của mình để làm ra nỏ thần, nỏ thần có thể bắn ra hàng trăm ngàn mủi tên, để bảo vệ đất nước khỏi sự xâm lăng của giặc phương Bắc. Lần thứ hai thần Kim Qui xuất hiện để chỉ ra kẻ bán đứng đất nước là Mỵ Châu và đưa An Dương vương về biển.

Ngoài ra rùa trong văn hoá Việt rất nổi bật trong quá trình đấu tranh giữ nước, dưới thời nhà Minh xâm lược và đô hộ Đại Việt, theo truyền thuyết rùa thần đã giúp Lê Lợi đánh bại giặc phương Bắc bằng việc cho ngài mượng thanh gươm thần, và sau đó thần Kim quy lấy lại gươm ở Hồ Hoàn Kiếm khi nhà vua ngự thuyền rồng trên hồ này, và từ đó hồ này được gọi là hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm.

Trong quan niệm của người Việt Nam ngàn đời nay, có hai con vật được cho là đại diện cho sự linh thiêng, thần thánh và cội nguồn của dòng giống dân tộc, đó là con rồng và con rùa. Trong đó con rồng là một biểu trưng đặc thù (mang tính chất huyền sử, không có thật), mà theo nghiên cứu của các nhà văn hoá học Việt Nam thì nó được tạo ra từ hình tượng con cá sấu, cũng là sản phẩm của văn hoá lúa nước, gắn liền với sông ngòi. Con rồng trong văn hoá Việt rất là linh thiêng, nó là hình tượng của Lạc Long Quân, người cha của dân tộc Việt và biểu trưng cho biển cả mênh mông và sông nước ngàn dặm, đó có thể gọi là Long vương (trong quan niệm của người Trung Quốc) nhiều lần hiện thân giúp đỡ con cháu người Việt qua khỏi các nạn thiên tai. Trong đó con rùa hiện thân như là một thần linh (một con vật có thật) hộ mạng và bảo trợ cho người Việt và các vùng đất họ sinh sống. Dường như theo quan niệm của người Việt thời xưa, thần Kim Quy và một cận thần của Cha Lạc Long Quân, có nhiệm vụ nhận lệnh từ người để giúp đỡ con cháu Việt tộc.

Ngày nay con rùa vẫn giữ một nét đặc trưng cơ bản mang tính thiêng liêng, thần thánh trong quan niệm và văn hoá của người Việt. Tại hồ Gươm, hiện vẫn còn một số cá thể rùa, được xác định là sống cách thời chúng ta vài trăm năm, và là biểu tượng của Thủ đô ngàn năm văn hiến - Hà Nội và cho cả Việt Nam.

Biểu tượng của con rùa cũng có 2 mặt

  • Mặt tích cực là nó gắn với thần bảo tồn trong thần thoại, còn ở Việt Nam nó gắn với thần Kim Quy. Ý nghĩa tích cực của nó là có mái khum, tượng trưng cho bầu trời, bụng nó phẳng tượng trưng cho mặt đất. Và cái nhà sàn người Việt ở chính là biểu tượng bắt nguồn từ hình tượng con rùa, mang ý nghĩa vững chắc. Con người sống trong nhà sàn đó là sống trong nguồn sinh lực nối giữa trời và đất nên người ta cảm thấy hạnh phúc, khỏe mạnh. Còn sự tích “trả gươm cho rùa” của ông cha ta chính là sự huyền thoại hóa việc sống chung với lũ lụt để phát triển nghề nông nghiệp ở thời Lê Sơ. Đồng thời tô thêm vẻ huyền bí, lẽ thuận ý trời trong sự tích lấy gươm và trả gươm của người anh hùng dân tộc Lê Lợi vốn xuất thân từ tầng lớp dân chúng.
  • Ý nghĩa tiêu cực về rùa đó chính là rùa và rắn là hai con vật thủy quái luôn luôn dâng nước làm lũ lụt. Cả người Á Đông đều có ý chống lại việc đó. Biểu hiện đầu tiên của việc chống lại đó gắn với ông Lý Ông Trọng, ông ấy đã thò tay xuống nước khoắng đưa con rùa (còn được gọi là con giải) đó lên vì nó dâng nước phá đê. Sự tích cây Phướn của Phật giáo lý giải điển cố phạt tội "Rùa phải cõng hạc". Ca dao: Thương thay thân phận con rùa/Lên đình cõng hạc xuống chùa đội bia.

