1. Quyền học tập, sáng tạo và phát triển của công dân a. Quyền học tập của công dân * Mọi công dân đều có quyền học tập từ thấp đến cao, có thể học bất cứ ngành, nghề nào, có thể học bằng nhiều hình thức và có thể học thường xuyên, học suốt đời. b. Quyền sáng tạo của công dân * Đó là quyền của mỗi người được tự do nghiên cứu khoa học, tự do tìm tòi, suy nghĩ để đưa ra các phát minh, sáng chế, sáng kiến, cải tiến kĩ thuật, hợp lí hóa sản xuất; quyền về sáng tác văn học, nghệ thuật, khám phá khoa học để tạo ra các sản phẩm, công trình khoa học về các lĩnh vực của đời sống xã hội. c. Quyền được phát triển của công dân * Quyền được phát triển là quyền của công dân được sống trong mội trường xã hội và tự nhiên có lợi cho sự tồn tại và phát triển về thể chất, tinh thần, trí tuệ, đạo đức; có mức sống đầy đủ về vật chất; được học tập, nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí, tham gia các hoạt động văn hoá; được cung cấp thông tin và chăm sóc sức khỏe; được khuyến khích, bồi dưỡng để phát triển tài năng. 2. Ý nghĩa quyền học tập, sáng tạo và phát triển của công dân - Thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội ta. - Là sở điều kiện cần thiết để con người được phát triển toàn diện, trở thành công dân tốt, đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH đất nước. 3. Trách nhiệm của Nhà nước và công dân trong việc đảm bảo và thực hiện quyền học tập, sáng tạo và phát triển của công dân a. Trách nhiệm của Nhà nước - Ban hành chính sách, pháp luật thực hiện đồng bộ các biện pháp cần thiết để các quyền này thực sống của mỗi người dân. - Nhà nước thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục, tạo điều kiện để ai cũng được học hành. - Nhà nước khuyến khích, phát huy sự tìm tòi, sáng tạo trong nghiện cứu khoa học. - Nhà nước bảo đảm những điều kiện để phát hiện và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. b. Trách nhiệm của công dân - Công dân cần có ý thức học tập tốt để có kiến thức, xác định mục đích học tập là học cho mình, cho gia đình và đất nước, trở thành người có ích cho cuộc sống. - Công dân cần có ý chí vương lên, chịu khó tìm tòi và phát huy tính sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học, lao động sản xuất để tạo ra nhiều sản phẩm cho xã hội. - Mỗi công dân cõ ý thức góp phần vào việc nâng cao dân trí của công dân VN, để VN trở thành một nước phát triển, văn minh. 1. Quyền học tập, sáng tạo và phát triển của công dân
a. Quyền học tập của công dân * Khái niệm Mọi công dân đều có quyền học tập từ thấp đến cao, có thể học bất cứ ngành, nghề nào, có thể học bằng nhiều hình thức và có thể học thường xuyên, học suốt đời. * Nội dung - Mọi công dân đều có quyền học không hạn chế: Tiểu học à sau đại học. - Công dân có thể học bất cứ ngành, nghề nào phù hợp với năng khiếu, khả năng, sở thích và điều kiện của mình. - Công dân có quyền học thường xuyên, học suốt đời: thực hiện bằng nhiều hình thức khác nhau và ở các loại hình trường, lớp khác nhau. - Mọi công dân đều được đối xử bình đẳng về cơ hội học tập.
b. Quyền sáng tạo của công dân * Khái niệm Quyền sáng tạo của công dân là quyền của mỗi người được tự do nghiên cứu khoa học, tự do tìm tòi, suy nghĩ để đưa ra các phát minh, sáng chế, sáng kiến, cải tiến kĩ thuật, hợp lí hóa sản xuất; quyền về sáng tác văn học, nghệ thuật, khám phá khoa học để tạo ra các sản phẩm, công trình khoa học về các lĩnh vực của đời sống xã hội. - Quyền sáng tạo gồm: + Quyền tác giả. + Quyền sở hữu công nghiệp. + Quyền hoạt động khoa học, công nghệ. - Công dân tạo ra nhiều tác phẩm và công trình trong các lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và khoa học kĩ thuật. - Pháp luật, một mặt khuyến khích tự do sáng tạo, mặt khác bảo vệ quyền sáng tạo, trừng trị nghiêm khắc những hành vi xâm phạm quyền sáng tạo của công dân.
