Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Các phương pháp gia công bánh răng

Gia công bánh răng đòi hỏi người thợ am hiểu kỹ thuật và các phương pháp gia công bánh răng để tạo nên chi tiết hoàn chỉnh phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Cuộc sống ngày càng hiện đại, các phát minh cũng ngày càng nhiều hơn, điều đó đồng nghĩa với việc, con người ngày càng tìm tòi ra nhiều cách để làm giảm sức lao động cho con người. Một ví dụ đơn giản, xe đạp có lẽ là rất quen thuộc với chúng ta, với hệ thống bánh răng với thiết kế đơn giản đã có thể giúp con người đi đến nơi cần đến nhanh hơn, tiết kiệm thời gian hơn và đỡ mất công đi bộ.

Các máy móc hiện đại ngày nay cũng vậy, đặc biệt là ở các dây chuyền sản xuất, đều có sự xuất hiện, góp mặt của bánh răng để chuyền chuyển động.

Vậy bạn có thắc mắc không, dây chuyền sản xuất bánh răng như thế nào?

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Bài viết này sẽ giúp bạn lí giải điều này.

Phương pháp gia công bánh răng

Có thể bạn biết rất nhiều loại máy móc hiện nay có dùng bánh răng để hoạt động, nhưng bạn lại không biết rằng hệ thống bánh răng đó để gia công nó phải trải qua một quá trình vô cùng khắt khe cùng với công nghệ sản xuất hiện đại, tiên tiến nhất.

Điển hình có những cách gia công bánh răng như sau:

Gia công bánh răng nhờ phương pháp định hình

Về phương pháp gia công bánh răng định hình này bạn có 3 cách để áp dụng. Đó là:

- Cách sử dụng phương pháp phay định hình.

- Phương pháp sọc răng định hình

- Phương pháp chuốt răng để có thể tạo ra được những chi tiết bánh răng có thể ăn khớp với nhau tuyệt vời.

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Qua nhiều năm ứng dụng thì thấy được các phương pháp, cả 3 phương pháp gia công bánh răng nêu trên đều mang đến nhiều sản phẩm với những ưu điểm vượt trội.

Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý một số những điều sau về 3 phương pháp gia công bánh răng trên.

Thứ nhất với phương pháp phay răng định hình, ở phương pháp này độ chính xác của sản phẩm có vẻ thấp hơn. Cụ thể là những bánh răng sau khi gia công xong lại để lại những sai số ở biên rãnh và chia độ.

Thứ hai, với phương pháp xọc răng định hình thì sản phẩm lại mang đến năng xuất rất thấp bởi vì nó chạy không đều và chỉnh quá lớn nên không được áp dụng.

Còn lại, phương pháp gia công bánh răng được áp dụng nhiều nhất chính là chuốt răng định hình bởi vì phương pháp này cho sản phẩm năng suất cao và độ chính xác của sản phẩm cũng rất phù hợp cho việc sản xuất những bánh răng có kích thước lớn không phải trải qua nhiệt luyện và mài dũa.

Gia công bánh răng bằng phương pháp cắt răng theo nguyên lí bao hình

Ở phương pháp này thì phay lăn răng theo phương pháp bao hình được các nhà sản xuất sử dụng phổ biến bởi nó tạo ra các sản phẩm có năng suất và độ chính xác rất cao. Việc sử dụng dụng cụ cắt là dao phay lăn trục vít có biên dạng thân khai tại mặt cắt vuông góc với đường xoắn vít.

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Thao tác xọc răng bao hình cũng có thể được tiến hành thực hiện bằng dao dạng bánh răng hay máy xọc bao hình. Ta có thể thấy những ưu điểm mà thao tác này mang lại đó là nó tạo ra những bánh răng thẳng, bánh răng nghiêng có nhiều bậc với những khoảng các giữa các bận nhỏ mà chỉ riêng phương pháp này mới làm được, còn các phương pháp khác thì không làm được. Tuy vậy, nhưng việc gia công cũng không thể nhanh chóng cắt hết chiều sâu rãnh răng cùng một lúc được mà phải thực hiện từ từ tiến dao hướng kính. Bởi vì thời gian chạy gia công với thời gian thì lớn hơn.

Gia công bánh răng cũng có rất nhiều kiểu khác nhau, tùy theo nhu cầu của bạn mà sẽ lựa chọn hình mẫu gia công thế nào cho phù hợp. Bánh răng đáp ứng được yêu cầu công việc, phù hợp với công việc và sử dụng được lâu chính là mục tiêu mà nhà sản xuất hướng đến.

