Salderingsregeling zonnepanelen 2023

Na een lange periode van wikken en wegen heeft de overheid besloten hoe de huidige salderingsregeling op de schop moet. Vanaf 2023 wordt een nieuwe regeling van kracht. Die maakt dat we nog maar tot 2031 mogen salderen. Het percentage wordt over de periode van 2023 tot 2031 afgebouwd.

*Let op: dit is een gedateerd artikel! Dit artikel is bedoeld om inzicht te geven in de manier waarop de salderingsregels worden toegepast op je energierekening en hoe dit zal veranderen in de toekomst. De prijzen in dit artikel zijn vastgesteld in december 2020. Deze prijzen zijn inmiddels al veranderd. Aan dit artikel kunnen geen rechten worden ontleend en is puur bedoeld voor een verduidelijking van de salderingsregeling. Het nieuwe artikel lees je hier.

Hoe werkt de huidige salderingsregeling?

Tot 1 januari 2023 werken we op basis van de huidige salderingsregeling. Om het verschil duidelijk te maken, eerst een uitleg van die huidige regeling.

Salderen wil zeggen dat je alle stroom die je verbruikt, mag verrekenen met alle stroom die je opwekt met je zonnepanelen. Dit verrekenen gebeurt jaarlijks en noemt men salderen. Vandaar de naam salderingsregeling.

Bijvoorbeeld:

De enige elektriciteit die je werkelijk hoeft af te rekenen is de 250 kWh onderaan de streep. De 4.000 kWh die je zonnepanelen produceerden mag je salderen met de 4.250 kWh die je in totaal hebt verbruikt.

Dit salderen gebeurt op basis van de stroomprijs inclusief de heffingen die je betaalt per kWh. Deze heffingen bestaan uit de regulerende energiebelasting (REB) en de ODE (Opslag Duurzame Energie en Klimaattransitie). De totale prijs van stroom is zo’n 30 cent per kWh.

Het is een prachtige regeling voor eigenaren van zonnepanelen omdat het stroomnet eigenlijk een soort virtuele batterij is geworden. Je wekt immers veel stroom op in de zomer en verbruikt niet al die stroom op dat moment. Die extra stroom lever je aan het stroomnet. In de winter is het omgekeerde het geval. Je wekt minder stroom op met je zonnepanelen en komt tekort, die stroom haal je uit het elektriciteitsnet. Maar doordat je over het gehele jaar mag salderen maakt dat niet uit. Je haalt je opgeslagen elektriciteit als het ware weer uit het stroomnet.

Het gevolg is dat je elke kWh stroom die je opwekt met je zonnepanelen als rendement op je investering kunt zien.

Rekenvoorbeeld zonder zonnepanelen

Het meest complete plaatje over de impact van de salderingsregel 2023 – 2031 krijg je als je het verhaal begint zonder zonnepanelen. Hieronder een rekenvoorbeeld van een familie met twee kinderen. Het jaar is 2019 en er liggen dus nog geen zonnepanelen op het dak.

Het verbruik per jaar is 4.250 kWh. We gaan uit van een elektriciteitsprijs van € 0,07. De waardes van de verschillende belastingen en teruggaven staan in het overzicht hieronder.

We hebben een beknopt artikel over hoe je elektriciteitsrekening eigelijk in elkaar steekt. Mocht je je afvragen hoe dat zit, lees dan meer over de opbouw van je elektriteitsrekening >>

De elektriciteitsrekening van de familie bedraagt € 739,14 in 2019. Oftewel zo’n € 65 per maand.

Rekenvoorbeeld salderingsregeling 2020

De familie besluit om zonnepanelen te nemen. Die zijn actief per 1 januari 2020. Hoe werkt de salderingsregeling als je in 2020 gedurende het gehele jaar zonnepanelen op je dak had?

De meeste waardes spreken voor zich maar hierbij wat verduidelijking.

Zelfconsumptie: dit is de zonnestroom die je direct zelf consumeert in de woning. In dit voorbeeld gebruiken we 30%. Als de productie van het zonnesysteem 4.000 kWh is, consumeer je zelf 1.200 kWh van die zonnestroom.

kWh waarover heffingen: je betaalt heffingen over de energie die je uit het net haalt. Je betaalt echter geen heffingen over de zonnestroom die je zelf verbruikt en hetgeen je mag salderen.

Je ziet in bovenstaand rekenvoorbeeld direct waarom zonnepanelen zo populair zijn. Zonder zonnepanelen betaalde de familie € 740. Met zonnepanelen krijgt dit gezin € 146 terug. Een verschil van ongeveer € 885.

