Chị Trần Thị Phượng, ngụ tại TP.Vũng Tàu gắn bó với một DN đóng chân gần nhà đã 15 năm nay. Tuy nhiên, do ảnh hưởng từ dịch COVID-19, số lượng đơn hàng giảm sâu, công việc ít, lương công nhân bị cắt giảm. Chị quyết định nghỉ việc, đầu tư máy ép nước mía bán ngay tại nhà để mưu sinh. Thay vì tiếp tục tham gia BHXH theo hình thức tự nguyện để về già có lương hưu, chị Phượng quyết định nhận “một cục”, đặng giải quyết khó khăn trước mắt, có tiền trang trải cuộc sống gia đình gồm 6 người, trong đó có 2 con nhỏ đang tuổi ăn học và bố mẹ chồng đã lớn tuổi. Chị Phượng cho rằng, theo như chị tìm hiểu, do thời gian đóng dài, phải đủ 20 năm, lại phải chờ đến tuổi nghỉ hưu (60 tuổi đối với nữ) mới được hưởng lương từ BHXH nên chị quyết định nhận BHXH một lần vì chị mới chỉ chưa tới 40 tuổi. “Có thể khi chính sách BHXH được sửa đổi như giảm thời gian đóng, mở rộng chính sách thụ hưởng, tôi sẽ trích một khoản thu nhập hàng tháng để tham gia”, chị Phượng nói. Thời gian gần đây, nhất là trong vòng 6 tháng đầu năm 2022, tình trạng người lao động nghỉ việc xin nhận chế độ BHXH một lần gia tăng xảy ra ở nhiều tỉnh, thành của cả nước, trong đó có BR-VT. Trong khi đó, số lượng lao động tự do tham gia BHXH tự nguyện cũng đã có dấu hiệu gia tăng. Theo Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung cho biết tại hội nghị đối thoại với người lao động vừa diễn ra, Bộ LĐTBXH đang chủ trì dự thảo sửa đổi Luật BHXH. Hiện dự thảo đã hoàn tất xong hồ sơ thủ tục với 11 nhóm chính sách cải cách bảo hiểm và Quốc hội cho phép năm 2023 sẽ trình Quốc hội. Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định: “Trong các nhóm này, chúng ta sẽ giảm dần thời gian đóng BHXH. Trước đây, chúng ta quy định 20 năm. Dự thảo rút dần xuống 15 năm và tiến tới có thể 10 năm, với tinh thần đóng nhiều hưởng nhiều, đóng ngắn hưởng ngắn trên tinh thần công bằng, chia sẻ”. Việc giảm năm đóng BHXH như trên sẽ tạo điều kiện cho lực lượng lao động phổ thông, phi chính thức chưa tham gia BHXH hiện đang chiếm tỷ lệ lớn trong thị trường lao động có cơ hội tham gia kể cả khi đã ở ngưỡng tuổi ngoài 40. Việc sửa đổi chính sách là rất cần thiết, cũng nhằm tăng độ phủ BHXH, giảm gánh nặng an sinh. “Chúng ta có 55 triệu lao động, trong đó khoảng 20 triệu người có giao kết hợp đồng lao động, nhưng chỉ có 16 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, một tỉ lệ thấp”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cung cấp thông tin. Song song với việc giảm năm đóng BHXH, những điều chỉnh về chế độ được hưởng khi tham gia BHXH tự nguyện (hiện mới chỉ có 2 chế độ là hưu trí và tử tuất) cũng nhằm “níu” người lao động “ở lại” mà không ồ ạt rời đi như thời gian gần đây. Tránh được tình trạng tạo gánh nặng an sinh khi người già không được hưởng lương hưu do không tham gia BHXH quá đông. Dù người lao động tham gia BHXH dưới hình thức nào thì cũng nên được hưởng các chính sách công bằng như nhau (ốm đau, thai sản, thương tật, tai nạn lao động, hay thất nghiệp…). Việc sửa đổi cũng được cơ quan chức năng nhắm đến linh động mức đóng theo “đa tầng thu nhập” và mức hưởng lương hưu khi về già để thu hút được nhiều hơn đối tượng tham gia. Đó chính