(a) Biển luôn thay đổi tuỳ theo màu sắc mây trời. Trời xanh thẳm, biển cũng thẳm xanh, như dâng cao lên chắc nịch. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề . Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu giận giữ. (b). Vào mùa sương, ngày ở Hạ Long như ngắn lại. Buổi sớm, mặt trời lên ngang cột buồm, sương tan, trời mới quang. Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
a)
b)
Câu 3 Trang 125 SGK Ngữ Văn 8 - Tập 1 Trong đoạn trích dưới đây có hai câu ghép rất dài. Xét vé mật lập luận, có thể tách mỗi vế của những câu ghép ấy thành một câu đơn không ? Vì sao ? Xét về giá trị biểu hiện, những câu ghép dài như vậy có tác dụng như thế nào trong việc miêu tả lời lẽ của nhân vật (lão Hạc)? Lão kể nhỏ nhẻ và dài dòng thật. Nhưng đại khái có thể rút vào hai việc. Việc thứ nhất: lão thì già, con đi vắng, vả lại cũng còn dại lắm, nếu không có người trông nom cho thì khó mà giữ được vườn đất để làm ăn ở làng này; tôi là người nhiều chữ nghĩa, nhiều lí luận, người ta kiêng nể, vậy lão muốn nhờ tôi cho lão gửi ba sào vườn của thằng con lão; lão viết văn tự nhượng cho tôi để không ai còn tơ tưởng dòm ngó đến; khi nào con lão về thì nó sẽ nhận vườn làm, nhưng văn tự cứ để tên tôi cũng được, để thế để tôi trông coi nó... Việc thứ hai: lão già yếu lắm rồi, không biết sống chết lúc nào, con không có nhà, lỡ chết không biết ai đứng ra lo cho được; để phiền cho hàng xóm thì chết không nhắm mắt; lão còn được hăm nhăm đồng bạc với năm đồng bạc vừa bán chó là ba mươi đồng bạc, muốn gửi tôi, để lỡ có chết thì tôi đem ra, nói với hàng xóm giúp, gọi là của lão có tí chút, còn bao nhiêu đành nhờ hàng xóm cả... (Nam Cao, Lão Hạc)
Câu 4 Trang 125 SGK Ngữ Văn 8 - Tập 1 Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời câu hỏi. Chị Dậu càng tỏ ra bộ đau đớn: Thôi, u van con, u lạy con, con có thương thầy, thương u, thì con đi ngay bây giờ cho u. Nếu con chưa đi, cụ Nghị chưa giao tiền cho, u chưa có tiền nộp sưu thì không khéo thầy con sẽ chết ở đình, chứ không sống được. Thôi, u van con, u lạy con, con có thương thầy, thương u, thì con đi ngay bây giờ cho u. (Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
1. - Quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu ghép của đoạn văn trong SGK là quan hệ nguyên nhân – kết quả. - Vế 1 là lời khẳng định còn vế 2 giải thích lí do cho khẳng định ở vế 1. 2. Những quan hệ ý nghĩa có thể có ở các vế câu - Quan hệ nguyên nhân – kết quả Ví dụ: Vì Hà học giỏi nên Hà được nhiều bạn yêu mến. - Quan hệ điều kiện (giả thiết) - kết quả Ví dụ: Nếu Khánh chăm học hơn, Khánh đã đỗ tốt nghiệp. - Quan hệ tương phản Ví dụ: Phong bị đau chân nhưng Phong vẫn cố đi đá bóng. - Quan hệ tăng tiến Ví dụ: Càng lớn Hà Anh càng xinh đẹp hơn. - Quan hệ lựa chọn Ví dụ: Tôi làm hay anh làm ? II. Luyện tậpCâu 1 (trang 124 sgk Văn 8 Tập 1): Quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu:
Quan hệ ý nghĩa giữa vế thứ hai và vế thứ ba là quan hệ giải
+ Câu ghép thứ nhất, các vế câu có quan hệ nối tiếp. + Câu ghép thứ hai, các vế câu có quan hệ nguyên nhân – kết quả. Câu 2 (trang 124 sgk Văn 8 Tập 1):
- Đoạn văn của Thi Sảnh có ba câu, chỉ có câu thứ hai và câu thứ ba là câu ghép.
- Ở đoạn văn của Thi Sảnh, quan hệ ý nghĩa giữa các vế câu trong hai câu ghép là quan hệ nguyên nhân (vế đầu chỉ nguyên nhân, vế sau chỉ kết quả).
Câu 3 (trang 125 sgk Văn 8 Tập 1): Đoạn trích "Lão kể nhỏ nhẻ…hàng xóm cả…" có hai câu ghéo rất dài. - Xét về mặt lập luận, mỗi câu ghép trình bày một việc mà lão Hạc nhờ ông giáo. Nếu tách mỗi vế câu trong từng câu ghép này thành một câu đơn thì sẽ không đảm bảo được tính mạch lạc của lập luận. - Xét về giá trị biểu hiện, tác giả cố ý viết câu dài để diễn tả đúng cái sự kể lể "dài dòng" của lão Hạc. Câu 4 (trang 125 sgk Văn 8 Tập 1):
- Nếu tách mỗi vế câu này thành một câu đơn thì sẽ phá vỡ mối quan hệ ý nghĩa nêu trên.
|
