Truyện viết về ai, về việc gì theo em, dế Vần là người thế nào

Skip to content

Hướng dẫn soạn Bài 2: Miền cổ tích. Nội dung bài Soạn bài Ôn tập trang 58 sgk Ngữ Văn 6 tập 1 CTST giúp các em học sinh học tốt môn ngữ văn 6, rèn luyện kĩ năng viết các kiểu văn bản: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận và nhật dụng.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1 trang 58 Ngữ Văn 6 tập 1 CTST

Hãy tóm tắt cốt truyện và nêu chủ đề của các truyện đã đọc vào bảng theo mẫu sau:

Tên truyện Tóm tắt cốt truyện [ngắn gọn] Chủ đề của truyện
Sọ Dừa
Em bé thông minh
Non-bu và Heng-bu

Trả lời:

Tên truyện Tóm tắt cốt truyện [ngắn gọn] Chủ đề của truyện
Sọ Dừa – Ngày xưa, có đôi vợ chồng già hiếm muộn, phải đi ở cho nhà phú ông. Một hôm bà vợ vào rừng hái củi, uống nước trong cái sọ dừa, về nhà có mang, ít lâu sau sinh ra một đứa bé kì dị, không chân không tay, tròn như một quả dừa. – Thấy đứa bé biết nói, bà giữ lại nuôi và đặt luôn tên là Sọ Dừa. Thương mẹ vất vả, Sọ Dừa nhận chăn đàn bò nhà phú ông. – Cậu chăn bò rất giỏi. Ba cô con gái nhà phú ông thay nhau đưa cơm cho Sọ Dừa. Hai cô chị kênh kiệu thường hắt hủi, chỉ có cô út đối đãi với cậu tử tế và đem lòng thương yêu. Sọ Dừa nhờ mẹ đến nhà phú ông hỏi vợ. Phú ông thách cưới thật to nhưng thấy Sọ Dừa mang đủ đồ thách cưới đến, đành phải gả cô út cho chàng.

– Nhờ chăm chỉ đèn sách, Sọ Dừa thi đỗ trạng nguyên và được nhà vua cử đi, sứ nước ngoài. Trước khi đi, chàng đưa cho vợ một hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà để đề phòng tai hoạ. Nhờ thế mà vợ chàng đã thoát nạn và hai vợ chồng có cuộc sống hạnh phúc.

Thể hiện ước mơ của nhân dân về cuộc sống công bằng, ở hiền gặp lành, kẻ độc ác sẽ bị trừng trị.
Em bé thông minh – Ngày xưa, có một ông vua sai viên quan đi dò la khắp nơi để tìm người tài giỏi. – Một hôm, trên đường đi, viên quan phát hiện ra tài năng của một em bé con nhà thường dân qua lời đối đáp nhanh nhạy, thông minh đã báo cho nhà vua.

– Vua hay tin đã trực tiếp tạo ra những tình huống oái oăm để thử tài em. Lần thử thách cuối cùng, em bé đã đem trí thông minh của mình thắng điều kiện thách đố của sứ thần, giúp đất nước thoát khỏi cuộc chiến tranh. Sau đó, em được phong làm Trạng nguyên và giúp Vua trong việc triều chính.

Truyện đề cao trí thông minh dân gian, phẩm chất trí tuệ của con người, cụ thể là người lao động nghèo. Đó là trí thông minh được đúc rút từ hiện thực cuộc sống vô cùng phong phú.
Non-bu và Heng-bu – Ngày xưa, trong một gia đình có hai anh em. Người anh là Non-bu tham lam, xấu tính nên giành hết tài sản. Người em là Heng-bu hiền lành, tốt bụng, chẳng nhận được tài sản gì nhưng vẫn siêng năng làm lụng, thường giúp đỡ những người nghèo khổ. – Một năm, có đôi chim nhạn đến làm tổ trên mái nhà, người em đã đã cứu con chim nhạn khỏi hiểm nguy và đến mùa xuân, đôi chim nhạn quay trở về và nhả cho chàng một hạt bầu. – Chàng trồng cây bầu và khi quả lớn, chàng bổ ra nhận được rất nhiều trân châu, hồng ngọc, tiền vàng, trở nên giàu có.

– Người anh thấy vậy, cũng đã làm theo nhưng đã bẻ gãy chân một con chim nhạn non với hi vọng sẽ được trả ơn nhưng khi hạt bầu mà người anh trồng được ra quả thì khi bổ ra toàn là các tráng sĩ tây cầm gậy rồi yêu tinh xuất hiện, người anh trở thành kẻ ăn mày. Người em thương xót đã đến đưa gia đình người anh về sống cùng với mình.

