Nấm miệng là bệnh lý do sự sinh sôi và phát triển của loài nấm Candida trên niêm mạc miệng. Hiện nay, thuốc nấm miệng Nystatin là chỉ định phổ biến trong quá trình điều trị bệnh. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ đến các bạn những thông tin cần thiết nhất về loại thuốc này. Từ đó giúp bạn có các bước chăm sóc đúng cách để giải quyết triệt để tình trạng nấm miệng.  Thành phần chính trong thuốc nấm miệng chính là Nystatin. Đây là hoạt chất chống nấm được chiết xuất từ dịch nuôi cấy nấm Streptomyces noursei. Nystatin liên kết với các sterol ở màng tế bào nấm làm biến đổi tính thấm và chức năng của màng, kali và các thành phần thiết yếu khác của tế bào nấm bị cạn kiệt. Từ đó, Nystatin giúp tiêu diệt được nhiều loại nấm men và có tác dụng tốt nhất trên Candida albicans. Ngoài ra, trong nystatin còn chứa các tác dược: Natri carboxymethyl cellulose, methyl p-hydroxybenzoate (E218), propyl p-hydroxybenzoate (E216), natri metabisulphite (E223), saccarozo, saccharin natri, natri citrat, hương hoa hồi cố định, nước tinh khiết. Thuốc chống nấm Nystatin nói chung có nhiều dạng bào chế như: viên uống, thuốc bôi tại chỗ, hỗn dịch, viên đặt âm đạo, thuốc bột. Riêng đối với thuốc Nystatin điều trị nấm miệng thường sử dụng dạng thuốc bột để pha hỗn dịch hoặc viên ngậm. Dù ở bất kỳ dạng bào chế nào, nystatin rất ít có khả năng hấp thu vào vòng tuần hoàn máu. Sự hấp thu nystatin qua đường tiêu hóa là không đáng kể. Hầu hết nystatin dùng đường uống được chuyển hóa qua phân dưới dạng không đổi. Do vậy, nystatin không có tác dụng trong điều trị nhiễm nấm toàn thân. Nystatin được chỉ định điều trị trong các trường hợp sau:
Những đối tượng đã có tiền sử dị ứng với nystatin hay bất cứ thành phần nào có trong công thức thuốc đều không nên sử dụng. Ngoài ra, một số trường hợp kể sau đây cũng cần thận trọng khi dùng thuốc nystatin:
Nấm miệng là tình trạng gặp phải ở bất cứ đối tượng nào do những nguyên nhân sau đây:
Tất cả các nguyên nhân trên đều dẫn đến tình trạng khả năng miễn dịch bị suy giảm, tạo điều kiện thuận lợi cho các vi sinh vật có hại ở trong khoang miệng sinh sôi, phát triển. Từ đó, dẫn đến tình trạng nấm miệng. Vì vậy, cần sử dụng thuốc trị nấm kết hợp với dung dịch kháng khuẩn miệng để tiêu diệt triệt để các tế bào gây bệnh. Do việc không hấp thu vào máu, ít gây ra tác dụng toàn thân nên thuốc nystatin tương đối an toàn khi sử dụng trên mọi đối tượng. Tuy nhiên thuốc cần có đủ thời gian tiếp xúc tại khoang miệng để phát huy tối đa tác dụng. Do đó với mỗi đối tượng sẽ có cách dùng ứng với mỗi dạng bào chế khác nhau. 2.1. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 5 tuổiDạng thuốc: Nystatin dạng bột để rơ lưỡi cho trẻ Liều dùng:
Cách dùng:
Lưu ý:
>>> Xem bài viết: Cách chữa nấm miệng ở trẻ nhỏ hiệu quả, ngăn tái phát 2.2. Người lớn
Đối với dạng hỗn dịch cần lắc đều trước khi dùng và nên giữ thuốc càng lâu càng tốt. Mục đích là để thuốc tiếp xúc được với vị trí bị tổn thương trước khi nuốt. >>> Xem bài viết: Nấm miệng ở người lớn – Nguyên nhân và cách xử lý Nystatin thường được dung nạp tốt ở tất cả các nhóm tuổi, ngay cả khi sử dụng kéo dài. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng có thể xuất hiện một số tác dụng không mong muốn sau đây:
2.1. Phụ nữ có thai và phụ nữ cho con búHiện nay, vẫn chưa có nghiên cứu cụ thể chứng minh liệu thuốc nấm miệng Nystatin có ảnh hưởng đến thai nhi hay là thuốc có bài tiết vào sữa mẹ không. Vì vậy, cần lưu ý:
2.2. Người lái xe và vận hành máy mócNystatin không gây ảnh hưởng lên người lái xe hay vận hành máy móc nên mọi người có thể yên tâm sử dụng. Thuốc sẽ bị mất tác dụng kháng Candida albicans nếu dùng đồng thời với riboflavin phosphate (vitamin B2). Mọi người cần chú ý dùng cách xa nhau để các thuốc phát huy tốt tác dụng của chúng.
