Chính trường cộng sản Việt Nam xưa nay vốn hết sức phức tạp và khó lường. Đó là thực tế mà có lẽ người Việt nào cũng nhận ra. Show Phức tạp là bởi các màn so đấu giữa các võ sỹ quyền lực đều diễn ra trên những vũ đài bị nhiều lớp màn đen che chắn, công chúng bên ngoài không thể nhìn thấy gì. Khó lường là bởi bàn tay lông lá của Bắc Kinh đã thò vào mọi ngóc ngách của thượng tầng chính trị Việt Nam, không phải mới gần đây mà ngay từ thập niên 1950. Rốt cuộc thì quyền lực chính trị dưới “thời đại Hồ Chí Minh” cũng chỉ được các phe nhóm thoả hiệp với nhau trong bóng tối. Người dân chỉ còn mỗi nghĩa vụ cao cả là đi bỏ phiếu (mà nếu không đi thì cũng chẳng sao), đại biểu quốc hội hay đại biểu hội đồng nhân dân chỉ còn mỗi trách nhiệm thiêng liêng là hoặc nhất tề giơ tay hoặc đồng loạt “nhấn nút” để đóng cái dấu “dân chủ xã hội chủ nghĩa” vào sự phân chia ngôi thứ vốn đã xong từ lâu. Trong bối cảnh đó, vụ cựu Uỷ viên Bộ Chính trị Đinh La Thăng bị bắt quả thực là bất ngờ đối với dân chúng, không chỉ bởi đây là sự kiện chưa từng có, mà còn bởi những gì diễn ra trên sân khấu chính trị Việt Nam kể từ Hội nghị Trung ương 6 thượng tuần tháng 10 đến nay. Vậy đằng sau sự kiện chấn động dư luận ấy là gì? Nguyễn Phú Trọng lấy lại uy thế Trên thế gian này hiếm có một nhà lãnh đạo quốc gia nào mà quyền lực cứ hết trồi lại sụt như đương kim TBT Ban Chấp hành TW Đảng CSVN. Điều này giải thích cho lý do tại sao khi thì ông ta tuyên bố hùng hồn như một nhà độc tài quyền uy tuyệt đối, khi thì phát ngôn như một diễn viên mới tấp tểnh bước vào nghề tấu hài chính trị. Suốt gần 5 năm hết loay hoay “nhóm” lại đến hì hục “thổi”, cái “lò” chống tham nhũng của ngài TBT cứ hễ hơi âm ấm một chút là lại rơi vào cảnh nguội ngắt không lâu sau đó. Lý do ư? Chẳng phải chính ông ta đã “tự thú trước bình minh” là “Cán bộ làm công tác chống tham nhũng mà tay đã nhúng chàm thì không thể chống được tham nhũng” hay sao? Và mãi đến ngày 31/7, tại cuộc họp Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống Tham nhũng, khi ngài vung tay quả quyết “Lò nóng lên rồi thì củi tươi vào cũng phải cháy”, lần đầu tiên người ta mới nhận thấy sức nóng từ cái “lò” của ngài đã bắt đầu toả ra bên ngoài. Trước thềm Hội nghị Trung ương 6, “lò” chống tham nhũng của ngài TBT đã khiến bầu không khí chính trị Việt Nam nóng lên từng ngày. Điều đó khiến nhiều người chắc mẩm là trong và sau hội nghị, thể nào cũng được chứng kiến những “khúc củi” bự bị ngài thẳng tay ném vào “lò”. Khí thế đi lên của nhân vật đứng đầu “cung vua” thể hiện rõ qua bài diễn văn khai mạc Hội nghị, khi ông ta ‘dìm hàng’ “phủ chúa” dưới sự điều hành của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, đối thủ đáng kể nhất của ông ta trong bối cảnh Chủ tịch nước Trần Đại Quang chỉ còn sắm vai “ông phỗng” trên sân khấu chính trị: “Đặc biệt là cần chỉ rõ nguyên nhân vì sao một số việc chưa làm được, một số chỉ tiêu đạt thấp hoặc chưa đạt trong 6 tháng đầu năm so với cùng kỳ năm trước, mặc dù tình hình trong nước và quốc tế năm 2017 nhìn chung thuận lợi hơn so với năm 2016.” Vậy nhưng đó cũng là chỉ dấu duy nhất cho thấy một Nguyễn Phú Trọng quyền uy tột đỉnh trong suốt hơn 1 tuần hội nghị. Chứng kiến “khúc củi” duy nhất mang tên Nguyễn Xuân Anh bị tống vào “lò”, cùng câu chốt hạ “Từ nay trở đi, bất cứ trường hợp nào mà vi phạm kỷ luật, chúng ta phải xử lý nghiêm, làm nghiêm” trong bài diễn văn bế mạc hội nghị, người ta không khỏi có cảm giác là vở tuồng “Đốt Lò” do ngài TBT đạo diễn đã sớm hạ màn. Đặc biệt, phần đánh giá về tình hình kinh tế - xã hội dưới sự điều hành của chính phủ là một bảng thành tích hiếm hoi mà có lẽ lần đầu tiên “cung vua” ban tặng cho “phủ chúa”, hoàn toàn tương phản với âm hưởng của bài diễn văn khai mạc. Rõ ràng, song song với chiều hướng đi xuống của “cung vua” là vị thế đi lên của “phủ chúa”. Sau Hội nghị Trung ương 6, khẩu khí của Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN Nguyễn Phú Trọng tiếp tục chùng xuống, khác hẳn với khí thế mà ông ta đã thể hiện từ ngày 31/7 cho đến ngày khai mạc hội nghị. Thiên hạ thì cứ đoán già đoán non vì sao cái “lò” của ngài Trưởng ban đang hừng hực đột nhiên lại tắt ngóm. Trong bối cảnh đó, ngày 15/11, Thanh tra Chính phủ tổ chức họp báo công bố việc Hà Nội để thất thu số tiền lên tới 6.000 tỷ VNĐ từ hàng loạt sai phạm trong các dự án nhà ở giai đoạn 2002-2014. Nên nhớ, ông Trọng từng làm Bí thư Hà Nội từ năm 2000 đến 2006, và lâu nay trong dư luận vẫn râm ran chuyện ông ta từng nhận 2 căn biệt thự trong khu đô thị Nam Thăng Long để giúp chủ đầu tư Ciputra trốn thuế. Động thái này vì thế được xem là của các đối thủ nhằm “dằn mặt” ngài TBT. Tiếp theo, ngày 19/11, một sự kiện hy hữu đã diễn ra trong chương trình thời sự 19h của VTV: tin Thủ tướng Chính phủ tham dự Hội nghị xúc tiến đầu tư tại Bắc Kạn được phát trước tin Tổng Bí thư kiểm tra công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của quân đội. Đây là chỉ dấu để những ai am hiểu nội tình Ba Đình nhận