Việc Lý Thái tổ dời đô có ý nghĩa như thế nào dời với việc phát triển đất nước

Việc Lý Thái tổ dời đô có ý nghĩa như thế nào dời với việc phát triển đất nước
Nhà Nguyễn thành lập vào năm bao nhiêu (Lịch sử - Lớp 5)

Việc Lý Thái tổ dời đô có ý nghĩa như thế nào dời với việc phát triển đất nước

4 trả lời

Tìm các số nguyên x; y biết (Lịch sử - Lớp 6)

1 trả lời

Trong chuỗi các sự kiện lịch sử của nước ta có nhiều sự kiện đặc biệt quan trọng, một trong các sự kiện đặc biệt nhất chắc hẳn phải kể đến Lý Thái Tổ dời đô về Đại La. Tuy nhiên, hậu thế chúng ta vẫn còn thắc về quyết định này của vua Lý Thái Tổ. Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp vì sao vua lý thái tổ dời đô về đại la.

Xem thêm:

Sự ra đời của nhà Lý

Sau khi Lê Hoàn mất vào năm 2005, Lê Long Đĩnh được tôn làm vua. Tuy nhiên, thời gian trị vì của Long Đĩnh chỉ vỏn vẹn 4 năm. Ông mất vào năm 1009, sau đó Lê Công Uẩn được tôn làm vua và lập ra nhà Lý. 

Lý Công Uẩn lên ngôi với niên hiệu là Thuận Thiên và dời đô về Đại La, đổi tên là thành Thăng Long (nay là Hà Nội). Ngoài niên hiệu là Thuận Thiên, vua Lý còn có các niên hiệu khác như: Thiên Mệnh, Thiên Phúc, Thái Bình, Thuận Thiên.

Đến năm 1054, vua Lý Công Uẩn đổi tên nước ta thành Đại Việt. Dưới thời Lý, vua nắm hầu như mọi quyền hành và theo chế độ cha truyền con nối. Cả nước chia thành 24 lộ, phủ, cấp dưới là huyện và xã.

Việc Lý Thái tổ dời đô có ý nghĩa như thế nào dời với việc phát triển đất nước
Nhà Lý được ra đời vào năm 1009

Quá trình dời đô của nhà Lý

Sau 1 năm lên ngôi hoàng đế, Lý Thái Tổ quyết định dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long. Để dời đô cần phải trải qua quá trình tìm đất, nghị bàn và dời đô, quá trình này được lịch sử ghi chép là diễn ra khá khẩn trương.

Lúc bấy giờ có 2 đường để dời đô là: đường bộ và đường thủy. Không có bất cứ ghi chép lịch sử nào cho biết đường mà nhà Lý dời đô. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của các nhà sử học thời nhà Lý dời đô bằng đường thủy vì đường thủy là con đường dời đô an toàn nhất để vận chuyển toàn bộ bộ máy triều định từ con người đến vật dụng.

Giải thích vì sao vua lý thái tổ dời đô về đại la

Theo nghiên cứu và phân tích, các nhà sử học cho rằng việc Lý Thái Tổ dời đô về Đại La có thể là vì những nguyên nhân sau:

  • Vị trí của kinh đô Hoa Lư không còn phù hợp với tình hình của đất nước hiện tại. 
  • Đại La có vị thế địa lý phù hợp hơn, nằm ngay trung tâm đồng bằng Bắc Bộ, nơi giao thoa kinh tế – văn hóa của 3 miền và hội tụ tinh hoa của đất trời. Đại La có sự ổn định về chính trị, là cầu nối tốt để đưa kinh tế của đất nước đi lên. 

Việc Lý Thái tổ dời đô có ý nghĩa như thế nào dời với việc phát triển đất nước
Giải thích vì sao Vua Lý Thái Tổ dời đô về Đại La?

Ý nghĩa của việc dời đô

Ý nghĩa lịch sử

Có thể thấy việc dời đô về Đại La không chỉ đơn thuần là dời kinh đô đến một nơi khác mà còn thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của các vị vua của nước ta ngày xưa hơn 1000 năm về trước. Việc dời đô về Đại La giúp đem lại sự phồn vinh, trường kỳ cho con cháu muôn đời sau, bằng chứng cho việc này chính là sự thịnh vượng của Hà Nội ngày nay. Kể từ khi Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long thì Thăng Long vẫn tiếp tục là kinh đô vào thời nhà Trần, Hậu Lê, Lê Trung Hưng và đến nay đã trở thành thủ đô Hà Nội của Việt Nam.

