Người Hồng Công gọi đại gia Lý là "siêu nhân", thế giới tôn sùng ông là bậc thầy siêu đẳng của nghệ thuật "múa rối" trên thương trường, còn thực sự Lý Gia Thành là ai, ông từ đâu đến và gây dựng cơ đồ đáng tự hào như ngày hôm nay bằng cách nào, ông đóng góp gì vào sự phát triển của kinh tế Hồng Công cũng như toàn bộ khu vực Đông Á vượt qua bao thăng trầm của những cơn bão tài chính toàn cầu? Chuyên đề ANTG sẽ giúp các bạn trả lời phần nào câu hỏi này qua một chân dung rất gần với cuộc đời thực của Lý Gia Thành - ông trùm tiền bạc và quyền lực châu Á. BÀI 1: TỪ SỐ 0 ĐẾN ĐẠI GIA CỦA NHỮNG TÀI KHOẢN 10 CHỮ SỐ Kể từ khi tạp chí Forbes lập danh sách tỷ phú của thế giới hàng năm từ 25 năm trước đây, "đế chế" của Lý Gia Thành đã kiểm soát một phần lớn tài sản ở Hồng Công. Các công ty của Lý kiểm soát tới 70% giao dịch qua cảng Hồng Công và nắm thị phần lớn trong lĩnh vực điện máy và điện thoại di động,.. Không những thế, sức ảnh hưởng của Lý còn lan sang cả Trung Quốc đại lục, đặc biệt là trong lĩnh vực bán lẻ và bất động sản. Ngay từ năm 1996, một năm trước khi bắt đầu Cuộc khủng hoảng tài chính châu Á thì nền kinh tế khu vực Đông Nam Á từng đã được kỳ vọng là "sự kỳ diệu châu Á". Khi đó, Đông Nam Á rất đáng tự hào vì mặc dù là một khu vực nhỏ bé về địa lý và không có một doanh nghiệp nào nằm trong số 500 doanh nghiệp hàng đầu thế giới, nhưng nơi đây có tới 8/25 người giàu nhất hành tinh, đó là những ông trùm máu mặt châu Á đang thống trị các nền kinh tế trong khu vực. Trong số 8 nhân vật được nhắc đến ở trên thì đứng ở vị trí số 7 của bảng xếp hạng Forbes những người giàu nhất khi ấy đã có một doanh nhân người Hồng Công mang tên Lý Gia Thành. Đại gia đến từ… số 0 Không được thừa hưởng một gia sản nào, không được sinh ra từ tầng lớp trên trong xã hội, Lý Gia Thành là người nằm trong số những người trở thành đại gia bằng con đường tự thân lập nghiệp ngay từ tuổi thơ gian khó. Lý sinh năm 1928 trong một gia đình nhà giáo nghèo tại thành phố Triều Châu, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc phải tị nạn đến Hồng Công năm 1940 tìm kế sinh nhai. Gia cảnh quẫn bách, rồi cha mất do bệnh hiểm nghèo khiến khi cậu bé Lý mới 15 tuổi đã phải lo sinh kế cho cả gia đình. Lý phải nghỉ học nửa chừng và bắt đầu với việc học nghề để trở thành công nhân trong tiệm đồng hồ, sau đó vào làm công trong xưởng sản xuất đồ nhựa. Lý làm việc rất chăm chỉ đến 16 tiếng mỗi ngày và nhiều khi lả đi vì kiệt sức, song anh vẫn quyết tâm với một nghị lực phi thường. Chính tinh thần làm việc quên mình, sự thật thà và kỹ năng làm việc đã giúp anh được tín nhiệm với vị trí giám đốc xưởng sản xuất đồ nhựa năm 20 tuổi. Hai năm sau, Lý Gia Thành lập một xưởng sản xuất nhựa cho riêng mình, đặt tên là Trường Giang. Đó cũng là tiền đề cho sự ra đời của Công ty Trường Giang (Cheung Kong Industries) 7 năm sau đó, chuyên sản xuất đồ chơi, hoa nhựa… Song song với việc gây dựng viên gạch đầu tiên của sự nghiệp kinh doanh, thời kỳ này Lý tìm cách đi học để bổ sung thêm kiến thức và sau đó bắt đầu xin vào làm trong công ty của người chú giàu có tên là Chong Ching Um khi đó đang sở hữu Công ty Chung Nam Watch Co. tại Hồng Công (hiện nay Chung Nam vẫn là một nhà sản xuất lớn tại Hồng Công với quy mô khoảng 6.000 nhân viên). Đây chính là một bước ngoặt mang tính quyết định trong cuộc đời Lý Gia Thành sau này. Bởi con gái ông chủ, người em họ của Lý