ra rằng Nguyễn Phú Trọng đã thất thế. Và sau cuộc tiếp xúc cử tri tại Hà Nội ngày 29/11, ngài TBT đột nhiên “im hơi lặng tiếng” suốt 8 ngày tiếp theo. Hiện tượng bất thường của người đứng đầu chính thể cộng sản tại Việt Nam khiến nhiều người phải đặt câu hỏi: “Ông Trọng đang ở đâu?” Sự kiện ông Trọng bất ngờ xuất hiện trở lại trong cuộc họp Bộ Chính trị ngày 8/12 và vụ Đinh La Thăng bị bắt sau đấy không che dấu được thực tế là suốt hai tháng trước đó, quyền lực của ngài TBT liên tục đi xuống và rơi xuống mức thấp nhất kể từ khi ông ta tiếp quản ngôi vị số 1 đầu năm 2011. (Chúng tôi sẽ phân tích về “sự biến 8/12” này trong một dịp thích hợp.) Và vị thế của ông ta cũng chỉ mới “trồi” lên được hơn một ngày thì đã “sụt” trở lại: Trong một diễn biến chưa từng có, tối mồng 9 tháng 12, TTX Việt Nam cùng một loạt cơ quan truyền thông nhà nước đã đăng bài “cáo lỗi” vì đưa tin sai về vụ hai cựu Tổng Giám đốc PVN Phùng Đình Thực và Đỗ Văn Hậu bị khởi tố và bắt giam chỉ vài giờ trước đó. Mọi khả năng còn để ngỏ Tuy Đinh La Thăng đã bị bắt nhưng nếu cho rằng số phận viên cựu Bí thư Sài Gòn coi như đã an bài thì e là vội vã. Nhận định này xuất phát từ ít nhất 3 lý do dưới đây. Thứ nhất, như chúng tôi đã trình bày đầu bài viết, chính trường Việt Nam vô cùng phức tạp và khó lường, trong khi ngài TBT khả kính của chúng ta lại là nhà lãnh đạo quốc gia hiếm hoi trên thế giới mà quyền lực cứ liên tục hết thăng lại giáng. (Đó là xét trên bình diện thế giới, chứ còn trong lịch sử Việt Nam thì ông ta là nhân vật “độc nhất vô nhị”.) Thứ hai, ngài GS.TS chuyên ngành “xây dựng đảng” có một “tử huyệt” không những đủ khiến ông ta bị hất khỏi chiếc ghế TBT mà còn giúp ông ta sánh ngang với những Lê Chiêu Thống, Trần Ích Tắc trong lịch sử. Đó là việc ông ta, trên cương vị Chủ tịch Quốc hội, đã phê chuẩn “con ngựa thành Troy” Hoàng Trung Hải làm Phó Thủ tướng phụ trách kinh tế từ ngày 2/8/2007 rồi đưa nhân vật cầm đầu “nhóm lợi ích Tàu” tại Việt Nam này vào chễm chệ trong Bộ Chính trị và làm Bí thư Thành uỷ Hà Nội, Bí thư Đảng uỷ Bộ Tư lệnh Thủ đô từ sau Đại hội XII đến nay. (Vấn đề đối với các đối thủ của ngài TBT đơn giản là vì “tử huyệt” này quá ư “nhạy cảm”, “nhạy cảm” hơn bất cứ chuyện gì ở Việt Nam nhiều năm qua.) Thứ ba, mặc dù đã bị khởi tố và bắt giam, nhưng Đinh La Thăng mới chỉ bị “tạm đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu Quốc hội” và “đình chỉ sinh hoạt đảng”. Quyết định số 63-QĐNS/TW về việc “đình chỉ sinh hoạt đảng đối với đồng chí Đinh La Thăng” do Trưởng ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính ký ghi rõ: “Thời hạn đình chỉ được tính theo thời hạn quy định của pháp luật (kể cả gia hạn, nếu có).” Nghĩa là, Đinh La Thăng hoàn toàn có thể “trắng án” trước khi được khôi phục tư cách đảng viên, tư cách ĐBQH lẫn các chức vụ trong bộ máy, bởi ông ta chưa bị “khai trừ” hay “cách” bất cứ chức vụ nào. (Điều này đã từng xẩy ra với cựu Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Việt Tiến năm 2008 trong vụ bê bối PMU18, sau khi bị giam 18 tháng. Việc Nguyễn Việt Tiến cuối cùng vẫn bị lột hết chức vụ chỉ là vì Nông Đức Mạnh sau khi “thoát hiểm” vụ PMU18 lại trở thành đối tượng trong một tố cáo đặc biệt nghiêm trọng nên chỉ còn biết giương mắt nhìn đệ tử ruột bị đối thủ “làm thịt”.) Tóm lại, sự kiện Đinh La Thăng bị bắt ngày 8/12 và vụ một loạt cơ quan truyền thông nhà nước đăng bài “cáo lỗi” chỉ một ngày sau đó báo hiệu từ nay đến Hội nghị Trung ương 7 sẽ còn những diễn biến hết sức khó lường. Cán cân quyền lực giữa các phe nhóm có thể thay đổi mau lẹ chỉ trong một sớm một chiều. Dù vậy cũng không quá khó để hình dung ra ba kịch bản khả dĩ cho Nguyễn Phú Trọng tại kỳ hội nghị trung ương đặc biệt quan trọng sắp tới. Ông ta hoặc sẽ tạo được vị thế của một Tập Cận Bình “made in Vietnam” trước và trong hội nghị hầu bảo toàn ngôi vị số 1 của mình đến hết nhiệm kỳ, hoặc sẽ buộc phải chia tay khu nhà 1A Hùng Vương song vẫn có tiếng nói quyết định trong việc lựa chọn người kế vị theo ý chỉ của Trung Nam Hải, hoặc sẽ bị thất thế và buộc phải bàn giao chiếc ghế quyền lực nhất Việt Nam cho đối thủ rồi trở về “làm người tử tế”. Và cả ba kịch bản nêu trên đều phụ thuộc quyết định vào việc ngài TBT múa may thế nào với thanh “bảo kiếm” mang tên Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống Tham nhũng Trung ương. Đinh La Thăng (sinh ngày 10 tháng 9 năm 1960)[1] là một chính khách Việt Nam và tiến sĩ kinh tế. Ông từng là Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (2011-2016), Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (2008-2011), Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (2005-2008), Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Sông Đà (2001-2003). Trong Đảng Cộng sản Việt Nam, ông từng là Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII, Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII, Ủy viên Trung ương Đảng khóa X, XI, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh (2016-2017).
