Vật như thế nào được coi là gương cầu lồi

Ở môn vật lý lớp 7 chúng ta đã được làm quen với khái niệm “Gương cầu lồi”. Vậy Gương cầu lồi là gì? Nó có tính chất đặc biệt gì? Được ứng dụng như thế nào? Hãy cùng Toploigiai đi tìm hiểu nhé!

1. Gương cầu lồi là gì?

Gương cầu lồi, gương mắt cá hoặc gương phân kì, là gương có bề mặt là một phần của hình cầu và bề mặt cong phản xạ hướng về phía nguồn sáng. Gương cầu lồi là loại gương phình ra ở rìa ngoài, phản xạ ở gần rìa có góc rộng hơn so với ở trong tâm tạo ra ảnh ảo và nhỏ hơn so với vật thật.

2. Cấu tạo của gương cầu lồi

Gương cầu lồi luôn cho ảnh ảo, cùng chiều và nhỏ hơn vật vì cả tiêu điểm (F) và tâm của gương (O) đều nằm khác phía với ảnh thật. Ảnh càng lớn nếu vật đặt càng gần bề mặt phản xạ và tiến tới xấp xỉ bằng kích thước của vật khi vật tiến sát bề mặt phản xạ.

Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng kích thước.

3. Vị trí và tính chất của vật thể trong gương cầu lồi

- Khi vật thể ở vô cực: Khi vật ở vô cực, một hình ảnh có kích thước điểm được hình thành ở tiêu điểm chính là phía sau gương cầu lồi. Hình ảnh được hình thành có kích thước nhỏ, ảo và thẳng đứng.

- Khi vật ở giữa khoảng vô cực và cực: Khi vật ở giữa vô cực và cực của gương lồi, hình ảnh giảm dần, ảo và dựng được hình thành giữa cực và tiêu điểm tức là phía sau gương. Hình ảnh được hình thành là giảm dần, ảo và thẳng.

4. Tính chất của ảnh tạo bởi gương cầu lồi

Ảnh tạo bởi gương cầu lồi có tính chất rất đặc biệt:

-Gương cầu lồi có thể biến một chùm tia tới song song thành chùm tia phản xạ phân kì, từ chùm tia tới hội tụ thành chùm tia phản xạ phân kỳ hay song song.

-Ảnh ảo của gương cầu lồi không hứng được trên màn chắn.

-Khoảng cách từ ảnh tới gương cầu lồi nhỏ hơn khoảng cách từ vật tới gương.

-Ảnh nhỏ hơn vật.

5. Tác dụng của gương cầu lồi

Tùy vào chất liệu và kích thước, gương cầu lồi được ứng dụng để lắp đặt cho xe máy, ô tô, trong trạm rút tiền ATM, làm gương phong thủy trong nhà hoặc làm gương giao thông trên đường lớn. Ở mỗi lĩnh vực, gương cầu lồi mang đến những tác dụng khác nhau, cụ thể:

- Gương cầu lồi lắp đặt trong nhà: Có tác dụng như một vật phong thủy, hóa giải điềm khắc cho những ngôi nhà có vị trí xấu, xua đuổi vận đen,....

- Gương cầu lồi lắp đặt ở cây ATM: Giúp người dùng có thể quan sát phía sau, phát hiện kẻ xấu lợi dụng sơ hở để đánh cắp thông tin.

- Gương cầu lồi lắp đặt ở cửa hàng: Giúp quan sát khách hàng, phát hiện kẻ xấu, trộm cắp.

- Gương cầu lồi lắp đặt cho xe máy, ô tô: Có tác dụng như gương chiếu hậu, giúp người điều khiển phương tiện quan sát phía sau một cách dễ dàng, từ đó kịp thời phản xạ khi có tình huống bất ngờ xảy ra, đảm bảo an toàn cho chính mình và mọi người xung quanh.

- Gương cầu lồi lắp đặt trên các tuyến đường: Đặc biệt là ở các đường lộ lớn, khúc cua, đồi núi quanh co,...giúp cho người điều khiển phương tiện có thể quan sát toàn cảnh, đi đúng làn đường, né được các chướng ngại vật, phản xạ kịp thời khi gặp tình huống bất ngờ, đảm bảo an toàn cho bản thân và mọi người xung quanh.

Bài viết được trích dẫn từ nhiều nguồn.

GƯƠNG CẦU LỒI

1. Định nghĩa về gương cầu lồi

Vật như thế nào được coi là gương cầu lồi

Gương cầu lồi là gương có mặt phản xạ là mặt ngoài của mặt cầu hướng về phía nguồn sáng.

2. Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi

- Ánh sáng đến gương cầu lồi phản xạ tuân theo định luật phản xạ ánh sáng.

- Khi chiếu một chùm sáng song song lên một gương cầu lồi, ta thu được một chùm sáng phản xạ có tính chất là chùm phân kì.

- Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi là ảnh ảo (không hứng được trên màn), nhỏ hơn vật.

Vật như thế nào được coi là gương cầu lồi

3. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi 

Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng có cùng kích thước.

