Cập nhật điều trị viêm phổi cộng đồng 2023

Hiện nay, tình trạng các bậc phụ huynh tự ý mua thuốc ho, thuốc kháng sinh cho trẻ uống khi thấy trẻ bị ho, sổ mũi diễn ra khá phổ biến. Trong khi đó, biểu hiện ban đầu của bệnh viêm phổi ở trẻ em rất giống với các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp khác, do vậy nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm và nguy cơ tử vong cao. Trẻ dưới 05 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 02 tháng tuổi là nhóm tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh và tử vong do viêm phổi. 

Cập nhật điều trị viêm phổi cộng đồng 2023

Bác sỹ CKII Ong Thị Hương - Trưởng Khoa Nội Nhi Hô hấp thăm khám cho trẻ

Bé H.Đ.D (09 tháng tuổi, trú tại phường Lê Lợi, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương) được người nhà đưa vào nhập viện Sản Nhi Bắc Giang trong tình trạng li bì, sốt cao 39,5 độ, thở nhanh và rút lõm ngực. Mẹ của cháu Đ.D cho biết: “Mấy ngày trước khi thấy con bị ho, chảy nước mũi, thở khò khè nhưng không sốt và vẫn ăn uống bình thường, tôi chỉ nghĩ là con bị cảm cúm thông thường do thay đổi thời tiết nên đã mua thuốc kháng sinh và thuốc ho cho con uống. Uống thuốc được 03 ngày, sức khoẻ của bé không cải thiện mà còn diễn biến xấu hơn, con lại ho nhiều hơn, quấy khóc, ít bú sữa mẹ, thở nhanh và sốt cao nên gia đình vội đưa bé tới Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang để được điều trị kịp thời”. 

Tại đây, sau khi thăm khám và cho trẻ thực hiện các kỹ thuật cận lâm sàng, các bác sỹ Khoa Nội Nhi Hô hấp thống nhất chẩn đoán trẻ bị viêm phổi nặng và suy hô hấp. Tiếp đó, các bác sỹ đã cấp cứu, điều trị tích cực cho trẻ. Sau 07 ngày điều trị, trẻ đã hết sốt, ăn sữa mẹ tốt và chức năng hô hấp hoàn toàn ổn định.

Vậy dấu hiệu nhận biết bệnh viêm phổi ở trẻ là gì? Phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ em bằng cách nào? Cùng tìm hiểu về các triệu chứng, biến chứng cũng như cách điều trị bệnh viêm phổi ở trẻ em qua bài viết được tư vấn chuyên môn bởi các bác sỹ Khoa Nội Nhi Hô hấp - Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang:

  1. Các dấu hiệu viêm phổi ở trẻ em:

Khi thấy trẻ có các triệu chứng viêm phổi dưới đây, các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế để được điều trị kịp thời. 

  • Thở rất nhanh:

  • Trẻ dưới 02 tháng tuổi, thở nhanh khi nhịp thở từ 60 lần/phút trở lên.

  • Trẻ từ 02 tháng đến dưới 12 tháng tuổi, thở nhanh với nhịp thở từ 50 lần/phút trở lên.

  • Trẻ từ 12 tháng đến dưới 05 tuổi, thở nhanh khi nhịp thở từ 40 lần/phút trở lên.

  • Thở rít hoặc thở khò khè, thở khó khăn

  • Sốt

  • Ho

  • Nghẹt mũi

  • Đau tức ngực

  • Nôn ói

  • Bỏ bú, bú kém

  • Đau bụng, tiêu chảy

  • Mệt mỏi, ít vận động

  • Môi, đầu móng tay xanh tím hoặc xám.

Bác sỹ CKII Ong Thị Hương - Trưởng Khoa Nội Nhi Hô hấp cho biết: “Không phải tất cả các trường hợp trẻ em bị viêm phổi đều phải nhập viện. Trẻ có thể được thăm khám và theo dõi điều trị tại nhà nếu viêm phổi ở mức độ nhẹ. Tuy nhiên, khi trẻ có các dấu hiệu như đột nhiên bỏ bú/bú kém/bỏ ăn/không ăn uống được, co giật, ngủ li bì, sốt hoặc thở khò khè, rút lõm lồng ngực hay tím quanh môi, nổi vân tím thì cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời”.

  1. Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm phổi ở trẻ em:

Bệnh viêm phổi ở trẻ em diễn biến từ nhẹ đến nặng. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như:

  • Nhiễm trùng huyết: Là tình trạng vi khuẩn gây bệnh viêm phổi xâm nhập vào hệ tuần hoàn dẫn đến nhiễm trùng máu và sốc biến chứng nhiễm trùng. Biến chứng này rất khó điều trị, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ và có thể gây tử vong.

  • Tràn mủ màng phổi: Gây khó khăn trong hô hấp, bạch cầu tăng cao và xuất hiện tình trạng kháng thuốc.

  • Viêm màng não: Gây tổn thương não vĩnh viễn, rối loạn thần kinh, đe dọa tính mạng của trẻ.

  • Hội chứng suy hô hấp cấp: Gây áp-xe phổi, viêm phổi mãn tính, suy giảm hệ miễn dịch.

  • Tràn dịch màng tim, trụy tim: Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh viêm phổi ở trẻ em có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tuần hoàn gây tràn dịch màng tim, bóng tim to, trụy tim,…

3. Chẩn đoán và điều trị bệnh viêm phổi trẻ em tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang

Hàng năm, có một tỷ lệ lớn trẻ em tử vong do bệnh viêm phổi bởi không được chẩn đoán sớm và điều trị đúng cách.