Thể hiện ước mơ của nhân dân về cuộc sống công bằng, ở hiền gặp lành, kẻ độc ác sẽ bị trừng trị.

Câu 2 trang 58 Ngữ Văn 6 tập 1 CTST

Em thích nhất truyện nào trong các truyện trên? Vì sao?

Trả lời:

Dựa vào 3 mẩu truyện trên, em có thể chọn một truyện mà mình thích nhất và trình bày lí do.

Ví dụ: Em thích nhất truyện Sọ Dừa vì truyện đưa ra một kết thúc có hậu cho những người hiền lành, lương thiện và dạy chúng em bài học về cách nhìn người cũng như nếp sống đạo đức, lương thiện.

Hoặc:

Em thích nhất truyện cổ tích Em bé thông minh vì truyện có các thử thách đặt ra với nhân vật rất hấp dẫn và thú vị, qua đó nhân vật bộc lộ được trí thông minh, cách xử lí tình huống rất khéo léo và bất ngờ, mang lại tiếng cười cho người đọc.

Câu 3 trang 58 Ngữ Văn 6 tập 1 CTST

Theo em, để có thể kể lại truyện cổ tích một cách sinh động, hấp dẫn [bằng hình thức viết và nói] thì cần phải chú ý những điều gì?

Trả lời:

– Với hình thức viết cần phải chú ý:

+ Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết hoặc nói cần tìm đọc truyện cổ tích. Trong truyện đó, chi tiết nào gây ấn tượng sâu sắc nhất, có nhân vật đáng nhớ nhất, có cốt truyện thú vị nhất?

+ Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý. Cần đọc kĩ truyện đã chọn và tìm ý cho truyện như hoàn cảnh xảy ra câu chuyện, nhân vật, sự việc xảy ra, cảm nghĩ của em về truyện và từ đó có thể sắp xếp các ý đã tìm theo một dàn ý.

+ Bước 3: khi viết bài, cần đảm bảo thể hiện được các đặc điểm của kiểu bài kể lại một truyện cổ tích.

– Đối với hình thức nói, cần lưu ý:

+ Bước 1: xác định đề tài, người nghe có thể là ai, mục đích, không gian và thời gian nói. Từ đó sẽ định hướng được nội dung bài nói, tăng hiệu quả giao tiếp.

+ Bước 2: TÌm ý tưởng cho bài nói, có thể sử dụng thêm hình ảnh, tranh vẽ để bài nói được sinh động.

+ Bứớc 3: Khi kể cần chú ý giọng điệu, phù hợp với nhân vật, sự việc khác nhau. Kết hợp với cử chỉ, nét mặt, điệu bộ để nội dung được hấp dẫn hơn. Chú ý lựa chọn từ ngữ thích hợp với ngôi kể, tránh dùng ngôn ngữ viết.

Câu 4 trang 58 Ngữ Văn 6 tập 1 CTST

Truyện cổ tích có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống của chúng ta?

Trả lời:

Truyện cổ tích là những giá trị văn hoá dân gian được truyền đời qua nhiều thế hệ, mỗi câu chuyện là những bài học đạo lí, những giá trị văn hoá dân tộc được cha ông ta lưu giữ và truyền lại. Vì vậy, qua những truyện cổ tích chúng ta sẽ thêm hiểu về văn hoá đất nước trong quá khứ và quan trọng hơn là tiếp thu thêm những bài học làm người ý nghĩa cho bản thân.

Hoặc:

Truyện cổ tích là những giá trị văn hoá dân gian được truyền đời qua nhiều thế hệ, mỗi câu chuyện là những bài học đạo lí, những giá trị văn hoá dân tộc được cha ông ta lưu giữ và truyền lại.

Vì vậy, qua truyện cổ tích chúng ta sẽ thêm hiểu về văn hoá đất nước, những bài học đạo lí mà cha ông ta muốn truyền dạy con cháu.

Bài trước:

👉 Soạn bài Nói và nghe: Kể lại một chuyện cổ tích sgk Ngữ Văn 6 tập 1 CTST

Bài tiếp theo:

👉 Soạn bài Những câu hát dân gian về vẻ đẹp quê hương sgk Ngữ Văn 6 tập 1 CTST

Trên đây là bài Hướng dẫn Soạn bài Ôn tập trang 58 sgk Ngữ Văn 6 tập 1 CTST đầy đủ, ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Chúc các bạn làm bài môn ngữ văn 6 tốt nhất!