Sử gia Ngô Thì Sĩ từng nhận xét về kinh đô Thăng Long là nơi sau lưng có núi, trước mặt có biển. Địa hình vừa rộng vừa dài, hùng mạnh mà lại hiếm. Việc dời đô về Đại La đã tạo nên một cột mốc lịch sử trọng đại trong suốt 1000 năm lịch sử của nước ta và là một bước ngoặt hào hùng của dân tộc ta. 

Ý nghĩa kinh tế

Đại La là vùng đất phồn thịnh, không chịu ảnh hưởng và thiệt hại từ thiên tai lũ lụt, ngập úng. Nhờ vậy, việc canh tác nông nghiệp cũng trở nên dễ dàng hơn. Hơn nữa, địa hình ở đây bằng phẳng nên thuận lợi cho việc di chuyển để giao thương, buôn bán. Địa hình thuận lợi cũng sẽ giúp nhà nước dễ dàng quản lý địa phương và kiểm soát việc nộp thuế hơn.

Việc Lý Thái tổ dời đô có ý nghĩa như thế nào dời với việc phát triển đất nước
Đại La là nơi có đất phồn thịnh, không chịu ảnh hưởng và thiệt hại từ thiên tai lũ lụt, ngập úng

Ý nghĩa chính trị

Việc dời đô về Đại La đánh dấu ở đầu một triều đại mới thành lập, mở ra một thời kỳ thịnh vượng mới. Việc dời đô cũng là một việc lớn của bậc đế vương được lưu truyền sử sách. 

Ngoài ra, nếu chiêm nghiệm sâu sắc, việc dời đô còn là một lời chê bai, phủ định các triều đại trước – cụ thể ở đây là triều Đinh và Tiền Lê để khẳng định vị thế của nhà Lý. Đến đây, chắc hẳn nhiều người sẽ thắc mắc điều này không phải là vi phạm truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của ông cha ta sao? Câu trả lời là không nhé. Vào thời Đinh và tiền Lê, đất nước ta thái bình, nhân dân no ấm nhưng những vua vẫn không chịu dời đô.

Hơn nữa, vị trí địa lý của Đại La gần với quê hương của vua Lý Thái Tổ. Việc dời đô về đây cũng là một cách để giúp quê hương mình phát triển, củng cố địa vị của mình. 

Kết luận

Hy vọng với bài viết trên, bạn đã hiểu được lý do vì sao vua lý thái tổ dời đô về đại la. Các quyết định của ông cha ta ngày xưa không phải tự nhiên mà đều là mưu đồ lớn cho sự phát triển của con cháu chúng ta sau này. Từ đó có thể trân trọng hơn cuộc sống hòa bình và những giá trị tinh thần mà ông cha ta để lại. 

Câu hỏi: Vì sao nhà Lý dời đô về Thăng Long :

Lời giải:

Nhà Lý dời đô về Thăng Long vì:

- Kinh đô Hoa Lư không còn phù hợp với tình hình đất nước.

- Muốn chọn một nơi có địa thế thuận lợi (Đại La nằm trung tâm đồng bằng Bắc Bộ), để ổn định về chính trị làm cơ sở để phát triển kinh tế, đưa đất nước đi lên.

- “xem khắp đất Việt đó là nơi thắng địa, thực là chỗ tụ hội trọng yếu của bốn phương. Đúng là nơi thượng đô, kinh sư mãi muôn đời”.

=> Vì vậy, năm 1010, Lý Công Uẩn quyết định rời đô về Đại La (nay là Hà Nội), đổi tên thành Thăng Long (có nghĩa là rồng bay lên)

Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về nhà Lý nhé!

1. Sự thành lập nhà Lý

- Năm 1005 Lê Hoàn mất, Lê LongĐĩnh lên ngôi vua.

- Năm 1009 Lê LongĐĩnh quađời, Lý Công Uẩnđược suy tôn làm vua và nhà Lýđược thành lập.

- Năm 1010 Lý Công Uẩnđặt niên hiệu là Thuận Thiên, dờiđô vềĐại La (nay là Hà Nội)đổi tên là Thăng Long.

- Năm 1054 nhà Lýđổi tên nước làĐại Việt.

Niên hiệu của vua Lý Công Uẩn là: Thiên Mệnh.Thiên Phúc.Thái Bình.Thuận Thiên.

- Xây dựng bộ máy nhà nước:

+ Vuađứng đầu nắm giữ mọi quyền hành, theo chếđộ cha truyền con nối, giúp việc có các quanđại thần, các quan văn võ.

