11h trưa tại trường Tiểu học Chu Văn An (Hoàng Mai, Hà Nội), chuông báo hết giờ học, học sinh chuẩn bị rửa tay để về ăn trưa theo từng lớp. Khác với thông thường, trước giờ ăn, cô nuôi và các em cùng tìm hiểu về bữa ăn thông qua áp phích “3 phút thay đổi nhận thức”. Cô lần lượt giới thiệu về từng món ăn trong bữa ăn hôm đó và thành phần dinh dưỡng cũng như tác dụng của từng loại thực phẩm đối với sức khỏe. Nguyễn Hương Anh, học sinh lớp 2A, thích thú cho biết: “Trước đây con không thích ăn bí đỏ và chuối, nhưng cô nói là những món này sẽ rất tốt cho mắt và giúp con cao hơn nên con đã thử ăn và thấy rất ngon”. Hương Anh khoe, con ăn được liền một mạch hết cả khay cơm. Nguyễn Ngọc Tú Quyên học sinh lớp 4 tại trường cũng thích thú với 3 phút đầu giờ của các cô đầu bếp. “Có rất nhiều món con lười ăn như rau, canh, nhưng vì các cô nấu khá ngon và mỗi buổi đầu giờ con đều được nghe về tác dụng của chúng nên cảm thấy thích hơn nhiều”.
Quyên chia sẻ thêm, không chỉ thích những món ăn ở trường và Quyên còn rất hứng thú với việc được tận tay xuống bếp cùng các cô chú đầu bếp sơ chế món ăn. “Con thường giúp các cô chú nhặt rau quả, hoặc sắp xếp đồ dùng nhà bếp gọn gàng đúng vị trí. Cả lớp đều tham gia, và được nghe các cô chú kể chuyện, con thấy rất thích. Khi về nhà, con có thể giúp mẹ làm việc nhà nữa ạ”. Phụ huynh Hoàng Thị Quỳnh Luyến vui vẻ chia sẻ: “Con tôi đã có dấu hiệu chê cơm mẹ nấu, khen cơm ở trường của các cô ngon hơn”. Chị phấn khởi cho biết, năm học lớp 1, con không có nhiều thay đổi về chiều cao cân nặng, tuy nhiên từ năm học trước tới nay, con đã có sự phát triển rõ rệt. "Bản thân tôi cảm thấy rất hài lòng bởi bữa ăn ở trường của các con từ khi chuyển sang thực đơn mới ngon hơn, đảm bảo dinh dưỡng hơn”. Bà Lê Thị Thêu, Hiệu trưởng trường Tiểu học Chu Văn An cho biết, là trường có gần 2000 học sinh ăn bán trú mỗi ngày, việc đưa ra thực đơn phong phú, đảm bảo dinh dưỡng cho học sinh luôn là vấn đề được nhà trường quan tâm song song với việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức. Để đem lại bữa ăn với thực đơn phong phú, đảm bảo dinh dưỡng, trường Tiểu học Chu Văn An đã chính thức áp dụng Dự án bữa ăn học đường với phần mềm xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng do công ty Ajinomoto cung cấp. “Bên cạnh việc giảng dạy, chúng tôi xác định việc đảm bảo bữa ăn bán trú cho các con đủ dinh dưỡng để học tập và phát triển là nội dung quan trọng. Theo sự chỉ đạo của UBND quận, Phòng Giáo dục-Đào tạo quận Hoàng Mai, từ đầu năm 2018, trường đã chính thức áp dụng Dự án bữa ăn học đường. Chúng tôi mạnh dạn thay đổi cách làm với suy nghĩ và mong muốn phục vụ, đáp ứng nhu cầu học sinh tốt hơn".
Phần mềm xây dựng thực đơn do Công ty Ajinomoto cung cấp sở hữu một ngân hàng thực đơn phong phú với 120 thực đơn có sẵn với trên 360 món ăn không lặp lại cho bữa trưa. Các thực đơn này đều đã được cân bằng dinh dưỡng theo nhu cầu nhóm tuổi, đa dạng và ngon miệng. Phần mềm này cũng giúp nhà trường tự tạo ra thực đơn cân bằng dinh dưỡng từ các nguyên liệu có sẵn tại địa phương và quản lý chi phí bữa ăn của học sinh. Để phát triển thành công Phần mềm, Dự án đã nhân được sự hỗ trợ chuyên môn sâu sát từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia – Bộ Y tế và sự phối hợp chặt chẽ từ Bộ Giáo dục và Đào tạo trong công tác triển khai đến các trường. "Chúng tôi quan sát thấy trước kia các con rất lười ăn rau củ, đặc biệt là các con ở độ tuổi nhỏ. Nhưng khi có các cô nuôi giới thiệu về từng món ăn và cách ăn sao cho tốt nhất, thì các con đã ăn nhiều rau củ, hoa quả hơn, có những sự phát triển về thể chất. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng tổ chức cho các con cùng chuẩn bị bữa ăn với các cô chú đầu bếp. Thông qua hoạt động này các con sẽ hiểu hơn về các món ăn, có thói quen ăn uống lành mạnh, rèn luyện tính tự lập, ngăn nắp và biết chia sẻ công việc với người khác. May mắn là những hoạt động này của chúng tôi đều rất được phụ huynh ủng hộ”, cô Thêu phấn khởi chia sẻ.