Stel dat het zonnesysteem dat ze hiervoor hebben aangekocht € 7.000 kostte, dan is het rendement op deze investering. 885 / 7.000 = 12,6%. Een andere manier waarop veel mensen er graag naar kijken is dat dit systeem in 7.000 / 885 = 8 jaar is terugverdiend. Zonnesystemen kunnen wel 30 jaar meegaan, dus dit is een prima investering.

En hier wringt ook gelijk de schoen. De salderingsregeling werkt simpelweg te goed vindt de overheid. De prijzen van zonnesystemen dalen al jaren. Als die trend doorzet loopt het rendement op en de terugverdientijd nog verder terug. Dat is één van de redenen waarom men de salderingsregeling wil aanpassen. Als bedrijf dat zonnesystemen ontwerpt en levert, vinden we dat natuurlijk jammer, maar heel gek is het niet als je kijkt naar het grotere plaatje.

Twee uitdagingen van de energietransitie

Voordat we naar de nieuwe salderingsregeling kijken, is het goed om te begrijpen waarom de overheid wijzigingen aanbrengt.

Als je kijkt naar energie dan zijn er twee belangrijke uitdagingen:

1. De uitdaging van dag en nacht
2. De uitdaging van zomer en winter

Dag en nacht

Overdag leveren zonnepanelen veel elektriciteit en vaak meer dan we kunnen gebruiken. Dus leveren we stroom aan het netwerk. De energiecentrales moeten op een lager pitje draaien en er ontstaan verstoppingen op het netwerk. In de avond hebben we juist weer stroom nodig uit het netwerk omdat de zonnepanelen niet produceren. De centrales moeten vol aan en dat is jammer want die zijn vervuilend.

Zomer en winter

Hoe zorgen we voor genoeg elektriciteit tijdens de winter? Deze uitdaging lijkt op het dag- en nachtprobleem. Het grote verschil is dat de nacht maar een paar uur is en dat de winter een periode van maanden beslaat. De opbrengst van je zonnesysteem valt vooral in de periode van maart tot november. Grofweg kun je stellen dat je in die periode zo’n 85% van de energie opwekt. In de maanden november tot en met februari wek je hooguit 15% op.

Zijn er oplossingen?

De uitdaging rondom dag en nacht kunnen we vandaag al oplossen. Dat is een kwestie van een thuisbatterij installeren. De tweede uitdaging is echter lastiger. De hoeveelheid elektriciteit die we moeten opslaan om deze vier maanden te overbruggen, is veel te groot. Omdat we de vraag vaak krijgen, hierbij een simpele rekensom die laat zien dat dit nu nog onmogelijk is.

Simpel gezegd zijn die vier maanden goed voor ⅓ van ons elektriciteitsverbruik. Neem het huishouden uit het voorbeeld, zij verbruiken 4.250 kWh. Eén derde daarvan is zo’n 1.400 kWh. In die vier maanden produceren we 15% oftewel 600 kWh. Dan blijft over 800 kWh aan stroom die nodig is. Dat is helaas niet met een batterij te doen, niet qua ruimte, niet wat betreft veiligheid en zeker niet wat betreft kosten. Voor een batterij van 1 kWh betaal je namelijk op dit moment zo’n € 1500.

Thuisbatterijen zijn dus zeker een deel van de oplossing. Al was het alleen maar in de zomer. De nieuwe salderingsregeling is er onder andere op gericht om de consument uiteindelijk te verleiden tot de aanschaf van een thuisbatterij.

De nieuwe salderingsregeling houdt in dat je vanaf 2023 elk jaar 9% minder mag salderen. Het schema ziet er als volgt uit:

Tot 2023 mag je gewoon salderen zoals we nu ook al doen. Elke kilowatt die je aan het net levert, mag je er later weer uithalen. Dag of nacht, zomer of winter.

Vanaf 2023 loopt het percentage dat je mag salderen omlaag totdat deze 0% is in 2031. Laten we hetzelfde rekenvoorbeeld er weer bijpakken en invullen voor 2023. Het eerste jaar van de nieuwe regeling.

Alle variabelen zijn gelijk. Het enige dat veranderd is, is de salderingsregeling. Het verschil met de situatie in 2020 is direct zichtbaar. De familie krijgt nog steeds geld terug maar het scheelt wel zo’n € 40.

Ter verduidelijking, het aantal kWh waarover je heffingen moet betalen neemt toe. Je betaalde over 250 kWh heffingen, maar daar komt nu 9% bij die je niet meer mag salderen bij. Negen procent van 2800 is 252 kWh. In totaal ga je nu dus over 502 kWh heffingen betalen, de 250 die je al boven de zelfgeproduceerde stroom is 4250 minus 4000 productie = 250 kWh.

