Em hãy giải thích tác dụng từ của dòng điện lấy ví dụ minh họa cho tác dụng từ của dòng điện

Câu 325690: Em hãy giải thích tác dụng nhiệt, tác dụng quang và tác dụng từ của dòng điện? Lấy ví dụ minh họa cho tác dụng nhiệt, tác dụng quang và tác dụng từ của dòng điện?

- Khi dòng điện chạy qua vật dẫn điện thì nó làm vật dẫn đó nóng lên. Điều đó chứng tỏ, dòng điện có tác dụng nhiệt.

- Dòng điện có thể làm phát sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điôt phát quang mặc dù đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao. Điều đó chứng tỏ, dòng điện có tác dụng quang.

- Dòng điện chạy qua ống dây có tác dụng làm kim nam châm lệch ra khỏi vị trí cân bằng hoặc hút các vật bằng sắt hay thép. Điều đó chứng tỏ, dòng điện có tác dụng từ.

Câu hỏi: Kể tên tác dụng của dòng điện

Lời giải:

Các tác dụng của dòng điện là :

- Tác dụng về nhiệt: đèn dây tóc, bàn ủi,...

- Tác dụng phát sáng: đèn huỳnh quang, đèn LED,...

- Tác dụng từ: quạt điện, chuông điện,....

- Tác dụng hóa học: mạ vàng,...

- Tác dụng sinh lý: châm cứu, sốc điện tim,...

Cùng Toploigiai đi tìm hiểu chi tiết về ứng dụng của dòng điện nhé.

Trước khi đi vào tìm hiểu sâu hơn về các tác dụng của dòng điện và ứng dụng của từng loại, chúng ta sẽ cùng nhau làm rõ khái niệm về dòng điện, cũng như một số khái niệm liên quan khác.

I. Dòng điện là gì?

Dòng điện được định nghĩa là dòng chuyển dịch có hướng của các hạt mang điện. Trong các mạch điện, dòng điện được tạo ra do sự chuyển dịch của các electron dọc theo dây dẫn. Ngoài ra, hạt mang điện cũng có thể là các ion hoặc chất điện ly.

Các hạt tích điện có khả năng dịch chuyển tạo ra dòng điện gọi là các hạt mang điện.Trong kim loại, chất dẫn điện là phổ biến nhất. Những hạt nhân tích điện dương không thể dịch chuyển mà chỉ có các electron tích điện âm mới có khả năng di chuyển tự do trong vùng dẫn. Do đó, trong kim loại các electron là các hạt mang điện. Trong những loại vật liệu dẫn khác, ví dụ như các chất bán dẫn, hạt mang điện có thể tích điện dương hay âm phụ thuộc vào chất pha. Hạt mang điện âm và dương có thể cùng lúc xuất hiện trong vật liệu, điển hình như trong dung dịch điện ly ở các pin điện hóa.

Điều kiện để có dòng điện là phải có một hiệu điện thế đặt vào 2 đầu của vật dẫn điện. Phần tử dòng điện dòng điện là một đoạn rất ngắn của dòng điện, được đặc trưng bởi Id→l, có phương chiều là phương chiều của dòng điện và có độ lớn bằng Idl.

II. Ứng dụng của dòng điện trong đời sống

Chúng ta dễ dàng nhận thấy dòng điện trong cuộc sống hàng ngày có rất nhiều các tác dụng khác nhau. Từ đó mà dòng điện mang lại nhiều ứng dụng thực tiễn, cụ thể,…

1. Tác dụng nhiệt của dòng điện

Rất dễ thấy, tác dụng nhiệt của dòng điện biểu hiện khi cho dòng điện chạy qua một vật dẫn điện thì vật đó sẽ bị nóng lên. Nguyên nhân có tác dụng nhiệt là do các vật dẫn có điện trở, trở kháng cản trở dòng điện nên sinh ra nhiệt.

Ứng dụng của tác dụng nhiệt được biểu hiện qua sự vận hành của bàn là. Khi cắm điện, dòng điện chạy qua làm bàn là nóng lên cho khả năng là phẳng quần áo. Ngoài ra tác dụng này còn được biểu hiện qua đèn dây tóc, bếp điện, nồi cơm điện, cầu chì,…

2. Tác dụng quang của dòng điện

Dòng điện đi qua các thiết bị như bóng đèn biến điện năng thành quang năng khiến bóng đèn phát sáng. Đó là một trong những tác dụng rất quan trọng của dòng điện.Dòng điện cho khả năng làm sáng bóng đèn của bút thử điện và đèn điot phát quang mặc dù chưa tới nhiệt độ cao. Tác dụng quang được ứng dụng để chế tạo các loại đèn.Ngày nay, các nhà khoa học đang không ngừng nghiên cứu ra nhiều loại bóng đèn giúp tiết kiệm điện năng như đèn huỳnh quang, compact, đèn led,…

3. Dòng điện có tác dụng từ

Mọi điện tích dịch chuyển luôn sinh ra từ trường. Khi dòng điện chạy qua một cuộn dây quấn quanh lõi sắt sẽ làm cho kim nam châm bị lệch ra khỏi vị trí cân bằng cũng như cho khả năng hút kim loại.Ứng dụng thực tiễn từ tác dụng từ của dòng điện chính là để chế tạo chuông điện, động cơ điện, nam châm điện,…

4. Tác dụng hóa học của dòng điện

Để có thể làm rõ được tác dụng này chúng ta cần tiến hành làm thí nghiệm. Cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng. Sau một thời gian, thỏi than trong dung dịch muối đồng nối với cực âm của nguồn sẽ được phủ một lớp đồng. Hiện tượng này chứng tỏ dòng điện có tác dụng hóa học.Ứng dụng lớn nhất cho tác dụng hóa học chính là khả năng mạ điện.

