Mô i tha ng tiê t kiê m bao nhiêu năm 2024

Tó m tắt Ba ̀ i bá o na ̀ y la ̀ mộ t trong loạ t ba ̀ i kha ̉ o sá t cá c biến âm trong vầ n tiếng Viê ̣t trên phương diê ̣n đồ ng đạ i bằ ng cá ch miêu ta ̉ va ̀ so sá nh cá c phương ngư ̃ để ti ̀ m ra liên hê ̣ giư ̃ a chú ng, va ̀ vai tro ̀ cu ̉ a tư ̀ ng phương ngư ̃ , thổ ngư ̃ trong cá c biến chuyể n cua ̉ nguyên âm chí nh trong bộ phậ n vầ n. Ba ̀ i na ̀ y miêu ta ̉ thổ âm la ̀ ng Hến, xa ̃ Trươ ̀ ng Sơn, huyê ̣n Đức Thọ , ti ̉ nh Ha ̀ Ti ̃ nh thuộ c Bắc Trung bộ Viê ̣t Nam. Thổ âm na ̀ y có mộ t nguyên âm không thấy trong cá c phương ngư ̃ Bắc bộ , Nam bộ va ̀ nhiề u phương ngư ̃ ơ ̉ Trung bộ. Viê ̣c kha ̉ o sá t mặ t phân bốâm vi ̣ va ̀ tí nh chất ngư ̃ âm cua ̉ nguyên âm na ̀ y cho thấy gia ̉ thuyết đây la ̀ nguyên âm thấp, do ̀ ng giư ̃ a, không tro ̀ n môi, /ɑ/, la ̀ gia ̉ thuyết có căn cứnhất. Nguyên âm na ̀ y chi ̉ thấy ơ ̉ phương ngư ̃ Qua ̉ ng Nam va ̀ Qua ̉ ng Nga ̃ i, nơi tổ tiên la ̀ như ̃ ng di dân va ̀ o tư ̀ Bắc Trung bộ trong như ̃ ng thếky ̉ thơ ̀ i cá c chú a Nguyễ n tri ̣ vi ̀ ơ ̉ Đa ̀ ng Trong. Nguyên âm na ̀ y la ̀ mộ t trong như ̃ ng chi ̉ dâú cho thấy thổ ngư ̃ la ̀ ng Hến la ̀ mộ t trong như ̃ ng thổ ngư ̃ trung gian giư ̃ a phương ngư ̃ Bắc trung bộ va ̀ phương ngư ̃ Trung bộ. Tư ̀ khoá : biến âm, vầ n Viê ̣t, tiếp xú c phương ngư ̃ , phương ngư ̃ Ha ̀ Ti ̃ nh, phương ngư ̃ Qua ̉ ng Nam, phương ngư ̃ nôí Abstract This paper is a result of ongoing research on sound change in Vietnamese rhymes through dialect contact. The study aims to describe and compare local dialects which share certain features in their phonological systems. This paper describes a local dialect spoken in the hamlet of Hến, Trươ ̀ ng Sơn commune, Đức Thọ county, Ha ̀ Ti ̃ nh province in north central Vietnam. There is a vowel in this dialect not found anywhere outside the Qua ̉ ng Nam and Qua ̉ ng Nga ̃ i dialects of central Vietnam. By examining the phonological distribution and acoustic characteristics of this vowel, the paper argues that this is the low, back, unrounded vowel /ɑ/. This hypothesis explains why the vowel is found only in the speech of the Qua ̉ ng Nam and Qua ̉ ng Nga ̃ i people, whose ancestors migrated in waves from the north central region during the time of the Nguyễ n Lords' reign in central and south Vietnam. The existence of /ɑ/ in the Hến dialect suggests that the Hến dialect is one of interdialects, connecting dialects of north central Vietnam to those of central Vietnam. The data were collected in the Hến hamlet in early 2016. * Tác giả chân thà nh cám ơn các cộ ng tác viên, ông Trâ ̀ n Xuân Cử u, bà Đoà n Thi ̣ Hô ̀ ng, và bà Lê Thi ̣ Thuỷ , thuộ c là ng Hến, xã Trườ ng Sơn, huyệ n Đức Thọ , Hà Ti ̃nh đã giúp đỡ nhiệ t tì nh trong việ c thu tư liệ u. Tác giả trân trọ ng cám ơn College of Liberal Arts and Sciences, Khoa Ngôn Ngữ , Văn Họ c và Văn Hoácuả Việ n Đạ i họ c Florida, và ông bà Phạ m Bắc Bì nh vê ̀ tà i trợ cho các phương tiệ n đi lạ i trong chuyến điê ̀ n dã ở Hà Ti ̃nh năm 2016.

CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ TỈNH SƠN LA

Địa chỉ: Trụ sở HĐND - UBND - UBMTTQVN tỉnh và một số Sở, ban, ngành của tỉnh. Phường Chiềng Cơi, thành phố Sơn La Trưởng Ban Biên tập: Chánh Văn phòng UBND tỉnh Sơn La Điện thoại: Bộ phận Văn thư (02123.852.011). Cổng Thông tin điện tử (02123.751.595 - 02123.751.091) Email: [email protected]; [email protected] Giấy phép số 19/GP-TTĐT, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Sơn La cấp ngày 26/01/2024 Ghi rõ nguồn Cổng Thông tin điện tử tỉnh Sơn La (https://sonla.gov.vn) khi trích dẫn tin

Xóm Vi?t ki?u Campuchia ? Tây Ninh xem mà roi nu?c m?t!

Tr? v? quê huong v?i hai bàn tay tr?ng, không gi?y t?, tài s?n, quên g?c gác noi mình sinh ra, nh?ng ngu?i làm cha, m? ? ?p Tà Do dã khi?n cu?c s?ng c?a tr? nh? liên l?y, kh? s?.

Xóm Vi?t ki?u Campuchia thu?c ?p Tà Do, xã Tân Thành, huy?n Tân Châu, Tây Ninh. Xóm du?c thành l?p kho?ng nam 2012, lúc d?u có 4 - 5 h?. Ð?n nay dã có trên 200 h? v?i 1.000 nhân kh?u, t?t c? d?u t? Campuchia (Bi?n H?) v? sinh s?ng.

H? s?ng ? Campuchia nhi?u nam, muu sinh b?ng ngh? chài lu?i, buôn bán nh? trên ghe. Vì cu?c s?ng trên con nu?c ? Bi?n H? quá kh?c nghi?t, h? c?m th?y không an toàn nên dã tìm du?ng quay v? Vi?t Nam. Tr? v? quê huong v?i hai bàn tay tr?ng, không gi?y t?, không tài s?n, không nh? du?c g?c gác noi mình sinh ra. Ngu?i làm ngh? di gi? (chài lu?i), ngu?i m?i v? chua có gi? thì di b?n (di dánh cá chung) ho?c c?o ch? cá thuê.

Ba m? không qu?c t?ch, không h? t?ch nên nh?ng d?a tr? cung chung s? ph?n. H? s?ng lay l?t qua ngày b?ng s? cá b?t du?c. Cu?c s?ng thi?u

th?n d? th?, không di?n, không ti?n nghi, không nhà v? sinh. Nh? s? giúp d? t? các m?nh thu?ng quân, th?i gian g?n dây h? du?c dùng nu?c s?ch v?i giá 10.000 m?t h?/tháng.

Nh?ng chi?c lán kho?ng 9 m2 du?c d?ng lên b?ng nh?ng thân cây t?m b? dang m?c lên t?i khu d?t ven h? D?u Ti?ng du?c h? g?i là nhà. Ðây là noi sinh ho?t c?a 3 gia dình v?i 20 con ngu?i.

Gia dình nào cung có t? 2 d?n 5 con. Nh?ng d?a tr? h?u h?t du?c sinh ra t?i Campuchia r?i theo ba m? v? Vi?t Nam nên các em không có gi?y khai sinh hay b?t c? gi?y t? nhân thân nào. Do dó các em d?u không

du?c d?n tru?ng di h?c. Nh?ng em l?n di bán vé s?, chài lu?i ho?c di quét lá cao su v?i m?c thu nh?p t? 10.000 - 50.000 d?ng/ngày.

