Vai trò của gan đối với cơ thể:

Nhắc đến chức năng của gan, hẳn bạn sẽ nghĩ ngay đến việc giải độc? Sự thật là gan đảm đương hơn 500 hoạt động sinh hóa trong cơ thể và khi bất kỳ một nhiệm vụ nào bị gián đoạn, dù chỉ trong phút chốc, sức khỏe của bạn có thể sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể, nặng trung bình khoảng 1,5kg, gan đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe. Chức năng của gan cũng nhiều không thể kể xiết.

Vai trò của gan là gì?

Gan dường như “lao động” liên tục để giúp chuyển đổi các chất dinh dưỡng chúng ta ăn vào thành các chất mà cơ thể có thể sử dụng được, lưu trữ các chất này đồng thời cung cấp cho các tế bào khi cần thiết. Lá gan cũng chính là “cửa ngõ” đón nhận chất độc hại và chuyển đổi chúng thành các chất vô hại hoặc đào thải chúng ra khỏi cơ thể…

3 chức năng của gan vô cùng quan trọng đối với sức khỏe

Nếu cần liệt kê tất cả các vai trò của gan, có thể bạn phải đọc hàng trăm trang giấy. Bởi lá gan là cơ quan chịu trách nhiệm cho hàng trăm hoạt động hóa học diễn ra liên tục mà cơ thể bạn cần để sống. Tuy nhiên, giữa các chức năng gan luôn có những đầu mối hay điểm chung nhất định và các nhà khoa học nhận thấy, gan có 3 chức năng quan trọng nhất đó là:

Chuyển hóa chất dinh dưỡng

Gan đóng vai trò trung tâm trong tất cả các quá trình trao đổi chất của cơ thể, chịu trách nhiệm tổng hợp và chuyển hóa các chất dinh dưỡng quan trọng như chất béo, carbohydrate và protein. Đối với chất béo, các tế bào gan có vai trò hấp thu và phân hủy chất béo để tạo ra năng lượng. Để làm được điều này, gan sản xuất ra khoảng 800-1.000ml mật mỗi ngày. Chất lỏng màu vàng nâu này được tập hợp và đưa vào ống mật, một phần tá tràng để thực hiện nhiệm vụ tiêu hóa và hấp thu chất béo.

Trong quá trình chuyển hóa carbohydrate, chức năng của gan là giúp ổn định đường huyết của bạn. Nếu lượng đường trong máu của bạn tăng, ví dụ sau bữa ăn, gan sẽ đẩy đường ra khỏi máu và lưu trữ dưới dạng glycogen. Nếu lượng đường trong máu của bạn quá thấp, gan sẽ phá vỡ glycogen và đẩy đường vào máu. Gan cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa protein. Theo đó, các tế bào gan sẽ “cải tạo” lại các a-xít amin có trong thực phẩm để cơ thể có thể sử dụng để sản xuất năng lượng hoặc các chất dinh dưỡng cần thiết để nuôi sống cơ thể. 

Chức năng thanh lọc và đào thải độc tố

Máu từ các cơ quan tiêu hóa đến gan thường mang theo chất dinh dưỡng, thuốc và cả các chất độc hại. Lúc này, gan phát huy chức năng giải độc cho cơ thể bằng cách xử lý, chuyển đổi các chất độc hại thành một chất ít độc hại hơn nhiều gọi là u-rê rồi đẩy ngược vào máu. U-rê sau đó được vận chuyển đến thận và bị đào thải ra khỏi cơ thể qua nước tiểu.

Với sự trợ giúp của vitamin K, gan còn tạo ra nhiều protein quan trọng trong quá trình đông máu. Nó cũng là một trong những cơ quan phá vỡ các tế bào máu cũ hoặc bị hư hỏng để tạo ra các tế bào máu mới. Đó là lý do vì sao người ta thường nói tái tạo máu, lọc máu cũng là một trong những chức năng của lá gan.