Chức vụ Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải 364 ngàyTrưởng banNguyễn Văn Bình  Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIV TP Hồ Chí MinhNhiệm kỳ2016 – 2017Tiền nhiệmHuỳnh Thành LậpKế nhiệmNguyễn Thiện Nhân Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí MinhNhiệm kỳ5 tháng 2 năm 2016 – 10 tháng 5 năm 2017 1 năm, 94 ngàyTiền nhiệmLê Thanh HảiKế nhiệmNguyễn Thiện NhânPhó Bí thưTất Thành Cang Nguyễn Thành Phong Nguyễn Thị Quyết Tâm Võ Thị Dung Ủy viên Bộ Chính trị khóa XIINhiệm kỳ27 tháng 1 năm 2016 – 7 tháng 5 năm 2017 1 năm, 100 ngàyTổng Bí thưNguyễn Phú Trọng Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIV tỉnh Thanh Hóa (chuyển từ TPHCM)Nhiệm kỳ15 tháng 5 năm 2017 – 14 tháng 5 năm 2018 364 ngàyChủ tịch Quốc hộiNguyễn Thị Kim Ngân Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIII tỉnh Thanh HóaNhiệm kỳ2011 – 2016Chủ tịch Quốc hộiNguyễn Sinh HùngPhó Chủ tịchNguyễn Thị Kim Ngân Tòng Thị Phóng Uông Chu Lưu Huỳnh Ngọc Sơn Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt NamNhiệm kỳ2008 – 2011Kế nhiệmPhùng Đình Thực Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt NamNhiệm kỳ5 tháng 10 năm 2005 – 2008Kế nhiệmchức vụ hủy bỏ Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XI tỉnh Gia LaiNhiệm kỳ2002 – 2007Chủ tịch Quốc hộiNguyễn Văn An Nguyễn Phú TrọngPhó Chủ tịchNguyễn Phúc Thanh Nguyễn Văn Yểu Trương Quang Được Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Sông ĐàNhiệm kỳtháng 4 năm 2001 – tháng 10 năm 2003 Thông tin chung Sinh10 tháng 9, 1961xã Yên Bình, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định, Việt Nam Dân chủ Cộng hòaNơi ởHà Nội[cần dẫn nguồn]Nghề nghiệpchính kháchDân tộcKinhTôn giáoKhôngĐảng phái Ông cũng từng là đại biểu quốc hội Việt Nam khóa XIV (nhiệm kì 2016-2021), thuộc đoàn đại biểu tỉnh Thanh Hóa (bị mất quyền từ ngày 14 tháng 5 năm 2018 sau khi bị kết án tù), dù trước đó ông trúng cử ở Thành phố Hồ Chí Minh, Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XI (2002-2007) tỉnh Gia Lai, khóa XIII (2011-2016) tỉnh Thanh Hóa. Ngày 7 tháng 5 năm 2017 ông Đinh La Thăng bị thi hành kỷ luật và thôi chức Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII kiêm Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh,[2] sau đó được điều động giữ chức Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương. Ngày 8 tháng 12 năm 2017, ông bị tạm đình chỉ chức đại biểu Quốc hội, đình chỉ sinh hoạt Đảng, bị khởi tố và tạm giam do những sai phạm khi giữ chức Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam.[3] Ông bị kết án tổng cộng 30 năm tù (tổng của hai bản án là 31 năm nhưng theo luật, tổng mức án tù có thời hạn không quá 30 năm) về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng (Điều 165, Bộ luật Hình sự 1999) và bồi thường hơn 630 tỷ đồng, 600 tỷ đồng trong vụ Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) góp vốn vào Ngân hàng Đại Dương (OceanBank) và 30 tỷ đồng trong vụ xây dựng Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2.[4][5][6] Ông sinh ngày 10 tháng 9 năm 1960, quê quán ở xã Yên Bình, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Thân phụ ông là Đinh Văn Nhu (mất năm 2018), cán bộ công đoàn Nhà máy dệt Nam Định.[7] Ông tốt nghiệp trung học phổ thông giáo dục Việt Nam Dân chủ Cộng hòa hệ 10/10 ở miền Bắc Việt Nam.[8][9] Ông tốt nghiệp đại học Trường Đại học Tài chính Kế toán (nay là Học viện Tài chính).[10] Đinh La Thăng học lớp K16-24 (Ngành Kế toán Xây dựng cơ bản).[cần dẫn nguồn] Năm 1996, ông bảo vệ luận án phó tiến sĩ khoa học kinh tế, chuyên ngành "Kế toán, tài vụ và phân tích hoạt động kinh tế", với đề tài luận án là "Tổ chức công tác kế toán ở các doanh nghiệp xây dựng trong điều kiện ứng dụng tin học", dưới sự hướng dẫn của phó giáo sư, phó tiến sĩ Lê Gia Lục. Công trình được hoàn thành và bảo vệ tại Trường Đại học Tài chính Kế toán Hà Nội.[11] Sau khi tốt nghiệp đại học từ Trường Đại học Tài chính Kế toán Hà Nội, Đinh La Thăng bắt đầu sự nghiệp tại Công ty Cung ứng Vật tư thuộc Tổng công ty Xây dựng Thuỷ điện Sông Đà từ vị trí Kế toán viên vào năm 1983, lúc 23 tuổi. Hai năm sau, ông gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam. Năm 28 tuổi, sau 5 năm công tác, ông lên chức Kế toán trưởng và Bí thư Đoàn thanh niên của công ty. Năm 2003, ở tuổi 43, ông là chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Xây dựng Thuỷ điện Sông Đà. Trong thời gian này ông tham gia công tác Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, lên đến chức Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Tiếp đó, ông chuyển qua tham gia công tác Đảng trong 2 năm, làm Phó Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Thừa Thiên Huế (2003-2005). Năm 2005, ông được cử làm Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam. Sáu năm sau, năm 2011, ông được bầu làm Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (Việt Nam). Ông giữ chức này trong 5 năm, đến 2016. Từ năm 1983 đến năm 1988, ông công tác tại Công ty Cung ứng Vật tư thuộc Tổng công ty Xây dựng Thuỷ điện Sông Đà, là Kế toán viên, Phó kế toán trưởng, Kế toán trưởng công ty, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy, Ủy viên Ban Thường vụ Công đoàn, Bí thư Đoàn thanh niên Công ty. Ngày 15 tháng 9 năm 1985, ông gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam.[12] Từ năm 1989 đến năm 1994, ông lần lượt giữ các chức vụ Phó kế toán trưởng, Kế toán trưởng, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng uỷ, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Tổng công ty Xây dựng thuỷ điện Sông Đà, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Bí thư Đoàn Thanh niên Tổng công ty Xây dựng thuỷ điện Sông Đà, Ủy viên Trung ương Hội Kế toán Việt Nam, Phó chủ tịch Hội Kế toán ngành Xây dựng. Từ năm 1995 đến tháng 3 năm 2001 ông lần lượt giữ các chức vụ Bí thư Đảng ủy, Phó Tổng giám đốc kiêm Chủ tịch Công đoàn Tổng công ty Sông Đà; Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Từ tháng 4 năm 2001 đến tháng 10 năm 2003, ông là Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Sông Đà. Ông được bầu làm Đại biểu Quốc hội Khoá XI nhiệm kì 2002-2007 thuộc đoàn đại biểu tỉnh Gia Lai, Ủy viên Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, Ủy viên Trung ương Hội Kế toán Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Kế toán ngành Xây dựng, Ủy viên Ban Thường vụ Công đoàn Xây dựng Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Các nhà doanh nghiệp trẻ Việt Nam. Từ tháng 11 năm 2003 đến tháng 12 năm 2005, ông là Phó Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Thừa Thiên Huế; Đại biểu Quốc hội khóa XI, Ủy viên Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội. Ông được Thủ tướng Phan Văn Khải bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PetroVietnam) vào ngày 5 tháng 10 năm 2005. Từ tháng 1 năm 2006 đến tháng 12 năm 2008, ông là Bí thư Ban cán sự Đảng, Chủ tịch Hội đồng quản trị PetroVietnam. Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng, ông được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Ông còn là đại biểu Quốc hội Khoá XI, Ủy viên Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, Phó Bí thư Đảng ủy cơ quan Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam. Từ tháng 12 năm 2008, ông là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam. Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, ông Đinh La Thăng được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và là đại biểu Quốc hội khóa XIII nhiệm kì 2011-2016 thuộc đoàn đại biểu tỉnh Thanh Hóa. Tại Kỳ họp thứ nhất, theo đề nghị của Thủ tướng chính phủ Việt Nam, Quốc hội khóa XIII ngày 3 tháng 8 năm 2011 phê chuẩn ông làm Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (Việt Nam) với tỷ lệ phiếu ủng hộ đạt 71,2%.[13] Tháng 1 năm 2016 tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, ông Đinh La Thăng được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Được Trung ương bầu vào Bộ Chính trị. Ngày 5 tháng 2 năm 2016, ông được Bộ Chính trị phân công giữ chức Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh.[14][15] Tháng 7 năm 2016, ông được bầu giữ chức Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội khóa XIV Thành phố Hồ Chí Minh. Ngày 7 tháng 5 năm 2017, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã quyết định thi hành kỷ luật ông Đinh La Thăng bằng hình thức cảnh cáo và cho thôi giữ chức Ủy viên Bộ Chính trị khoá XII với tỉ lệ phiếu biểu quyết rất cao, trên 90%. Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII khẳng định những khuyết điểm, những sai phạm khi còn làm ở Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) là "rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong cán bộ, đảng viên và nhân dân đến mức phải thi hành kỷ luật theo quy định của Đảng".[16] Phản ứng quyết định trên vào ngày 10 tháng 5, ông Thăng cho biết: "Quyết định thi hành kỷ luật của Ban chấp hành Trung ương đối với tôi là có lý có tình, thể hiện sự đoàn kết, tập trung thống nhất cao; cũng như tạo điều kiện cho tôi có cơ hội khắc phục khuyết điểm, hạn chế".[17] Ngày 10 tháng 5 năm 2017, Bộ Chính trị phân công ông Đinh La Thăng thôi giữ chức Bí thư Thành ủy TP.HCM (nhiệm kỳ 2015 – 2020), giữ chức Phó Trưởng Ban Kinh tế trung ương Đảng. Bộ trưởng Bộ giao thông vận tảiPhát biểu khi nhậm chức Phát biểu với báo giới sau khi được Quốc hội phê chuẩn vào chức bộ trưởng, ông cho rằng:
Tiêu hủy xe đua Đầu tháng 10 năm 2011,[19] khi được biết thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị phải tịch thu phương tiện của các đối tượng tham gia đua xe, ông đồng tình với việc phải xử lý nghiêm hành vi trên và bản thân từng kiến nghị không chỉ tịch thu mà phải tiêu hủy phương tiện đua xe. Tuy nhiên, đề xuất này không chấp thuận vì nhiều ý kiến cho rằng đây là việc làm lãng phí. Theo ý kiến của Nguyễn Đức Nhanh (giám đốc Công an Hà Nội) thì phải tịch thu toàn bộ phương tiện. Sau khi tịch thu, cần bán đấu giá để lấy tiền đưa vào các quỹ từ thiện như quỹ người nghèo, thiên tai, chất độc da cam,...[20] Cấm nhân viên chơi golf và vận động nhân viên đi xe buýt Quy định cấm chơi golf thể hiện tại Công văn số 6630/BGTVT-TCCB do Đinh La Thăng ký ngày 17 tháng 10 năm 2011, trong đó quy định: "các đồng chí lãnh đạo thuộc diện bộ quản lý từ cấp vụ và tương đương trở lên không chơi gôn, không tổ chức hoặc tham gia các giải gôn".[21] Đây là một quyết định gây tranh cãi khi có rất nhiều người ủng hộ nhưng cũng nhiều người phản đối. Nó trở thành thông tin nóng trên các trang web. Trước đó, sân golf Hoàng Gia ở Ninh Bình được đầu tư xây dựng quy mô có vốn đầu tư của Tập đoàn dầu khí mà chính ông Thăng là Chủ tịch của Tập đoàn này.