Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Chào các bạn, vậy là năm cũ (dương lịch) đã sắp qua đi, và người Nhật lại đón chào 1 năm mới. Cuộc sống và công việc của những người làm công ăn lương tại Nhật những ngày này thật bận rộn : hoàn thành deadline, đi tới các công ty khác bổ củi (mata yoroshiku :P), tiệc cuối năm … Nhưng dù sao thì vẫn có những việc không thể bỏ qua, đó là dọn dẹp nhà cửa (大掃除 osouji – dọn dẹp nhà cửa, văn phòng), trang trí nhà cửa và công ty với những vật dụng truyền thống ngày tết. Chắc hẳn nhiều bạn đã nhìn thấy nhiều lần các đồ trang trí này, nhưng có thể nhiều bạn chưa rõ lắm về chúng, bởi vậy trong bài viết này Tự học tiếng Nhật online xin giới thiệu tới các bạn Nguồn gốc và ý nghĩa của những đồ vật trang trí ngày tết tại Nhật Bản này.

Người Nhật quan niệm ngày tết là ngày mà các vị thần và tổ tiên về với gia đình, bởi vậy nhìn chung những đồ vật trang trí ngày tết tại Nhật Bản chủ yếu mang dụng ý chào mừng các vị thần và tổ tiên trở về.

Nói tới những đồ vật trang trí ngày tết tại Nhật Bản phải kể tới : 門松 (kado matsu : thông trang trí tại cổng)・しめ縄 (shime nawa : dây buộc) ・玉飾り (tamakazari)・破魔矢 (hamaya)・鏡餅 (kagami mochi : bánh dày hình gương)・羽子板 (hagoita), trong đó thì 門松、しめ縄、鏡餅 là những vật tiêu biểu thường thấy nhất.

Đồ vật trang trí ngày tết tại Nhật Bản

門松 (kado matsu : thông trang trí tại cổng)
Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

門松 đặt tại cổng để báo hiệu cho các vị thần từ trên trời xuống dưới đất rằng : Nhà của chúng tôi đã sẵn sàng đón tiếp các vị thần, mời các vị ghé thăm. Các vị thần ở đây ám chỉ những vị thần bảo hộ cho sự an toàn của gia chủ, cũng như ám chỉ tổ tiên của gia đình.

Chữ 門 có nghĩa là cổng, còn 松 matsu là cây thông. Tại sao người Nhật lại chọn cây thông làm vật chào đón? Người Nhật quan niệm thông là 常盤木 (ときわぎ : một loại cây trường tồn, bất biến), là nơi trú ngụ của các vị thần (tại ngọn của các nhánh cây). Ngoài ra  松 còn đồng âm với từ 待つ có nghĩa là chờ đợi. Đó là lý do người Nhật chọn cây thông làm vật trang trí, chờ đợi, chào đón các vị thần.

Tham khảo video làm 門松 :

しめ縄 (shime nawa : dây buộc)

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

しめ縄 được bắt nguồn từ một câu truyện thần thoại về vị thần mặt trời (天照大神). Vì tức giận với lỗi lầm mà người em của mình gây ra, thần mặt trời đã tự giam mình trong một căn phòng bằng đá. Không có sự chiếu sáng của thần mặt trời, thế giới chìm trong bóng tối. Các vị thần khác không chịu được việc này đã cùng nhau bàn kế kéo thần mặt trời ra khỏi căn phòng đá. Khi đã thành công, họ dùng sợi dây thừng buộc căn phòng đó lại để ngăn không cho thần mặt trời quay lại.

Ngoài ra しめ縄 còn có nghĩa là sợi dây ngăn cách giữa lãnh địa của các vị thần và trần gian, ngăn không cho những thứ không tịnh xâm nhập.

Video làm しめ縄 :

鏡餅 (kagami mochi : bánh dày hình gương)

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Người Nhật quan niệm 鏡 là nơi cư ngụ của các vị thần. Và những chiếc gương ngày xưa không sáng và mỏng như những chiếc gương hiện tại mà là những chiếc gương bằng đồng. 鏡餅 (kagami mochi) chính là những chiếc bánh dày được làm giống hình cái gương cổ đó. 鏡餅 ám chỉ nơi cư ngụ cho các vị thần khi tới thăm.

鏡餅 không chỉ được trang trí tại nhà mà còn được dùng để trang trí tại nơi làm việc. Trang trí cho các máy móc trong nhà xưởng. Đi kèm với 鏡餅 thường là 1 chai rượu cùng nhỏ

Video làm 鏡餅 :

có thể bạn quan tâm :

Những câu chúc mừng năm mới bằng tiếng Nhật

Trên đây là nội dung bài viết : Nguồn gốc và ý nghĩa của những đồ vật trang trí ngày tết tại Nhật Bản. Mời các bạn cùng tìm hiểu các nét văn hóa Nhật Bản khác trong chuyên mục : văn hóa Nhật Bản.