Bà Trương Thu Hà, Phó Trưởng phòng Giáo dục Quận Hoàng Mai cho biết, hiện tại quận có 16/18 trường đã triển khai thành công dự án Bữa ăn học đường trên toàn địa bàn quận. “Để có sự được sự thành công như ngày hôm nay cần phải có sự chung tay của phụ huynh, học sinh, đội ngũ cán bộ giáo viên, công nhân viên trong trường, đội ngũ bếp ăn.Chúng tôi hướng đến việc học sinh không chỉ ăn ngon miệng, ăn hết suất mà còn phải đảm bảo giá trị dinh dưỡng, giúp các con hiểu được ý nghĩa của bữa ăn dinh dưỡng".
Bà Hà cho biết, thời gian đầu áp dụng, các trường trên địa bàn quận thực hiện từng bước từ 1 bữa/ tuần, sau tăng dần để so sánh, thấy được hiệu quả, từ đó áp dụng chính thức cả tuần cho học sinh. “Trước đây việc xây dựng bữa ăn đều dựa trên kinh nghiệm, quá trình chế biến, thực đơn áp dụng của các trường chưa thực sự đồng bộ. Từ khi triển khai Dự án, chúng tôi nhận thấy rõ sự phát triển về thể lực và trí lực của các con.” Bà Hà bày tỏ mong muốn trong tương lai sẽ có thêm nhiều dự án nhân văn, hướng đến sự thay đổi trong bữa ăn của học sinh theo hướng dinh dưỡng, an toàn và vệ sinh./.  Địa chỉ email không đúng định dạng Mật khẩu sử dụng ít nhất 6 ký tự Xác nhận mật khẩu chưa khớp Số điện thoại không hợp lệ Đồng ý với điều khoản sử dụng
Bấm vào nút "Đăng ký" nghĩa là bạn đã đồng ý với điều khoản sử dụng Trẻ ở độ tuổi tiểu học nếu không có chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ ảnh hưởng đến phát triển thể chất, trí tuệ, học hành kém, khả năng tiếp thu chậm… Vì vậy, nắm được bộ thực đơn chuẩn cho học sinh tiểu học sẽ giúp mẹ chăm sóc trẻ phát triển khỏe mạnh, đặc biêt có thể phòng ngừa một số bệnh nguy hiểm như tiểu đường, béo phì, các bệnh lý về đường hô hấp, thậm chí là ung thư… sau này.
Chị Nguyễn Thị Minh Hạnh (quận Thủ Đức, TP.HCM) cho biết, chị vừa nhận được tin nhắn của giáo viên chủ nhiệm về tình trạng học tập của con gái đang học lớp 2. Cô giáo phản ánh từ đầu năm học, bé học hành không tập trung, lúc nào cũng lờ đờ mệt mỏi, thiếu ngủ. Ban đầu, cô tưởng bé bị bệnh, nhưng quan sát theo dõi bé một thời gian cho thấy có thể do chế độ dinh dưỡng của bé vào bữa ăn sáng không hợp lý, kèm theo ngủ quá muộn ảnh hưởng đến khả năng tập trung và học tập của bé. Bữa sáng vô cùng quan trọng để bổ sung năng lượng cho ngày mới của trẻ, nhưng nhiều phụ huynh lại cho trẻ ăn uống qua loa, thậm chí mua vội cái bánh mì, bánh ngọt cho bé ăn bữa sáng để kịp đến lớp. Điều này vô hình chung khiến trẻ không được cung cấp đủ năng lượng để tiếp thu, học tập. “Bữa ăn sáng đầy đủ chất dinh dưỡng với các nhóm bột đường, chất béo, chất đạm, vitamin, khoáng chất, sữa sẽ cung cấp năng lượng tốt cho ngày mới, giúp tăng cường hoạt động của não bộ, duy trì trọng lượng cơ thể, bảo vệ dạ dày và hệ tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại được các bệnh tật”. TS.BS Phạm Thị Thu Hương, Nguyên Trưởng khoa Dinh dưỡng lâm sàng và Tiết chế Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bác sĩ Trưởng, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome chia sẻ. Herculano-Houzel một nhà thần kinh học người Brazil giải thích trong một bài thuyết trình rằng não bộ con người tuy chỉ chiếm 2% trọng lượng nhưng cần đến 25% tổng nhu cầu năng lượng cơ thể mỗi ngày