Văn hoá châu Mỹ bản địaSửa đổi

Người Maya thể hiện Thần Mặt Trăng mặt một áo giáp đồi mồi. Theo người Iroquois, người Bà của loài người từ trên trời rơi xuống biển, lúc ấy chưa có đất. Một con rùa đã vớt bà lên chiếc lưng bị con chuột xạ phủ đầy bùn lấy từ đại dương. Hòn đảo đầu tiên, về sau sẽ trở thành Trái Đất đã dần dần hình thành như vậy. Theo Krickeberg, huyền thoại này có nguồn gốc algonkine. Cũng theo huyền thoại ấy, con Rùa Lớn còn xuất hiện lại hai lần nữa để bảo đảm sự phát triển của loài người; từ lẻ cõng thế giới đã chuyển sang thần sáng thế và sang tổ tiên huyền thoại như thế đó: lần thứ nhất rùa hiện lên dưới dạng một chàng trai, có những hình vân trên cánh tay và chân, làm cho người con gái của người Bà trên trời thụ thai một cách thần diệu, từ đó sinh ra những vị thần sinh đôi đối khán, những thần sáng tạo ra cái thiện và cái ác. Lần thứ hai vị thần sinh đôi thiện rơi xuống một cái hồ, đến được trước căn lều của cha mình là Rùa Lớn, Rùa Lớn trao cho chàng một cây cung và hai bắp ngô, một bắp đã chín để gieo, một bắp còn sữa để nướng (người Iroquois là một dân tộc săn bắn đã chuyển sang nông nghiệp). Những niềm tin đó được tìm thấy tại các bộ lạc Bắc Mỹ khác, như ở người Sioux và người Huron...

Biểu tượngSửa đổi

ReferencesSửa đổi

  1. ^ Cirlot, Juan-Eduardo, trans. Sage, Jack, 2002, A Dictionary of Symbols, Courier Dover Publications, ISBN 0-486-42523-1.
  2. ^ Ball, Catherine, 2004, Animal Motifs in Asian Art, Courier Dover Publications, ISBN 0-486-43338-2.
  3. ^ a b Lutz, Peter L., Musick, John A., and Wyneken, Jeanette, 2002, The Biology of Sea Turtles, CRC Press, ISBN 0-8493-1123-3.
  4. ^ Garfield, Eugene, 1986, The Turtle: A Most Ancient Mystery. Part 1. Its Role in Art, Literature, and Mythology, Towards Scientography: 9 (Essays of An Information Scientist), Isis Press, ISBN 0-89495-081-9.
  5. ^ Stookey, Lorena Laura, 2004, Thematic Guide to World Mythology, Greenwood Press, ISBN 0-313-31505-1.
  6. ^ Plotkin, Pamela, T., 2007, Biology and Conservation of Ridley Sea Turtles, Johns Hopkins University, ISBN 0-8018-8611-2.

  • *Jean Chevalier, Alain Gheerbrant. Dictionnaire des symboles. Édition revue et augmentée. Robert Laffont, Paris 1992.
  • Phan Huy Lê, Trần Quốc Vượng, Hà Văn Tấn, Lương Ninh (1991), Lịch sử Việt Nam, tập 1, Nhà xuất bản Đại học và giáo dục chuyên nghiệp
  • Viện Sử học (1988), Biên niên lịch sử cổ trung đại Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa học xã hội
  • Đại Việt sử ký toàn thư, quyển I
  • ^ Nguồn gốc Mã Lai của dân tộc Việt Nam, Bách Bộc xuất bản. Giấy phép xuất bản số 3650/BTT/PHNT ngày 2/8/1971. Bản điện tử do talawas thực hiện