Lưu trữ năng lượng dưới dạng glycogen

Tương tự như việc tích lũy và giải phóng đường, gan cũng lưu trữ các vitamin, khoáng chất khác và giải phóng, đẩy chúng lại vào máu khi cần thiết để nuôi dưỡng cơ thể. Gan hiện là “nhà kho” của vitamin B12, a-xít folic, sắt, vitamin A, vitamin D, vitami n K,…

Những thói quen tổn hại chức năng gan bạn nên tránh

Trong cuộc sống hàng ngày, nếu không chú ý kiểm soát, một số hành động vô tình của bạn có thể gây hại cho gan. Tuy rất khó nhận ra những triệu chứng gan bị tổn hại một cách rõ rệt nhưng nếu lặp lại trong một thời gian dài, chức năng của gan sẽ bị ảnh hưởng, sức khỏe của bạn cũng đầy rẫy nguy cơ bệnh tật.

  • Uống quá nhiều bia rượu: Các loại thức uống có cồn không chỉ “đầu độc” gan mà khi lạm dụng hoặc dùng lâu dài, nó cũng là nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý gan mật như gan nhiễm mỡ, viêm gan do rượu, xơ gan... Rượu với liều lượng lớn có thể gây độc cho gan và gây hại cho gan theo thời gian.
  • Lạm dụng thuốc cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng viêm gan, suy gan. Những loại thuốc gây hại đến chức năng của gan thường là các loại thuốc không kê đơn, bạn hay tự ý mua về dùng khi bị nhức đầu hay cảm lạnh như thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh, statin…

  • Không tiêm chủng chủ động để phòng ngừa viêm gan A, B. Hiện nay viêm gan A và B rất dễ phòng ngừa chỉ với vài mũi tiêm chủng đơn giản. Nếu không tiêm chủng, nguy cơ mắc bị xơ gan, ung thư gan https://genvita.vn/bai-bao/ung-thu-gan-va-cach-ngan-chan-hieu-qua do viêm gan của bạn cũng tăng cao đáng kể.
  • Béo phì và thói quen ăn nhiều thực phẩm kém lành mạnh như nội tạng động vật, thực phẩm giàu chất béo như da, mỡ; thực phẩm nhiều đường, muối… lâu dài cũng gây hại cho gan. Nguyên nhân là do chất béo được tích tụ trong gan quá nhiều (gan nhiễm mỡ) khiến gan trở nên quá tải vì không còn chỗ trống, khiến chức năng gan bị ảnh hưởng, gan dễ bị viêm, xơ hóa.

  • Mất ngủ: Có thể bạn sẽ ngạc nhiên nhưng mất ngủ cũng là một trong những nguyên nhân làm tổn hại chức năng của gan. Theo đó, gan thường lọc máu và đào thải độc tố hiệu quả hơn khi bạn ngủ nên nếu bạn thức khuya thường xuyên và ngủ không đủ 8 tiếng/đêm, quá trình đào thảo chất độc của gan sẽ bị gián đoạn và lâu dần, sức khỏe của gan sẽ bị ảnh hưởng.
  • Hút thuốc lá: Không chỉ để tốt cho gan, hút thuốc lá là thói quen bạn cần từ bỏ sớm nếu muốn khỏe mạnh. Các hóa chất độc hại được tìm thấy trong khói thuốc lá khi hít vào cơ thể, sẽ tạo ra các gốc tự do gây tổn hại các tế bào gan gây ra tình trạng xơ hóa, suy giảm chức năng gan.

Chức năng của gan đóng vai trò “sống còn” đối với cơ thể. Gan được chăm sóc tốt thì sức khỏe tổng thể của chúng ta mới được bảo toàn. Vì vậy, dừng ngay những thói quen gây hại cho gan chính là hành động thiết thực nhất góp phần tăng cường sức khỏe gan mật mà bạn cần làm! Hành động càng sớm, gan bạn càng khỏe, cơ thể càng sung sức, cường tráng và trường thọ! 

Mời bạn tiếp tục đọc những bài viết khác cùng chủ đề Bảo Vệ Chức Năng Của Gan

Chúc bạn Sống Như Ý cùng GenVita!