[22] Lê Hồng Sơn - Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật thuộc Bộ Tư pháp Việt Nam - cho rằng văn bản 6630 (yêu cầu lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp thuộc Bộ Giao thông Vận tải không chơi golf) có nội dung sai thẩm quyền, vi phạm quyền cán bộ công chức,...[23] Tháng 10 năm 2011, Đinh La Thăng ra công văn 6323/BGTVT-VT ghi rõ: "yêu cầu cán bộ công nhân viên chức trong cơ quan, đơn vị sử dụng xe buýt đô thị tối thiểu 1 ngày trong 1 tuần. Định kỳ báo cáo (trước ngày 25 hàng tháng) tình hình triển khai thực hiện".[24] Tuy nhiên, hai tháng sau, khi có thông tin phản ánh rằng có rất ít cán bộ nhân viên Bộ GTVT hưởng ứng, ông Thăng lại cho rằng đây là văn bản khuyến khích, động viên tinh thần cán bộ nhân viên ngành đi xe buýt chứ không bắt buộc và sẽ không phạt nhân viên nếu họ không chấp hành văn bản trên.[25] Sau khi đi thử xe buýt công cộng, ông Thăng cũng cho biết: "Thực tế, với tình hình chất lượng xe buýt như hiện nay thì đến tôi còn chẳng thể đi nổi, làm sao mà bắt buộc anh em phải đi được."[25] Thay đổi giờ làm việc công sở và giờ học Từ tháng 10 năm 2011, Đinh La Thăng đã đề xuất lên thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lịch trình thay đổi giờ làm công sở, giờ học các trường trung học phổ thông để giảm ùn tắc giao thông, thử nghiệm trước hết tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.[26] Hà Nội đã thay đổi giờ học các trường phổ thông từ ngày 1 tháng 2 năm 2012, trong đó các học sinh đi học từ 7 giờ sáng đến 7 giờ tối.[27] Những sự thay đổi giờ làm việc công sở và giờ học của các trường phổ thông này đã gây xôn xao dư luận và xáo trộn giờ giấc của nhiều người, mặc dù tình trạng ùn tắc giao thông vẫn xảy ra.[28] Đề xuất này đã dấy lên nỗi bất bình trong đa số người dân có người thân hiện đang là học sinh. Đề xuất hạn chế xe cá nhân và tăng phí lưu thông ô tô và xe máy Tháng 11 năm 2011, Đinh La Thăng đã đề nghị Quốc hội Việt Nam bố trí khoản ngân sách 40.000 tỷ đồng, thu vượt từ dầu thô, cho các công trình trọng yếu của ngành giao thông vì "Hiện Bộ GTVT không còn tiền để đầu tư hạ tầng".[29] Để tránh ùn tắc giao thông và quá tải của đường phố, cùng với việc đổi giờ làm việc và giờ học, ông Thăng còn đề xuất hạn chế xe cá nhân và tăng phí lưu thông ô tô và xe máy, như thu phí lưu thông xe máy 500.000 đến 1 triệu đồng/năm và phí lưu thông ô tô từ 20 đến 50 triệu đồng/năm.[30][31] Theo ông thì "việc thu phí lưu hành để sử dụng vào nhiều mục đích, nên người sử dụng phương tiện cá nhân phải có đóng góp cho đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, và thực hiện các giải pháp giảm tai nạn giao thông. Với các thành phố lớn, thường xuyên ùn tắc, đã có thu thêm phí vào nội đô".[31] Cũng theo ông Thăng, thông điệp của Thủ tướng Chính phủ cũng như thông điệp của ngành giao thông là "hành động và hành động", và không thể nói các giải pháp mà không hành động được.[31] Nhiều ý kiến cho rằng việc đề xuất tăng phí lưu hành xe ô tô lên 20–50 triệu đồng/năm của Bộ trưởng Thăng và Chính phủ là "đổ gánh nặng sang dân", "cào bằng giàu - nghèo", "phí chồng lên phí",...[32][33][34] Nguyễn Xuân Thủy, nguyên Giám đốc Nhà Xuất bản Giao thông, nói: "...khi mua ô tô hay xe máy đã phải chịu năm loại phí: thuế nhập khẩu, thuế trước bạ, tiền biển số, phí duy tu cầu đường (qua xăng dầu), phí gửi xe… vì vậy, việc người dân phải "cõng" thêm một khoản phí nữa sẽ là "phí chồng phí", ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống, tạo nên sự bức xúc, giảm lòng tin vào ngành giao thông, bởi người dân không hiểu tại sao quyền đi lại của họ bị hạn chế, mọi "tội lỗi" gây ra ùn tắc đều đổ hết lên đầu họ, trong khi cầu đường, phương tiện công cộng (điều nhà nước phải đáp ứng) lại quá yếu kém, lạc hậu".[35] Lê Hiếu Đằng, nguyên Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng bản chất của câu chuyện tăng phí và thu phí phương tiện là "Đẩy khó khăn cho người dân", là "Làm gánh nặng tài chính của mỗi gia đình càng thêm nặng nề".[29] Ban hành 12 điều cấm Tháng 3 năm 2014, Đinh La Thăng ký Quyết định số 592 quy định những điều Ban Quản lý dự án và công chức trực thuộc không được làm khi quản lý các dự án do Bộ GTVT giao, nhằm siết chặt kỷ cương, chất lượng công trình và tránh hối lộ, tham nhũng.[36][37] Cách chức tổng giám đốc công ty cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội Ngày 3 tháng 2 năm 2016, Đinh La Thăng đã ký Văn bản số 1484 kiểm điểm cán bộ thuộc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam trong việc giao cho các đơn vị đường sắt trực tiếp thương thảo, ký hợp đồng và làm thủ tục mua toa xe đã qua sử dụng của Trung Quốc, đồng thời chỉ đạo Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho ông Nguyễn Viết Hiệp thôi làm người đại diện phần vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội; chỉ đạo người đại diện phần vốn nhà nước tại Công ty cổ phần Vận tải đường sắt Hà Nội cách chức Tổng giám đốc đối với ông Nguyễn Viết Hiệp. Trước đó, Công ty cổ phần Vận tải Đường sắt Hà Nội đã trình phương án mua lại hơn 160 toa xe cũ từ Trung Quốc lên Tổng công ty Đường sắt Việt Nam.[38] Trách nhiệm bổ nhiệm Dương Chí Dũng Tại phiên thảo luận tổ ngày 24 tháng 5 năm 2012 về đề án tái cơ cấu kinh tế lẫn bên hành lang Quốc hội, vụ tiêu cực tại Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) đã khiến các đại biểu Quốc hội Việt Nam đặt ra nhiều vấn đề gấp rút trong điều chỉnh cơ chế chính sách với doanh nghiệp nhà nước. Các đại biểu đã yêu cầu Đinh La Thăng giải trình trách nhiệm khi bổ nhiệm Cục trưởng Cục Hàng hải Dương Chí Dũng. Giải trình của ông Thăng thiếu sức thuyết phục và không nhận được sự đồng tình của nhiều đại biểu.[39] Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí MinhPhát biểu khi nhậm chức Khi phát biểu tại lễ công bố quyết định của Bộ Chính trị, ông chia sẻ:[40]
