Để thực hiện hành vi trên, bọn chúng thông qua các đơn vị chấp nhận thẻ là các doanh nghiệp mà ngân hàng ký hợp đồng cung cấp dịch vụ thanh toán thẻ POS, sử dụng thông tin thẻ tín dụng do các đối tượng người nước ngoài cung cấp, rút tiền về tài khoản ngân hàng của doanh nghiệp, lập khống chứng từ để hợp lý hóa việc rút tiền từ ngân hàng. Trong vụ án này, các đối tượng đã rút, chiếm đoạt tiền từ chủ thẻ nước ngoài tại tỉnh Vĩnh Phúc và Quảng Ninh trên 5,4 tỉ đồng. Cuộc đột kích bất ngờ Trung tá Bùi Duy Hưng, Trưởng Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết, ngày 12-6-2018, Phòng Cảnh sát kinh tế tiếp nhận đơn trình báo của một ngân hàng thương mại trên địa bàn TP Hạ Long tố cáo Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại quốc tế Thiên Cung do Nguyễn Đức Đông làm giám đốc thực hiện các giao dịch rút tiền bằng hình thức thanh toán không dùng thẻ (MOTO) chiếm đoạt hơn 2,7 tỉ đồng. Sau khi xác định vụ việc trên có dấu hiệu tội phạm, Phòng Cảnh sát kinh tế đã khởi tố vụ án để tiến hành điều tra. Tài liệu điều tra ban đầu xác định, Nguyễn Đức Đông, Giám đốc Công ty Thiên Cung Travel cùng các đối tượng khác sử dụng thông tin thẻ ngân hàng của người nước ngoài, thực hiện 38 giao dịch rút số tiền hơn 2,7 tỉ qua máy POS mà ngân hành cấp về tài khoản của công ty Thiên Cung. Các đối tượng đã rút chiếm đoạt hơn 2,3 tỉ đồng của chủ thẻ. Tuy nhiên, ngân hàng đã kịp thời phát hiện phong tỏa hơn 500 triệu đồng trong tài khoản của doanh nghiệp mà các đối tượng chưa kịp rút.
Căn cứ tài liệu trong quá trình điều tra, ngày 14-11-2018, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định khởi tố bị can đối với Phạm Thị Hương (48 tuổi), trú tại số 2, tổ 17, phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy (Hà Nội) về tội "Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, thiết bị điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản". Tuy nhiên, khi tiến hành truy bắt thì phát hiện Hương đã bỏ trốn. Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ninh ra lệnh truy nã đặc biệt. Ngày 27-2-2019, biết không thể trốn thoát, Phạm Thị Hương đã đến Công an tỉnh Quảng Ninh đầu thú và khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình và đồng bọn trong đường dây. Căn cứ lời khai của Hương, một đường dây tội phạm có cấu kết với người nước ngoài sử dụng công nghệ cao chiếm đoạt tài sản đã dần hé lộ. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ninh đã bắt 8 đối tượng là đồng bọn của Hương trong các phi vụ chiếm đoạt tài sản. 8 đối tượng gồm: Nguyễn Tuấn Dũng và Lê Mạnh Dũng, đều 41 tuổi, cùng trú tại quận Cầu Giấy; Trịnh Hồng Anh (53 tuổi), trú tại quận Tây Hồ; Nguyễn Việt Khoa (42 tuổi), trú tại quận Hai Bà Trưng; Nông Tường Lân (37 tuổi), trú tại quận Ba Đình; Vũ Thu Phương (28 tuổi), trú tại quận Đống Đa, đều ở Hà Nội, Nguyễn Đức Đông (48 tuổi), trú TP Hạ Long, Quảng Ninh (Giám đốc Công ty cổ phần Du lịch và Thương mại quốc tế Thiên Cung) và Chan Sok (40 tuổi) trú tại PH.5/SK.Veal Vong - KH.7/Makara/Phnom Penh, Camphuchia. Cả 8 đối tượng đều bị khởi tố về tội "Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, thiết bị điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản" quy định tại khoản 4, điều 290 Bộ luật hình sự.
