Dù biết rõ mặt hàng này đang bị “loạn giá” nhưng nhiều người tiêu dùng vẫn chấp nhận mua vì lo lắng cho sức khỏe. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần sớm có giải pháp xử lý nghiêm hiện tượng đầu cơ, tăng giá; đồng thời sớm đưa kit test Covid-19 vào mặt hàng cần bình ổn giá hoặc được trợ giá, góp phần hiệu quả vào công tác phòng, chống dịch.
Với diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, trong những ngày qua, nhu cầu mua kit test nhanh Covid-19 của người dân Hà Nội gia tăng đột biến. Khảo sát của phóng viên tại các quận: Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm cho thấy, hiện nay, kit test nhanh Covid-19 cũng như các mặt hàng phòng, chống dịch, điều trị Covid-19 được các nhà thuốc bày bán với đủ chủng loại, xuất xứ (Hàn Quốc, Trung Quốc, Đức, Thái Lan, Pháp, Anh...), với đủ loại giá cả. Các cửa hàng luôn trong tình trạng đông người mua. Thường xuyên mua kit test nhanh Covid-19 tại cửa hàng trên phố Nguyễn Trường Tộ, quận Ba Đình, TP Hà Nội, chị Giang Thùy Trang cho biết, người tiêu dùng khó biết được chất lượng hàng hóa thế nào. Tất cả việc mua bán chỉ dựa vào niềm tin và lời giới thiệu của chủ nhà thuốc. Đáng nói, giá cả bán lẻ mặt hàng này thường xuyên có biến động. Trước đây giá một bộ kit test Covid-19 Labnovation (Trung Quốc) có giá 60.000 đồng thì nay đã tăng lên mức 75.000 đồng. Nguyên nhân được chủ nhà thuốc đưa ra là do giá nhập hàng tăng cao và rất khó nhập. Tình hình buôn bán kit test nhanh Covid-19 trên các hội nhóm, trang mạng xã hội cũng sôi động không kém. Các hội nhóm trên Facebook như: “Kit test nhanh Covid HÀ NỘI” ; “Kit test nhanh Covid-19-Việt Nam”; “Kit test nhanh Covid-19 giá rẻ”... đã thu hút hàng chục nghìn thành viên, với những giao dịch sôi nổi. Nhiều chủ hàng giới thiệu có số lượng hàng lớn và chất lượng bảo đảm như: “Mình về hàng số lượng lớn. Hàng chuẩn Pháp sản xuất 100% (được Bộ Y tế cấp phép), đầy đủ tem phụ, giấy tờ. Loại này hiện nay nhà mình cũng đưa cho các nhà thuốc và đa phần các bệnh viện lớn đều đang sử dụng”; “Sẵn kit test Covid-19 nhập Thái Lan. Hàng được Bộ Y tế cấp phép”. Giá các mặt hàng kit test phổ biến từ 60.000 đồng đến 90.000 đồng/bộ. Có thể thấy, khi các ca nhiễm Covid-19 cộng đồng gia tăng, cùng với việc Bộ Y tế cho phép những người nhiễm Covid-19 có triệu chứng nhẹ điều trị tại nhà thì nhu cầu mua kit test Covid-19 của người dân tăng cao là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, điều người dân lo ngại là lợi dụng nhu cầu thị trường, không ít người đẩy giá, trục lợi bất chính hay nhập hàng trôi nổi, hàng không rõ nguồn gốc để bán tràn lan ngoài thị trường. Vì vậy, người dân mong chờ các cơ quan chức năng đẩy mạnh hơn nữa công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm các hành vi đầu cơ, găm hàng, tăng giá hàng hóa bất hợp lý; kinh doanh hàng kém chất lượng, hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc nhằm bảo đảm cân đối cung cầu, bình ổn thị trường. Thực tế cho thấy, thời gian qua, lực lượng quản lý thị trường trên toàn quốc đã kiểm tra nhiều địa điểm kinh doanh, kho hàng thiết bị y tế phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn các tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Thái Nguyên, Tuyên Quang, Hải Dương... và đã phát hiện các vụ kinh doanh kit test, thuốc điều trị Covid-19 không rõ nguồn gốc. Thủ đoạn của các đối tượng khá tinh vi, thường không có địa điểm kinh doanh cố định. Phương thức giao hàng, nhận hàng ở những nơi khuất dân cư, hoặc gọi giao hàng qua các ứng dụng công nghệ. Điều này gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình kiểm soát, phát hiện. Thời gian tới, lực lượng quản lý thị trường sẽ tiếp tục tăng cường kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh, ngăn chặn hành vi buôn bán vật tư y tế giả, kém chất lượng để trục lợi. Dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, nhu cầu sử dụng các bộ kit test nhanh Covid-19 của người dân theo dự báo sẽ còn tăng cao và kéo dài. Để giảm chi phí cho người dân, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu, tham mưu với Chính phủ trong việc kiểm soát giá kit test như mặt hàng cần bình ổn giá, hoặc được Nhà nước trợ giá theo Luật Giá. Mới đây nhất, tại cuộc họp Ban chỉ đạo điều hành giá ngày 25-2, Phó thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, Trưởng ban chỉ đạo điều hành giá cũng yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương triển khai các biện pháp quản lý giá, bình ổn giá mặt hàng kit test. Trả lời báo chí, Bộ Y tế cũng cho hay sẽ làm việc với Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan để báo cáo Chính phủ xem xét đưa kit test Covid-19 vào mặt hàng bình ổn giá. Vì vậy, việc bình ổn giá kit test cần được các cơ quan chức năng gấp rút thực hiện. Có như vậy, mới giảm bớt gánh nặng chi phí cho người dân và bình ổn thị trường. VŨ DUNG
Theo các bác sĩ, người dân chỉ nên thực hiện test nhanh Covid-19 nếu có triệu chứng của bệnh hoặc yếu tố dịch tễ. Đồng thời, phải lựa chọn đúng loại test đã được Bộ Y tế công bố.  Việc lấy mẫu test nhanh SARS-CoV-2 thực hiện tại nhà và ở cơ sở y tế. Hiện nay, dù gía kit test nhanh đang nhảy múa trên thị trường nhưng mặt hàng này chưa bao giờ hết nóng. Bởi test nhanh SARS-CoV-2 là phương pháp rất dễ thực hiện, cho kết quả nhanh để phát hiện người mắc Covid-19. Tuy nhiên, test nhanh kháng nguyên vẫn có thể cho ra kết quả dương tính giả, gây lo lắng. Thậm chí, với kết quả đó, một số người sẽ tự mua thuốc điều trị, gây hại đến sức khỏe. Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Nguyên trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM cho rằng, chỉ khi nào có triệu chứng hoặc yếu tố dịch tễ, bạn mới cần thực hiện test nhanh. Khi test nhanh hiển thị 2 vạch bên cạnh chữ C và chữ T, nghĩa là mẫu bệnh phẩm dương tính. Nếu chỉ hiển thị 1 vạch bên cạnh chữ C, nghĩa là âm tính. Với nhiều loại que test khác nhau, màu hiển thị của vạch có thể là đỏ, xanh, hoặc đen. Tuy nhiên, ý nghĩa không thay đổi. Trong một số trường hợp, vạch ở chữ T không rõ ràng, mờ, nhạt, khiến người dân lo lắng, không chắc chắn về độ chính xác. Nhiều mẫu test còn bị nhòe ở vùng hiển thị, cũng không thể xác định kết quả âm hay dương tính. Bác sĩ Trương Hữu Khanh khuyến cáo, người dân nên mua các loại test nhanh kháng nguyên nằm trong danh sách công bố của Bộ Y tế. Đồng thời, thực hiện đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Khi lấy mẫu, tùy theo mỗi bộ kit test sẽ phải thực hiện lấy mẫu dịch tỵ hầu hoặc dịch mũi. Dịch tỵ hầu và dịch mũi có thao tác lấy mẫu khác nhau, độ sâu của que thử cũng khác nhau. Do đó việc đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì bộ kit test rất quan trọng.Người dân cần lưu ý, khi nhỏ dung dịch chứa mẫu bệnh phẩm vào khay đựng, phải đặt trên mặt phẳng, không lắc nghiêng, không sốt ruột và tác động đến mẫu test. Mẫu test nhanh phải chờ đủ thời gian để cho kết quả đúng. Thời gian này được ghi rõ trong hướng dẫn sử dụng của mỗi bộ kit test khác nhau, thông thường từ 15-30 phút. Nếu 2 vạch xuất hiện sau khung thời gian trên bao bì hướng dẫn, rất có thể là dương tính giả.