là sự nhân văn, tạo điều kiện cho số đông lao động tự do, phi chính thức có cơ hội hưởng thụ chính sách an sinh từ BHXH như thai sản, thất nghiệp hay tai nạn lao động… mà hiện nay đang “bỏ trống”. Dự thảo Luật BHXH sửa đổi hiện đang trong quá trình hoàn thiện, lấy ý kiến góp ý, nhưng đã nhận được sự đồng thuận của người lao động. Đặc biệt, nhiều người còn mong muốn được bảo lưu thời gian đóng BHXH sau khi đã rút 1 lần để người lao động có cơ hội quay trở lại mạng lưới an sinh. Và sự linh hoạt về thời gian đóng, mức đóng BHXH tự nguyện, cũng như mở rộng chính sách thụ hưởng là nhân tố quan trọng tác động tới người lao động để ngày càng có nhiều hơn nữa lực lượng tham gia BHXH. CHÂU PHẠM Kể từ năm 2022 trở đi, số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu sẽ không tăng nữa. Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 được sửa đổi bởi điểm a khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019 quy định, người lao động đủ tuổi và có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên thì được hưởng lương hưu. Theo đó, tại Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, từ ngày 01/01/2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện được tính bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau: a) Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm; b) Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75% tiền lương tháng đóng BHXH. Như vậy, lao động nam đủ điều kiện về hưu năm 2023 đóng đủ 24 năm BHXH thì được hưởng lương hưu bằng 53% tiền lương tháng đóng BHXH. Còn lương hưu của lao động nữ đủ điều kiện về hưu năm 2023 được tính như sau: - Đóng đủ 15 năm BHXH thì được 45% tiền lương tháng đóng BHXH. - Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, được tính thêm 2%. Do đó, lao động nữ đủ điều kiện về hưu năm 2023, đóng đủ 25 năm BHXH sẽ nhận được lương hưu với tỷ lệ 63% tiền lương tháng đóng BHXH. Đối tượng nào nghỉ hưu được hưởng lương hưu tối đa? Kể từ năm 2022 trở đi, số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu sẽ không thay đổi nữa. Lao động nữ cần đóng tối thiểu 15 năm và lao động nam cần đóng tối thiểu 20 năm. Cách tính số năm đóng bảo hiểm xã hội để nghỉ hưu được hưởng lương tối đa: Số năm đóng BHXH để hưởng lương tối đa = (Số năm đóng BHXH để hưởng lương 45%, xét theo năm về hưu) + 15 Như vậy, lao động nam đóng đủ 35 năm BHXH, đủ điều kiện về hưu năm 2022 sẽ nhận được lương hưu với tỷ lệ 75% tiền lương tháng đóng BHXH, đây là tỷ lệ tối đa. Còn lao động nữ, đóng đủ 30 năm BHXH, đủ điều kiện về hưu từ năm 2022 sẽ nhận được lương hưu tối đa. Trong trường hợp người lao động tham gia BHXH bắt buộc, nhưng về hưu trước tuổi do suy giảm khả năng lao động, sẽ bị trừ tỷ lệ hưởng lương hưu thì theo nguyên tắc mức hưởng lương hưu được tính như trên với mức tối đa 75%; sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%. Vì vậy những trường hợp bị trừ tỷ lệ lương hưu sẽ không được hưởng lương hưu với mức tối đa. (Theo Nhịp sống kinh tế)  Đóng đủ năm BHXH nhưng nghỉ hưu non, bảo lưu thời gian đóng có ảnh hưởng đến lương hưu?Đây là nội dung mà người đóng đủ số năm BHXH để hưởng lương hưu nhưng chưa đủ tuổi nghỉ hưu rất quan tâm. |