Nhung (13 tu?i) là ch? c?a 2 d?a em nh?. Ngày nào m? di làm thì Nhung ? nhà trông em gái 2 tu?i. Ngày nào có th? g?i bé cho bà ngo?i, Nhung l?i di làm thuê. Ch? vài hôm n?a, ngôi nhà Nhung dang ? s? b? ch? l?y l?i. Gia dình s? ph?i xin ? m?t cái lán khác. Em cung dang ch? du?c g?i di l?t v? cây keo ? Ð?k L?k.

Nh?ng d?a tr? ? dây, ph?n dông d?u không rõ mình bao nhiêu tu?i. Các em cung ch?ng bao gi? du?c bi?t d?n b? qu?n áo m?i. Qu?n áo c?a các em m?c hàng ngày ch? y?u là d? cu du?c cho.

B?a an hàng ngày c?a nh?ng gia dình noi dây h?u h?t ch? có com tr?ng và cá. Cá di chài v? du?c kho, chiên, n?u chua ho?c mu?i, phoi khô d? an d?n. Bé L?a h?n nhiên k? v? nh?ng b?a com c?a mình: “Em thích th?t heo có c?c m? l?m mà lâu r?i không du?c an. Nhà em không có ti?n mua, toàn an cá không à”.

Dù cu?c s?ng khó khan nhung nh?ng d?a tr? v?n h?n nhiên l?n lên, không lo nghi d?n tuong lai. Cu?c s?ng thu?ng ngày c?a các em là rong ru?i, nô dùa kh?p d?ng c?.

Khi h?i v? u?c mo có nh?ng em không bi?t u?c mo nghia là gì. Chúng ch? mong du?c an no, du?c có m?t ngôi nhà có tu?ng d? ?. Có nh?ng em u?c mo du?c di h?c d? bi?t ch? sau này ki?m du?c nhi?u ti?n ph? giúp ba m? nuôi các em.

Nh?ng d?a tr? noi dây, c? th? l?n lên trong cu?c s?ng thi?u th?n, không bi?t d?c, không bi?t vi?t. Chúng ch? bi?t hôm nay ch? ch?ng rõ ngày mai nhu th? nào.

Dù không du?c di h?c nhung m?t s? em v?n du?c h?c ch? t?i l?p c?a m?t cô giáo ? cách xóm 2-3 km, v?i giá m?i bu?i h?c 3.000 d?ng. Bé H?ng chia s?: “Ngày nào di h?c m? cho con 5.000 d?ng, 3.000 dóng ti?n h?c cho cô, 2.000 con mua dá bào c?a cô giáo”.

Nh?ng ngày mua, là nh?ng ngày ngôi nhà x?p x? u?t sung nu?c. Vì nh?ng t?m b?t, t?m ván ch?ng th? che ch?n gió, mua t?t vào nhà.

Các em ph? ba m? mang nh?ng thân cây v? dóng lán.

Chi?u d?n, các em kéo nhau ra h? D?u Ti?ng t?m r?a. Ðu?c t?m mát, vui dùa v?i nu?c là kho?ng th?i gian vui nh?t trong ngày c?a các em.

Sinh ra và l?n lên trên nh?ng dòng sông, cu?c d?i c?a các em cung lênh dênh không rõ b?n b?.

Ði gi? t? 5h sáng, nh?ng ngu?i dàn ông tr? v? vào cu?i bu?i chi?u. Cu?c s?ng c?a h? ph? thu?c nhi?u vào thiên nhiên, th?i ti?t. Anh Minh v?a di gi? v? chia s?: “M?y nay mua quá ch? d? cá cho b?a com chi?u và bán ki?m ít ti?n mua rau, g?o”.

Ch? m?i 12 tu?i nhung M?n dã di gi? chung v?i chú ru?t, làn da c?a em s?m den vì n?ng gió.

Nh?ng xe hàng mang theo th?t, tr?ng vào xóm nhung ngu?i dân trong xóm Vi?t ki?u này ch? y?u mua rau. Kh?i Tr?n

Clinton trong chi?c gh? d?i di?n Dân Ch?. Chua bi?t Sanders s? ph?n ?ng hay không trong bài phát bi?u c?a mình t?i d?i h?i. M?t di?u m?i ngu?i có th? doán bi?t Obama trong ph?n nói chuy?n c?a mình , ông ta s? d? c? Hillary Clinton nhu m?t ngu?i ?ng c? viên có nhi?u kh? nang và ph?m ch?t nh?t t? tru?c t?i nay trong l?ch s? M? trong vai trò m?t ?ng c? viên t?ng th?ng (most qualified woman as a presidential candidate in history ).