+ Chia cả nước thành 24 lộ, phủ. Dưới lộ, phủ là huyện, hương xã.

2. Luật pháp và quân đội thời nhà Lý

a. Luật pháp

- Năm 1042 nhà Lý ban hành bộ luật Hình thư (bộ luật thành văn dầu tiên của nước ta).

- Nội dung: bảo vệ nhà vua, triều đình; bảo vệ của công, tài sản nhân dân; cấm giết trâu bò, bảo vệ sản xuất nông nghiệp.

- Gồm 2 bộ phận: cấm quân và quân địa phương.

- Thực hiện chính sách “ngụ binh ư nông”.

- Binh chủng: bộ binh và thuỷ binh, được trang bị vũ khi cung tên giáo mác.

- Mục đích:

+ Xây dựng và bảo vệ khối đoàn kết dân tộc.

+ Tạo quan quan hệ bình đẳng với các nước láng giềng, ổn định vùng biên.

3.Hành trình dời đô

Hơn 1 năm sau khi lên ngôi Hoàngđế, tháng 7 năm Canh Tuất, Lý Thái Tổ bắt đầu dờiđô từ Hoa Lư vềĐại La. Từ việc tìmđất, nghị bànđến việc chuẩn bịđể dờiđô diễn ra tươngđối khẩn trương. Từ Hoa Lư về thànhĐại La có thểđi theođường bộ hoặc theođường thủy. Sử cũ không ghi chép chi tiết nhà Lý dờiđô bằngđường nào. Các nhà nghiên cứuđã kết luận: nhà Lý dờiđô bằngđường thủy. Và chỉ có dờiđô bằngđường thủy thì mới an toàn và tảiđược cả bộ máy triềuđình đôngđảo cùng vật chất bảo đảmđồ sộđi kèm..

4.Ý nghĩa

Có ý kiến cho rằng Chiếu dời đô đã thể hiện những ý tứ sâu sắc, tầm nhìn thời đại của một vị vua Đại Cồ Việt 1000 năm về trước, khi ông chọn Đại La làm kinh đô mới để mưu nghiệp lớn, tính kế phồn vinh, trường kỳ cho muôn đời sau. Bản chiếu nêu bật được vai trò kinh đô Thăng Long xứng đáng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của quốc gia. Thời gian sau đó, Thăng Long vẫn là kinh đô của các nhà Trần, nhà Hậu Lê, nhà Mạc, nhà Lê trung hưng và đang là thủ đô của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Thăng Long thực sự là "nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời".

Nhận xét về kinh đô Thăng Long, sử gia Ngô Thì Sĩ trong Đại Việt sử ký tiền biên viết:

"Núi là vạt áo che, sông là dải đai thắt, sau lưng là sông nước, trước mặt là biển, địa thế hùng mạnh mà hiếm, rộng mà dài, có thể là nơi vua ở hùng tráng, ngôi báu vững bền, hình thể Đại Việt không nơi nào hơn được nơi này."

Việc xuất hiện bài chiếu có ý nghĩa rất to lớn đối với lịch sử Hoa Lư và Thăng Long. Nó làm nên tính chất trọng đại của hành trình 1000 năm lịch sử. Đó là một áng văn của thời khắc lịch sử từ Hoa Lư đến Thăng Long – một bước ngoặt hào hùng của dân tộc Việt Nam.

Ý nghĩa về kinh tế, quản lý:

Bài chiếu đã nêu rõ Thăng Long là đất đồng bằng, phồn thịnh nhưng không chịu cảnh ngập úng, thuận tiện làm nông.

Vị trí trung tâm trời đất, chính giữa nam bắc đông tây, bên cạnh có sông, địa hình bằng phẳng, chính là cái lợi cho việc di chuyển. Di chuyển có thuận tiện thì giao thương mới dễ dàng phát triển. Thêm nữa, việc địa hình thuận lợi cũng mang lại lợi ích cho việc quản lý đất nước, địa phương nộp thuế phú, tham gia hội họp cũng thuận tiện mà nhà vua kiểm soát đất nước, tuần thú, dẹp giặc cũng thuận tiện.

Ý nghĩa chính trị:

Nhà Lý mới lập không lâu thì nhà vua ban chiếu dời đô. Vì Hoa Lư là đất cũ 2 họ Đinh, Lê, lòng người chưa bỏ, vẫn còn nhiều người nhớ tình chủ cũ, nay vua mới lên, chuyển dời kinh đô cũng là cái cách để phân tán thế lực triều đình, giảm bớt ảnh hưởng của cựu thần vậy.

