Nấc cụt nguyên nhân

Nấc cụt có thể gây khó chịu nếu bạn mắc phải chúng thường xuyên. Dưới đây là những nguyên nhân gây nấc cụt và cách khắc phục hiện tượng này.

Hầu hết nấc cụt là do các hành vi hàng ngày như ăn quá nhanh hoặc uống rượu và chúng thường tự biến mất trong vòng vài phút đến vài giờ sau khi xuất hiện. 

Nhưng trong một số trường hợp, nấc cụt có thể kéo dài hơn hai ngày và có thể là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn như trào ngược axit hoặc tổn thương hệ thống thần kinh trung ương, có thể cần điều trị y tế.

Dưới đây là những nguyên nhân khiến bạn có thể bị nấc cụt. 

Ăn quá nhiều hoặc quá nhanh

Ăn quá nhiều hoặc quá nhanh có thể khiến dạ dày của bạn mở rộng ra ngoài kích thước bình thường.

Khi dạ dày của bạn mở rộng, nó có thể đè lên hoặc gây kích ứng cơ hoành nằm ở phía trên cùng của bụng bạn. Sau đó, dẫn đến cơ hoành của bạn bị co thắt hoặc co thắt mạnh, gây ra nấc cụt.

Nếu bị nấc cụt do ăn quá no, bạn có thể phải đợi thức ăn được tiêu hóa hết cho đến khi cảm thấy dễ chịu hơn. Nhưng trong thời gian chờ đợi, bạn có thể đi dạo để giúp dạ dày nhanh trống hơn. Ngoài ra, nhớ không nằm xuống, vì điều này có thể làm chậm quá trình rỗng của dạ dày.

Trào ngược axit

Trào ngược axit là một tình trạng xảy ra khi axit trong dạ dày trào ngược lên cổ họng hoặc thực quản của bạn. Nhiều thứ có thể gây ra trào ngược axit bao gồm:

Ăn đồ cay hoặc đồ chiên rán

Uống rượu hoặc cà phê

Ăn khuya

Tình trạng trào ngược có thể gây ra nấc cụt vì thực quản đi cạnh cơ hoành và sự kích thích ở khu vực này có thể dẫn đến co thắt cơ lớn này.

Để ngăn chặn cơn nấc cụt do trào ngược, bạn có thể dùng thuốc kháng axit không kê đơn như Tums hoặc Pepcid.

Uống quá nhiều rượu

Rượu có tính axit cao và có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và thực quản, có thể gây ra nấc cụt. Cắt giảm uống rượu hoặc tránh đồ uống có ga có thể giúp bạn tránh được những cơn nấc cụt.

Mang thai

Em bé đang lớn có thể gây áp lực lên cơ hoành, có thể gây ra nấc cụt. Trào ngược axit cũng là một tác dụng phụ phổ biến của thai kỳ và được biết đến là nguyên nhân gây ra nấc cụt.

Bạn không thể làm gì nhiều đối với thai nhi đang phát triển nhưng có những cách để kiểm soát chứng nấc cụt do ợ chua khi mang thai như tránh thức ăn gây kích thích, ăn các bữa nhỏ thường xuyên hơn và trung hòa axit trong dạ dày bằng một ít sữa hoặc sữa chua.

Hiện tượng nấc cụt xảy ra là do sự co thắt đột ngột của cơ hoành. Với mỗi lần co lại của cơ hoành, các dây thanh âm đột nhiên đóng lại, gây ra tiếng nấc. Thông thường hiện tượng này có thể tự khỏi nhưng nấc kéo dài hơn 48 giờ có thể cho thấy tình trạng sức khỏe nghiêm trọng. Theo thống kê của  Mayo Clinic, có khoảng 1/100.000 người bị tình trạng nấc kéo dài hơn 1 tháng.

Menu xem nhanh:

• 1. Nguyên nhân gây nấc cụt ở người lớn
  • 1.1. Giãn căng dạ dày
  • 1.2. Thay đổi nhiệt độ
  • 1.3. Căng thẳng gây nấc cụt
  • 1.4. Thần kinh kích thích
  • 1.5. Phẫu thuật
  • 1.6. Các bệnh lý khác gây nấc cụt
• 2. Mẹo chữa nấc cụt

1. Nguyên nhân gây nấc cụt ở người lớn

1.1. Giãn căng dạ dày

Những cơn nấc ngắn, kéo dài dưới 48 giờ, thường xuất hiện khi dạ dày bắt đầu căng giãn ra sau khi ăn no hoặc uống nhiều nước. Đồ uống có cồn đặc biệt có khả năng làm giãn dạ dày và gây ra chứng nấc cục. Tình trạng căng nở dạ dày ảnh hưởng đến cơ hoành và có thể ảnh hưởng tới chức năng của nó.