Gan là tạng lớn nhất trong cơ thể, có khả năng tái tạo kỳ diệu. Vai trò của lá gan có ý nghĩa quan trọng đối với sự sống của con người. Những vai trò đó là gì, và lá gan hoạt động như thế nào để thực hiện vai trò đó. Cùng benh.vn tìm hiểu ngay. 

Vai trò của gan đối với cơ thể:

Bạn đã biết gì về lá gan của mình

Gan là tạng lớn nhất, đồng thời cũng là tuyến tiêu hoá lớn nhất trong cơ thể. Nó chiếm khoảng 5% trọng lượng của bạn với khối lượng chừng 1,2 -1,6 kg. Lá gan có thể chất mềm, màu đỏ sẫm, bề mặt nhẵn bóng, đồng nhất. Vị trí lá gan nằm trong ổ bụng, ngay dưới cơ hoành. Gan nằm bên phải dạ dày và tạo nên giường túi mật.

Gan là một trong số ít tạng có khả năng phục hồi nhu mô bị mất. Nếu khối lượng gan bị mất dưới 25% (khoảng 1/4 lá gan), tạng này vẫn có thể khôi phục hồi toàn, Đây là cơ sở quan trọng trong các thủ thuật ghép gan, cắt bỏ gan xơ hoặc khối u ở gan.

Cấu trúc giải phẫu lá gan

Về cấu tạo, lá gan được chia thành 2 thuỳ chính: thuỳ trái và thuỳ phải được ngăn cách bằng dây chằng hình lưỡi liềm. Các thuỳ gan lại tiếp tục phân chia thành 8 phân thuỳ nhỏ hơn. Bên cạnh các phân thuỳ có túi mật và hệ thống động tĩnh mạch.

Máu đến gan bằng 2 con đường chính: Động mạch gan và tĩnh mạch cửa. Động mạch gan thường bắt nguồn từ động mạch chủ. Tĩnh mạch cửa lại dẫn máu từ lách, tuyh, và ruột non về gan. Nhờ đó, gan tiếp nhận nguồn dinh dưỡng để nuôi các mô gan. Đồng thời, nó cũng tiếp nhận các sản phẩm phụ của quá trình tiêu hoá và chuyển hoá trong toàn cơ thể để thực hiện nhiệm vụ chuyển hoá chất độc tại gan. Máu từ gan qua tĩnh mạch gan và đổ trực tiếp qua tĩnh mạch chủ dưới.

Mật sản xuất trong gan được tích trữ trong các tiểu quản mật. Các tiểu quản này sau đó sẽ hội tụ thành ống mật. Mật qua ống mật để vào ống gan chung (Ống mật chủ). Mật có thể đổ trực tiếp từ gan vào tá tràng qua ống mật chủ và tham gia vào quá trình tiêu hoá. 1 phần mật được lưu trữ trong túi mật.

Vai trò của lá gan đối với cơ thể

Lá gan đóng nhiều vai trò quan trọng nhằm duy trì sự sống của cơ thể bao gồm: Tổng hợp, dự trữ, chuyển hoá, giải độc, tạo và dự trữ máu.

Vai trò của gan đối với cơ thể:
Vai trò của lá gan đối với việc sản xuất, dự trữ glucose

1. Biến đổi thức ăn thành những chất cần thiết cho sự sống và phát triển

Lá gan của bạn đóng một vai trò chính yếu trong việc biến đổi thức ăn thành những chất thiết yếu cho cuộc sống. Tất cả lượng máu đi ra từ dạ dày và ruột đều phải đi qua gan trước khi tới phần còn lại của cơ thể. Như vậy lá gan nằm ở một vị trí chiến lược để chuyển đổi thực phẩm được hấp thụ từ đường tiêu hóa thành các dạng mà cơ thể có thể sử dụng một cách dễ dàng. Khi thức ăn và thuốc đi đến gan, 1 loạt hoạt động bao gồm chuyển hoá, dự trữ, tổng hợp, giải độc sẽ được thực hiện.