Trên đây, chúng tôi nêu ra một số phương pháp, cũng như những ưu và nhược điểm của phương pháp gia công bánh răng trong gia công cơ khí. Nếu bạn là chủ doanh nghiệp, hoặc đơn giản là bạn có nhu cầu gia công bánh răng, vậy thì hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn cũng như nhận làm các sản phẩm gia công bánh răng tốt nhất.

CÔNG TY CỔ PHẦN THIẾT BỊ BẾN THÀNH

Địa chỉ: 49 Bùi Đình Túy, P24, Bình Thạnh, HCM

Hotline: (028)6279.6888

Email:

Website: https://giacongcokhitphcm.com

BẾN THÀNH EQUIPMENT

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Truyền động giữa các cặp bánh răng, bánh vít

I. Khái quát về gia công bánh răng

Bánh răng là những chi tiết dùng để truyền lực và chuyển động nhờ ăn khớp với nhau. Bánh răng có thể truyền chuyển động giữa các trục song song nhau, vuông góc nhau hoặc chéo nhau.

Gia công bánh răng tương đối phức tạp vì vừa cần đảm bảo các quy chuẩn yêu cầu kỹ thuật vừa đảm bảo yêu cầu về khả năng truyền tải. Gia công bánh răng phụ thuộc phần lớn vào vật liệu, độ chính xác khi thiết kế cũng như máy công cụ gia công.

Có nhiều phương pháp để gia công bánh răng, ở đây tôi sẽ giới thiệu các bạn về phương pháp gia công bằng cắt gọt.

II. Phân loại bánh răng

Bánh răng được phân thành 3 loại chính:

  • Bánh răng trụ răng thẳng và bánh răng trụ răng nghiêng

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Bánh răng trụ răng thẳng

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Bánh răng trụ răng nghiêng

  • Bánh răng côn răng thẳng và Bánh răng côn xoắn

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Bánh răng công răng thẳng

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Bánh răng công răng xoắn

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Bánh vít

  • Dựa vào các đặc tính công nghệ, bánh răng được chia thành bánh răng có moay-o hoặc không có moay-o, lỗ trơn hoặc lỗ then hoa

III. Cấp chính xác:

Cấp chính xác đánh giá theo tiêu chuẩn cấp Nhà nước TCVN (Tiêu chuẩn Việt Nam), tiêu chuẩn này được quy định trong 12 cấp độ chính xác khác nhau từ 1÷12. Trong đó, cấp 1 là cấp chính xác nhất theo thứ tự giảm dần đến cấp 12 là cấp thấp nhất. Thông thường, cấp chính xác hay dùng từ cấp 3÷11.

Riêng cấp chính xác của bánh răng được đánh giá theo các chỉ tiêu sau đây:

  • Độ chính xác động học: Được đánh giá bằng sai số góc quay của bánh răng sau 1 vòng làm việc. Sai số này do hệ thống công nghệ gia công gây ra.
  • Độ ổn định khi làm việc: Được đánh giá bằng sai số chu kỳ tức là giá trị trung bình  của sai số truyền động bằng tỷ số giữa sai lệch lớn nhất và số bánh răng. Dao động của tốc độ quay sẽ gây ra rung động và tiếng ồn của truyền động.
  • Độ chính xác về mặt tiếp xúc: Được đánh giá bằng vết tiếp xúc của biên dạng răng. Nó ảnh hưởng đến mức độ tập trung tải trọng trên các vùng khác nhâu của bề mặt răng, ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền, tuổi thọ của bộ truyền.
  • Độ chính xác khe hở mặt bên: Tức là khe hở giữa các cạnh răng trong bộ truyền.

IV. Vật liệu chế tạo bánh răng:

Vật liệu chế tạo bánh răng phụ thuộc vào điều kiện làm việc của chúng. Mỗi loại vật liệu đều phải đáp ứng đủ yêu cầu riêng, đặc biệt trong các ngành chế tạo ô-tô, máy móc, máy công cụ,v.v… Vật liệu chế tạo bánh răng thông thường là thép hợp kim Crôm như 15Cr, 15CrA, 40Cr, 45Cr hoặc Crôm – Nikien và Crôm -  Moolipden như: 40CrNi, 35CrMoA, 18CrMnTi.