Gelukkig krijg je wel nog iets voor de stroom die je wel teruglevert maar niet mag salderen, dat heet de terugleververgoeding. Voor de 9% * 2.800 = 252 kWh krijg je in dit voorbeeld dezelfde 0,07 als dat je voor de energie betaalt.

Dat heeft natuurlijk z’n impact op het rendement en de terugverdientijd. De € 880 die men bespaarde in 2020 is nu nog € 847 en dat maakt het rendement € 847 / € 7.000 = 12,1%. Nog steeds een prima rendement op je investering maar je ziet dat het afneemt.

Door nog snel zonnepanelen te nemen, profiteer je het meeste van het rendement. Bij Groene-Woningen maken we met alle plezier een gratis dakscan. We bekijken jouw woning op afstand en maken een offerte met daarin een legplan. Gratis en geheel vrijblijvend >>

Krijg ik dan nog wel iets voor m’n stroom

Straks maken we nog een laatste rekenvoorbeeld op basis van het jaar 2027. Maar eerst een belangrijke vraag die we vaak krijgen: Krijg ik nog iets voor de stroom die ik niet mag salderen.

Het antwoord is: JA

Voor de stroom die je niet meer mag salderen, krijg je straks de zogenaamde “Redelijk vergoeding”. De overheid heeft gesteld dat die vergoeding minimaal 70% van het leveringstarief moet bedragen. In ons rekenvoorbeeld zou dat betekenen dat de energieleverancier 70% van € 0,07 moet betalen. Oftewel € 0,049 cent.

Minister Wiebes heeft al gesproken over het verhogen van de redelijke verhoging naar minimaal 80% van het leveringstarief. Daarmee zou de vergoeding van ons voorbeeld op € 0,056 komen.

Maar waarschijnlijk wordt het nog interessanter voor de consument. Want waar een markt is, ontstaat concurrentie. In alle voorbeelden hebben wij de redelijke vergoeding gelijk gesteld aan de prijs die je betaalt. Beide staan dus op € 0,07 per kWh. Maar zal dat ook werkelijk zo worden of komt er concurrentie?

Komt er concurrentie in terugleververgoedingen?

Als het gaat om de teruglevergoeding dan vraagt de overheid dus om een “redelijke vergoeding. Maar het is natuurlijk heel goed mogelijk dat energieleveranciers de teruglevergoeding zien als een manier om te concurreren.

Sommige energieleveranciers geven nu al aan dat ze een behoorlijk hogere teruglevergoeding gaan aanbieden. Zo betaalt Pure Energie voor alle stroomopwekking boven het eigen verbruik een vergoeding van 10,5 eurocent. Dat is 100% hoger dan de redelijke vergoeding die gevraagd wordt door de overheid in ons voorbeeld.

Gezien de grote concurrentie in de energiemarkt lijkt het logisch dat meer partijen zullen gaan concurreren op teruglever-vergoeding. Hoe groot de impact dus precies gaat worden is lastig te zeggen en zal van jaar tot jaar misschien ook wel verschillen.

De salderingsregeling in 2027

Als laatste geven we je nog een beeld van de impact van de salderingsregeling in 2027. Dat is het vijfde jaar van de regeling en we zijn halverwege de afbouw. Het salderingspercentage bedraagt op dat moment 55% en voor het gemak hebben we alle andere waarden gelijk gehouden.

De familie heeft in 2027 een elektriciteitsrekening van € 45. De originele rekening in 2019 was € 740 euro dus het is nog steeds een prima investering. In 2027 is het rendement € 696 / € 7.000 = 9,9%.

En als je pas op in 2027 moment besluit om een zonnesysteem aan te schaffen loopt de terugverdientijd natuurlijk op. TNO verwacht dat de huidige zeven jaar terugverdientijd zal oplopen naar negen tot tien jaar. Dat is echter erg afhankelijk van verschillende aannames. Zoals de stijging van de energiebelasting (meestal stijgend) en de prijzen van zonnepanelen (zeker dalende).

Verklein de impact van de salderingsregels

Wat kun je doen om zo min mogelijk last te hebben van de nieuwe regeling? Het antwoord is simpel: door zoveel mogelijk van jouw zelf opgewekte zonnestroom zelf te verbruiken. Oftewel, verhoog je zelfconsumptie!