Thủ đoạn trốn thuế tinh vi Làm nghề bán phân bón, đã ly hôn chồng, có một con riêng, Phạm Thị Hương cả ngày lướt web. Những lần vào mạng xã hội viber hoặc facebook, chị ta quen một số đối tượng người nước ngoài như: Tony (quốc tịch Nga) và Chan Sok, (quốc tịch Campuchia) chuyên cung cấp thông tin thẻ ngân hàng bị đánh cắp, sử dụng để rút, chiếm đoạt tiền. Quá trình bàn bạc thống nhất, Hương là người tìm các doanh nghiệp có máy POS đăng ký dịch vụ thanh toán Moto để thực hiện ý đồ trên. Bọn chúng thỏa thuận, nếu trót lọt Hương được hưởng 5%, chủ doanh nghiệp có máy POS được 45%, người cung cấp thông tin thẻ ngân hàng bị được 50%. Tháng 10-2017, Hương làm quen với Đoàn Thị Lan Anh (60 tuổi), là chủ doanh nghiệp tư nhân Lan Anh (khách sạn Mela). Sau đó, đối tượng này đã bàn bạc với Lan Anh thông qua máy POS của doanh nghiệp để rút tiền từ thẻ ngân hàng mà Hương cung cấp. Trong thời gian hơn 1 tháng, Hương nhận thông tin thẻ ngân hàng từ Chan Sok và Tony cùng với Lan Anh rút chiếm đoạt số tiền hơn 2,7 tỉ đồng của chủ thẻ. Các đối tượng đã chia nhau số tiền 1,6 tỉ, còn 1,1 tỉ đồng bị ngân hàng phát hiện phong tỏa. Mặc dù biết việc sử dụng thẻ trái phép, thông tin thẻ của người khác (chủ yếu là người nước ngoài) nhưng Hương vẫn cố tình thực hiện hành vi này. Hiện Đoàn Thị Lan Anh đã bị Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Vĩnh Phúc khởi tố bị can, bắt tạm giam để điều tra làm rõ hành vi phạm tội cùng các đối tượng khác. Với phương thức thủ đoạn như trên, tháng 1-2018, Hương cùng với Nguyễn Đức Đông (chủ doanh nghiệp có máy POS ở Quảng Ninh) đã bàn bạc thống nhất: Hương nhận thông tin thẻ ngân hàng (gồm: ảnh chụp hộ chiếu, ảnh mặt trước, mặt sau của thẻ ngân hàng) từ Chan Sok, Tony và những người khác qua phần mềm Viber, Zalo, sau đó chuyển cho Nguyễn Đức Đông dùng máy POS của doanh nghiệp đã đăng ký sử dụng chức năng thanh toán Moto tại ngân hàng thương mại trên địa bàn Quảng Ninh để rút chiếm đoạt tiền của chủ thẻ. Trong thời gian 10 ngày, các đối tượng đã thực hiện rút chiếm đoạt hơn 2,7 đồng của chủ thẻ, chia nhau 2,3 tỉ đồng, còn 500 triệu đồng đã bị ngân hàng phát hiện phong tỏa. Để nhanh chóng có thông tin thẻ ngân hàng, hàng ngày sau khi rút được tiền, Nguyễn Đức Đông đều chuyển số tiền theo thỏa thuận cho Phạm Thị Hương trả cho các đối tượng để nhận thẻ mới. Tham gia rút tiền tại Quảng Ninh còn có 5 đối tượng khác là: Nguyễn Tuấn Dũng, Lê Mạnh Dũng, Trịnh Hồng Anh, Nguyễn Việt Khoa, Nông Tường Lân, đều là trung gian môi giới. Trong đó, Nguyễn Việt Khoa là người trực tiếp liên hệ với các đối tượng người Nga (sinh sống tại Nga) cung cấp thông tin thẻ ngân hàng bị trộm cắp thông tin, sau đó thông qua các đối tượng trung gian để chuyển cho Hương và Đông thực hiện việc rút, chiếm đoạt tiền chia nhau hưởng lợi. Trong vụ việc này, các đối tượng trung gian môi giới được hưởng từ 3% đến 5% số tiền chiếm đoạt được. Chan Sok là người Capuchia nhưng có thời gian học tập và sinh sống tại Việt Nam từ lâu, thường xuyên đi lại giữa 2 nước. Chan Sok có mối quan hệ với các đối tượng là chủ quán bar ở những khu vui chơi dành cho người nước ngoài