Tại sao tức giận

Nếu dành thời gian để tự suy ngẫm, nhận thức về bản thân, chúng ta sẽ dễ dàng nhận ra cơn giận của mình bắt nguồn từ đâu và chúng ta đang tức giận điều gì. Tức giận luôn luôn bắt đầu từ sự rối loạn trong ý thức, do thế giới xung quanh tồn tại khách quan và không “tuân theo mệnh lệnh” của chúng ta. Chúng ta tức giận là vì chúng ta đã hình dung trong tâm trí mình về những điều nên diễn ra, người khác nên cư xử như thế nào, sự việc nên diễn biến ra sao, nhưng hiện thực bên ngoài lại không trùng khớp với hình ảnh trong tâm trí. Do đó, tức giận chính là dấu hiệu cho thấy chúng ta đang cố gắng và đang thất bại trong việc kiểm soát con người và sự kiện bên ngoài – những đối tượng mà chúng ta không thể và cũng không nên kiểm soát. Đây là lý do tại sao tức giận lại thường được liên tưởng với trạng thái mất trí.

Tại sao tức giận

Khi tức giận, chúng ta phạm phải ít nhất là ba điều tồi tệ. Thứ nhất, chúng ta đã mất khả năng kiểm soát bản thân – vì đã để cho cảm xúc chi phối lấy mình. Thứ hai, chúng ta hoàn toàn mất lý trí khi để cho cảm xúc giết chết khả năng suy nghĩ hợp lý, tích cực. Thứ ba, chúng ta đang cố gắng để làm cái điều mà nắm chắc sẽ thất bại, nghĩa là thay đổi điều không thể thay đổi – đó là quá khứ và người khác.

Mỗi khi chúng ta cảm thấy muốn phát cáu lên, thất vọng hay sắp tức giận, hãy tỉnh táo và chúng ta sẽ thấy rằng mình đang bắt đầu đối mặt với cuộc chiến trên cả ba mặt trận: với quá khứ, với người khác và với bản thân.

Chúng ta chiến đấu với quá khứ bởi vì cơn tức giận của chúng ta luôn hướng về những chuyện đã qua và chúng ta vẫn tìm cách cố gắng thay đổi nó. Thật là ngớ ngẩn, bởi đó là chuyện không thể. Nhưng chúng ta lại thường khắc sâu niềm tin này trong tiềm thức, cứ đinh ninh rằng ở nơi đâu hay vào thời điểm nào đó trong quá khứ, nếu mọi vật mọi việc diễn ra như ta mong muốn thì hiện tại chắc chắn đã thay đổi theo chiều hướng khác, sẽ thỏa mãn được điều mình đang mong mỏi. Cứ như thế, chúng ta dành cho quá khứ những sự dằn vặt và hờn trách không nguôi.

Chúng ta chiến đấu với người khác bởi họ đã làm điều mà chúng ta nhận định là sai, và cơn giận mà chúng ta để thể hiện ra là nhằm cố gắng thay đổi lại những điều đó hoặc để trả thù. Nhưng đã mấy ai thành công khi thực hiện điều này? Chúng ta có thể kiếm soát được thân thể người khác nhưng tinh thần của họ thì không – nó nằm ngoài mọi phạm vi ảnh hưởng.

Chúng ta chiến đấu với bản thân vì chúng ta đang thất bại trong việc bắt thế giới phải vận hành theo ý muốn của mình, hoặc trong ta xuất hiện niềm tin nông nổi rằng mình đang tự hạ thấp giá trị bản thân.
Hãy lấy một ví dụ gần gũi trong cuộc sống: Bạn vào một quán ăn mà phải đợi chờ quá lâu. Bạn sẽ cảm thấy thật bực tức vì không có người phục vụ nào để ý đến bạn? Có lẽ nhân viên phục vụ bàn là người chịu trận đầu tiên, rồi sau đó, chúng ta sẽ tự đay nghiến bản thân mình. Mặc dù có thể không thừa nhận bằng lời rằng mình đã thất bại, nhưng từ bên trong, chúng ta biết được điều đó. Và vì vậy, chúng ta bắt đầu trách cứ bản thân. Tuy nhiên, mọi sự đều xuất phát từ lối suy nghĩ, cảm nhận cũ: thất bại nghĩa là mất mát, mất mát khiến ta buồn, buồn là điềm báo trước cho cơn tức giận sắp bùng phát. Trong trường hợp này, nạn nhân đầu tiên là người phục vụ bàn nhằm chứng tỏ cho người khác thấy cơn tức giận của ta là “chính đáng”. Nhưng cuối cùng chỉ có một mình bản thân ta chịu hậu quả, ta tự gánh chịu những cảm xúc buồn phiền của mình. Thật ngỡ ngẩn làm sao!

