Giải pháp xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2022 2025

(MPI) Thực hiện nhiệm vụ được giao tại Quyết định 1466/QĐ-TTg về việc thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước tổ chức thẩm định Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, chiều ngày 08/12/2021 đã diễn ra phiên họp Hội đồng thẩm định nhà nước Báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương chủ trì phiên họp.

Giải pháp xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2022 2025
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương phát biểu tại phiên họp. Ảnh: MPI

Tham dự phiên họp có đại các diện các bộ, ngành là ủy viên Hội đồng, gồm các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Tài chính; Công Thương; Xây dựng; Tài nguyên và Môi trường; Lao động - Thương binh và Xã hội; Quốc phòng; Công an; Giao thông vận tải; Giáo dục và Đào tạo; Nội vụ; Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Y tế; Tư pháp; Thông tin và Truyền thông; Khoa học và Công nghệ; Ủy ban Dân tộc; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Phát biểu tại phiên họp, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, Nghị quyết số 25/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021-2025, trong đó đưa ra mục tiêu tổng quát là tiếp tục triển khai Chương trình gắn với thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn, quá trình đô thị hóa, đi vào chiều sâu, hiệu quả, bền vững; thực hiện xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu và NTM cấp thôn, bản. Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn, thúc đẩy bình đẳng giới. Xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đồng bộ và từng bước hiện đại, bảo đảm môi trường, cảnh quan nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn, giàu bản sắc văn hóa truyền thống, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.

Sau 10 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, diện mạo NTM có nhiều khởi sắc, trở thành phong trào sôi nổi, rộng khắp trên cả nước. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số tồn tại, hạn chế và cần được giải quyết trong Chương trình giai đoạn 2021-2025. Do vậy, Thứ trưởng đề nghị các đại biểu trên tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm, đưa ra các ý kiến góp ý, thảo luận để hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu khả thi, trong đó tập trung vào việc xây dựng các dự án thành phần; cơ sở xác định tổng mức vốn thực hiện Chương trình; dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về NTM giai đoạn 2021-2025.

Giải pháp xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2022 2025
Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: MPI

Tại phiên họp, Chánh Văn phòng Điều phối NTM Trung ương Nguyễn Minh Tiến trình bày tóm tắt Báo cáo Nghiên cứu khả thi Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025. Sau 10 năm triển khai thực hiện, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đã trở thành một phong trào sôi nổi, rộng khắp trên cả nước, với những kết quả đạt được hết sức quan trọng, góp phần thực hiện thành công Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, trong quá trình thực hiện vẫn còn một số hạn chế, bất cập như khoảng cách chênh lệch khá lớn về kết quả NTM giữa các địa phương, giữa các vùng, miền; tư duy ngành nông nghiệp và người dân còn chú trọng tăng quy mô, sản lượng trong sản xuất mà chưa quan tâm nhiều đến nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm; một số địa phương chưa quan tâm đúng mức đến tiêu chí môi trường, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, giữ gìn an ninh trật tự xã hội nông thôn; một số tiêu chí nâng cao chất lượng đời sống, đặc biệt là thu nhập ở một số địa phương mới đạt ngưỡng đạt chuẩn, còn thiếu bền vững trước những tác động của dịch bệnh, thiên tai và biến đổi khí hậu.

Những vấn đề cấp bách cần được giải quyết trong Chương trình giai đoạn 2021-2025, gồm: Xây dựng NTM là một quá trình liên tục, có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc. Do đó, giai đoạn 2021-2025 cần phải tiếp tục nâng cao chất lượng Chương trình NTM. Tập trung ưu tiên phấn đấu đạt chuẩn NTM, đồng thời cần phải tiếp tục nâng cao chất lượng đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn theo mục tiêu được Đảng và Nhà nước giao.

Ưu tiên hỗ trợ cho các xã, huyện chưa đạt chuẩn để đạt chuẩn NTM, phấn đẩu hoàn thành mục tiêu không còn xã dưới 15 tiêu chí. Các địa phương đã đạt chuẩn cần tiếp tục nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt chuẩn nhưng mức đạt chuẩn còn chưa cao, để bảo đảm bền vững. Tập trung hỗ trợ các vùng khó khăn và có cơ chế khuyến khích các địa phương có điều kiện chủ động xây dựng NTM kiểu mẫu. Khắc phục những tồn tại, hạn chế của giai đoạn trước; từng bước thu hẹp khoảng cách xây dựng NTM giữa các vùng miền và khoảng cách về chất lượng đời sống giữa nông thôn - đô thị.