>>> Xem bài viết: Chế độ ăn uống cho người bị nấm miệng Như vậy có thể thấy nystatin là thuốc trị nấm miệng tương đối an toàn và hiệu quả. Mọi người nên lưu ý cách sử dụng thuốc nystatin để quá trình điều trị đạt kết quả tốt nhất. Nếu bạn còn bất cứ thắc mắc nào khác, vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số HOTLINE: 19009482 để được các Dược sĩ đại học giải đáp và tư vấn cụ thể.
Khi bị nấm ở da và niêm mạc (như miệng, đường tiêu hóa, âm đạo…) một trong những thuốc được dùng để điều trị là nystatin. Đây là một kháng sinh chống nấm có tác dụng kìm hãm hoặc diệt nấm (đặc biệt là nấm Candida) mà không tác động đến vi khuẩn bình thường trên cơ thể. Thuốc có thể dùng để điều trị lâu dài mà không gây kháng thuốc. Trên thị trường, thuốc có nhiều dạng như: Kem, mỡ (dùng ngoài), dạng thuốc đặt âm đạo, dạng thuốc bột, hỗn dịch, viên nén (để uống)… rất thuận tiện cho quá trình sử dụng. Thuốc còn có tác dụng chống bội nhiễm Candida đường tiêu hóa trong quá trình điều trị kháng sinh.
Nystatin hầu như không độc và không gây mẫn cảm và dung nạp tốt ở tất cả các lứa tuổi kể cả trẻ nhỏ suy yếu và ngay cả khi dùng kéo dài. Tuy nhiên ở những người bệnh mẫn cảm với thuốc có thể có biểu hiện dị ứng nổi mày đay, ngoại ban, gây kích ứng tại chỗ, nặng có thể gặp hội chứng Steven - Johnson (đây là một biểu hiện dị ứng nặng của thuốc với tổn thương da và niêm mạc như hồng ban đa dạng kèm bóng nước trên hồng ban. Nếu gặp các biểu hiện trên cần ngừng thuốc ngay và có biện pháp xử lý thích hợp. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể gặp một số tác dụng không mong muốn khác như buồn nôn, nôn, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa sau khi uống thuốc, nhất là khi sử dụng liều cao. Cách dùng: Đối với nhiễm nấm Candida ở đường ruột, thực quản, nystatin được dùng phối hợp với kháng sinh để ức chế sự phát triển của vi khuẩn đường ruột. Liều dùng của người lớn và trẻ em theo chỉ định của bác sĩ. Có thể chia thuốc ra dùng 3 - 4 lần/ngày, đợt điều trị có thể tới 14 ngày. Khi dùng nystatin theo đường uống, tránh dùng các thuốc làm thay đổi nhu động ruột, các thuốc bao niêm mạc tiêu hóa vì làm cản trở tác dụng của nystatin; Tổn thương niêm mạc miệng, dùng dạng viên ngậm hoặc hỗn dịch, 4 lần một ngày. Ðiều trị phải tiếp tục ít nhất 48 giờ sau khi hết triệu chứng quanh miệng. Nếu sau 14 ngày điều trị, vẫn còn triệu chứng, cần xem lại chẩn đoán; Nhiễm nấm âm đạo, đợt điều trị 14 ngày, dùng dạng viên đặt hoặc kem. Có thể dùng viên đặt phối hợp với metronidazol; Tổn thương ngoài da dùng dạng mỡ, gel, kem hoặc bột mịn. Bôi 2 - 4 lần/ngày cho tới khi khỏi hẳn. |