để duy trì hoạt động. Vì vậy trẻ em cần phải được bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng mới đáp ứng được nhu cầu cần thiết để phát triển trí não, chiều cao và cân nặng hợp lý. Thực tế là theo nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng, bữa sáng của trẻ em Việt Nam hiện nay chỉ cung cấp khoảng 23% năng lượng cả ngày. Cuộc sống bận rộn, thường khiến các bà mẹ cho con ăn sáng vội vàng với các món ăn nhanh, thực phẩm chiên, rán, bánh ngọt…, tuy chứa nhiều tinh bột, có thể giúp no bụng nhưng không đủ chất. Chưa kể hầu như các bữa ăn trong ngày của trẻ đều thiếu rau xanh, trái cây, gây thiếu hụt vitamin và khoáng chất. Trong khi đó, các nhóm chất bột đường, đạm, béo quá dư thừa dẫn đến tình trạng mất cân đối, trẻ dễ bị thừa cân béo phì. Về mặt thể chất, giai đoạn tiểu học là lứa tuổi trẻ cần được bổ sung nhiều chất dinh dưỡng nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển trí não giúp trẻ học tập tốt hơn. Về chiều cao, ở lứa tuổi tiểu học, trẻ có thể phát triển chậm lại so với sự phát triển “thần tốc” ở tuổi mầm non, nguồn năng lượng khi nạp vào cơ thể sẽ được tích trữ để chuẩn bị cho sự phát triển siêu nhanh ở giai đoạn thứ hai là giai đoạn dậy thì, nên việc cung cấp chất dinh dưỡng cho trẻ tiểu học phải được chú ý. Tâm lý của trẻ ở lứa tuổi tiểu học bắt đầu có những thay đổi rõ rệt, trẻ muốn chứng minh mình đã trưởng thành; trong khi gia đình và xã hội vẫn đánh giá trẻ là “trẻ con, con nít”, nhưng đồng thời cũng đòi hỏi trẻ phải tự lập. Chính vì vậy trẻ dễ có tâm lý và hành vi phản kháng, kể cả hành vi dinh dưỡng. Trẻ chỉ ăn những món mình thích, ăn khi cảm thấy thích, từ chối những món ăn mẹ nấu… Hiện nay, tình hình kinh tế tác động đến phân hóa xã hội đã hình thành nên 2 thực trạng dinh dưỡng khác nhau và đều nguy hại như nhau. Bên cạnh tình trạng suy dinh dưỡng, tình trạng dư thừa chất đặc biệt là ở nhóm chất bột đường, nhóm chất đạm, chất béo nhưng lại thiếu vitamin và khoáng chất dẫn đến trẻ em béo phì ngày càng nhiều. Có thể nói, duy trì một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân đối và khoa học cho trẻ không phải là một vấn đề đơn giản trong thời đại ngày nay, đòi hỏi cha mẹ phải có sự hiểu biết đầy đủ và qua tâm đúng mức. Nhu cầu năng lượng cần thiết cho học sinh tiểu học trong một ngày dao động ở mức 1.270 kcal đến 2.400 kcal tùy theo từng độ tuổi để có thể cung cấp tổng cộng cho trẻ 5 bữa ăn trong ngày bao gồm 3 bữa chính, thêm 2 bữa bổ sung vào xế chiều và trước khi đi ngủ 2 giờ. Thành phần bữa ăn cần phải đa dạng, phong phú. Nếu không biết rõ và chính xác ở độ tuổi này trẻ cần ăn những món nào, bố mẹ nên dựa vào tháp dinh dưỡng dành cho trẻ tiểu học để chọn thực phẩm tốt nhất cho trẻ. Nếu được, nên phối hợp giữa gia đình và nhà trường để có thể thay đổi các món ăn hàng ngày tạo sự ngon miệng và thích thú cho trẻ khi ăn. 6 tuổi – trẻ bắt đầu bước vào lớp 1, độ tuổi này trẻ phát triển rất nhanh về trí tuệ lẫn thể chất, do đó nhu cầu năng lượng của trẻ cũng phải được đảm bảo. Đặc biệt,mỗi ngày của trẻ đều phải đảm bảo đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết như sau:
Lưu ý: Theo khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia. Mỗi ngày trẻ tiểu học nên tiêu thụ lượng đường không quá 15 g/ngày, tương đương 3 muỗng cà phê. Muối không quá 4 g/ngày, tương đương ¾ muỗng cà phê. Lứa tuổi này trẻ đã ăn cùng gia đình, bố mẹ chú ý cho trẻ ăn no vào buổi sáng, tránh ăn vặt hoặc một số trẻ nhịn ăn sáng, ăn qua loa sẽ ảnh hưởng đến kết quả học tập, thậm chí bị hạ đường huyết trong giờ học. Trẻ ở lứa tuổi này sẽ có nhiều biến đổi từ thể chất lẫn tinh thần. Khả năng học hỏi, hoạt động của trẻ cũng tăng lên. Do đó nhu cầu năng lượng cần thiết của trẻ cũng nhiều hơn. Nhu cầu năng lượng mỗi ngày cho trẻ ở lứa tuổi này như sau:
Lưu ý: lượng đường cho trẻ tiểu học không quá 15g, tương đương 3 thìa cà phê Muối không quá 4g/ngày, tương đương ¾ muỗng cà phê Tuổi càng lớn nhu cầu năng lượng của trẻ càng cao. Trẻ được cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng hợp lý sẽ phát triển tốt hơn, đồng thời tích trữ được nguồn năng lượng lớn để đảm bảo cho giai đoạn phát triển thần tốc ở tuổi trưởng thành. Nhu cầu năng lượng mỗi ngày cho trẻ ở lứa tuổi này như sau:
Lưu ý: Lượng đường cho trẻ tiểu học không quá 15g, tương đương 3 thìa cà phê Muối không quá 4g 1 ngày, tương đương ¾ muỗng cà phê Nếu mẹ quá bận rộn không có nhiều thời gian chế biến món ăn và thay đổi thực đơn đa dạng cho bé mỗi ngày có thể tính lượng đạm cho trẻ như sau: Cứ 100g thịt nạc tương đương với 150g cá hoặc tôm, 200g đậu phụ, 2 quả trứng vịt hoặc 3 quả trứng gà. Tinh bột: Mỗi ngày 100g bánh phở, hủ tiếu, mì, nui, cơm trắng khoảng 2, 5 chén. Chất béo: Ngoài dầu, mỡ động vật đặc biệt mỡ gà, mỡ cá tốt cho sức khỏe của trẻ, mẹ có thể cho trẻ ăn thêm các loại hạt như hạt óc chó, hạt hạnh nhân, mè… Rau, củ cần khoảng 200-300g cho trẻ mỗi ngày. Trái cây cần từ 2 – 5 phần tùy theo sở thích của trẻ. Ưu tiên các loại thanh long, bơ, nho, táo, chuối… Lứa tuổi này trẻ đã ăn cùng gia đình, do đó bố mẹ cần phải lưu ý một số điểm sau:
Bố mẹ nên rèn cho con thói quen vận động mỗi ngày như chơi bóng đá, bóng rổ, bơi lội, đạp xe… với thời gian từ 30 phút – 1 giờ/ngày sẽ giúp trẻ ăn ngon hơn, hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn, khối cơ và xương chắc khỏe; tim phổi hoạt động tốt hơn, sức đề kháng của trẻ cũng tăng lên, từ đó giúp trẻ khỏe mạnh. Bên cạnh chế độ vận động, thói quen đi ngủ sớm (từ 9h – 10h đêm), ngủ sâu, đủ giấc sẽ giúp trẻ cao lớn trí tuệ minh mẫn, sáng suốt hơn. Tuyệt đối không cho trẻ xem tivi, chơi game khi đã lên giường vì ánh sáng xanh trên màn hình tivi, điện thoại sẽ tác động đến não bộ khiến trẻ khó ngủ, mất ngủ.
Tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome, quy trình khám, tư vấn, chăm sóc dinh dưỡng được xây dựng khoa học từ việc thăm khám, xét nghiệm chẩn đoán, xây dựng khẩu phần đến lên thực đơn cá thể hóa và hướng dẫn lựa chọn thực phẩm, chế biến món ăn khoa học, đơn giản góp phần quan trọng trong việc chăm sóc dinh dưỡng. Bên cạnh đó, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng – Y học Vận động Nutrihome cũng đầu tư hệ thống máy xét nghiệm sinh hóa, huyết học hiện đại, máy phân tích thành phần cơ thể thế hệ mới nhất, máy xét nghiệm vi chất (vitamin D, vitamin B), máy siêu âm… giúp các bác sĩ chẩn đoán và đưa ra phác đồ chính xác, góp phần quan trọng cho quá trình điều trị và chăm sóc dinh dưỡng hiệu quả. |