Bước vào giai đoạn mới, với đòi hỏi ngày càng cao của người dân và xã hội về chất lượng đời sống vật chất và tinh thần, nên cần phải tiếp tục chú trọng đầu tư vào các nội dung, tiêu chí để nâng cao chất lượng đời sống và thu nhập của người dân nông thôn như phát triển kinh tế nông thôn; bảo vệ, cải thiện môi trường sống; chuyển đối số, kết nối thông tin; triển khai Chương trình OCOP, phát triển du lịch nông thôn...

Phạm vi thực hiện của Chương trình là trên địa bàn nông thôn của cả nước, bao gồm: các thôn, các xã, các huyện, các thị xã và thành phố thuộc tỉnh có xã của 63 tỉnh, thành phố thuộc trung ương, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Đối tượng thụ hưởng là người dân, cộng đồng dân cư, hợp tác xã, doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế - xã hội trên địa bàn nông thôn. Đối tượng thực hiện Chương trình: Hệ thống chính trị từ trung ương đến cơ sở và toàn xã hội trong đó chủ thể là người dân trên địa bàn nông thôn.

Vụ trưởng Vụ Giám sát và Thẩm định Đầu tư Tăng Ngọc Tráng trình bày báo cáo kết quả thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, trong đó tập trung vào các nội dung như: sự tuân thủ các quy định của pháp luật trong nội dung hồ sơ trình thẩm định; sự phù hợp của Chương trình với chủ trương đầu tư đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; đánh giá thực trạng của ngành, lĩnh vực thuộc mục tiêu và phạm vi của Chương trình; những vấn đề cấp bách cần được giải quyết; nội dung Báo cáo nghiên cứu khả thi của Chương trình tại Khoản 1, Điều 44 Luật Đầu tư công; dự kiến tổng mức vốn để thực hiện Chương trình, phân bổ vốn theo mục tiêu, nguồn vốn và phương án huy động vốn; đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội chung của Chương trình; sự phù hợp giữa tổng vốn đầu tư của Chương trình với kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm; cơ cấu nguồn vốn;

Tham gia ý kiến tại phiên họp, các đại biểu là đại diện các bộ, ngành đánh giá cao nội dung báo cáo nghiên cứu khả thi và báo cáo kết quả thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025. Báo cáo nghiên cứu khả thi đã đánh giá sự cần thiết của Chương trình trên cơ sở phân tích các yếu tố như xây dựng NTM là quá trình thường xuyên, liên tục và lâu dài; sự phù hợp với định hướng của Đảng và Quốc hội; sự phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới. Bên cạnh đó, các đại biểu tập trung thảo luận về mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể, các chỉ tiêu chủ yếu trong từng giai đoạn; các dự án thành phần cần được ưu tiên thực hiện để đạt được mục tiêu của Chương trình, thứ tự ưu tiên của các dự án thành phần; cơ sở xác định tổng mức vốn của Chương trình; giải pháp, cơ chế, chính sách và khả năng lồng ghép, phối hợp với các chương trình khác;

Giải pháp xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2022 2025
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam
phát biểu tại phiên họp. Ảnh: MPI

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam cảm ơn ý kiến góp ý của các các bộ, ngành và làm rõ thêm một số nội dung được các đại biểu quan tâm liên quan đến các dự án thành phần; các tiêu chí về nông thôn mới; cơ chế, nguyên tắc phân bổ; Vấn đề lồng ghép giữa các chương trình; dự án chuyên đề về khoa học công nghệ, du lịch cộng đồng, môi trường nông thôn, ứng dụng công nghệ số;

Phát biểu kết luận phiên họp, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đánh giá cao ý kiến của các thành viên Hội đồng và cho biết, nhìn chung các ý kiến thể hiện sự đồng tình cao với Báo cáo nghiên cứu khả thi và báo cáo kết quả thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025. Đồng thời, đề nghị Bộ Nông nghiệp và Nông thôn khẩn trương giải trình và hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu khả thi Chương trình, gửi cơ quan thường trực Hội đồng và hoàn thiện Bộ tiêu chí quốc gia về NTM giai đoạn 2021-2025. Trên cơ sở ý kiến biểu quyết của Hội đồng, Tổ chuyên gia thẩm định liên ngành hoàn thiện Báo cáo kết quả thẩm định, trình Chủ tịch Hội đồng để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định./.

Tùng Linh
Bộ Kế hoạch và Đầu tư