“Bài tập nào khó đã có giaibaisgk.com“

Với soạn bài Thực hành đọc hiểu - Chích bông ơi! Ngữ văn lớp 6 sách Cánh diều hay nhất, ngắn gọn được biên soạn bởi đội ngũ Giáo viên nhiều năm kinh nghiệm giúp các bạn dễ dàng soạn bài môn Ngữ văn 6.

1. Chuẩn bị

- Truyện ngắn là tác phẩm văn xuôi cỡ nhỏ, ít nhân vật, ít sự việc phức tạp,… Chi tiết và lời văn trong truyện rất cô đọng.

- Khi đọc truyện ngắn:

+ Truyện kể về việc cậu bé Ò Khìn nhờ pa Dế Vần giải thoát một chú chim chích bông mắc kẹt khiến pa nhớ lại kỉ niệm xưa vô tình bắt chú chim chích bông con xa mẹ phải chết.

Thời gian và địa điểm xảy ra câu chuyện khi Dế Vần 8 tuổi theo pa nên nương.

+ Truyện có những nhân vật: Ò Khìn – con trai Dế Vần, Dế Vần, pa Dế Vần chú chim chích bông. Nhân vật chính là Dế Vần: từ là một cậu ham chơi, ích kỉ thích giữ mọi thứ cho riêng mình nhưng đến khi nhận ra bài học thì liền ân hận, ăn năn bởi lỗi lầm của mình.

+ Truyện kể theo ngôi kể thứ ba và tác dụng của ngôi kể ấy là mang đến cái nhìn khách quan, bao quát toàn bộ câu chuyện.

+ Truyện nêu lên vấn đề tấm lòng nhân hậu, yêu thương động vật. Vấn đề ấy có liên quan đến cuộc sống hiện nay khi mà mọi người đang ngày càng tàn phá môi trường, hủy hoại cả nhân loại. Từ đó, cá nhân em rút ra bài học, cách ứng xử thân thiện với môi trường xung quanh vì bảo vệ nó là bảo vệ cuộc sống của nhân loại.

- Đọc trước truyện Chích bông ơi!; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Cao Duy Sơn:

+ Nhà văn Cao Duy Sơn tên thật là Nguyễn Cao Sơn, sinh ngày 28 – 4 – 1956 tại Thị trấn Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng.

+ Ông là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. Hiện ông là Phó Chủ tịch Hội Văn học – Nghệ thuật các dân tộc Thiểu số Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Văn hóa các dân tộc.

+ Mỗi tác phẩm của Cao Duy Sơn chính là một sự tìm tòi, khám phá, phát hiện mới, độc đáo về đời sống và con người tại quê hương.

+ Giải thưởng:

Ÿ Giải A Văn học Dân tộc Thiểu số của Hội Nhà văn Việt Nam 1993, với tác phẩm Người lang thang

Ÿ Giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam năm 2008 cho tập truyện ngắn Ngôi nhà xưa bên suối

Ÿ Giải thưởng Văn học ASEAN năm 2009

+ Tác phẩm tiêu biểu:

Ÿ Tiểu thuyết: Người lang thang, Cực lạc, Hoa mận đỏ, Đàn trời, Chòm ba nhà

Ÿ Truyện ngắn: Những chuyện ở lũng Cô Sầu, Những đám mây hình người, Hoa bay cuối trời, Ngôi nhà xưa bên suối

2. Đọc hiểu

a. Trong khi đọc

Câu hỏi trang 77 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Nội dung tranh liên quan đến sự việc gì trong truyện?

Trả lời: 

Nội dung bức tranh liên quan đến sự việc Ò Khìn nhìn thấy chú chim chích bông bé xíu đang giãy giụa trong bụi gai.

Câu hỏi trang 77 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Chú ý theo dõi chuyện đang xảy ra [hiện tại] và chuyện đã xảy ra [quá khứ].

Trả lời:

- Chuyện đang xảy ra [hiện tại]: Ò Khìn phát hiện ra một chú chim chích bông đang bị mắc kẹt.

- Chuyện đã xảy ra [quá khứ]: Dế Vần đã từng phát hiện và giữ chú chim chích bông đến khi nó chết đi.

Câu hỏi trang 77 SGK Ngữ văn 6 tập 2: “Chú bé” ở phần 2 là ai?

Trả lời:

“Chú bé” ở phần 2 là Dế Vần hồi tám tuổi.

Câu hỏi trang 77 SGK Ngữ văn 6 tập 2: “Pa” ở đây và “pa” ở đầu truyện có phải là một người không?