5. Tác dụng sinh lí của dòng điện

Tác dụng này chúng ta dễ gặp trong ngành Y. Dòng điện với cường độ nhỏ phù hợp với việc chữa bệnh như châm cứu, sốc tim,…Tuy nhiên, nếu như sử dụng điện với cường độ không phù hợp thì có thể gây nguy hiểm như các cơ bị co giật, nghẹt thở, thần kinh tê liệt, tim ngừng đập,…

Câu hỏi: Tác dụng nhiệt của dòng điện là gì? Cho ví dụ minh họa?

Lời giải

Định nghĩa: Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên, ta nói dòng điện có tác dụng nhiệt.

Ví dụ:

- Các đồ vật ứng dụng tác dụng nhiệt như: bàn là, bếp điện, đèn sợi đốt, nồi cơm điện, máy sấy tóc, bình nóng lạnh, nồi cơm điện, lò nướng...

Cùng Top lời giải tìm hiểu về các tác dụng khác của dòng điện và sau đó tìm hiểu các dạng bài tập về tác dụng của dòng điện nhé:

Tác dụng phát sáng của dòng điện

* Dòng điện đi qua một số vật dẫn đặc biệt thì phát sáng, ta nói dòng điện có tác dụng phát sáng.

* Ứng dụng tác dụng phát sáng của dòng điện:

Dựa vào tác dụng phát sáng của dòng điện người ta chế tạo nhiều loại đèn điện như:

- Đèn điot phát quang (đèn LED) chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định.

+ Ưu điểm: Rẻ, bền, tiêu tốn ít điện năng

+ Dùng làm đèn báo ở nhiều dụng cụ và thiết bị điện như ở ổ cắm, tivi, máy tính, ổn áp, nồi cơm điện, điện thoại di động...

- Đèn sợi đốt: Khi dòng điện qua dây tóc, dây tóc nóng lên tới nhiệt độ cao thì phát sáng.

- Đèn ống: Có chất bột phát quang phủ bên trong thành ống. Khi dòng điện chạy qua, chất bột này phát sáng nên đèn nóng lên rất ít và tiêu thụ điện ít hơn so với đèn có dây tóc.

- Đèn trong bút thử điện

Trong bóng đèn bút thử điện có chứa khí nêôn. Khi dòng điện chạy qua bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này phát sáng (bóng đèn nóng lên không đáng kể).

Các dạng bài tập về tác dụng của dòng điện

Dạng 1.Giải thích hoạt động của các thiết bị điện dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện

Trong các thiết bị này thì bộ phận chính thông thường là dây máyo (đoạn kim loại) hoặc mâm nhiệt (khối kim loại). Khi có dòng điện chạy qua thì chúng nóng lên, cung cấp nhiệt để sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau

Dạng 2.Giải thích tác dụng phát sáng của dòng điện

Khi có dòng điện chạy qua một số chất phát quang thì các chất này có khả năng phát ra ánh sáng.

Đáp án + Giải thích các bước giải:

a. Nêu các tác dụng của dòng điện. Lấy ví dụ minh họa.

Dòng điện có 5 tác dụng:1. Tác dụng nhiệt.-Biểu hiện của tác dụng dòng điện này là:: Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông thường, đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật dẫn nóng lên tới nhiệt độ cao thì nó phát sáng.Ví dụ minh họa: Bóng đèn dây tóc, lò sưởi điện,...2. Tác dụng phát sáng.Biểu hiện của tác dụng dòng điện này là: Dòng điện có thể làm sáng bóng đèn bút thử điện và đèn điôt phát quang mặc dù các đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao.

Ví dụ minh họa: Bóng đèn bút thử điện, đèn LED,...

3.Tác dụng từ:Biểu hiện của tác dụng dòng điện này là: Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim nam châm.Ví dụ minh họa: quạt điện, máy bơm nước...4.Tác dụng hoá họcBiểu hiện của tác dụng dòng điện này là: Dòng điện có tác dụng hóa học, dùng để ứng dụng vào mạ kim loại cho đồ vậtVí dụ minh họa: mạ bạc,...5.Tác dụng sinh lí.Biểu hiện của tác dụng dòng điện này là: Dòng điện có tác dụng sinh lí khi đi qua cơ thể người và các động vật.Ví dụ minh họa: Tê liệt thần kinh người, động vật, chữa một số bệnh

b. Lấy ví dụ chứng tỏ tác dụng nhiệt là tác dụng có ích.

 Ví dụ 1:khi dòng điện đi qua dây tóc bóng đèn sẽ làm cho dây tóc nống lên tới nhiệt độ cao rồi phát sáng để chiếu sáng cho chúng ta

Ví dụ 2:làm cho bàn là nóng lên để là quần áo cho nhanh khô

c. Mô tả hiện tượng chứng tỏ dòng điện có tác dụng hóa học?

  - Dòng điện có tác dụng hóa học vì nó có thể tách đồng ra khỏi dung dịch và làm cho đồng bám trên thỏi than nối với cực âm.