Waarom? Voor elke kWh die je van het net afhaalt betaal je niet alleen de stroomprijs maar ook de belastingen. Voor elke kWh van je eigen zonnestroom die je zelf consumeert, betaal je niets. Als je weet dat de heffingen op dit moment tweederde zijn van de stroomprijs dan scheelt dat veel.

Dit betekent ook dat we met z’n allen een grote gedragsverandering moeten doormaken. Want wie kent niet het daltarief. Oma en mamma die altijd ’s avonds en in het weekend wasten omdat dan de stroom goedkoop was. Die tijd gaat veranderen. We moeten onze consumptie van elektriciteit steeds meer gelijk gaan trekken met onze producatie van elektricteit.

Hoe doe je dat? Door zoveel mogelijk elektrische apparatuur overdag te gebruiken. Bijvoorbeeld:

1. De wasmachine en vaatwasser
2. Wasdroger
3. De elektrische auto
4. Een boiler (te schakelen met een tijdschakelaar)
5. Airco, maar die draaien meestal al overdag
6. Grootverbruikers na elkaar laten draaien zodat je niet meer verbruikt dan je opwekt

In de nabije toekomst zullen steeds meer apparaten “slim” worden. Bijvoorbeeld een boiler die alleen gaat opwarmen als de zon schijnt. Bijzonder om je te bedenken, is dat zo’n boiler eigenlijk een batterij is. Hij slaat energie op in warmte in plaats van chemisch, maar het is een vorm van energieopslag.

Vrijblijvende offerte

Een offerte gemaakt door een van onze duurzame adviseurs gebaseerd op jouw woning.

Wanneer worden thuisbatterijen interessant?

De salderingsregeling 2023 zorgt ervoor dat het belangrijker wordt om je eigen stroom te consumeren. Een thuisbatterij helpt daarbij. Er zijn nu al verschillende thuisbatterijen op de markt. Wanneer wordt het interessant om die aan te schaffen?

Het antwoord op die vraag is niet eenvoudig te geven. Uitgangspunt is dat je, net zoals bij zonnepanelen, graag een bepaald rendement op je investering wilt. Op dit moment is dat rendement zeker nog te laag, maar hoe wanneer wordt het wel interessant?

Hieronder zie je het verloop van de elektriciteitsrekening van de familie. In 2019 was de rekening nog bijna € 740 en na het aflopen van de salderingsregel is de rekening niet hoger dan € 278. Veel minder dan de helft dus.

In dit rekenvoorbeeld gaan we uit van 30% zelfverbruik, maar het is mogelijk om dit te verhogen. Bijvoorbeeld door wasmachines en andere grootverbruikers overdag te gaan laten draaien. Dit scheelt in 2031 nog eens gemiddeld € 80 op jaarbasis.

De kosten van thuisbatterijen (nu nog zo’n 4.000 euro voor 5 kWh) zullen sterk omlaag moeten om het interessant te maken. Daarnaast kan de overheid elk jaar spelen met de energiebelasting (REB), ODE en de vermindering energiebelasting. En natuurlijk fluctueert ook de prijs van elektriciteit. Wanneer het interessant wordt om een thuisbatterij aan te schaffen is op dit moment dus niet te zeggen.

Een andere ontwikkeling die hiermee samenhangt is de opkomst van de elektrische auto. Die heeft in verhouding een hele grote batterij. Van 40 kWh tot 80 kWh. Zomaar genoeg om een huishouden een week of twee weken van stroom te voorzien. Met zogenaamde bi-directionele laders kunnen we straks onze auto’s overdag opladen en ’s avonds terugvoeden als de zon niet schijnt.

Energiemanagement wordt belangrijk

Het wordt de afgelopen jaren steeds duidelijker dat energiemanagement een grotere rol gaat spelen. Zeker als je je ook nog eens bedenkt dat steeds meer woningen van het gas af gaan.

Energiemanagement = zorgen voor optimale afstemming van het verbruik van energie ten opzichte van de productie en inkoop van energie.

Energiemanagement begint bij het voorkomen van energieverbruik. Want elke kWh die je niet verbruikt, hoef je ook niet te produceren. Denk aan isoleren maar ook aan het vervangen van die oude energieslurpende koelkast in de garage.

Vervolgens betekent energiemanagement dat je de consumptie van energie dus zoveel mogelijk gaat afstemmen op de productie van energie. De wasmachine aan op het moment dat de zonnepanelen produceren dus.

Ook betekent energiemangement dat je meer inzicht nodig hebt in het energieverbruik van de woning en de mensen die erin wonen. Dat betekent dat huizen zullen worden voorzien van een energiemonitoringsysteem.