Trả lời: 

“Pa” ở đây là cha của Dế Vần, ông nội của Ò Khìn còn “pa” ở đầu truyện là Dế Vần, cha của Ò Khìn.

Câu hỏi trang 78 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Theo em, người cha định nói với con điều gì?

Trả lời: 

Theo em, người cha định nói với con rằng mẹ của chú chim chích bông ấy đang đi tìm con của mình, con hãy thả chú chim đó đi để nó quay trở về bên mẹ mình.

Câu hỏi trang 78 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Phần 3 kể chuyện hiện tại hay quá khứ?

Trả lời: 

Phần 3 kể chuyện hiện tại.

Câu hỏi trang 79 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Nội dung tranh minh họa có thể hiện được phần kết thúc của truyện không?

Trả lời: 

Nội dung tranh minh họa có thể hiện được phần kết thúc của truyện khi Ò Khìn cùng pa Dế Vần thả tự do cho chú chim chích bông bị mắc kẹt ấy.

Câu hỏi trang 79 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Thử nghĩ kết thúc câu chuyện theo một hướng khác.

Trả lời: 

Chú chim tung cánh bay vút lên bầu trời. Phía dưới, hai cha con ngước nhìn theo đầy hạnh phúc và vui vẻ. Không may thay, vì bị kẹt quá lâu, chích bông non nớt đã kiệt sức và rơi xuống. Hai người lập tức đi tìm chú chim đã chết và chôn chú. Một khoảng lặng sau đó khi hoàng hôn buông xuống, trong lòng Dế Vần nhiều bâng khuâng.

b. Sau khi đọc

Câu 1 trang 79 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Truyện viết về ai, về việc gì? Theo em, Dế Vần là người thế nào?

Trả lời: 

- Truyện kể về việc cậu bé Ò Khìn nhờ pa Dế Vần giải thoát một chú chim chích bông mắc kẹt khiến pa nhớ lại kỉ niệm xưa vô tình bắt chú chim chích bông con xa mẹ phải chết.

- Nhân vật chính là Dế Vần: từ là một cậu ham chơi, ích kỉ thích giữ mọi thứ cho riêng mình nhưng đến khi nhận ra bài học thì liền ân hận, ăn năn bởi lỗi lầm của mình.

Câu 2 trang 79 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Chỉ ra điểm giống nhau giữa hai câu chuyện trong văn bản này:

a, Chuyện của người cha trong quá khứ

b. Chuyện hiện tại của hai cha con Ò Khìn

Từ đó em hiểu cách viết “truyện trong truyện” ở đây là thế nào?

Trả lời: 

Điểm giống nhau giữa hai câu chuyện trong văn bản này:

- Ò Khìn, Dế Vần đều là cậu bé tám tuổi tinh nghịch và muốn nuôi giữ khi bắt gặp một chú chim chích bông.

- Đều có nhân vật người cha xuất hiện.

→ Từ đó em hiểu cách viết “truyện trong truyện” ở đây là lồng ghép một câu chuyện nhỏ có liên quan tới câu chuyện chính.

Câu 3 trang 79 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Vì sao ở đầu truyện, Ò Khìn muốn pa bắt con chích bông để chơi nhưng đến cuối truyện lại thả để chim bay vút lên trời với lời thì thầm: “Bay đi, bay về với mẹ mày đi…”?

Trả lời: 

Ở đầu truyện, Ò Khìn muốn pa bắt con chích bông để chơi nhưng đến cuối truyện lại thả để chim bay vút lên trời với lời thì thầm: “Bay đi, bay về với mẹ mày đi…” vì Ò Khìn đã rút ra được bài học từ sai lầm của pa Dế Vần trong quá khứ. Nếu cậu đòi bắt giữ chích bông non thì mẹ của cậu ấy sẽ mất đi một người con như câu chuyện của pa Dế Vần vậy.

Câu 4 trang 79 SGK Ngữ văn 6 tập 2: Truyện muốn nhắn gửi người đọc điều gì? Đối với em, điều gì gây ấn tượng sâu sắc nhất? Vì sao?

Trả lời: 

Truyện muốn nhắn gửi người đọc vấn đề tấm lòng nhân hậu, yêu thương động vật. Đối với em, cách đối xử yêu thương động vật gây ấn tượng nhất vì trong cuộc sống hiện nay khi mà mọi người đang ngày càng tàn phá môi trường, hủy hoại cả nhân loại. Và nếu chúng ta không biết cách ứng xử thân thiện với môi trường xung quanh thì cuộc sống của nhân loại đang dần bị phá hủy.