4. Ứng dụng

- Làm gương chiếu hậu xe ô tô, xe máy.

- Làm gương đặt ở bên đường tại những nơi đường gấp khúc có vật cản che khuất tầm nhìn của lái xe, giảm thiểu tai nạn giao thông.

Sơ đồ tư duy về gương cầu lồi - Vật lí 7

Vật như thế nào được coi là gương cầu lồi

Có tất cả 3 loại gương khác nhau thường được mọi người nhắc đến. Đó chính là gương phẳng, gương cầu lồi, gương cầu lõm. Nhiều người cho rằng chỉ có gương phẳng mới được sử dụng nhiều trong đời sống. Thực tế không phải như vậy. Nếu bạn quan tâm về những đặc điểm, tính chất gương cầu lồi… hãy đọc ngay bài viết này nhé. Tin rằng những thông tin mà chúng tôi chia sẻ sẽ không làm cho bạn thấy thất vọng. Cùng bắt đầu ngay thôi.

Vật như thế nào được coi là gương cầu lồi

Đa số gương được lắp dạng hình tròn

Định nghĩa về gương cầu lồi

Cho những ai thắc mắc gương cầu lồi là gì, chúng tôi sẽ giải thích ngay cho bạn. Chiếc gương này còn có tên gọi khác là gương phân kỳ hoặc gương mắt cá. Đây là gương có bề mặt, là một phần của dạng hình cầu. Chúng có bề mặt cong, phản xạ lại hướng về phía nguồn sáng.

Có thể hiểu rằng gương phân kỳ là một loại gương, có phình ra ở rìa ngoài. Chúng phản xạ ở gần rìa với góc rộng hơn, so với phần trong tâm. Từ đó tạo ra ảnh ảo và có độ lớn không bằng vật thật. Ảnh của gương phân kỳ nhỏ hơn so với vật thật.

>>> Tìm hiểu thêm về gương cầu lõm

Đặc điểm của gương phân kỳ

Một số đặc điểm gương cầu lồi dưới đây sẽ giúp bạn hiểu thêm được về chiếc gương này.

  •       Ảnh của gương cầu lồi luôn là ảnh ảo. Chúng có cùng chiều và luôn nhỏ hơn vật. Lý do là bởi tiêu điểm F và tâm của gương là O đều nằm ở khác phía so với ảnh thật. Ngoài ra, nếu như ảnh càng lớn, có nghĩa là đặt vật càng gần với bề mặt phản xạ. Ảnh sẽ tiến tới xấp xỉ bằng kích cỡ thật của vật nếu như vật tiến sát vào bề mặt phản xạ.
  •       Vùng nhìn thấy của gương phân kỳ khác với vùng nhìn thấy của gương phẳng. Dù cả hai có cùng kích thước nhưng vẫn đem lại sự khác biệt tương đối rõ ràng. Đối với gương cầu lồi, chúng có vùng nhìn thấy rộng hơn.
  •       Gương cầu lồi có đặc tính cực kỳ thú vị. Chúng có thể biến một chùm tia tới xong song trở thành một chùm tia phản xạ phân kỳ. Ngoài ra có thể biến đổi từ một chùm tia tới hội trụ trở thành chùm tia phản xạ phân kỳ hoặc song song.
  •       Ảnh của gương phần kỳ là ảnh ảo, và chúng không thể hứng được ở trên màn chắn.
  •       Khoảng cách vật đến gương lớn hơn so với khoảng cách từ ảnh đến gương.
  •       Ngoài ra, ảnh qua gương phân kỳ sẽ nhỏ hơn vật.

Ứng dụng của gương cầu lồi đến đời sống như thế nào?

Gương cầu lồi được sử dụng rất nhiều để làm các ứng dụng trong đời sống. Chúng có thể được làm thành gương chiếu hậu, và dùng cho xe ô tô hoặc xe máy. Ngoài ra, làm gương cầu để thuận tiện trong việc quan sát giao thông.

Vật như thế nào được coi là gương cầu lồi

Ứng dụng gương cầu lồi trong thực tế

Không chỉ có vậy, chính những chiếc gương này sẽ là trợ thủ đắc lực trên những tuyến cao tốc. Có gương cầu lồi, mọi người có thể quan sát toàn bộ cung đường đi. Điều này giúp các phương tiện được lưu thông tốt hơn. Bởi vậy, những vj trí thường hay được đặt là khúc cua, khu vực có vật cản hạn chế tầm nhìn, đường gấp khúc… Việc này có thể giúp nới rộng tầm nhìn, quan sát được ổn thỏa dễ dàng hơn.

Một cách sử dụng khác hay được nhắc đến, đó là đặt ở cây ATM. Với cách làm này, nó có thể giúp cho người sử dụng dịch vụ quan sát được tương đối ở phía sau. Điều này giúp cho họ an tâm rằng không có ai nhòm ngó trong lúc mình rút tiền. Từ đó có thể cẩn thận hơn rất nhiều.

Cách vẽ ảnh của một điểm sáng qua gương phân kỳ như thế nào?