Với các bánh răng chịu tải trung bình và nhỏ được chế tạo bằng thép C chất lượng cao như C40,C45 và gang.

Với các bánh răng làm với tốc độ cao mà không gây ra tiếng ồn được làm từ chất dẻo, vải ép, da ép.

Với tiến bộ của ngành luyện kim, ngày nay người ta còn chế tạo bánh răng bằng vật liệu kim loại bột.

V. Nhiệt luyện:

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Phương pháp nhiệt luyện bánh răng

Để đáp ứng các chỉ tiêu làm việc, bề mặt bánh răng phải có độ cứng và độ bền, còn phần lõi bánh răng phải dẻo dai nhằm đảm bảo độ bền uốn cảu răng khi chịu tải va đập, vạy nên cần phải cố chế độ nhiệt luyện thích hợp. Việc nhiệt luyện được chia thành 2 nhóm:

  • Nhóm bánh răng có độ rắn HB ≤350 bánh răng được nhiệt luyện trước rồi mới tiến hành gia công.
  • Đối với nhóm bánh răng có độ rắn HB ≥350 bánh răng được gia công trước rồi mới nhiêt luyện. Lúc này bánh răng sẽ có độ bền cao, khả năng chịu tải lớn  nhưng cần phải gia công lại sau khi nhiệt luyện để khắc phục những biến dạng do nhiệt luyện gây ra.

VI. Yêu cầu kỹ thuật

Ngoài các yêu cầu về độ chính xác khi gia công bánh răng, quy trình công nghệ chế tạo bánh răng cần đảm bảo những yêu cầu kỹ thuật sau:

  • Độ không đồng tâm giữa mặt lỗ và đường kính vòng chia nhằm trong khoảng 0,05÷0,1 mm.
  • Độ không vuông góc giữa mặt đầu và tâm lỗ nằm trong khoảng 0,01÷0,015 mm trên 100mm đường kính lỗ.
  • Mặt lỗ và các cổ trục của trục răng được gia công đạt độ chính xác cấp 7, độ nhám bề mặt Ra=1,25÷0,63
  • Các bề mặt khác được gia công đạt cấp chính xác 8÷10, độ nhám bề mặt Rz=40÷10
  • Sau nhiệt luyện đạt độ cứng 55÷60HRC, các bề mặt không gia công độ cứng thường đạt được 180÷280 HB.

VII. Các phương pháp gia công răng

Bánh răng là chi tiết quan trọng, có độ  bền và tuổi thọ cao. Thông thường, răng của bánh răng có biên dạng là đường than khai. Về nguyên lý tạo răng,có thể chia thành hai phương pháp gia công là phương pháp định hình và phương pháp bao hình.

  • Phương pháp định hình là phương pháp cắt răng mà dụng cụ cắt nó biên dạng lưỡi cắt là rãnh răng. Quá trình cắt răng không liên tục, khi cắt thì cắt từng rãnh răng một, sau đó phân độ để gia công tiếp rãnh răng khác.
  • Phương pháp bao hình là phương pháp cắt răng mà dụng cụ cắt không cần có biên dạng lưỡi cắt là rãnh răng. Quá trình cắt răng diễn ra liên tục , khi cắt dụng cụ cắt sẽ lăn tương đối trên vành của bánh răng gia công và khi đó quỹ tích các đường bao của dụng cụ cắt là profin thân khai của răng bánh răng gia công.

A. Gia công bánh răng trụ:

  • Phương pháp gia công phay định hình:

Phay răng bằng phương pháp định hình được tiến hành bằng dao phay định hình mà profin của nó phù hợp với profin của rãnh răng. Dao phay định hình dùng để gia công bánh răng là dao phay đĩa module hoặc dao phay ngón module

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Gia công bánh răng trụ bằng dao phay định hình

Phương pháp này được sử dụng nhiều trên máy phay vạn năng có trang bị dụng cụ phân độ. Khi gia công, chi tiết được gá vào ụ phân độ, dao được gá sao cho đường kính ngoài (dao phay đĩa module) hoặc mặt đầu (dao phay ngón) trùng với đường sinh cao nhất của chi tiết. Sau đó, điều chỉnh dao ở độ cao sao cho rãnh răng có chiều sâu theo yêu cầu (tùy theo module răng gia công). Tiến hành gia công bằng cách gia công 1 răng thì dùng đầu phân độ để quay chi tiết 1 góc 360°/z rồi tiếp tục gia công răng tiếp theo cứ thế cho đến hết.

