Vaccine Covid-19 mũi 2 thường gây ra các tác dụng phụ nhiều hơn và rõ ràng hơn so với mũi 1, phổ biến nhất là đau cánh tay, mệt mỏi, sốt. Show Thạc sĩ, bác sĩ Trần Thanh Sơn, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, TPHCM, cho hay một người chỉ được chứng nhận đã tiêm ngừa đầy đủ sau khi hoàn thành tiêm vaccine Covid-19 mũi 2 với những loại cần 2 liều như vaccine Pfizer, Moderna, AstraZeneca hay Verocell. Các mốc thời gian để tiêm mũi 2 sau khi tiêm mũi 1 theo khuyến cáo hiện nay như sau:
“Các dữ liệu khoa học cho thấy hiệu lực bảo vệ của vaccine đã bắt đầu hình thành sau khi tiêm liều thứ nhất, nhưng liều tiêm thứ hai sẽ làm gia tăng hiệu lực đó, giúp bảo vệ mạnh hơn, kéo dài hơn. Vì vậy, hãy tiêm liều thứ hai theo đúng lịch trình khuyến cáo””, bác sĩ Sơn lưu ý.  Nhiều nghiên cứu cho thấy những liều vaccine đầu tiên có ít nhất 80% hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh nặng và khoảng cách giữa các liều dài hơn không làm giảm khả năng bảo vệ hoặc thời gian miễn dịch của các sản phẩm đa liều. Dữ liệu này bao gồm các nghiên cứu ở nhân viên y tế, người chăm sóc dài hạn, người cao tuổi và cộng đồng. Liều vaccine thứ hai giúp tăng cường khả năng bảo vệ, củng cố hệ miễn dịch của cơ thể. Thống kê cho thấy những người tiêm đủ 2 mũi vaccine giảm tỉ lệ tử vong, tỷ lệ mắc triệu chứng nặng, tỉ lệ nhập viện so với người chỉ tiêm 1 mũi. Theo bác sĩ Sơn, sau liều vaccine Covid-19 mũi 2, các tác dụng phụ thường gặp hơn và có thể rõ ràng hơn. Các nhà sản xuất vaccine đều báo cáo tác dụng phụ tương tự, không kéo dài, khoảng 1-3 ngày, phổ biến nhất bao gồm đau cánh tay, mệt mỏi, nhức đầu, mỏi và sốt. Tuy nhiên, không nên uống thuốc giảm đau trước khi tiêm vaccine ngừa Covid-19 mà nên theo dõi phản ứng của cơ thể sau khi tiêm mũi 2. “Các tác dụng phụ là một dấu hiệu cho thấy vaccine đang kích hoạt hệ thống miễn dịch của cơ thể. Mọi người nên đợi cho đến sau khi được tiêm ngừa Covid-19 mũi 2 và theo dõi các triệu chứng nếu có xảy ra”, bác sĩ Sơn cho biết thêm. Triệu chứng sốt nhẹ, sốt khoảng 38 độ C là một trong các phản ứng phổ biến nhất sau khi tiêm. Đây là cách cơ thể phản ứng với thuốc và thường tự khỏi sau tiêm vài ngày. Nếu sốt nhẹ (dưới 38 độ C) thì không cần dùng thuốc hạ sốt. Tuy nhiên, nếu sốt cao trên 38,5 độ C, cơ thể mệt mỏi mà không hạ sốt kịp thời có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm hơn. Lúc này, có thể sử dụng Hapacol 650 theo liều lượng 10-15mg/kg/lần. Khoảng cách giữa 2 lần uống phải lớn hơn 4 giờ và không uống quá 6 viên/ngày. Hapacol 650 có chứa 650mg Paracetamol, dùng khi cần giảm đau, hạ sốt sau tiêm vaccine. “Việc dùng thuốc hạ sốt khi sốt cao, đơn thuần là điều trị triệu chứng, giúp cơ thể giảm bớt mệt mỏi, khó chịu, giảm bớt tình trạng mất nước, mất điện giải, không ảnh hưởng đến