  • Gan sản xuất bài bài tiết mật để tiêu hoá các loại mỡ.
  • Gan tổng hợp hoặc sản xuất 1 số loại lipid cần thiết cho cơ thể (cholesterol, triglycerid, HDL…) hoặc thoái hoá 1 số lipd xấu như (LDL, VLDL…). Gan cũng điều hòa sự vận chuyển mỡ dự trữ
  • Gan chuyển hoá Carbonhydrate:
    • Tân tạo đường: tổng hợp glucose từ một số amino acid, lactate hoặc glycerol. Quá trình này nhằm bổ sung lượng glucose còn thiếu hụt so với nhu cầu của cơ thể.
    • Tạo glycogen: tổng hợp glycogen từ glucose. Glycogen được dự trữ trong gan cho đến khi cơ thể cần
    • Phân giải glycogen: tạo glucose từ glycogen để cung cấp năng lượng cho cơ thể
    • Giáng hóa insulin và các hormone khác: Giảm vận chuyển Insullin vào các mô, cơ quan do đường máu giảm.
  • Sản xuất ra protein mới cho cơ thể từ các nguyên liệu cho sẵn (acid amin)
  • Gan giúp chuyển hoá rượu và các chất cồn trong máu
  • Gan dự trữ rất nhiều chất quan trọng khác gồm acid folic, vitamin B12, sắt và đồng

2. Chuyển hóa các thuốc được hấp thụ từ đường tiêu hóa

Tất các thuốc được hấp thu qua đường tiêu hoá đều qua gan trước khi vào máu để đến mô đích. Hầu hết các loại thuốc này đều chuyển hoá ít nhiều ở gan. Việc chuyển hoá thuốc đôi khi có lợi (chuyển hoá tiền chất thành hoạt chất có tác dụng). Nhưng nhiều trường hợp, chuyển hoá qua gan làm giảm hoạt tính của thuốc. Điều này buộc thuốc phải thiết kế 1 liều lượng lớn hơn nhiều so với nhu cầu của cơ thể.

3. Chức năng giải độc

Các chất độc hoặc dư thừa của thực phẩm sau khi tiêu hoá hoặc chất độc nội sinh đều phải qua gan trước khi đi nuôi dưỡng toàn cơ thể. Tại đây, gan đóng vai trò như 1 rào chắn hiệu quả giúp bắt giữ những chất độc hại và dư thừa. Tại gan, các chất này được chuyển hoá thành các chất vô hại và dễ dàng bị loại bỏ trong quá trình lọc máu tại thận. Ví dụ, Gan chuyển hoá ure (1 sản phẩm thoái phân của Protein) thành urea. Chất này dễ dàng được lọc tại thận và loại bỏ qua đường tiểu.

4. Vai trò của gan trong tổng hợp, dự trữ các chất đông máu và chống đông máu

Gan dự trữ vitamin K và sản xuất ra nhiều yếu tố đông máu, gồm fibrrinogen (yếu tố I), prothrombin (yếu tố II), proaccelerin (yếu tố V), proconvectin (yếu tố VII), yếu tố chống ưa chảy máu A (yếu tố VIII), yếu tố christmas (yếu tố IX). Do đó khi suy gan thường bị rối loạn đông máu.

Gan cũng tạo nên một lượng lớn chất có tác dụng chống đông máu là heparin.

5. Vai trò của lá gan trong tạo máu và dự trữ máu

Từ tháng thứ ba đến cuối thời kỳ thai nghén, gan là cơ quan chính sản xuất hồng cầu của bào thai.

Sau khi đứa trẻ ra đời, tuỷ xương đảm nhận chức năng sản xuất hồng cầu cho cơ thể. Lúc này gan là nơi sản xuất các protein cần thiết cho sự tổng hợp hồng cầu như globin, các lipoprotein, phospholipid; dự trữ một lượng lớn vitamin B12, acid folic và sắt dưới dạng ferritin.

Ở gan có hệ thống xoang mạch rộng lớn, bình thường chứa # 500ml máu và gan có thể chứa tới 2 lít máu. Lượng máu này sẽ được huy động vào tuần hoàn khi cần thiết.