Tính đến ngày 11/2/2022, cả nước có 30 loại test nhanh kháng thể và 83 loại test nhanh kháng nguyên đã được Bộ Y tế cấp phép. Ảnh: VGP/Hiền Minh Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Minh Lợi, Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế, Bộ Y tế cho biết, Vụ đã nắm được sự việc một số nơi tăng giá kit test xét nghiệm nhanh COVID-19 và các vật tư y tế khác. Vụ đã báo cáo lãnh đạo Bộ và sẽ sớm xử lý hiện tượng này. Bộ Y tế cũng đã có văn bản gửi Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ, Bộ Thông tin và Truyền thông, các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc phối hợp tăng cường công tác quản lý nhà nước về trang thiết bị y tế trong phòng, chống dịch COVID-19. Bộ Y tế cũng đã đề nghị Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với Bộ Y tế sớm nghiên cứu, xem xét trình Chính phủ đưa mặt hàng trang thiết bị, vật tư y tế (bao gồm kit test xét nghiệm) vào diện bình ổn giá trong thời gian phòng, chống dịch COVID-19. Cũng liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, Bộ Y tế đã có các văn bản chỉ đạo các đơn vị, địa phương mua sắm sinh phẩm xét nghiệm theo đúng quy định hiện hành và xử lý vi phạm nghiêm các hành vi lợi dụng đấu thầu, mua sắm để tham nhũng, hưởng lợi. Đối với quản lý giá các loại sinh phẩm xét nghiệm, Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị công khai giá trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế. Bộ Y tế cũng đã chủ động triển khai các giải pháp nhằm tăng nguồn cung kit test xét nghiệm. Theo đó, Bộ Y tế chủ động liên hệ hoặc thông qua kênh ngoại giao để họp, trao đổi, đàm phán trực tuyến với các nhà sản xuất kit test có uy tín trên thế giới để có thể mua lại với số lượng lớn và giá thấp nhất có thể. Bộ Y tế cũng yêu cầu các đơn vị sản xuất, phân phối, nhập khẩu và kinh doanh kit test xét nghiệm thực hiện công khai giá, cập nhật giá để các đơn vị và người dân dễ dàng tra cứu. Bộ cũng đã và đang thực hiện tăng cường công tác hậu kiểm, thanh tra để phát hiện các trường hợp vi phạm, trục lợi ảnh hưởng xấu đến công tác phòng, chống dịch bệnh. Thời gian vừa qua, Bộ Y tế đã thành lập các đoàn kiểm tra về công tác mua sắm trang thiết bị y tế, vật tư y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19. Riêng tại Hà Nội, ông Chu Xuân Kiên, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Hà Nội cho biết, trước việc giá một số thiết bị y tế (bộ test kháng nguyên COVID-19, máy đo nồng độ ô xy trong máu SpO2) tăng cao đột biến, một số loại thuốc hỗ trợ điều trị COVID-19 chưa được cấp phép lưu thông trên thị trường, Cục Quản lý thị trường Hà Nội đã yêu cầu các đội quản lý thị trường tăng cường nắm bắt thông tin theo lĩnh vực, địa bàn; Tiến hành kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm trong hoạt động sản xuất, buôn bán khẩu trang, trang thiết bị y tế phục vụ phòng, chống dịch, hỗ trợ điều trị COVID-19 (gồm các bộ test nhanh kháng nguyên COVID-19, thiết bị đo nồng độ ô xy, các loại thuốc hỗ trợ, điều trị COVID-19...). Đồng thời, giám sát, phát hiện, xử lý kịp thời các tổ chức, cá nhân có hành vi lợi dụng tình hình dịch COVID-19 để đầu cơ, găm hàng, tăng giá hàng hóa, định giá mua bán bất hợp lý các mặt hàng là vật tư, trang thiết bị y tế; buôn bán thuốc hỗ trợ, điều trị COVID-19 chưa được phép lưu hành, sử dụng; chủ động, phối hợp tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh và cộng đồng trong phòng, chống dịch COVID-19. Tính đến ngày 11/2/2022, cả nước có 30 loại test nhanh kháng thể và 83 loại test nhanh kháng nguyên đã được Bộ Y tế cấp phép. Với test nhanh kháng nguyên, trong đó có 3 sản phẩm được sản xuất trong nước và 80 loại nhập khẩu từ nước ngoài (trong đó có 69 test nhanh, 11 test chạy máy miễn dịch). Mới đây nhất, trong Thông tư 02/2022/TT-BYT hướng dẫn giá xét nghiệm COVID-19 ban hành ngày 18/2, Bộ Y tế quy định với test nhanh mẫu đơn, mức thanh toán không quá 78.000 đồng/xét nghiệm. Trước đó, theo Thông tư 16/2021/TT-BYT mức thanh toán tối đa không quá 109.700 đồng/xét nghiệm. Tuy nhiên, hiện nay, giá các loại kit test nhanh trên thị trường dao động từ 90-130.000 đồng/kit test. Bộ Y tế khuyến cáo, hiện nay, có nhiều loại kit test nhanh COVID-19 được rao bán trên thị trường, người dân cần thận trọng khi chọn mua, chỉ nên mua các loại kit test nhanh nằm trong danh mục Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành vì sinh phẩm được cấp phép đã qua kiểm chứng mới đảm bảo tiêu chuẩn, độ đặc hiệu, độ nhạy. Nếu mua online, người dân chỉ nên mua sản phẩm kit test nhanh COVID-19 ở các đơn vị là các cửa hàng thuốc có uy tín, đã được cấp phép kinh doanh và các mặt hàng nằm trong danh mục Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành. Tuyệt đối không mua ở những trang mạng xã hội không có thông tin người bán và không có địa chỉ rõ ràng, hoặc khi hỏi thông tin thì cố tình giấu địa chỉ bán hàng, chỉ nhận đặt hàng qua tin nhắn (inbox), chỉ bán hàng online chứ không có cửa hàng cụ thể. Bộ Y tế cũng đã đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng tăng cường thanh tra, kiểm tra các hoạt động kinh doanh, quảng cáo, đặc biệt qua hệ thống mạng đối với các sản phẩm trang thiết bị y tế (gồm có các test xét nghiệm nhanh và xét nghiệm kháng nguyên chẩn đoán SARS-CoV-2 không rõ nguồn gốc xuất xứ, không được phép lưu hành). Hiền Minh |