Quá trình công tác Nhận chức Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh từ ngày 5 tháng 2 năm 2016 nên sau kỳ nghỉ Tết, ngay từ đầu năm ông đã chỉ đạo ngưng chúc tụng đầu năm, tập trung vào việc cũng như chỉ đạo thành lập đường dây nóng, phải giảm tội phạm trong vòng ba tháng,...[41][42] Tuy nhiên tại hội nghị 3 tỉnh TP.HCM, Đồng Nai và Bình Dương, theo Thiếu tướng Phan Anh Minh – Phó Giám đốc Công an TP.HCM, trong dịp tết Nguyên đán vừa qua, trên địa bàn TP.HCM tình hình phạm pháp hình sự giảm, tuy nhiên tháng 3 này lại tăng. Thậm chí loại tội phạm trộm, cướp giật tăng 15%-20%.[43] Bổ nhiệm Vũ Đức Thuận Trong năm 2016, ông Vũ Đức Thuận, người đang bị tạm giam trong vụ án PVC.[44] Theo đài BBC, các báo Việt Nam ngày hôm sau đồng loạt gỡ bản tin này xuống.[45] Mất chức bí thư Ngày 10 tháng 5 năm 2017, sau khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng quyết định thi hành kỷ luật. Đinh La Thăng bị Bộ Chính trị cách chức Bí thư Thành Ủy Thành phố Hồ Chí Minh và được điều động sang chức vụ Phó trưởng ban kinh tế trung ương. Người kế nhiệm ông tại vị trí cũ là Nguyễn Thiện Nhân.[46][47] Đại biểu Quốc hội Việt NamKhóa XI tỉnh Gia LaiĐinh La Thăng là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XI nhiệm kì 2002-2007 thuộc đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai. Lúc này ông đang là Ủy viên Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty Sông Đà, Ủy viên Thường vụ Công Đoàn XD Việt Nam, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Hội kế toán Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội kế toán ngành XD, làm việc ở Tổng công ty Sông Đà.[48] Khóa XIII tỉnh Thanh HóaĐinh La Thăng là đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIII nhiệm kì 2011-2016 thuộc đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa.[49] Khóa XIVTrúng cử ở Thành phố Hồ Chí Minh Ngày 22 tháng 5 năm 2016, Đinh La Thăng đã trúng cử đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIV nhiệm kì 2016-2021 ở đơn vị bầu cử số 9, Thành phố Hồ Chí Minh, gồm các huyện Củ Chi và Hóc Môn, được 509.447 phiếu, đạt tỷ lệ 85,02% số phiếu hợp lệ. Chuyển về Thanh Hóa Tháng 5 năm 2017, ông Đinh La Thăng chuyển về sinh hoạt ở đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa (không rõ đại diện cho cử tri huyện nào), huyện Củ Chi và Hóc Môn của Thành phố Hồ Chí Minh mất một đại biểu Quốc hội. Tại cuộc họp báo trước kỳ họp thứ ba của Quốc hội Việt Nam khóa XIV vào chiều ngày 19 tháng 5 năm 2017, ông Nguyễn Hạnh Phúc, Tổng thư kí Quốc hội Việt Nam khóa XIV cho biết về căn cứ pháp lý của việc thuyên chuyển này như sau: "Ông Đinh La Thăng có đơn thôi chức ủy viên Bộ Chính trị và đã được Ban chấp hành Trung ương Đảng đồng ý. Thôi chức ủy viên Bộ Chính trị tức là thôi chức Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, thôi Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh", ông Đinh La Thăng có nguyện vọng chuyển sinh hoạt về đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa, đồng thời đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa cũng có văn bản đề nghị cho ông Đinh La Thăng về sinh hoạt tại đoàn Thanh Hóa, "Hai đề nghị như thế nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết, nhất trí về việc chuyển sinh hoạt đoàn đại biểu Quốc hội đối với ông Đinh La Thăng từ đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh về đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa".[50] Theo báo VnExpress, ngày 10 tháng 5 năm 2017, Đảng đoàn Quốc hội đã gửi cho Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa văn bản thông báo đề nghị Đoàn cho ý kiến về việc ông Đinh La Thăng có nguyện vọng chuyển sinh hoạt từ đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM về đoàn đại biểu Quốc hội Thanh Hóa. Vào ngày 11 tháng 5 năm 2017, trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa Đỗ Trọng Hưng ký công văn gửi Đảng đoàn Quốc hội và trưởng Ban công tác đại biểu (thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội) để trả lời văn bản ngày 10 tháng 5 của Đảng đoàn Quốc hội. Văn bản này cho biết tất cả các thành viên Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa đều đồng thuận về việc ông Đinh La Thăng chuyển sinh hoạt về Đoàn. Trong công văn có đoạn nêu lí do như sau: "Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII (2011-2016), ông Đinh La Thăng ứng cử tại đơn vị bầu cử số 1 tỉnh Thanh Hóa và trúng cử với tỉ lệ phiếu bầu rất cao, đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của đại biểu Quốc hội, được cử tri tỉnh Thanh Hóa ghi nhận và đánh giá cao".[51] Đơn vị bầu cử số 1 của tỉnh Thanh Hóa trong cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIII (và khóa XIV) gồm có Thành phố Thanh Hóa, Thành phố Sầm Sơn và các huyện Hoằng Hóa, huyện Đông Sơn.