* Đặc điểm của phay định hình:

  • Đạt độ chính xác thấp (cấp 7,8) khó khăn trong việc điều chỉnh chính xác vị trí tương đối giữa dao và chi tiết.
  • Trong sản xuất hang loạt lớn và hàng khối, đối với những bánh răng có modun lớn, phương pháp này chỉ dùng để gia công phá.
  • Phương pháp gia công bào định hình:b

Bào răng định hình được thực hiện trên máy bào răng với dao định hình cũng có profin giống profin rãnh răng hoặc dao thông thường với dưỡng. Khi gia công các rãnh răng thì cũng dùng đầu phân độ theo từng răng.

Phương pháp này được dùng chủ yếu để gia công thô các bánh răng ăn khớp ngoài và tronng có modun lớn.

  • Phương pháp gia công chuốt định hình

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Gia công bánh răng trụ bằng chuốt định hình

Gia công bánh răng bằng phương pháp chuốt định hình cho năng suất và độ chính xác cao, thường dùng ở dạng sản xuất hang loạt lớn và hàng khối. Theo phương pháp này, dao chuốt có profile của bánh răng. Có thể chuốt một rãnh hoặc nhiều rãnh cùng một lúc. Sau mỗi hành trình của dao, một hoặc một số rãnh răng được gia công, muốn gia công các rãnh khác thì chi tiết được quay đi một góc nhờ cơ cấu phân độ.

Phương pháp chuốt toàn bộ các rãnh cùng một lúc rất ít được sử dụng vì lúc đó kết cấu  dao rất phức tạp, khả năng thoát phoi kém, lực cắt lớn.

Dụng cụ cắt là một bộ dao định hình với từng nấc được lắp vào đầu chuốt. Lượng nâng của mỗi lưỡi cắt phụ thuộc vào chiều dày lớp phoi được cắt Sz, loại vật liệu bánh răng và tốc độ cắt v, lượng nâng này được chọn như với dao chuốt thường.

Lớp vật liệu phải cắt được phân chia theo tổng số các lưỡi cắt của dụng cụ, nên tuổi thọ,tuổi bền của dao lớn. Song chi phí cho dụng cụ rất lớn nên chuốt chỉ dùng cho sản xuất lớn, bánh răng có module lớn và bánh răng không gia công nhiệt không mài.

B. Gia công bánh răng côn:

Phương pháp định hình theo phương pháp này thì dụng cụ cắt có profin của rãnh răng được gia công, trong trường hợp này là dao phay module (đĩa và ngón). Công việc gia công sẽ được thực hiện trên máy phay vạn năng có ụ phân độ. Chi tiết được gá vào ụ phân độ đã nghiêng đi một góc phù hợp với góc côn ở chân răng. Mỗi một rãnh răng được phay qua 3 bước:

  • Phay phần vật liệu 1 của rãnh, chiều rộng này tối đa bằng chiều rộng đầu nhỏ của rãnh răng.
  • Phay tiếp phần vật liệu 2 bằng cách quay bánh răng đi một góc ϕ.
  • Phay phần còn lại bằng cách quay bánh răng một góc ϕ về phía ngược lại. Góc nghiêng δ của trục ụ chia độ được xác định căn cứ vào góc côn chân răng trên bản vẽ.

Phương pháp này thường dùng trong sản xuất đơn chiếc và lọat nhỏ để gia công các bánh răng có cấp chính xác 9 ÷ 11; gia công các bánh răng có module lớn.

Về biên dạng bánh răng thân khai bằng phương pháp bao hình

Gia công bánh răng côn răng thẳng bằng dao phay đĩa định hình

Ở trên tôi đã giới thiệu đến các bạn về bánh răng và công nghệ gia công bánh răng. Chúc các bạn thành công!

Tham khảo các khóa học tại TechK bên dưới:

✨ Khóa học SolidWorks

✨ Khóa học MasterCAM

✨ Khóa học  Creo Parametric

✨ Khóa học ArtCAM

✨ Khóa học NX Unigraphic

✨ Khóa học Inventor

✨ Khóa học Catia

✨ Khóa học AutoCAD

✨ Khóa học lập trình và vận hành máy CNC

TRỊNH TẤN VINH - TRUNG TÂM ĐÀO TẠO VÀ CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ TECHK