Lần sau, khi nhận ra mình sắp nổi giận.
Hãy làm gián đoạn dòng cảm xúc tiêu cực này bằng cách tự hỏi mình 2 câu hỏi đơn giản sau: “Tôi đang làm gì đây?” – Trả lời: “Tôi đang cố gắng kiểm soát điều tôi không thể kiểm soát (quá khứ và con người)”. Và “Vậy thì, ai là người bị gánh chịu đầu tiên?” – Trả lời: “Chính tôi!”.
Nếu như chúng ta sắp tự trút giận lên bản thân vì những thất bại, hãy tiếp tục nhắc nhở mình: “Không có điều gì là thất bại cả, chỉ là do kết quả có khác so với điều tối đã kỳ vọng thôi”.
Và nếu vẫn còn chưa nguôi ngoai, hãy hỏi thêm một lần nữa: “Cơn tức giận này còn kéo dài trong bao lâu đây?”. Rồi bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy cơn giận biến mất nhanh như thế nào.

— Trích từ sách Từ Giận Dữ Đến Bình An —

Nhiều nghiên cứu đã tìm thấy mối liên quan giữa cảm giác tức giận và tình trạng trầm cảm. Theo đó, nghiên cứu quan sát trên các đối tượng trầm cảm thấy rằng có tới 1 phần 3 những người này xuất hiện các cơn giận dữ bất thường.

Các triệu chứng của tức giận và trầm cảm

Tức giận là cảm giác bạn có thể trải qua ở một vài thời điểm nào đó. Một số triệu chứng có thể bao gồm:

  • Tim đập nhanh
  • Tăng huyết áp
  • Nổi cơn thịnh nộ
  • Hành vi hung hăng

Trầm cảm là cảm giác bản thân thấy chìm sâu trong nỗi buồn nào đó hay mất hết hy vọng, chán nản kéo dài trong ít nhất 1 tuần hoặc lâu hơn. Triệu chứng của trầm cảm có thể bao gồm:

  • Tức giận
  • Cảm thấy bối rối, buồn bã, tuyệt vọng
  • Sụt cân hoặc tăng cân nghiêm trọng
  • Mất hết hứng thú với mọi thứ xung quanh hay các hoạt động bình thường
  • Cảm thấy không còn năng lượng hoạt động
  • Đau người hoặc đau đầu không có nguyên nhân cụ thể từ bên ngoài
  • Xuất hiện suy nghĩ tự làm hại bản thân, thậm chí là tự tử

Tại sao tức giận

Những người trải qua cảm giác tức giận hay trầm cảm đều cho biết họ có cảm giác giận dữ. Hơn nữa, họ rất dễ thể hiện sự tức giận của bản thân thông qua gây hấn hay hành vi bạo lực đối với người thân, thậm chí là vợ/chồng. Nếu bạn cảm thấy bản thân chuẩn bị rơi vào tình trạng này, bạn nên tìm đến sự chăm sóc y tế ngay lập tức để tránh làm hại chính bản thân mình và những người xung quanh.

Tôi có nên tìm đến bác sĩ?

Bạn nên đến gặp bác sĩ trong trường hợp cảm thấy trầm cảm hoặc bản thân đang trải qua những cơn tức giận kéo dài. Bác sĩ có thể giúp bạn xác định điều đó có thể tự trôi qua hay không, hay cần điều trị can thiệp. Tức giận có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý hay một vấn đề sức khỏe nào tiềm ẩn. Gặp bác sĩ chính là cách giúp bạn tìm ra nguyên nhân đó.