[52] Đình chỉ nhiệm vụ Đại biểu Quốc hội Ngày 8 tháng 12 năm 2017, Ủy ban thường vụ Quốc hội Việt Nam khóa XIV đã biểu quyết và thông qua việc khởi tố bị can, bắt tạm giam, khám xét và tạm đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu Quốc hội đối với Đinh La Thăng (Nghị quyết số 456/NQ-UBTVQH14).[53][54] Ngay sau đó, ông bị bắt. Mất quyền đại biểu Quốc hội Ngày 14 tháng 5 năm 2018, sau khi hội đồng xét xử phúc thẩm Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội y án sơ thẩm 13 năm tù đối với Đinh La Thăng, Đinh La Thăng bị mất quyền đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 14.[54][55] Trong quý I năm 2012, Thanh tra Chính phủ (Việt Nam) đã có kết luận thanh tra tại một số tập đoàn lớn như Tập đoàn dầu khí Quốc gia Việt Nam, Tập đoàn hóa chất Việt Nam, Tập đoàn Sông Đà; Tập đoàn Viễn thông Quân đội,...Qua công tác thanh tra, Thanh tra Chính phủ phát hiện sai phạm, thiếu sót về kinh tế. Trong đó, đáng chú ý là kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý sử dụng vốn, tài sản tại Tập đoàn Sông Đà và Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam - nơi bộ trưởng Thăng đã từng là người đứng đầu.[56] Ngày 5 tháng 4 năm 2012, khi Thanh tra Chính phủ công bố báo cáo về việc chấp hành quy định của pháp luật về quản lý sử dụng vốn, tài sản tại PetroVietnam tới năm 2010 với khá nhiều sai phạm về tài chính (con số lên đến hơn 18.000 tỷ đồng), một số tờ báo đã nêu câu hỏi về vấn đề trách nhiệm của người từng đứng đầu PetroVietnam mà cụ thể là ông Đinh La Thăng, người giữ chức Bí thư Ban cán sự đảng, Chủ tịch Hội đồng quản trị và sau này là Chủ tịch Hội đồng thành viên PetroVietnam từ tháng 10 năm 2006 đến tháng 8 năm 2011,[57] Phó tổng thanh tra Chính phủ Ngô Văn Khánh nói: "Trách nhiệm của người đứng đầu là có".[58][59] Từ ngày 24 đến 26 tháng 4 năm 2017, tại Hà Nội, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã họp kỳ thứ 14, trong cuộc họp đã đề nghị Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng xem xét, thi hành kỷ luật đối với ông Đinh La Thăng vì những lý do sau:
Nhận xét
Đề nghị xử theo pháp luậtChuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành nhận định: "Những vi phạm của ông Đinh La Thăng và lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam giai đoạn 2009 – 2015 xuất phát từ sự lạm dụng chức vụ quyền hạn và không tuân thủ quy định của pháp luật trong điều hành, quản lý kinh tế". Ông Thành cho là, "Ủy ban Kiểm tra Trung ương cần giao Chính phủ thanh tra, kiểm tra đối với sai phạm của ông Thăng và lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam vì đây doanh nghiệp nhà nước do Chính phủ quản lý." Theo ông Thành, căn cứ vào kết luận cuối cùng xử lý vi phạm, cần đặt ra vấn đề yêu cầu cá nhân vi phạm phải bồi thường, khắc phụ hậu quả gây ra. "Tóm lại chúng ta có hệ thống luật pháp cơ bản, mọi người phải tuân thủ pháp luật. Vi phạm ra sao cứ dựa theo pháp luật và xử, không né tránh, không có vùng cấm", ông Thành nói.[66] Trả lời các chất vấn của cử tri các quận Ba Đình, Tây Hồ (Hà Nội) vào ngày 13.5, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng cho biết: "...đây mới là xử về kết quả kiểm tra dấu hiệu vi phạm về mặt Đảng. Còn hình sự người ta đang làm. " [66] Bị khởi tố và bắt tạm giamNgày 8 tháng 12 năm 2017, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV thông qua việc khởi tố bị can, bắt tạm giam Đinh La Thăng,[53] Cơ quan Cảnh sát điều tra trực thuộc Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam Đinh La Thăng về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.[67] Sau khi có quyết định khởi tố và lệnh bắt tạm giam trên, Đinh La Thăng bị Ban Tổ chức trung ương - Đảng Cộng sản Việt Nam ra quyết định đình chỉ sinh hoạt đảng, sinh hoạt cấp ủy (gồm cả sinh hoạt Ban Chấp hành Trung ương Đảng).[67] Ông Thăng bị cáo buộc là vụ cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản gây thiệt hại 800 tỷ đồng trong việc PVN góp vốn vào Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đại dương (OceanBank) tháng 9 năm 2008.[68] Theo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương, ông Thăng còn phải chịu trách nhiệm trong việc ban hành một số nghị quyết, quyết định chỉ định nhiều gói thầu với tổng giá trị lớn, vi phạm các nghị định của Chính phủ; chỉ định nhiều gói thầu không đảm bảo quy định của pháp luật...Trong số này có việc ông chấp thuận cho Tổng công ty xây lắp dầu khí (PVC) thuộc PVN được miễn bảo lãnh thực hiện hợp đồng với công trình, dự án do Tập đoàn chỉ định. Ông cũng vi phạm Luật Đấu thầu khi chấp thuận cho Tổng công ty cổ phần dịch vụ kỹ thuật dầu khí (PTSC) được miễn bảo lãnh thực hiện hợp đồng thiết kế, mua sắm, xây dựng (EPC) Nhà máy nhiên liệu sinh học Dung Quất. Với sai phạm của PVC tại dự án Nhiệt điện Thái Bình 2, ông Thăng bị xác định đã chỉ định gói thầu EPC tại đây. Việc này vi phạm các quy định của pháp luật, gây hậu quả nghiêm trọng. Dự án do PVN làm chủ đầu tư có tổng mức đầu tư hơn 34.295 tỷ đồng (tương đương 1,7 tỷ USD).[68] Phiên tòa sơ thẩm thứ nhấtNgày 8 tháng 1 năm 2018, Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh cùng những thuộc cấp có liên quan bị đưa ra xét xử sơ thẩm tại Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội[69][70] Ngày 22 tháng 1 năm 2018, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội tuyên bản án hình sự số 33/2018/HS-ST[54] đối với các bị cáo Đinh La Thăng, Nguyễn Quốc Khánh, Trịnh Xuân Thanh và 20 đồng phạm trong vụ án tham ô, cố ý làm trái xảy ra tại Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tổng công ty xây lắp dầu khí (PVC). Tòa quyết định tuyên phạt bị cáo Đinh La Thăng 13 năm tù về tội Cố ý làm trái.