c. Quyền được phát triển của công dân * Khái niệm Quyền được phát triển là quyền của công dân được sống trong môi trường xã hội và tự nhiên có lợi cho sự tồn tại và phát triển về thể chất, tinh thần, trí tuệ, đạo đức; có mức sống đầy đủ về vật chất; được học tập, nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí, tham gia các hoạt động văn hóa; được cung cấp thông tin và chăm sóc sức khỏe; được khuyến khích, bồi dưỡng để phát triển tài năng. * Nội dung - Một là, quyền được hưởng thụ đời sống vật chất và tinh thần đầy đủ để phát triển toàn diện. + Mức sống đầy đủ, điều kiện nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí phù hợp với điều kiện kinh tế của đất nước. + Được hưởng sự chăm sóc y tế, đặc biệt trẻ em phải được hưởng chế độ chăm sóc sức khỏe ban đầu và phòng bệnh. + Được tiếp cận với các phương tiện thông tin đại chúng, vui chơi, giải trí, tham gia vào các công trình văn hóa công cộng. - Hai là, quyền được khuyến khích, bồi dưỡng để phát triển tài năng. + Những người phát triển sớm về trí tuệ có quyền được học trước tuổi, học vượt lớp, học rút ngắn thời gian so với quy định chung. + Người học giỏi, có năng khiếu được ưu tiên tuyển chọn vào các trường đại học. + Những người có tài được tạo mọi điều kiện để làm việc và phát triển, cống hiến tài năng cho Tổ quốc.
2. Ý nghĩa quyền học tập, sáng tạo, phát triển của công dân - Là quyền cơ bản của công dân, thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội ta. - Là cơ sở, điều kiện cần thiết để con người được phát triển toàn diện. - Đáp ứng và bảo đảm nhu cầu học tập của mỗi người, thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục, tạo điều kiện để ai cũng được học hành. - Tạo điều kiện để những người học giỏi, tài năng phấn đấu học tập, nghiên cứu để trở thành nhân tài cho quê hương, đất nước.
3. Trách nhiệm của NN và công dân a. Trách nhiệm của Nhà nước - Ban hành chính sách, pháp luật, thực hiện đồng bộ các biện pháp cần thiết để quyền này thực sự đi vào đời sống của mỗi người dân. - Nhà nước thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục: chính sách về học phí, học bổng, giúp đỡ học sinh nghèo, học sinh vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn,… - Nhà nước khuyến khích, phát huy sự tìm tòi, sáng tạo trong nghiên cứu khoa học. - Nhà nước bảo đảm những điều kiện để phát hiện bồi dưỡng nhân tài cho đất nước: Mở trường chuyên ở cấp THPT, cấp học bổng cho sinh viên học giỏi,… - Chú ý bồi dưỡng, trân trọng, tôn vinh, sử dụng và đãi ngộ xứng đáng các nhân tài có cống hiến quan trọng cho đất nước. b. Trách nhiệm của công dân - Có ý thức học tập tốt, xác định đúng đắn mục đích học tập. - Có ý chí vươn lên, luôn chịu khó tìm tòi và phát huy tính sáng tạo trong học tập, nghiên cứu khoa học, lao động sản xuất. - Có ý thức góp phần nâng cao dân trí của công dân Việt Nam, làm cho đất nước ta trở thành một nước phát triển, văn minh.