We on social : Facebook - Youtube - Pinterest

Nhật Bản – một đất nước phát triển lớn mạnh về kinh tế, khoa học kỹ thuật, … và đặc biệt là văn hóa Nhật – một giá trị truyền thống lan rộng không chỉ trong nước mà cả ngoài cộng đồng quốc tế. Ngày nay trong quá trình hội nhập, văn hóa phương Tây tràn ngập mang lại sức ảnh hưởng không hề nhỏ đến văn hóa Nhật Bản, khiến Nhật Bản từ lâu đã không còn đón tết âm lịch như các nước Châu Á khác. Tuy nhiên tết truyền thống Nhật Bản vẫn luôn giữ gìn được những sắc thái văn hóa đặc trưng của phương Đông.

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết
Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Xem thêm video về ngày lễ Oshougatsu tại :  http://www.samuraitour.com.vn/?p=12931

Việt Nam – Nhật bản từ lâu đã thiết lập mối quan hệ ngoại giao với sự hợp tác, giao lưu được mở rộng từ chính trị, kinh tế, khoa học công nghệ và văn hóa. Giao lưu văn hóa giữa hai nước được diễn ra sôi nổi đã góp phần thúc đẩy hợp tác nghệ thuật, là cơ hội để hiểu hơn về văn hóa, xã hội hai nước và tăng thêm sự gắn kết giữa thế hệ trẻ hai nước. Chính vì thế “Lễ hội tết truyền thống Oshougatsu” trở thành chương trình thường xuyên nhằm tái hiện không khí, hoạt động trong ngày tết truyền thống Nhật Bản tại Việt Nam. Chương trình thường niên phi lợi nhuận này được hoạt động nhằm phát triển giao lưu văn hóa Việt – Nhật, bên cạnh đó giới thiệu tới người Việt những nét đặc trưng về phong tục, tập quán, những món ăn và trò chơi truyền thống Nhật Bản trong ngày tết truyền thống này.

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Vậy lễ hội Oshougatsu là gì ?
Tháng Giêng tại Nhật Bản được gọi là “Oshougatsu” có nghĩa là “Chính Nguyệt”. Tết cổ truyền trong tiếng Nhật gọi là “Oshougatsu” bắt nguồn từ phong tục chào đón vị thần năm mới Toshigamisama, vị thần tượng trưng cho sức khỏe, may mắn và phát đạt. Ngày xưa khi Nhật Bản còn đón tết âm lịch như các nước khu vực châu á khác, Oshougatsu được dùng để gọi cho lễ chào đón năm mới. Tuy nhiên sau này Nhật bản chuyển sang đón tết dương tức là ngày đầu tiên của tháng riêng dương lịch – một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng nhất trong năm, một dịp để mọi người trong gia đình xa gần tụ họp, cầu chúc cùng nhau đón năm mới.


Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Tết Oshougatsu diễn ra từ ngày 1 đến 3-1. Người dân Nhật Bản chuẩn bị cho lễ hội từ ngày 8/12 đến 12/12. Vào những ngày này, mọi gia đình đều dọn dẹp sạch sẽ, chuẩn bị đồ dùng và trang trí nhà cửa đón năm mới. Ngày 1/1 là một ngày quan trọng, đánh dấu sự bắt đầu của một năm mới. Người ta quan niệm rằng, xem mặt trời mọc vào ngày này là việc làm tốt nhất để chào đón một năm mới thịnh vượng, may mắn và tốt đẹp. Tết Nhật Bản có những điểm tương đồng với các nước phương Đông, tuy nhiên cũng có nét đặc sắc về phong tục tập quán khác biệt với nhiều nghi thức đặc biệt và mang phong cách riêng của một đất nước giàu truyền thống.

 

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Treo Shimenawa trước cửa nhàVào dịp này, các gia đình Nhật Bản sẽ đặt trước cổng nhà hoặc công ty cây nêu hoặc cây Kadomatsu gồm những cành thông xếp vào những ống tre tươi vát chéo. Người Nhật quan niệm tre là chiếc thang để đón thần năm mới, còn thông mang lại sự may mắn và trường thọ. Ngoài ra những vật dụng khác như dây thừng bện bằng cỏ khô, các dải giấy trắng cũng được dùng để trang trí, tượng trưng cho những mong ước của người Nhật trong năm mới. Ngoài ra, người Nhật còn treo bùa Shimekazari trong ngày Oshougatsu với ý nghĩa không cho ma quỷ vào nhà.

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết
Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Tương truyền rằng, vị thần Toshigamisama sẽ hạ giới và trú ẩn trong cây tùng này. Ngày xưa người ta thường dựng cây tùng vào ngày 13/12 là ngày bắt đầu các công việc chuẩn bị đón Tết. Còn gần đây là ngày 27 hoặc 28 nhưng người ta tránh không dựng cây tùng vào ngày 29 và đêm giao thừa. Trên khung cửa của không ít gia đình Nhật còn trang trí các vật phẩm như đồ đan bằng lá màu trắng, quả quýt, thừng bện bằng cỏ, dải giấy trắng. Tùng tượng trưng cho trẻ mãi không già; quả quýt màu da cam tượng trưng cho muôn đời thịnh vượng; thừng bện bằng cỏ được treo ở điện thờ hoặc nơi thờ cúng, kính dâng lên thần linh cầu tài lộc; lá cây màu trắng nói lên sự trinh bạch không tì vết; còn dải giấy trắng mang ý nghĩa tẩy sạch vết nhơ và xua đuổi tà ma.