Dời đô Thăng Long, chính là bằng chứng, là dấu mốc cho việc vương triều mới thành lập, là việc làm lớn của bậc đế vương, được lưu danh sử sách. Trên thực tế, cho đến nay rất nhiều người vẫn biết việc dời đô diễn ra năm 1010 nhưng lại không biết nhà Lý thành lập 1 năm trước đó.

Việc dời đô, với những lời lẽ phủ định, mang ý chê bai nhà Đinh, Tiền Lê cũng tương tự là một cách mà các triều đại thường làm để phủ định triều trước, thu thập nhân tâm, củng cố địa vị của mình. Điều này không thể coi là vi phạm đạo lý Uống nước nhớ nguồn được vì trên thực tế, 2 nhà Đinh, Lê cũng đã có thời gian thái bình, đủ để dời đô nhưng không làm, còn các công tích khác thì Lý Thái Tổ cũng không phủ định hay phê phán.

Thăng Long vốn gần quê cũ của nhà Lý (Bắc Ninh) nên dời đô Thăng Long cũng coi như một cách để giúp đỡ quê hương phát triển, giúp cho địa vị cũng cố hơn.

5. Tác phẩm Chiếu dời đô:

Bản phiên âm Hán-Việt:

Tích Thương gia chí Bàn Canh ngũ thiên, Chu thất đãi Thành Vương tam tỉ. Khởi Tam Đại chi sổ quân tuẫn vu kỷ tư, vọng tự thiên tỉ. Dĩ kỳ đồ đại trạch trung, vi ức vạn thế tử tôn chi kế; thượng cẩn thiên mệnh, hạ nhân dân chí, cẩu hữu tiện triếp cải. Cố quốc tộ diên trường, phong tục phú phụ. Nhi Đinh Lê nhị gia, nãi tuẫn kỷ tư, hốt thiên mệnh, võng đạo Thương Chu chi tích, thường an quyết ấp vu tư, trí thế đại phất trường, toán số đoản xúc, bách tính hao tổn, vạn vật thất nghi. Trẫm thậm thống chi, bất đắc bất tỉ.

Huống Cao Vương cố đô Đại La thành, trạch thiên địa khu vực chi trung; đắc long bàn hổ cứ chi thế. Chính Nam Bắc Đông Tây chi vị; tiện giang sơn hướng bối chi nghi. Kỳ địa quảng nhi thản bình, quyết thổ cao nhi sảng khải. Dân cư miệt hôn điếm chi khốn; vạn vật cực phồn phụ chi phong. Biến lãm Việt bang, tư vi thắng địa. Thành tứ phương bức thấu chi yếu hội; vi vạn thế đế vương chi thượng đô

Trẫm dục nhân thử địa lợi dĩ định quyết cư, khanh đẳng như hà?

Bản dịch tiếng Việt:

Xưa nhà Thươngđếnđời Bàn Canh 5 lần dờiđô, nhà Chuđếnđời Thành Vương 3 lần dờiđô, há phải các vua thời TamĐạiấy theo ý riêng tự tiện dờiđô. Làm như thế cốtđể mưu nghiệp lớn, chọnở chỗ giữa, làm kế cho con cháu muôn vạnđời, trên kính mệnh trời, dưới theo ý dân, nếu có chỗ tiện thì dờiđổi, cho nên vận nước lâu dài, phong tục giàu thịnh. Thế mà 2 nhàĐinh, Lê lại theo ý riêng, coi thường mệnh trời, không noi theo việc cũ Thương Chu, cứ chịu yênđóngđô nơiđây,đến nỗi thếđại không dài, vận số ngắn ngủi, trăm họ tổn hao, muôn vật không hợp. Trẫm rấtđauđớn, không thể không dời.

Huống chi thànhĐại La, kinhđô cũ của Cao Vương[10],ở vào nơi trung tâm trờiđất,được thế rồng cuộn hổ ngồi, chính giữa nam bắcđông tây, tiện nghi núi sông sau trước. Vùng này mặtđất rộng mà bằng phẳng, thếđất cao mà sáng sủa, dân cư không khổ thấp trũng tối tăm, muôn vật hết sức tươi tốt phồn thịnh. Xem khắp nước Việtđó là nơi thắngđịa, thực là chỗ tụ hội quan yếu của bốn phương,đúng là nơi thượngđô kinh sư mãi muônđời.

Trẫm muốn nhânđịa lợiấy màđịnh nơiở, các khanh nghĩ thế nào?