tại Campuchia. Chính những chủ quán bar này đã thu thập, lưu giữ thông tin về thẻ ngân hàng mà khách du lịch trong quá trình thanh toán tại quán bar rồi cung cấp cho Chan Sok sang Việt Nam cùng các đối tượng người Việt Nam rút chiếm đoạt tiền. Sang Việt Nam, mặc dù đã có vợ con nhưng Chan Sok lại sinh sống với Vũ Thu Phương như vợ chồng và có với nhau 1 đứa con. Trong quá trình làm ăn, Chan Sok kéo Phương vào thực hiện hành vi phạm tội. Để hợp lý hóa việc sử dụng thông tin thẻ của người khác để rút tiền, chủ doanh nghiệp đã lập khống các hợp đồng kinh tế mua bán hàng hóa, sử dụng dịch vụ nhằm che dấu, trốn tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng khi kiểm tra, đồng thời hợp lý hóa chứng từ để rút tiền từ ngân hàng. Trong vụ án này, Cơ quan Công an đã tạm giữ nhiều vật chứng liên quan như điện thoại di động, máy tính xách tay, các hóa đơn rút tiền từ thẻ ngân hàng liên quan đến 38 lần giao dịch gian lận tại các đơn vị chấp nhận thẻ Công ty Thiên Cung, hơn 43.000 USD và nhiều tài liệu, chứng cứ khác.
Bài học cảnh giác Theo Trung tá Bùi Duy Hưng, qua đấu tranh với những vụ án liên quan đến tội phạm hoạt động lợi dụng chấp nhận thanh toán thẻ qua máy POS có thể thấy, thủ đoạn của các đối tượng ngày một tinh vi. Đó là các doanh nghiệp đăng ký nhiều máy POS nhưng chỉ đứng tên pháp nhân doanh nghiệp 1 máy, số còn lại đứng tên cá nhân, nhưng trên thực tế dòng tiền khách hàng thanh toán lại chủ yếu chảy qua các tài khoản cá nhân, không qua tài khoản pháp nhân của doanh nghiệp dẫn đến việc trốn thuế. Thủ đoạn này chủ yếu tập trung ở các doanh nghiệp người Trung Quốc móc nối với người Việt Nam đầu tư chui và mục đích là trốn thuế. Ở phương thức thứ 2, các đối tượng có nguồn thẻ từ nước ngoài, chủ yếu là thẻ ăn cắp tìm cách móc nối tới các doanh nghiệp, cá nhân có dịch vụ chấp nhận thanh toán thẻ qua máy POS để bàn bạc, thống nhất, lập hợp đồng kinh tế giao dịch, ký kết hàng hóa nhưng trên thực tế không hề có hàng hóa với mục đích rút tiền chiếm đoạt. Do vậy, để ngăn chặn hành vi phạm tội trên, các ngân hàng nhà nước và ngân hàng thương mại cần phải có quy định chặt chẽ trong vấn đề cấp phép, quản lý đối với các tổ chức cá nhân đăng ký sử dụng hình thức thanh toán chấp nhận thẻ qua máy POS. Trong đó, phải có sự phối hợp giữa cơ quan cấp phép và cơ quan thuế và tăng cường công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra đối với các doanh nghiệp, cá nhân sử dụng dịch vụ qua máy POS để kịp thời phát hiện những dấu hiệu lợi dụng hoạt động này trốn thuế. Khi phát hiện, cần trao đổi thông tin với cơ quan Công an để sớm đấu tranh, ngăn chặn, xử lý. Qua các vụ việc trên, ngân hàng nhà nước cần có chế tài cụ thể hơn đối với hành vi lợi dụng hoạt động chấp nhận thanh toán thẻ qua máy POS. Hiện, Nghị định số 96/2014 của Chính phủ quy định chưa rõ ràng đối với việc xử lý hành vi vi phạm trong hoạt động thanh toán thẻ qua máy POS, thế nên các đối tượng vẫn lợi dụng kẽ hở để phạm tội. Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Ninh đang tiếp tục điều tra mở rộng vụ án, làm rõ hành vi phạm tội của các bị can và các đối tượng liên quan. |