Giải Bài Tập Giáo Dục Công Dân 12 – Bài 8: Pháp luật với sự phát triển của công dân giúp HS giải bài tập, hiểu được những chuẩn mực đạo đức và pháp luật cơ bản, phổ thông, thiết thực, phù hợp với lứa tuổi HS trong các quan hệ với bản thân, với người khác, với công việc và với môi trường sống:
Trả lời: – Tất cả trẻ em trong độ tuổi đến trường đều có quyền học tập tại tất cả các loại hình trường lớp (trường công, trường tư…) – Chính sách của Nhà nước ta hiện nay là phổ cập giáo dục đến cấp trung học cơ sở, tiến tới phổ cập cấp THPT. – Ngoài ra các đối tượng khác cũng được khuyến khích và tạo mọi điều kiện để được học tập nâng cao trình độ, được bồi dưỡng kiến thức. – Chúng ta được tự do lựa chọn ngành nghề học, công việc và nơi công tác phù hợp. Trả lời: – Không phải trong chế độ xã hội nào công dân cũng có quyền được học tập. – Ví dụ, ở nước ta trong xã hội phong kiến phụ nữ không được đi học. – Ngày nay, chúng ta đã hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học, đang từng bước phổ cập trung học cơ sở và trung học phổ thông. – Đây là một bước tiến vượt bậc của đất nước, thể hiện chủ trương, quan điểm của đảng tất cả vì con người, ưu tiên và đầu tư cho giáo dục. Trả lời: – Căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh của mỗi người để mỗi công dân có thêm cơ hội học tập phù hợp với khả năng của bản thân. Trả lời: – Quyền sáng tạo: + Các em Giang Thanh Tú Uyên và Nguyễn Thị Thu Tuyết (Trường THPT Bùi Thị Xuân, tỉnh Lâm Đồng) với ý tưởng sản phẩm kính thông minh hỗ trợ di chuyển cho người khiếm thị, kết hợp định vị GPS với Smartphone. Các em đã đạt giải nhất cuộc thi sáng tạo trẻ cho học sinh THPT toàn quốc. – Quyền phát triển: + Trẻ em Việt Nam dưới 6 tuổi được khám chữa bệnh miễn phí tại các cơ sở y tế công lập, được hỗ trợ đi học. + Những học sinh đạt giải cấp Quốc gia, quốc tế được tuyển thẳng vào đại học. + Những học sinh nghèo vượt khó học giỏi được hỗ trợ bằng học bổng để có thể tiếp tục quá trình học tập của mình. Trả lời: – Nhà nước ban hành chính sách, pháp luật, thực hiện đồng bộ các biện pháp cần thiết để các quyền này thực sự đi vào đời sống của mỗi người dân. Ví dụ như Hiến pháp, Luật Giáo dục, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. – Nhà nước thực hiện công bằng và xã hội hóa trong giáo dục, tạo điều kiện để ai cũng được học hành. – Nhà nước khuyến khích sự tìm tòi, sáng tạo trong nghiên cứu khoa học, đặc biệt khoa học ứng dụng. – Nhà nước đảm bảo những điều kiện để phát hiện và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước, khuyến khích, tạo điều kiện cho những người học giỏi, có năng khiếu được phát triển… Trả lời: – Học sinh Trung học phổ thông được quyền viết bài để đăng báo. – Đây là thể hiện quyền sáng tạo của công dân. Quyền được phát triển của công dân có nghĩa là: a. Mọi công dân đều có đời sống vật chất đầy đủ. b. Mọi công dân đều có quyền được hưởng sự chăm sóc y tế. c. Mọi công dân đều được hưởng sự ưu đãi trong học tập để phát triển năng khiếu. d. Những người có tài được tạo mọi điều kiện để làm việc và phát triển tài năng. Trả lời: Đáp án: b và d Trả lời: – Phan Đăng Nhật Minh (THPT Hải Lăng, Quảng Trị) được mệnh danh là “cậu bé Google” nhờ khả năng trả lời nhanh và chính xác; lập kỉ lục chương trình “Đường lên đỉnh Olympia” năm thứ 17. – Trần Thị Diệu Liên học lớp chuyên Anh trường chuyên Lê Hồng Phong, là học sinh giỏi suốt 12 năm. Nhờ sự nỗ lực và tài năng, Liên nhận được gói hỗ trợ tài chính suốt 4 năm học trị giá 7 tỷ đồng của Đại học Harvard. – Chảo Thị Yến (Bát Xát, Lào Cai) là cô gái người Dao đầy nghị lực đã giành học bổng thạc sĩ SUFONAMA 47.000 euro. |
