Tính chất của sự phát triển là gì

Mọi quá trình phát triển đều có ba tính chất chung là: tính khách quan, tính phổ biến và tính đa dạng, phong phú.

–    Tính khách quan của sự phát triển

Mọi quá trình phát triển trong tự nhiên, xã hội và tư duy đều là những quá trình diễn ra theo tính tất yếu quy luật của nó: những quá trình biến đổi dần về lượng tất yếu dẫn đến những quá trình biến đổi về chất, quá trình đấu tranh giữa các mặt đối lập bên trong bản thân sự vật, hiện tượng…

Ví dụ, quá trình phát sinh một giống loài mới hoàn toàn diễn ra một cách khách quan theo quy luật tiến hoá của giới tự nhiên. Con người muốn sáng tạo một giống loài mới thì cũng phải nhận thức và làm theo quy luật đó.

–    Tính phổ biến của sự phát triển

Tính phổ biến của sự phát triển được thể hiện ở chỗ: phát triển không phải là đặc tính riêng có của một lĩnh vực nào đó của thế giới, mà trái lại nó là khuynh hướng vận động được thể hiện ở tất cả các lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tư duy. Tính phổ biến của sự phát triển còn thể hiện ở chỗ: mỗi sự vật, hiện tượng đều có thể bao hàm trong nó khả năng của sự phát triển, phát sinh từ chính sự vận động của nó và chịu sự chi phối của nhiều khuynh hướng phát triển khác.

Ví dụ, trong giới tự nhiên: đó là sự phát triển từ thế giới vật chất vô cơ đến hữu cơ; từ vật chât chưa có năng lực sự sống đến sự phát sinh các cơ thể sống và tiến hoá dần lên các cơ thể có cơ cấu sự sống phức tạp hơn – sự tiến hoá của các giống loài làm phát sinh các giống loài thực vật và động vật mới đến mức có thể làm phát sinh loài người với các hình thức tổ chức xã hội từ đơn giản đến trình độ tổ chức cao hơn; cùng với quá trình đó cũng là quá trình không ngừng phát triển nhận thức của con người từ thấp đến cao…

– Tính đa dạng, phong phú của sự phát triển

Tính đa dạng, phong phú của sự phát triển được thể hiện ở chỗ: các lĩnh vực khác nhau, sự vật khác nhau, điều kiện khác nhau,… thì cũng có sự khác nhau ít hay nhiều về tính chất, con đường, mô thức, phương thức… của sự phát triển.

Ví dụ, không thể đồng nhất tính chất, phương thức phát triển của giới tự nhiên với sự phát triển của xã hội loài người. Sự phát triển của giới tự nhiên thuần tuý tuân theo tính tự phát, còn sự phát triển của xã hội loài người lại có thể diễn ra một cách tự giác do có sự tham gia của nhân tố ý thức.

Trong triết học, nguyên lý yên lý của sự phát triển chỉ là sự tăng và giảm về lượng. Nó không có sự thay đổi về tính chất của sự vật, sự việc, là một quá trình liên tục không trải qua sự phức tạp. Cùng DINHNGHIA.VN tìm hiểu kỹ hơn về nguyên lý về sự phát triển và tính chất, ý nghĩa của nó qua bài viết dưới đây nhé!

Nội dung bài viết

• Khái niệm nguyên lý về sự phát triển
• Tính chất của nguyên lý sự phát triển
• Ý nghĩa của nguyên lý về sự phát triển

Khái niệm nguyên lý về sự phát triển

Trong triết học, quan điểm siêu hình xem sự phát triển là sự tăng, giảm về lượng. Mà không có sự thay đổi về chất của sự vật hay hiện tượng. Nó cũng xem sự phát triển là một quá trình tiến lên liên tục, không trải qua sự quanh co, phức tạp.

Đối lập với quan điểm siêu hình, thì trong phép biện chứng khái niệm nguyên lý sự phát triển dùng để chỉ quá trình vận động của sự vật, theo chiều hướng đi lên. Bắt đầu từ trình độ thấp cho đến trình độ cao, từ kém hoàn thiện cho đến hoàn thiện hơn.

Như vậy, khái niệm nguyên lý về sự phát triển không đồng nhất với khái niệm vận động. Đây không phải là sự biến đổi tăng lên hay giảm đi đơn thuần về lượng. Hay là sự biến đổi một cách lặp đi lặp lại ở chất cũ, là sự biến đổi về chất theo chiều hướng ngày càng hoàn thiện của sự vật ở những trình độ cao hơn.

Nguyên lý sự phát triển cũng là quá trình phát sinh và giải quyết mâu thuẫn khách quan của sự vật, hiện tượng. Đây là quá trình thống nhất giữa các nhân tố tiêu cực và kế thừa. Nhằm nâng cao nhân tố tích cực từ sự vật, hiện tượng cũ trong hình thái của sự vật, hiện tượng mới.