En, het maken van toekomstvaste keuzes bij nieuwe apparatuur en systemen in de woning. Vervang je de CV-ketel, denk dan bijvoorbeeld na over een warmtepomp.

Waarom is de salderingsregeling aangepast?

Het is jammer dat zo’n succesvolle regeling langzaam afgebouwd wordt. Hieronder een aantal redenen die je vaak terug ziet komen.

Eén van de belangrijkste redenen voor het inrichten van de oude regeling was het stimuleren van zonne-energie. Dat is gelukt gezien de grote groei die in de sector plaatsvindt. De overheid hoeft dus, vinden ze zelf, minder te stimuleren.

De tweede reden is het mislopen van belastinginkomsten. De overheid loopt de BTW, de energiebelasting en de ODE-heffing mis op alle stroom die je zelf opwekt. Nu een paar honderd miljoen, straks miljarden.

Drie, men wil stimuleren dat we aan de thuisbatterij gaan. Doordat alle huishoudens op een mooie zomerse dag stroom leveren, neemt de spanning toe. De letterlijke spanning op het stroomnet bedoelen we dan, ook wel netwerkcongestie genoemd. Door elektriciteit op te slaan voorkomen we dat.

Veelgestelde vragen rondom de salderingsregels

Om dit dossier helemaal compleet te maken, hierbij nog wat vragen die we vaak horen als we klanten uitleg geven.

Gaat salderen vanzelf goed?

Om te kunnen salderen, is het van belang dat jouw zonnesysteem is aangemeld bij energieleveren.nl. Bij het aanmelden geef je op welke zonnepanelen je hebt, welke omvormer en wat het vermogen is van je systeem. Zo weten de netbeheerders hoeveel stroomproductie zij in bepaalde gebieden kunnen verwachten.

Loont investeren in zonnepanelen straks nog wel?

We hopen dat we met alle berekeningen hebben laten zien dat het reuze meevalt met de impact van de nieuwe regeling. Zeker als we ook nog eens onze zelfconsumptie kunnen vergroten. En hoe sneller je begint des te meer rendement heb je op je investering.

Eén-fase omvormer en drie-fase aansluiting. Werkt dat?

Moet je op een drie-fase aansluiting een drie-fase omvormer hebben wanneer de nieuwe salderingsregeling start?

Nee, alles wordt in de slimme meter verrekent. Ook als je een een-fase omvormer hebt, werkt het salderen dus zoals je het zou verwachten. Als je stroom verbruikt op fase 2 terwijl de zonnestroom op fase 1 aan het terugleveren zijn, wordt dat in de meter verrekend.

Samengevat

De nieuwe salderingsregeling blijft net zoals de oude regeling positief voor mensen die zonnepanelen willen aanschaffen of die al hebben. Natuurlijk heeft de regeling per saldo een negatieve impact want de oude regeling was natuurlijk beter voor de consument.

Het is niet vreemd dat de overheid de regeling wil aanpassen. Over de timing mag je twisten maar het stimuleren van thuisbatterijen is een goede zaak. Op welke termijn die onderdeel zullen worden van je duurzame huishouding is de vraag. Wellicht speelt ook de elektrische auto daarin straks een rol.

ZonCheck aanvragen?

Met de Groene-Woningen ZonCheck zie je in één oogopslag wat jouw woning aan zonne-energie kan opleveren. De ZonCheck wordt uitgevoerd middels geavanceerde software waarmee we uw woning analyseren wat betreft schaduw, oriëntatie, hellingshoek en meer. Laat je gegevens achter en we nemen contact met je op:

Bronnen

TNO rekenmodel

Het rekenmodel dat TNO maakte is een stuk complexer maar ook completer dan onze modellen. Mocht je na al onze cijfers nog niet genoeg hebben, dan is dit jouw link naar het salderingsmodel van TNO >>.

Wetsvoorstel Salderingsregeling naar de tweede kamer

Ook dit is een item voor de mensen die verdieping zoeken. Het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer >>

De Vaste Lasten Bond

De Vastelastenbond schrijft over zeer diverse onderwerpen en dit is een mooi artikel over de energieprijzen en energiebelastingen >>

https://www.vastelastenbond.nl/blog/ontwikkeling-energieprijs-en-energiebelastingen-2013-2019/

Fritts over salderen

Een zeer informatieve website en een must voor elke bezitter van zonnepanelen of simpelweg als je interesse hebt in duurzame energie. In dit artikel gaat het over salderen en is geschreven nog voordat de huidige regeling werd verlengd. Fritts over salderen >>