[4] Phiên tòa sơ thẩm thứ haiNgày 19 tháng 3 năm 2018, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội mở phiên tòa thứ hai xét xử ông Đinh La Thăng cùng các bị cáo trong vụ án Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN) gây thiệt hại 800 tỷ đồng khi góp vốn vào Ngân hàng TMCP Đại Dương (Oceanbank). Năm 2008, Thủ tướng không cho phép thành lập ngân hàng nên PVN chuyển sang góp vốn mua cổ phần của Ngân hàng Đại Dương (Oceanbank). Mặc dù được báo cáo rõ tình hình kinh tế, kết quả hoạt động của Oceanbank nhưng ông Đinh La Thăng không có bất cứ chỉ đạo nào đối với hội đồng quản trị và Ban điều hành PVN để thống nhất chủ trương, thực hiện thẩm định, khảo sát OceanBank, phương án góp vốn cũng như tính hiệu quả, khả thi của việc góp vốn vào ngân hàng này. Ông Đinh La Thăng không thông qua hội đồng quản trị mà đã ký thỏa thuận thống nhất với Hà Văn Thắm về việc góp vốn, đồng thời ông Thăng cũng không báo cáo Chính phủ theo đúng quy định. Sau khi ký thỏa thuận góp vốn, ông Thăng tiếp tục đồng ý chủ trương, ký ban hành các nghị quyết góp vốn, bổ sung vốn góp vào Oceanbank khi chưa có ý kiến của Chính phủ; ký quyết định cử người đại diện phần vốn góp của PVN bằng 20% (thông qua 3 lần góp vốn) vốn góp vào Oceanbank với tổng số tiền 800 tỷ đồng. PVN bị mất hoàn toàn số tiền không thu hồi được khi Oceanbank kinh doanh thua lỗ, mất vốn chủ sở hữu và bị Ngân hàng Nhà nước phải mua lại với giá 0 đồng[71] Ngày 29 tháng 3 năm 2018, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đưa ra phán quyết tuyên phạt bị cáo Đinh La Thăng 18 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng theo điều 165 Bộ luật Hình sự 1999 (bản án sơ thẩm số 110/2018/HS-ST).[54] Về trách nhiệm dân sự, tòa tuyên buộc bị cáo Đinh La Thăng cùng 6 đồng phạm liên đới bồi thường 800 tỉ cho cho PVN, trong đó, bị cáo buộc là người phải chịu trách nhiệm chính, ông Đinh La Thăng chịu trách nhiệm bồi thường 600 tỉ đồng. Như vậy, nếu hai phiên toà sơ thẩm giữ nguyên hình phạt thì ông Thăng phải thi hành tổng cộng 30 năm tù (theo luật, tổng mức án không được quá 30 năm tù).Tổng số tiền ông Thăng phải bồi thường dân sự ở cả hai vụ là 630 tỷ đồng. Theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015, ông Thăng sẽ phải thi hành ít nhất một phần ba bản án (10 năm tù) mới được xét giảm án.[5][72] Phiên tòa phúc thẩmSau khi bị tuyên án trong hai phiên tòa sơ thẩm, Đinh La Thăng và 13 bị cáo khác đã có đơn kháng cáo gửi Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội. Đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm của Đinh La Thăng cho rằng "bản án sơ thẩm chưa xem xét đầy đủ, toàn diện, khách quan và giới hạn phạm vi trách nhiệm" của Đinh La Thăng.[73][74] Đinh La Thăng đề nghị tòa phúc thẩm xem xét lại tội danh, hình phạt và trách nhiệm dân sự của Đinh La Thăng.[75] Sáng ngày 8 tháng 5 năm 2018, phiên tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã diễn ra. Đáng chú ý trong phiên tòa này là xảy ra sự cố kĩ thuật khi tòa xét hỏi bị cáo Nguyễn Anh Minh, theo đó trong vòng 20 phút, âm thanh từ phòng xử án bị mất, còn hình ảnh thì bị đứng, phóng viên báo chí không theo dõi được.[73] Ngày 14 tháng 5 năm 2018, hội đồng xét xử phúc thẩm Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã y án 13 năm tù đối với Đinh La Thăng tội danh "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng".[55] Khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Việt NamNgày 9 tháng 5 năm 2018, trong khi phiên tòa phúc thẩm xử ông Đinh La Thăng đang diễn ra thì Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa 12 trong hội nghị lần thứ 7 đã quyết định kỉ luật khai trừ Đinh La Thăng ra khỏi Đảng Cộng sản Việt Nam.[76] Trách nhiệm những người liên quan
Khởi tố vụ án liên quan dự án Ethanol Phú ThọSau khi bị kết án tù 30 năm và thi hành án trong tù, ngày 20 tháng 1 năm 2019, Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an Việt Nam đã khởi tố tiếp Đinh La Thăng tội "Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng", theo điều 224 Bộ luật Hình sự trong dự án 2400 tỉ đồng sản xuất ethanol làm nguyên liệu để sản xuất xăng sinh học ở Nhà máy nhiên liệu sinh học Phú Thọ.[80] Ông Đinh La Thăng và vợ có hai con gái.[7][81] Con gái ông, cô Đinh Hương Ly (sinh năm 1984) là cựu học sinh chuyên Anh THPT Hà Nội - Amsterdam (khóa 1999–2002), đạt giải Ba Tiếng Anh Quốc gia và được tuyển thẳng vào Đại học Ngoại thương. Cô nhận học bổng toàn phần và tốt nghiệp Đại học Connecticut (Mỹ).[82] Từ 2006 làm cho Morgan Stanley (vị trí cao nhất là Vice President) tại các trụ sở ở New York, London, Singapore. Năm 2009, tiếp tục làm cho tập đoàn tài chính Morgan Stanley tại Việt Nam. Morgan Stanley là một ngân hàng đầu tư của Mỹ mà Đinh La Thăng có mối quan hệ chặt chẽ khi ông làm Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam. Năm 2014, cô nghỉ làm để sinh con thứ 2 và trở thành thành viên HĐQT Tổ chức giáo dục IEG. Ông Thăng là người giám sát việc bán 10% cổ phần tại Tổng công ty Cổ phần Tài chính Dầu khí (PVFC) thuộc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam cho Morgan Stanley với giá 217 triệu USD vào năm 2007.[83][84]
|