Cách vẽ ảnh của một điểm sáng qua gương phân kỳ không quá phức tạp. Đầu tiên, chúng ta cần phải đặt một điểm ở trên mặt gương. Điều này tương tự cách làm đối với gương phẳng. Sau đó, ta nối điểm tâm O với gương cầu đó. Ta sẽ có được pháp tuyến ON tại điểm I.

Tiếp tục vẽ tiếp tia phản xạ của tia sáng SI và tia sáng SK. Những giao điểm của các tia phản xạ này chính là ảnh S’. Đây là ảnh ảo của điểm S đi qua gương phân kỳ.

>>> Tìm hiểu thêm Ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng có đặc điểm gì? Kiến thức lý 7

Hướng dẫn giải một số bài tập trắc nghiệm về gương phân kỳ

Đây là một số bài tập trắc nghiệm rất thường hay xuất hiện về gương phân kỳ. Chúng không chỉ giúp các em nhớ được kiến thức, mà còn nhanh nhạy hơn khi gặp trong bài thi. Hãy cố gắng tự mình làm hết những bài tập này. Sau đó so sánh với đáp án đúng mà chúng tôi đưa ra. Nếu như câu nào các em làm sai, hãy note lại và học kỹ kiến thức đó. Điều này sẽ giúp cho lần tới có gặp được dạng bài này, các em sẽ nhớ và không để mình bị sai nữa.

Vật như thế nào được coi là gương cầu lồi

Vẽ hình gương cầu lồi phù hợp

Bài tập trắc nghiệm về gương phân kỳ

Câu 1: Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lồi là gì?

A Ảnh ảo nhỏ hơn vật

B Có thể vừa là ảnh ảo, vừa là ảnh thật tùy vào vị trí mà ta đặt vật

C Ảnh thật có kích thước nhỏ hơn vật

D Ảnh ảo có kích thước lớn hơn vật

Câu 2: Quan sát mặt phản xạ của gương phân kỳ. Mặt phản xạ của gương là

A Mặt phẳng giống như gương phẳng

B Mặt lồi lên của chỏm cầu

C Mặt lõm xuống của chỏm cầu

D 3 đáp án A, B, C đều đúng

Câu 3: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nhắc đến tính chất ảnh của một vật, được tạo bởi gương cầu lồi?

A, Chúng không hứng được ở trên màn, và có kích thước bằng với vật

B, Chúng có thể hứng được ở trên màn, và có kích thước bằng với vật

C, Chúng có thể hứng được ở trên màn, và có kích thước nhỏ hơn vật

D, Chúng không thể hứng được ở trên màn, và có kích thước nhỏ hơn vật.

Câu 4, So với gương phẳng có cùng một kích thước, vùng nhìn thấy của gương cầu lồi được đánh giá như thế nào?

A, Được đánh giá là hẹp hơn

B, Được đánh giá là rộng hơn

C, Được đánh giá là bằng nhau

D, Tùy theo độ lồi của gương sẽ cho ta biết được tình trạng hình ảnh.

Câu 5, Những trường hợp nào sau đây nên sử dụng gương phân kỳ?

A, Khi làm gương chiếu hậu trên phương tiện giao thông.

B, Khi sử dụng làm gương soi ở trong gia đình. Lý do là bởi vùng nhìn thấy của gương cầu lồi có độ rộng lớn hơn so với gương phẳng nếu cùng kích thước.

C, Đặt gương phân kỳ ở những đường cong với khúc cua hẹp

D, Sử dụng để tạo thành những hình ảnh khác với vật bên trong nhà cười.

Câu 6, Tại sao ở những góc của đường thẳng và có khúc cua hẹp, chúng ta lại phải lắm gương phân kỳ mà không phải là gương phẳng?

A, Vì gương phân kỳ cho ảnh rõ nét hơn

B, Vì các gương phân kỳ cho ảnh lớn hơn so với vật

C, Vì các gương phân kỳ cho ảnh thật và ảnh đó nhỏ hơn vật

D, Vì các gương phân kỳ cho ảnh ảo và nhỏ hơn vật. Vùng nhìn thấy tạo ra bởi gương lớn hơn so với gương phẳng có cùng một kích cỡ.

Đáp án của câu hỏi trắc nghiệm gương cầu lồi

Câu 1 A

Câu 2 B

Câu 3 D

Câu 4 B

 Câu 5 B

Câu 6 D

Vật như thế nào được coi là gương cầu lồi

Cách dùng gương hợp lý nhất

Trên đây là toàn bộ thông tin chúng tôi đưa đến cho các em về gương cầu lồi. Đây là một thiết bị được ứng dụng rất nhiều trong đời sống. Ngoài ra lại hay xuất hiện trong bài kiểm tra với độ khó tăng lên so với gương phẳng. Thế nên các em hãy tìm hiểu kỹ những thông tin này và học hỏi để có thể đảm bảo rằng mình không bị mất kiến thức nhé. Đừng quên tham khảo thêm bài viết về trên website của chúng tôi để có thêm bài học cho bản thân. Chắc chắn ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng sẽ không làm bạn thất vọng.

>>> Xem thêm các bài viết khác cùng chủ đề