Khi bạn đến gặp bác sĩ, đừng quên liệt kê tất cả các vấn đề đang làm bạn bận tâm. Bác sĩ có thể thảo luận với bạn về những điều đang làm thay đổi cuộc sống của bạn. Họ có thể hỏi các câu hỏi về các mối quan hệ, công việc, gia đình hay bất cứ điều gì ảnh hưởng đến cảm xúc của bạn hiện tại. Bác sĩ cũng cần biết rằng các cảm xúc của bạn đang trải qua xuất hiện chỉ 1 lần trong 1 thời điểm hay xuất hiện mỗi ngày. Hãy cởi mở, thẳng thắn và thật thà với bác sĩ, bởi vì họ ở đây là để giúp bạn và họ cần phải biết mọi thứ có thể là nguyên nhân đang xảy ra với bạn.

Bác sĩ cũng sẽ muốn biết tiền sử gia đình bạn để xem có ai có những triệu chứng tương tự bạn.

Phương pháp điều trị

Nếu bác sĩ cảm thấy các lần tức giận của bạn xuất phát từ một nguyên nhân đặc biệt hay do từ một cá nhân cụ thể nào đó, cách điều trị được gợi ý ở đây chính là tránh xa các vấn đề đó. Bác sĩ có thể sẽ gợi ý cho bạn thay đổi thói quen như tập hít thở mỗi khi bạn cảm thấy cơn tức giận chuẩn bị ập đến, hoặc ra ngoài và tìm một khoảng không gian thoáng đãng và rũ bỏ mọi suy nghĩ trong đầu. Những biện pháp này có thể giúp bạn kiểm soát cơn tức giận và giữ tâm trí bình tĩnh hơn trước các tác nhân gây giận dữ.

Khi bạn cảm thấy các cơn tức giận vẫn tiếp tục xảy ra từ 2 tuần trở lên và không thuyên giảm, có lẽ đã đến lúc bạn cần thêm cách thức điều trị mới. Bác sĩ có thể đưa ra các liệu pháp đánh giá lại sức khỏe tổng thể của bạn. Từ đó, bác sĩ sẽ giám sát để hiểu rõ vì sao bản cảm thấy tức giận và giúp bạn kiểm soát những áp lực mà bạn đang gặp phải.

Bác sĩ cũng sẽ cho bạn sử dụng thuốc nếu như tình hình tiếp tục tồi tệ hơn. Bạn có thể phải thử nhiều loại thuốc, với nhiều liều lượng khác nhau trước khi tìm ra được cách điều trị hiệu quả nhất cho bản thân. Hãy kiên nhẫn và đừng ngừng uống thuốc mà không có sự chấp thuận từ bác sĩ.

Tại sao tức giận

Bạn cũng nên trải lòng với những người xung quanh. Khi bạn tin rằng những vấn đề mình gặp phải đang khiến bản thân trở nên giận dữ và căng thẳng, khiến cuộc sống trở nên khó khăn, đừng đối mặt với nó một mình. Hãy chia sẻ những mối quan tâm lo lắng của bạn với những người bạn thân, gia đình và bác sĩ. Tập các bài tập giúp giảm stress, và sử dụng đầy đủ các loại thuốc mà bác sĩ đưa cho bạn.

Tổng kết

Để đối mặt với áp lực và sự giận dữ, bạn có thể tìm đến bác sĩ để được điều trị theo một kế hoạch cụ thể, hiệu quả. Tuy nhiên, cũng có những phương pháp giúp bạn kiểm soát các triệu chứng này, giúp bạn trở về với cuộc sống hàng ngày mà không gặp khó khăn. Hãy trải lòng với những người bạn thân, gia đình để họ có thể thấu hiểu và cảm thông, tập luyện các bài tập đều đặn hàng ngày để giúp tinh thần và thể trạng tốt hơn, và đặc biệt, dành cho bản thân những giấc ngủ ngon vào buổi tối.

Tham khảo thêm thông tin tại: Stress ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?