Hiện tượng nấc cụt xảy ra là do sự co thắt đột ngột của cơ hoành

1.2. Thay đổi nhiệt độ

Thay đổi nhiệt độ đột ngột, chẳng hạn như bước ra ngoài vào một ngày rất lạnh hoặc ăn/ uống đồ rất nóng/ lạnh có thể gây ra nấc cục. Cơ chế liên kết nhiệt độ thay đổi với sự co thắt của cơ hoành không rõ ràng.

1.3. Căng thẳng gây nấc cụt

Sự phấn khích, lo lắng và căng thẳng có thể gây ra những cơn nấc ngắn. Tương tự như yếu tố thay đổi nhiệt độ, mối liên quan giữa căng thẳng và hiện tượng nấc vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên trạng thái căng thẳng có thể gây ra kiểu thở bất thường, có liên kết tới chức năng của cơ hoành.

Sự phấn khích, lo lắng và căng thẳng có thể gây ra những cơn nấc ngắn

1.4. Thần kinh kích thích

Hai dây thần kinh quan trọng là dây thần kinh vagus và thần kinh phrenic có chức năng điều chỉnh sự co lại của cơ hoành. Sự kích thích của những dây thần kinh này có thể gây ra chứng nấc kéo dài hơn 48 giờ. Theo Mayo Clinic, thủ phạm phổ biến dẫn tới sự kích thích là một sợi tóc hoặc thứ gì đó chạm vào màng nhĩ, đau họng, khối u ở cổ, bướu cổ hoặc trào ngược.

1.5. Phẫu thuật

Nấc cũng có thể xuất hiện sau phẫu thuật dạ dày – tá tràng, mổ gan mật,…Thường là do sau khi phẫu thuật bụng, dạ dày bị giãn ra, gây ra nấc cụt. Các yếu tố khác như gây tê và đặt nội khí quản, gây kích ứng cổ họng, cũng có thể gây ra hiện tượng nấc.

1.6. Các bệnh lý khác gây nấc cụt

Một loạt các bệnh lý về rối loạn trao đổi chất như bệnh tiểu đường, suy thận và mất cân bằng điện giải có thể gây ra những lần nấc kéo dài. Thuốc được sử dụng để điều trị những rối loạn như barbiturates, steroid và thuốc an thần cũng có thể gây nấc. Các rối loạn não bao gồm khối u, viêm não, đột quỵ hoặc chấn thương sọ não có thể làm gián đoạn tín hiệu thần kinh tới cơ hoành, gây ra nấc kéo dài.

Uống nước thật chậm và bịt mũi trong khi nuốt là một cách đơn giản để chữa nấc cụt

2. Mẹo chữa nấc cụt

Nấc tạm thời sẽ tự biến mất sau 1 khoảng thời gian ngắn và đáp ứng tốt với các biện pháp cơ học đơn giản. Ví dụ như:

– Nín thở thật lâu có thể (kèm với rặn nhẹ dưới 10 giây), thổi gắng sức 10 hơi dài vào một cái túi giấy (hoặc nín thở trong cái túi), làm tăng CO2 trong máu.

– Dùng hai ngón tay ấn – ép vào hai động mạch ở vùng cổ (động mạch cảnh) gây ức chế dây thần kinh quặt ngược dẫn đến giảm co thắt cơ hoành hết nấc. Lúc đầu ép nhẹ, sau tăng dần đến khi có cảm giác nặng và tức thì giảm ấn – ép. Trẻ nhỏ biểu hiện cảm giác này bằng cách trẻ gạt tay ra.

– Nuốt một thìa giấm hay hay một thìa đường khô, nhai và nuốt bánh mỳ khô (kèm nín thở), có tác dụng kích thích niêm mạc vùng hầu họng.

– Uống nước thật chậm và bịt mũi trong khi nuốt, uống một cốc nước lạnh và bịt tai trong khi uống, uống một cốc nước ấm có pha một thìa mật ong.

– Làm sợ hoặc giật mình đột ngột.

Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng nấc cụt. Bạn có thể áp dụng các biện pháp cơ học trên để chữa nấc. Tuy nhiên tình trạng nấc kéo dài có thể cảnh báo các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Do đó hãy gặp bác sĩ khi bị nấc kéo dài để được hỗ trợ tư vấn tốt nhất.

Nấc liên tục là dấu hiệu của bệnh gì?

Làm thế não để không bị nấc cụt?

Nấc cụt liên tục điểm gì?

Tai sao người lớn hay bị nấc?