Tính chất của nguyên lý sự phát triển

Bên cạnh những câu hỏi quan điểm phát triển cùng với ví dụ, tiểu luận nghiên cứu về sự phát triển. Thì tính chất của sự phát triển cũng được nhiều bạn đọc quan tâm. Những quá trình phát triển đều có tính khách quan, phổ biến và tính phong phú, đa dạng.

Tính khách quan của sự phát triển được biểu hiện trong nguồn gốc của sự vận động và phát triển. Đây là quá trình được bắt nguồn từ bản thân của sự vật, hiện tượng. Và là quá trình giải quyết những mâu thuẫn của sự vật, hiện tượng đó. Vậy nên, phát triển là thuộc tính tất yếu, khách quan, không phải phụ thuộc vào ý thức của con người.

Tính phổ biến của sự phát triển được thể hiện ở quá trình phát triển diễn ra trong mọi lĩnh vực tự nhiên và xã hội. Và nó được thể hiện trong mọi sự vật, hiện tượng và trong mọi quá trình, mọi giai đoạn của sự vật, hiện tượng đó. Trong mỗi một quá trình biến đổi đã bao hàm khả năng dẫn đến sự ra đời của cái mới, phù hợp với quy luật.

Tính đa dạng được thể hiện ở chỗ phát triển là khuynh hướng chung của mọi sự vật. hiện tượng. Nhưng mỗi một sự vật, hiện tượng, mỗi lĩnh vực hiện thực lại có quá trình phát triển không giống nhau. Tồn tại ở những không gian và thời gian khác nhau nên sự vật, hiện tượng phát triển sẽ khác nhau.

Đồng thời, trong quá trình phát triển của sự vật, hiện tượng còn chịu nhiều tác động của các sự vật, hiện tượng hay quá trình khác. Như những yếu tố và điều kiện lịch sử cụ thể. Sự tác động có thể làm thay đổi chiều hướng phát triển của sự vật, hiện tượng.

Thậm chí nó có thể làm cho sự vật, hiện tượng thụt lùi tạm thời, dẫn tới sự phát triển về mặt này và thoái hóa ở mặt khác. Đây đều là những biểu hiện của tính phong phú, đa dạng của nguyên lý về sự phát triển.

Ý nghĩa của nguyên lý về sự phát triển

Nghiên cứu nguyên lý về sự phát triển giúp ta vận dụng nguyên lý này một cách tốt nhất. Và nhận thức được rằng muốn nắm bắt được bản chất của sự vật hiện tượng. Và muốn nắm bắt được khuynh hướng vận động của sự vật, hiện tượng. Thì cần phải xây dựng quan điểm vận động và phát triển, khắc phục tư tưởng bảo thủ trì trệ.

Yêu cầu cơ bản của quan điểm chính là khi xem xét một sự vật hiện tượng, thì cần phải đặt nó trong trạng thái vận động và phát triển. Lênin đã khẳng định: “Logic biện chứng đòi hỏi phải xem xét sự vật trong sự phát triển, trong sự tự vận động, trong sự biến đổi của nó”.

Nghiên cứu sự vật, hiện tượng không chỉ với tư cách là cái đang tồn tại mà còn cần phải nắm được khuynh hướng phát triển trong tương lai của nó. Từ đó dự báo sự xuất hiện của nhân tố mới, chuẩn bị những điều kiện thuận lợi cho sự ra đời của cái mới.

Cần có thái độ lạc quan và tin tưởng vào sự chiến thắng tất yếu của cái mới. Đồng thời phải có nhận thức rõ ràng về quá trình phát triển là quá trình biện chứng đầy mâu thuẫn. Chiến thắng của cái mới đối với cái cũ là rất khó khăn, phức tạp thậm chí còn có những thất bại tạm thời.

Để có được bài học rút ra từ nguyên lý về sự phát triển trong hiện thực cần có quá trình tích lũy về lượng. Đây là một sự chuẩn bị cho những bước nhảy vọt nhằm thay đổi về chất qua những lần phủ định. Mặt khác, cần phải biết phát hiện ra mâu thuẫn và tổ chức để các mâu thuẫn đó được giải quyết.

Và cần phải đấu tranh để khắc phục và chống lại mọi biểu hiện của trì trệ, bảo thủ. Hay không dám đổi mới để phát triển và đồng thời phải chống lại thái độ nóng vội, chủ quan muốn đốt cháy giai đoạn.

Nguyên lý của sự phát triển cũng như nguyên lý về mối liên hệ phổ biến đã vừa được DINHNGHIA.VN cung cấp đến bạn đọc. Hy vọng, qua nội dung mà bài viết chia sẻ sẽ giúp bạn có thêm những thông tin bổ ích liên quan đến nguyên lý về sự phát triển.