PVL

Hillary Clinton ch?n Tim Kaine d?ng chung liên danh ?ng c?:

CBÐ dã dua tin chính xác t?i các b?n Tim Kaine dã du?c Hillary d? c? d?ng chung liên danh v?i mình trong cu?c tranh c? t?ng th?ng tháng 11/2016. Ngay sau khi d? c? ngu?i d?ng chung danh sách, Hillary Clinton và ông này dã xu?t hi?n cùng v?n d?ng chung t?i Florida. Nhi?u ngu?i chuyên theo dõi cu?c v?n d?ng c?a Hillary Clinton dã h?i t?i sao có s? g?p gáp trong vi?c này. Tru?c khi tr? l?i câu h?i , di?u ai cung nh?n ra r?ng d?i h?i d?ng C?ng Hòa r?t thành công và Donald Trump dang ? th? m?nh , trong cu?c tham dò m?i nh?t, cho th?y Trump th?ng th? hon Hillary so v?i th?i k? tru?c d?i h?i hon 1 tu?n l?. Ngay sau d?i h?i, ch? 24 gi?, Trump dã gây qu? du?c 3. 5 dollars, con s? này cho th?y c? tri thích thú v?i ?ng c? viên c?a mình. Các dài truy?n hình còn cho bi?t s? ngu?i theo dõi dêm th? tu, Trump xu?t hi?n là 31.5 tri?u ngu?i, con s? này hon con s? c? tri xem truy?n hình c?a Mitt Romney nam 2012 ( ch? có 30 tri?u). Trong cu?c b? phi?u ch?n l?a ?ng c? viên d?i di?n cho d?ng C?ng Hòa, s? li?u cho th?y Trump du?c 16 tri?u phi?u, con s? cao nh?t trong m?i cu?c b?u c? tru?c dây c?a b?t c? ?ng c? viên nào thu?c d?ng C?ng Hòa k? c? Ronald Reagan. S? li?u này cung cho th?y c? tri c?ng Hòa dã di b? phi?u nhi?u hon và c? tri Dân Ch? dã gi?m di 27 % so v?i các cu?c b?u c? khác. Trong

dêm d?i h?i Ivanka Trump dã làm tròn vai trò c?a mình khi gi?i thi?u v? ngu?i cha . Câu d?u tiên, nhi?u ngu?i d? ý s? th?y Ivanka dã rào dón d? tránh né câu h?i c?a nhi?u ngu?i tru?c dây “ t?i sao Ivanka b?u cho Trump, trong khi Ivanka là ngu?i dang ký Dân ch? ( Democratic registered ). Cô ta khéo léo nói, dù b?u v?i tu cách nào, cô ta luôn b?u v?i lòng yêu nu?c c?a mình. Ngay sau dó Ivanka nói ti?p Donald Trump là ngu?i du?c d?ng C?ng Hòa d? c? là ngu?i ?ng c? viên d?i di?n d?ng, và sau này trong cu?c tranh c? v?i Hillary Clinton , Donald Trump s? là ngu?i d?i di?n c?a m?i ngu?i (He is the people’s nominee), ý nói t?ng th?ng M?. Cô ta , t?t nhiên ? l?a tu?i trên 40, không th? nào nói chuy?n v? chính sách nhu m?t chính tr? gia, di?u này s? gây nên s? dè b?u c?a thính khán gi?, vì v?y cô dã d?n n? l?c d? nêu lên m?t Donald Trump là m?t ngu?i làm vi?c cham ch?, m?t ngu?i trung thành v?i lý tu?ng c?a mình d?t ra ( my father is a fighter, he will fight for our country ) và cu?i cùng, d? k?t lu?n Ivanka nói khi cha tôi nói ông ta s? làm nu?c M? vi d?i tr? l?i, ông ta s? làm du?c “ When

my father said he will make our country great again, he will deliver it “. Ngay sau bài nói c?a mình, Ivanka gi?i thi?u Donald Trump t?i d?i h?i . Trump dã nói “ Tôi chính th?c ch?p nh?n s? d? c? c?a d?i h?i trong vai trò ngu?i d?i di?n C?ng Hòa d? tranh c? t?ng th?ng M? vào tháng 11, 2016 này. Trump nói ti?p “ V?i nh?ng ngu?i chua h? có ti?ng nói d?i di?n cho mình,