tên là Amy Chong Yuet-ming cuối cùng đã trở thành người vợ chung sống với Lý Gia Thành suốt gần 30 năm cuộc đời. Trong số những đại gia ở Hồng Công và châu Á, thì trường hợp lấy con gái ông chủ như Lý Gia Thành không phải là phổ biến. Và hiển nhiên, một thanh niên nghèo khó nhưng đầy nghị lực, thừa quyết tâm với một sự hỗ trợ về tiềm lực tài chính và vị thế trong xã hội từ phía nhà vợ đã tạo cho Lý Gia Thành có những bước khởi đầu vô cùng thuận lợi. Sau một cơn đau tim đột ngột (ngày 1/1/1990), Amy Chong Yuet-ming đã qua đời, để lại một mình đại gia họ Lý chèo chống với cuộc đời và sự nghiệp. Sinh thời, bà đặc biệt kiệm lời khi đứng trước công chúng, nhưng ai cũng biết Amy không chỉ có ý nghĩa đặc biệt với Lý Gia Thành mà còn là sự đóng góp âm thầm vào sự nghiệp kinh doanh của chồng và từ đó ảnh hưởng sâu sắc đến kinh tế của Hồng Công và châu Á. Người ta đoán, đó cũng là lý do mà vì sao vị đại tỷ phú này không đi bước nữa, chỉ tập trung phát triển cơ nghiệp, nuôi dạy hai con trai là Vicktor (Lý Trạch Cự) và Richard (Lý Trạch Khải).
"Khi nào" quan trọng hơn "Làm thế nào" Có thể nói với những đặc thù về lịch sử địa lý thì Hồng Công cùng với Singapore, là những "thành quốc hải cảng" có tầm quan trọng về lịch sử với tư cách là những nơi giữ vốn. Vai trò này ngày càng tăng lên trong những thập kỷ gần đây cùng với những dịch vụ tài chính hiện đại đã khiến Hồng Công là nơi màu mỡ cho các đại gia hốt bạc. Bởi thế, ngoài việc không ngừng mở rộng quy mô để Trường Giang Thực Nghiệp từng bước trở thành 1 trong 10 tập đoàn hùng mạnh nhất Hồng Công và có sức ảnh hưởng rất lớn trên thị trường chứng khoán thế giới, Lý Gia Thành còn nhanh chóng chọn lĩnh vực kinh doanh chiến lược là ngành tài chính ngân hàng ngay từ rất sớm. Những khả năng “luồn lách” và thay đổi cách định giá giữa các quyền tài phán khác nhau đã sản sinh ra nguồn vốn khổng lồ cần thiết cho chốn thiên đường giữa đại dương này. Tính bảo mật của các ngân hàng ở đây chỉ tồn tại hình thức, do đó đây là chốn ẩn náu hoàn hảo cho những nguồn tiền ít minh bạch. Đi cùng với dịch vụ ngân hàng ở Hồng Công là bất động sản, dịch vụ mua sắm và các trò giải trí. Đó là điều Lý không thể bỏ qua. Không chỉ dừng ở đó, ngoài vốn liếng rót vào ngân hàng, Lý lần lượt thâu tóm bất kể lĩnh vực nào có thể sinh lời. Ông đã gây dựng nên Tập đoàn Hutchion (Hòa Ký Hoàng Phố), vươn những chiếc vòi bạch tuộc sang đầu tư vào các lĩnh vực tàu biển, bất động sản, năng lượng, xây dựng, viễn thông,… Hải cảng vốn là nơi bận rộn nhất hành tinh và tại cảng Hồng Công được biết đến như một nơi phí quản lý vận chuyển container cao nhất thế giới. Tại đây, Tập đoàn Hutchison của Lý thống trị kiểm soát tới 14 trong số 24 vũng đậu tàu. Những dòng tiền từ vận hành hải cảng cho Lý có điều kiện thắng lớn trong lĩnh vực bất động sản. Sau này, nhiều doanh nghiệp hải cảng chuyển đến đại lục, Lý Gia Thành đã thu xếp để đảm bảo một vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực cảng biển Trung Quốc. Các công ty con của Lý thống trị các cơ sở vận chuyển, lưu bãi khắp các cảng thuộc Quảng Đông, Thượng Hải… Như một phép thần kỳ suốt mấy chục năm qua, Lý Gia Thành đi đến đâu và đầu tư vào ngành nào cũng thu được kết quả khả quan và mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nhân bản địa. Hệ thống các siêu thị, công viên kiêm cửa hàng của Lý luôn nắm giữ thị phần chính yếu tại Hồng Công. Lý cũng