Vì vậy, khi thấy trẻ có các dấu hiệu của viêm phổi cần đưa trẻ đến bệnh viện chuyên khoa như Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang để được bác sỹ thăm khám và chỉ định                                                                                                                          chụp X-quang phổi để chẩn đoán và đánh giá chính xác mức độ tổn thương phổi. 

Tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang, với sự hỗ trợ của hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại sẽ giúp chẩn đoán bệnh viêm phổi ở trẻ em nhanh chóng và chính xác. Ngoài ra các xét nghiệm máu, cấy dịch tiết đường hô hấp, làm kháng sinh đồ cũng được tiến hành tùy thuộc vào mức độ của bệnh nhằm tìm căn nguyên gây bệnh cũng như để lựa chọn kháng sinh phù hợp điều trị bệnh.

Khi đã xác định trẻ em mắc bệnh viêm phổi, tùy vào giai đoạn và nguyên nhân gây bệnh mà bác sỹ Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang sẽ có hướng điều trị khác nhau:

+ Bệnh viêm phổi ở trẻ em do vi khuẩn: điều trị bằng thuốc kháng sinh theo chỉ dẫn của bác sỹ.

+ Viêm phổi ở trẻ em do vi-rút: điều trị bằng cách nghỉ ngơi và uống nhiều nước.

+ Viêm phổi ở trẻ em do nấm: điều trị bằng thuốc chống nấm.

“Tùy thuộc vào độ tuổi, nguyên nhân và giai đoạn của bệnh, các bác sỹ sẽ cho trẻ uống hoặc tiêm kháng sinh và các thuốc điều trị hỗ trợ khác” - Bác sỹ CKII Ong Thị Hương thông tin thêm.

Cập nhật điều trị viêm phổi cộng đồng 2023

Bác sỹ CKII Thân Thị Uyên - Phó Trưởng Khoa Nội Nhi Hô hấp thăm khám cho trẻ đang điều trị viêm phổi tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang

4. Chăm sóc trẻ em bị bệnh viêm phổi như thế nào?

Khi trẻ bị viêm phổi, các bậc phụ huynh cần thực hiện những điều sau:

  • Cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi trẻ bị sốt theo chỉ dẫn của bác sỹ.

  • Uống siro ho để giảm ho.

  • Long đờm cho trẻ bằng cách: uống đủ nước, vỗ lưng giúp trẻ dễ chịu hơn.

  • Cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hoá; ăn theo nhu cầu, không ép trẻ ăn, chia nhỏ các bữa ăn trong ngày.

  • Vệ sinh sạch sẽ môi trường xung quanh trẻ.

5. Phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ em bằng cách nào?

Viêm phổi ở trẻ em là bệnh nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao nhưng có thể phòng ngừa và làm giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm của bệnh bằng cách:

+ Tiêm chủng vắc-xin phòng bệnh đầy đủ và đúng lịch: Tiêm đủ các mũi tiêm chủng mở rộng quốc gia, tiêm phòng phế cầu, phòng cúm… 

+ Không cho trẻ tiếp xúc với các nguồn lây bệnh:

  • Cần tạo cho trẻ môi trường sống trong lành không khói thuốc lá và các tác nhân gây ô nhiễm khác.

  • Tránh tiếp xúc đám đông, đặc biệt người đang bị bệnh có dấu hiệu hắt hơi, sổ mũi, đau họng, ho, … 

  • Người chăm sóc trẻ phải rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi tiếp xúc với trẻ hoặc khi cho trẻ ăn uống.

+ Chế độ dinh dưỡng cho trẻ

  • Với trẻ sơ sinh: Đảm bảo cho trẻ được bú mẹ hoàn toàn trong 06 tháng đầu.

  • Với trẻ nhỏ: Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ các nhóm glucid, protid, lipid, acid amin như thịt, cá,…bổ sung thêm rau xanh, hoa quả, đặc biệt là nhóm trái cây có nhiều Vitamin C như cam, bưởi, …

  • Cho trẻ ăn ngủ đúng giờ. 

  • Không nên tự ý dùng thuốc cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sỹ.

6. Khuyến cáo của bác sỹ Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang:

Triệu chứng ban đầu của bệnh viêm phổi ở trẻ em rất dễ nhầm lẫn với các bệnh viêm đường hô hấp khác nên thường không được điều trị đúng cách dẫn đến những biến chứng nguy hiểm khó lường. Vì vậy, khi có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh viêm đường hô hấp, các bậc phụ huynh cần đưa trẻ tới thăm khám bác sỹ chuyên khoa nhi hô hấp để được tư vấn, điều trị kịp thời. Tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang, với hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại, không gian vô trùng cùng đội ngũ bác sỹ giàu kinh nghiệm và trình độ chuyên môn vững vàng sẽ giúp chẩn đoán, điều trị bệnh viêm phổi từ nhẹ đến nặng ở trẻ em một cách hiệu quả.

Đặc biệt, khi cần tư vấn xin vui lòng liên hệ với các bác sỹ của Khoa Nội Nhi Hô hấp - Bệnh viện Sản Nhi Bắc Giang: 

Bác sỹ CKII Ong Thị Hương, Trưởng Khoa Nội Nhi Hô hấp: 0986943866

Bác sỹ CKII Thân Thị Uyên, Phó Trưởng Khoa Khoa Nội Nhi Hô hấp: 0972298451

Bác sỹ CKII Bàn Thị Xuyên: 0976773794

Bác sỹ CKII Lê Nguyệt Minh: 0967251268

Bác sỹ CKI Đỗ Văn Hoàn: 0915131228

Bác sỹ Trần Thị Thanh Lam: 0982501320

Bác sỹ CKII Thân Thị Uyên - Phó Trưởng Khoa Nội Nhi Hô hấp