tôi s? là ti?ng nói c?a các b?n ( trich) ( the people who

do not have your voice . I am your voice ). Trong m?t tin khác t? gi?i truy?n hình, trong m?t cu?c tr? l?i ph?ng v?n, Michael Moore, m?t ngu?i d?o di?n r?t n?i ti?ng c?a M?, ông này cung là m?t ngu?i theo ?ng h? Dân Ch?, nh?t là Clinton t? nhi?u nam tru?c dây, Moore t?ng d?i di?n s?n xu?t nhi?u do?n phim th?i s?, tài li?u giúp các ?ng c? viên Dân Ch?. Moore dã nói v?i s? ngu?i tham d? trong m?t show truy?n hình. Quý v? hãy luu ý, hãy nghe tôi tiên doán, Donald Trump có th? là t?ng th?ng M? trong cu?c b?u c? này, trong khi có nh?ng ti?n x?m xì, la ó, b?t mãn t? các ngu?i trong phòng, Michael Moore nói ti?p “ Tôi r?t ti?c ph?i nghe nh?ng ti?ng la ó quá s?m t? quý v?, vì quý v? không mu?n nghe Donald Trump làm t?ng th?ng , chúng ta dang ng?i trên d?ng bong bóng c?a chúng ta. Quý v? hãy nghe m?t s? li?u t? chúng tôi, trong k? b?u c? này, s? c? tri da tr?ng ? l?a tu?i 30, s? b?u cho Trump, s? này ch? chi?m 19 % c? tri, nhung 19 %, quý v? ph?i bi?t là 40 tri?u ngu?i ( trích, d?ch by LP) ( Donald Trump will likely be the next president, Moore continues : I’m sorry to have

the buzzkill here so early on, but I think Trump is

going to win ( there are boo from the audiences, có ti?ng la ó trong dám thính , khán gi? trong phòng ). Yes boo because you don’t want him to be president,

we are sitting here in our bubble, white man over 30 is 19 % voters , but that's 40 millions voters. M?t l?i tiên doán c?a Moore là m?t l?i r?t quan tr?ng vì ông này là

ti?ng nói nhi?t tình và n?i ti?ng trong gi?i phim ?nh Hollywood.Tr? l?i ti?u s? Tim Kaine (Timothy Michael Kaine) , nhu m?i chính tr? gia chuyên nghi?p , ông này theo h?c d?i h?c lu?t t?i VA, và d?i h?c lu?t t?i Havard, 58 tu?i, có v? và 3 con. Sau khi t?t nghi?p lu?t su, ông ta hành ngh? nhi?u nam t?i Richmond, VA. Tim Kaine là m?t trong 20 ngu?i t?i M? dã làm d? m?i công vi?c trong chính uy?n M? t? m?t Councilor, m?t Th? tru?ng, m?t Th?ng d?c và gi? này là m?t Thuong Ngh? Si. Ð?c bi?t n?i b?t c?a Kaine , ông này nói và vi?t thông th?o ti?ng Spanish . Chính vì th?y chi?n d?ch tranh c? c?a mình r?t y?u t?i Forida, mà ngay sau khi tuyên b? Kaine, Hillary và Kaine dã v?n d?ng t?i Miami Florida, tru?c ngày d?i h?i d?ng Dân Ch? vào ngày mai t?i Philadelphia. Vi?c Kaine du?c d? c? , ông này có th? mang s? phi?u t? ngu?i nói ti?ng Spanish t?i Florida, Hillary dang b? thua theo tham dò t?i dây, và t?i VA, cung nhu t?i Ohio, Trump dã hu? v?i Hillary t? l? 41 % t?i Ohio. C? hai ngu?i này nói v? vi?c Immigration Reform cho c? tri, da s? là ngu?i nói ti?ng Spanish. Theo tin m?i nh?t , Wikileaks, m?t nhóm Hackers c?a Nga dã tung ra kh?ng 19 ngàn email mà b?n này dã an c?p t? d?ng email c?a phe Dân Ch? ( DNC) , trong d?ng email này, tin quan tr?ng nh?t làm phe nhóm c?a Thu?ng Ngh? si Bernie Sanders r?t b?t mãn, dòi Sanders rút l?i s? d? c? c?a mình v?i Hillary Clinton. Trong nh?ng email này, cho th?y s? c? ý thiên v?, chèn ép c?a phe dân ch? d?i v?i Sanders, dua t?i s? toàn th?ng cho Hillary

Nô~i Buôn` Miên´ Ðiên?