nắm một nửa độc quyền điện năng ở Hồng Công, cũng như thống trị thị phần lớn về bất động sản, xi măng, bê tông, nhựa đường và chuỗi siêu thị bán lẻ. Là ông chủ của những tập đoàn mạnh nhất trong khu vực, Lý vẫn tiếp tục mở rộng các địa bàn mới trên thế giới. Năm 2010, Tập đoàn Cheung Kong đã tiến hành vụ mua lại lớn nhất của mình, Công ty điện lực Power Networks (Anh) giá 9,1 tỉ USD. Công ty này hiện đang cung cấp điện cho khoảng 8 triệu người Anh. Chưa đầy một năm sau, ông lại mua Công ty nước Northumbrian Water, cung cấp nước uống cho 4,5 triệu người Anh và dịch vụ thoát nước cho khoảng 2,7 triệu người khác. Lý Gia Thành lại vừa có một thành công ấn tượng nữa bằng việc đầu tư hơn 100 triệu USD của ông vào Facebook kỳ vọng sẽ đem lại cho ông khoảng 1 tỉ USD khi công ty này tiến hành IPO đầu năm nay. Có thể nói, Lý Gia Thành chính là sự kết hợp tuyệt vời giữa khả năng phân tích thị trường nhạy bén của phương Tây và cách giao dịch mềm dẻo nhưng chắc chắn của phương Đông. Ông cũng nổi tiếng vì sự giản dị, trung thực và thẳng thắn, cẩn trọng nhưng cũng liều lĩnh, thông minh và đầy tham vọng. Với ông, may mắn không phải là yếu tố ngẫu nhiên mà cũng là sản phẩm của trí tuệ. Một người khôn ngoan là người luôn biết "khi nào" trước khi "làm thế nào" và "tại sao", biết chớp thời cơ và tận dụng triệt để nó. Luôn giữ cá tính cho thương hiệu, kiên trì con đường do mình tạo ra, đồng thời khẳng định được cái đúng của mình trong suy nghĩ của người khác. Từ đó khiến người khác từ "tâm phục" đi tới "phục tùng". Nhiều người từng nhận định về Lý Gia Thành như một nhân vật chỉ có trong chuyện cổ tích, bởi những đóng góp quá lớn trong nghiệp kinh doanh của ông không chỉ đưa thương mại Hồng Công gắn kết với thế giới, mà trên hết, ở ông còn cho ta bài học về sự cần cù, khát vọng sống, ý chí vươn tới thành công. Sự xuất sắc của Lý Gia Thành còn được các thế hệ sinh viên kinh tế Đại học Harvard nghiên cứu và hiện vẫn là đề tài mà các báo giới tìm hiểu khai thác. Những dấu mốc 10 năm qua của Lý Gia Thành - "Năm 2001, Lý Gia Thành được Tạp chí Asiaweek bầu chọn là "Nhân vật quyền lực nhất châu Á". - "Năm 2006, tại Singapore, tạp chí Forbes của Mỹ trao tặng ông giải thưởng "Thành tựu trọn đời", đây là giải thưởng tôn vinh những nhà kinh doanh xuất sắc và có cống hiến cả đời cho ngành kinh doanh. - "Năm 2007, tạp chí nổi tiếng Forbes đã bầu chọn Lý Gia Thành là nhân vật thứ 9 giàu có nhất trên thế giới, với giá trị tài sản khoảng 23 tỉ USD. - "Theo xếp hạng của Forbes năm 2008, Lý Gia Thành đứng thứ 11 trong những người giàu nhất thế giới với khối tài sản 26,5 tỉ USD. - "Vẫn giữ vững phong độ như thế đến năm 2009, Lý Gia Thành tiếp tục nằm trong top 10 của danh sách này. - "Năm 2011, là người đứng ở vị trí thứ 9 trong Top 100 của Forbes và là doanh nhân giàu nhất châu Á với tổng tài sản 27,5 triệu USD Hầu hết mọi người chỉ thấy những hào quang và bề nổi thành công của nhà kinh doanh "siêu nhân" Lý Gia Thành mà ít ai biết được ngón nghề kinh doanh lão luyện, những bí quyết để đời trên thương trường của ông. Ngay cả những chông gai, những khúc gấp riêng tư trong cuộc đời của Lý Gia Thành cũng khép kín như một bí mật. Cuộc đời thăng trầm của ông giống như một cuốn phim dài tập chưa có hồi kết mà mỗi tập phim, nhà siêu tỷ phú lại mang đến những điều bất ngờ thú vị - đó là những dự án bạc tỉ và triết lý kinh doanh đầy xúc cảm của mình. |