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Thờ cúng tổ tiên và các vị thần

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Cũng như các nước châu á khác, năm mới là dịp kính nhớ ông bà, tổ tiên, và các vị thần. Họ đặt các loại bánh dầy, bánh Tokonoma lên bàn thờ, nhằm tỏ lòng thành kính, và mong được các thần linh phù hộ. Bản chất việc thờ cúng tổ tiên là nhắn nhủ niềm tin người sống cũng như người chết đều có sự liên hệ mật thiết và hỗ trợ nhau. Con cháu thì thăm hỏi, khấn cáo tiền nhân, tổ tiên thì che chở, dẫn dắt hậu thế. Đây là một lễ vô cùng quan trọng, để tưởng nhớ. thể hiện lòng thành kính, đạo hiếu với người đã khuất.

Các hoạt động truyền thống trong ngày Oshougatsu

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết
Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

 

Cũng như Tết cổ truyền tại Việt Nam, trong các ngày Oshougatsu người Nhật cũng ăn cơm tất niên, viết bưu thiếp, lì xì cho trẻ em và đi lễ chùa… Để đón mừng ngày  Oshougatsu, họ chuẩn bị bằng việc dọn dẹp vệ sinh nhà cửa sạch sẽ với quan niệm sẽ rửa trôi những điều không may của năm cũ, chào đón những gì tốt đẹp nhất của năm mới. Ngày cuối cùng của năm cũ người Nhật sẽ cùng nhau ăn bữa cơm tất niên với đông đủ các thành viên trong gia đình. Bữa ăn được chuẩn bị kĩ lưỡng, chu đáo với những món ăn truyền thống làm từ ngũ cốc, cá và hải sản. Trong bữa ăn mọi người sẽ cùng nhau trò chuyện, chia sẻ về những dự định của mình trong năm mới với không khí đầm ấm, hạnh phúc.

Mùng 1 tết ăn bánh dầy Ozoni

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Trong truyền thuyết cổ ngày xưa của Nhật Bản, vào ngày mùng 1 tết, vị thần Toshidon đã xuất hiện, ban tặng cho các em bé ngoan và vâng lời cha mẹ loại bánh dầy Ozoni. Từ đó, với mong muốn được hưởng nhiều những món quà của các vị thần, người Nhật Bản thường ăn Ozono vào mùng 1 tết.

Lì xì đầu năm
Người Nhật thường có truyền thống viết bưu thiếp trong dịp Tết. Điều này gần giống với văn hóa phương Tây khi mà người gửi bưu thiếp sẽ viết những lời chúc tốt đẹp nhất, thể hiện những tình cảm chân thành nhất đến người mình yêu thương. Phong tục này cũng thể hiện rõ văn hóa “cảm ơn” của người Nhật Bản.

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết
Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Cũng giống như ở Việt Nam, vào ngày đầu năm mới, trẻ em Nhật Bản cũng được nhận tiền mừng tuổi từ bố mẹ, ông bà và người thân. Tiền mừng tuổi đó được gọi là Otoshidama . Otoshidama được người lớn tặng cho trẻ con với hi vọng sang năm mới, thêm một tuổi mới, đứa trẻ đó sẽ mau ăn chóng lớn, chững chạc và thành công trong học hành.

Trò chơi dân gian
Tại Nhật Bản, trò thả diều Takoage khá phổ biến vào dịp năm mới. Những chiếc diều có hình dáng, cách trang trí khác nhau tùy từng địa phương. Ngoài ra còn rất nhiều trò chơi truyền thống như đánh cầu lông Hanetsuki, chơi quay Komamawashi,… Đây là hoạt động thu hút được rất nhiều người tham gia và hưởng ứng.

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết
Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Đi chùa đầu năm mới


Đi chùa đầu năm đã trở thành phong tục của người Nhật, những ngôi chùa đã trở thành những nơi thu hút đông khách nhất. Mọi người đến các đền, chùa để cầu mong hạnh phúc, may mắn trong năm mới. Họ thường mua bùa, và rút quẻ và lấy đó để chiêm nghiệm cho những ngày tới trong năm.

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết
 

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết


Khác với một số nước, viếng thăm nhà của người thân, bạn bè không phải là hoạt động phổ biến của người Nhật bởi quan niệm Oshougatsu là Tết sum vầy, đoàn viên nên Tết Nhật Bản hầu như chỉ khép kín trong gia đình, ngoài ra ở Nhật không có truyền thống đốt pháo ngày Tết nên không khí năm mới tương đối bình lặng.

Oshougatsu Nhật bản với những tập tục, nghi lễ thú vị được tổ chức trong nhiều thế kỉ và đã phát triển những truyền thống độc đáo, và bên cạnh đấy đây là một cách truyền bá văn hóa Nhật đến người dân trong và ngoài nước.

Món đồ nào thường được người nhật dùng để trang trí nhà vào ngày tết

Nguồn : Tổng hợp