quá trình sinh miễn dịch, không làm giảm hiệu quả của vaccine Covid-19”, bác sĩ Sơn cho hay. Khi sốt khoảng 38-39 độ C, cơ thể dễ mất nước, việc bổ sung nước là rất cần thiết, nhất là vào những ngày nắng nóng. Bạn nên uống từ từ, không nên uống nhiều một lúc, đồng thời bổ sung các loại nước uống như nước hoa quả, nước rau, nước Oserol, nước có pha thêm chút muối… Tăng cường nước chanh, nước cam, nước bưởi ép… để cung cấp lượng vitamin C, A cần thiết cho cơ thể. Nếu gặp diễn biến nặng lên gồm sốt cao trên 39 độ C, sốt kéo dài, uống thuốc hạ sốt nhưng không đỡ, sưng hoặc đỏ lan rộng tại chỗ tiêm, đau cơ dữ dội, tăng huyết áp hoặc tụt huyết áp sau khi tiêm, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và xử trí kịp thời. Nguồn: VnEpress
Thông tin chia sẻ uy tín, chuẩn xác từ TS. BS. Lê Kiến Ngãi - Trưởng khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi Trung ương. Có nhiều loại vaccine, trong đó có vaccine phòng COVID-19 yêu cầu phải tiêm ít nhất 2 mũi. Nếu không được tiêm vaccine COVID-19 mũi hai, cơ thể sẽ không được kích hoạt đủ chức năng miễn dịch để bảo vệ khỏi tình trạng nhiễm trùng. Thông thường khoảng cách giữa hai mũi vaccine là 4 tuần (có một số ít vaccine được đề xuất 2-3 tuần). Hiện nay vaccine phòng COVID-19 của Moderna có khoảng thời gian giữa 2 mũi tiêm được khuyến nghị là 4 tuần; vaccine của Pfizer-BioNTech, vaccine Vero cell, vaccine Sputnik yêu cầu tiêm hai liều cách nhau 21- 28 ngày; trong khi vaccine của AstraZeneca đề nghị khoảng cách giữa 2 liều từ trên 4 - 12 tuần… Đây là khoảng thời gian được cho là thích hợp nhất kích hoạt đáp ứng miễn dịch thứ phát. Kết quả sau đáp ứng miễn dịch thứ phát là nồng độ kháng thể được sinh ra đạt mức cao gấp nhiều lần so với kháng thể sinh ra sau khi tiêm mũi đầu tiên (đáp ứng miễn dịch tiên phát). Vaccine cho mũi thứ hai tốt nhất là cùng loại với vaccine tiêm mũi thứ nhất và các lịch trình được khuyến nghị sau đó (nếu có). Cùng với việc kích thích cơ thể sinh ra một lượng kháng thể lớn, mũi tiêm thứ hai còn phát động một quá trình đáp ứng miễn dịch phức tạp, có sự tham gia của nhiều hệ tế bào miễn dịch, giúp cho cơ thể có "trí nhớ miễn dịch", nhờ đó phát động được hệ thống phòng vệ đặc hiệu, bảo vệ cơ thể nếu có sự xâm nhập của tác nhân gây bệnh lần sau. Đáp ứng miễn dịch sau khi tiêm mũi vaccine thứ hai sẽ nhanh hơn, mạnh hơn so với sau khi tiêm mũi vaccine thứ nhất. Thông thường khoảng cách giữa hai mũi vaccine là 4 tuần (có một số ít vaccine được đề xuất 2-3 tuần). 