6. Chức năng tạo mật là vai trò quan trọng của lá gan

Gan cũng tạo ra mật, một chất dịch màu nâu hơi xanh lục cần thiết cho sự tiêu hóa. Mật được dự trữ trong túi mật. Túi mật cô đặc và tiết mật vào trong ruột, giúp tiêu hoá mỡ.

Vai trò của gan đối với cơ thể:
Uống 1 cốc nước chanh buổi sáng thanh lọc cơ thể, tốt cho gan

Để đảm bảo vai trò của lá gan, hãy cải thiện chức năng gan thường xuyên

Vai trò của gan đối với cơ thể vô cùng quan trọng. Gan phải hoạt động cường độ lớn, đặc biệt khi chúng ta phải ăn nhiều thực phẩm bẩn, đồ ăn nhanh, đồ uống có hại và dùng nhiều loại thuốc. Vì vậy, tuy có khả năng tái tạo tốt, gan vẫn cần được bảo vệ và phục hồi chức năng gan thường xuyên. Điều này không chỉ giúp gan thực thiện tốt vai trò mà còn giúp ngăn ngừa một số bệnh gan nguy hiểm: gan nhiễm mỡ, viêm gan, suy gan, xơ gan, ung thư gan…

Sau đây là 1 số thói quen đơn giản giúp cải thiện chức năng gan

1. Uống 1 cốc nước chanh tươi vào buổi sáng.

Nước chanh giúp giải chất độc tích tụ qua đêm ở túi mật, kích thích bàng quang co bóp và giúp mật chảy vào ruột con. Nước chanh giúp thanh lọc toàn bộ đường tiêu hoá, giảm tích tụ độc tố đường tiêu hoá cũng như gan hiệu quả.

Ngoài ra, nước chanh còn giúp giảm mỡ trong cơ thể, trong đó có mỡ gan, giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ hiệu quả.

Nên uống nước chanh 30 phút rồi mới ăn sáng. Nước chanh có thể pha với mật ong nguyên chất. Tuyệt đối không nên uống nước chanh đường.

2. Ăn các loại thực phẩm tốt cho gan

Nhiều loại thực phẩm tốt cho gan nên ăn thường xuyên như: hành, tỏi, các loại quả thuộc họ đậu, lê, táo, bông cải xanh, cải bruxen, cải bắp, atisô, củ cải, cà rốt, bồ công anh, nghệ và cải xoăn. Các loại thịt trắng cũng tốt cho gan

Nên chọn thực phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng, không có dư lượng thuốc trừ sâu hay thuốc kích thích tăng trưởng (cả động và thực vật)

3. Những điều không nên làm do ảnh hưởng đến sức khoẻ và vai trò của lá gan

Hạn chế những đồ ăn không tốt cho gan như: Ăn đồ ăn nhanh, đồ nhiều dầu mỡ, quá nhiều đường nhanh. Hạn chế các loại thịt đỏ, các loại hải sản, đặc biệt là cá biển sâu (hàm lượng thuỷ ngân cao).

Giảm stress và không nên ăn kiêng, không hút thuốc và uống nhiều bia, rượu, cà phê.

4. Sử dụng các dược liệu giải độc gan, mát gan

Để làm mát gan, giải độc gan và cải thiện chức năng gan, 1 số loại dược liệu có thể sử dụng hàng ngày để pha trà uống thay nước.

1 số loại dược liệu như nhân trần, diệp hạ châu, rễ bồ công anh, Actiso, mật nhân, cà gai leo, cây kế sữa….

Kết luận:

Lá gan có vai trò quan trọng trong cơ thể, giúp sản xuất, tổng hợp, dự trữ và giải độc nhiều chất trong gan. Trong đó có 1 số chất vô cùng quan trọng như Glucose, Vitamin B (đặc biệt B12), acid folic và Đồng

Gan tuy là tạng có khả năng tự tái tạo phục hồi nhưng vẫn cần bảo vệ và cải thiện chức năng gan hàng ngày bằng những thói quen tích cực. Sử dụng các dược liệu giải độc gan làm trà và dùng thực phẩm sạch là cách tốt nhất để đảm bảo vai trò của lá gan

Benh.vn