| Tetany là một triệu chứng đặc trưng bởi chuột rút cơ, co thắt hoặc run. Những hành động lặp đi lặp lại này của các cơ xảy ra khi sự co thắt cơ không kiểm soát được. Chuột rút cơ liên quan đến tetany có thể kéo dài và gây đau đớn. Tetany là một bệnh xảy ra do tình trạng thiếu hụt calci trong máu. Bệnh hay xảy ra trên những người bị hội chứng kém hấp thu khiến calci từ ruột không được hấp thu vào máu; hoặc trên những bệnh nhân có chế độ ăn nghèo chất calci, những bệnh nhân bị tiêu chảy kéo dài, những người bị tổn thương ở tuyến cận giáp do u tuyến cận giáp hay phẫu thuật cắt bỏ tuyến cận giáp. Một số người do sử dụng các loại nội tiết tố hoặc chất kháng viêm loại Steroide như Dexaméthasone... kéo dài. Do calci ngoài làm chắc hệ thống xương còn tham gia vào quá trình dẫn truyền và ổn định của các tế bào thần kinh, nên ở những bệnh nhân bị thiếu hụt calci thường có tình trạng dễ bị kích thích, dễ cáu giận và một số rối loạn thần kinh khác. Cũng đừng quan niệm mọi trường hợp dễ cáu giận, dễ bị kích thích... đều là biểu hiện của bệnh teatny như một số người và ngay cả một số thầy thuốc thường nghĩ. Bệnh tetany có các biểu hiện rất đặc trưng: Bệnh nhân cảm thấy tê rần khắp người, bàn tay co quắp kiểu bàn tay đỡ đẻ của người nữ hộ sinh và nhất là lấy máu của người bệnh ngay lúc đang lên cơn đem đi xét nghiệm Ion đồ sẽ thấy hàm lượng calci xuống thấp dưới mức bình thường. Bệnh nhân sẽ mau chóng trở về trạng thái bình thường nếu được tiêm calci tĩnh mạch hoặc uống calci loại sủi. Vai trò của canxi trong cơ thể Canxi là một trong những khoáng chất quan trọng đối với cơ thể. Canxi tham gia vào hoạt động co cơ, dẫn truyền thần kinh, quá trình đông cầm máu, và giải phóng hormon của cơ thể. Sự ổn định nồng độ canxi phụ thuộc vào 3 yếu tố: lượng canxi được đưa vào cơ thể mỗi ngày (qua hoạt động ăn, uống các thực phẩm có chứa canxi), sự hấp thu canxi tại ruột và sự bài tiết canxi ở thận. Theo khuyến cáo, cơ thể người trưởng thành cần được cung cấp khoảng 1000mg canxi/ngày, khi đó sẽ có khoảng 200-400mg canxi được hấp thu tại ruột, khoảng 200 mg canxi bị đào thải qua mật và các dịch tiêu hóa, lượng còn lại theo phân thải ra ngoài. Ngoài ra, cũng khoảng 200mg canxi được bài tiết qua thận. Có đến 99% lượng canxi trong cơ thể được dự trữ tại xương, chỉ có 1% canxi ở dạng tự do - đóng vai trò như một hệ đệm, có thể trao đổi với dịch ngoại bào để điều chỉnh nồng độ canxi máu khi cần thiết. Bình thường, nồng độ canxi máu nằm trong khoảng từ 8.8 đến 10.4 mg/gl (2.2-2.6 mmol/l) Hạ canxi máu là gì? Hạ canxi máu, hay còn gọi là hạ canxi đường huyết là tình trạng nồng độ canxi máu có giá trị thấp hơn giới hạn bình thường. Nói một cách chính xác, hạ canxi máu được định nghĩa khi nồng độ canxi huyết thanh toàn phần thấp hơn 8.8 mg/dl (2.2 mmol/l) với điều kiện protein huyết tương bình thường, hay nồng độ canxi ion hóa dưới 4.7 mg/dl (1.17mmol/l). Hạ canxi máu gây ra những triệu chứng ở trẻ em và người lớn. Tình trạng còi xương, chậm phát triển chiều cao, hay khóc đêm, vã mồ hôi trộm,... là những dấu hiệu thường gặp ở trẻ bị thiếu canxi máu. Còn ở người lớn thì sự tụt giảm nồng độ canxi trong máu có thể gây ra loãng xương, thoái hóa cột sống,... Cơn tetany là một triệu chứng lâm sàng biểu hiện co cơ không chủ ý do bệnh lý hoặc trường hợp tăng tần số điện thế hoạt động của các tế bào cơ hoặc các dây thần kinh chi phối chúng. Chú ý co cơ do uốn ván không được được xếp là tetany do nguyên nhân trong bệnh lý này là giảm sự ức từ tế bào thần kinh chi phối cơ bắp. Co cứng cơ trong uốn ván co cơ hàng loạt còn tetany chỉ co một. TetanyChuyên khoathần kinh học, nội tiết họcICD-10R29.0ICD-9-CM781.7DiseasesDB29143MeSHD013746Hạ calci máu là nguyên nhân chính gây tetany. Nồng độ ion calci thấp trong dịch ngoại bào làm tăng tính thấm với ion natri của màng tế bào thần kinh dẫn đến sự khử cực từ đó gia tăng khả năng điện thế hoạt động. Nguyên nhân là vì ion calci tương tác với mặt ngoài của kênh natri trong màng tế bào của các tế bào thần kinh. Khi thiếu ion calci, điện thế cần thiết để mở kênh natri áp mức cần thiết để mở kênh natri thay đổi đáng kể (cần ít kích thích hơn).[1] Nếu Ca2+ huyết tương giảm xuống còn ít hơn 50% giá trị bình thường là 9.4 mg/dl, điện thế hoạt động có thể xảy ra tự nhiên gây co cơ vân. Hạ calci máu không phải là thuật ngữ chỉ tetany mà là một trong những nguyên nhân của tetany. Nguyên nhân thường gặp của tetany là thiếu calci. Phosphate tăng (tỷ lệ phosphate-calci cao) cũng có thể kích hoạt co cơ.[2][3] Suy tuyến cận giáp có thể dẫn đến tetany. Nồng độ carbon dioxide thấp gây ra tetany do biến đổi albumin gắn calci nên lượng calci ion hóa (ảnh hưởng về mặt sinh lý) giảm; lý do nồng độ carbon dioxide thấp thường do tăng thông khí.[4] Nồng độ magnesi thấp có thể gây tetany.[5][6] Độc tố của Clostridum tetani thông qua ức chế chất trung gian hóa học glycin và GABA-ergic có thể dẫn đến tetany. Tăng kali trong cỏ khô hoặc đồng cỏ có thể kích hoạt cơn tetany mùa đông hay tetany cỏ ở động vật nhai lại. Loãng xương và còi xương do thiếu vitamin D
|