2. Phản ứng sau tiêm là gì?Cùng với quá trình kích hoạt hệ thống miễn dịch, một số phản ứng không mong muốn thường xảy ra sau khi tiêm vaccine, đặc biệt là mũi vaccine thứ hai. Đây là các phản ứng thông thường và thường cũng được dự báo trước. Các vaccine phòng COVID-19 thường có phản ứng sau tiêm khá giống nhau và cũng thường không kéo dài – chỉ khoảng 3 ngày. Các phản ứng không mong muốn sau tiêm vaccine COVID-19 thường là đau tại chỗ tiêm, mệt mỏi, đau nhức toàn thân và sốt. Cũng bởi quá trình đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ khi có tiếp xúc kháng nguyên lần sau (thứ phát) mà các phản ứng không mong muốn sau tiêm mũi vaccine thứ hai thường mạnh hơn sau khi tiêm mũi vaccine đầu tiên. Thêm vào đó, phản ứng sau tiêm là một những "kết quả" của sự tương tác giữa vaccine và hệ thống miễn dịch, vì vậy phản ứng sau tiêm cũng khác nhau ở từng người. 3. Tại sao phản ứng sau tiêm mũi vaccine thứ hai thường mạnh hơn sau mũi đầu tiên?Nếu có phản ứng sau tiêm, thông thường đó là dấu hiệu chỉ ra rằng vaccine đang hoạt động bằng cách kích hoạt hệ thống miễn dịch. - Khi tiêm mũi vaccine đầu tiên, hệ thống miễn dịch của chúng ta nhận ra thứ gì đó lạ. Hệ thống miễn dịch tự động phát động một cuộc tấn công quy mô nhỏ chống lại nó. Quá trình này dạy các tế bào miễn dịch của chúng ta nhận ra và phản ứng với "kẻ xâm lược". Đó là lý do tại sao chúng ta có thể gặp một số phản ứng hay còn gọi là tác dụng phụ. - Khi chúng ta nhận được mũi tiêm vaccine thứ hai, hệ thống miễn dịch sẽ khởi động lại cuộc tấn công đó. Nhưng lần này, có nhiều tế bào miễn dịch hơn đã sẵn sàng và chờ đợi để phát động một cuộc tấn công với quy mô lớn hơn nhiều. Đó là lý do tại sao chúng ta có thể cảm thấy nhiều tác dụng phụ hơn sau liều thứ hai. Nhưng chúng sẽ biến mất sau một vài ngày. Có thể ví phản ứng của cơ thể đối với vaccine giống như một nhiệm vụ huấn luyện cho cuộc chiến thực sự. Khi đã được tiêm vaccine đầy đủ, nếu có bị nhiễm virus gây ra COVID-19, hệ thống miễn dịch sẽ sẵn sàng khởi động một cuộc tấn công thậm chí còn lớn và mạnh để bảo vệ chúng ta. Tuy nhiên, nếu không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào - từ liều đầu tiên hoặc liều thứ hai - điều đó không có nghĩa là vaccine không hoạt động. Trong các thử nghiệm lâm sàng vaccine, hơn một nửa số người không gặp bất kỳ tác dụng phụ nào nhưng kết quả thử nghiệm vẫn cho biết rằng vaccine có hiệu quả ở những người đó. 4. Xử trí các phản ứng sau tiêm như thế nào? Có thể dùng một số thuốc dự phòng phản ứng sau tiêm không?Trong thời gian theo dõi sau tiêm (thường từ 1- 3 ngày), các phản ứng thông thường sau tiêm nếu có là "chuyện" bình thường.
Không nên dùng các thuốc để chủ động giảm đau, giảm sốt hoặc dự phòng dị ứng trước khi tiêm vaccine. Các thuốc này có thể tác động đến quá trình tương tác giữa vaccine với hệ thống miễn dịch của cơ thể để tạo miễn dịch. Thêm vào đó các thuốc này có thể làm lu mờ các phản ứng sau tiêm, làm cho khó đánh giá tình trạng phản ứng nặng (nếu có). Xem thêm video đang được quan tâm: 6 biện pháp đảm bảo thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 |