? ?

Th? Hai, 18 tháng B?y nam 2016 09:19 Tác Gi?: Tu?ng Nang Ti?n

“Mi?n Ði?n t?ng du?c k? là m?t trong nh?ng thu?c d?a dem l?i l?i l?c nh?t cho d? qu?c Anh. Kyaw Nyein dã mô t? d?t nu?c Mi?n Ði?n du?i th?i Anh dô h? nhu sau: ‘Ðó là m?t xã h?i hình tháp social pyramid v?i du?i dáy là bao nhiêu tri?u ngu?i Mi?n nghèo kh? ngu d?t và b? bóc l?t, và trên d?nh là m?t thi?u s? ngu?i ngo?i qu?c Anh, ?n và Hoa…’

Ð? r?i hon m?t n?a Th? K? sau tình hình không có gì d?i khác, cung v?n xã h?i hình tháp ?y v?i nguyên du?i dáy v?n là hàng ch?c tri?u nh?ng ngu?i Mi?n Ði?n nghèo kh? ngu d?t và b? bóc l?t, ch? có khác là b? bóc l?t tri?t d? hon b?i chính d?ng bào c?a h?, dám Tu?ng lãnh quân phi?t Mi?n.” (Ngô Thê´ Vinh. Cuu? Long Can? Don` g Biên? Ðông Dây? So´ng. Van Nghê:? California, 2000).

Tac´ phâ?m thuo?ng dâ~n vua` duoc? Thai´ Vin~ h Nghiêm di?ch sang Anh Ngu~ (The Nine Dragons Drained Dry The East Sea In Turmoil) do Viet Ecology Press, Nguoi` Viêt? & Giâ´y Vun? Publishing House xuât´ ban? dâ`u nam 2016. Hon mô?t thâp? niên ruo~i da~ trôi qua. Biê?n Ðông dang sa´p su?a dây? son´ g vi` Cu?u Long gâ`n ca?n do`ng rôi` .

Moi? du? ba´o cu?a Ngô Thê´ Vinh vê` tham? ho?a môi sinh xâ?y ra cho nhu~ng quô´c gia na`m o? ha? nguô`n sông Mê Kông dê`u dang dân` dâ`n tro? tha`nh hiên? thu?c. Thoi` gian da~ khiên´ cho nô?i dung tac´ phâ?m cua? ông môi~ luc´ mô?t thêm ro~ net´ , ngoai? tru` dôi ba chuyê?n biê´n chi´nh tri? kha´ bât´ ngo`: Hoa Ky` xoay tru?c sang Châu A,´ va` “dám Tu?ng lãnh quân phi?t Mi?n” dôt? ngô?t dô?i thay thai´ dô.?

Du` châ?m, cuô´i cu`ng, nhu~ng ông tuo´ng o? Naypydaw an (ma~i) cun~ g da~ biêt´

no. Ho? cu~ng du? khôn ngoan dê? nhuo`ng quyên` bin´ h cho môt? chi´nh phu? dân su? moi´ voi´ diêu` kiên? la` duo?c ... tu` tu` va` an toa`n ha? can´ h!

“Burma gio` dây da~ dem la?i cho thê´ gioi´ niêm` hy vo?ng moi´ , no´ co´ thê? thu?c su? chuyên? dô?i mô?t cac´ h hoa` bin` h tu` môt? chê´ dô? quân su? dôc? ta`i sang dân chu?.” [Hillary Rodham Clinton. Hard Choices. (Trans. Lâm Hoa`ng Ma?nh. Nhu~ng Lua? Cho?n Kho´ Khan. San Jose: Nhân An? h, 2016)].

Tôi hoa`n toa`n chia se? su? la?c quan cu?a Hillary la` “Burma gio` dây da~ dem lai? cho thê´ gioi´ niêm` hy von? g mo´i.” Tôi cu~ng rât´ dô`ng ca?m vo´i nguoi` dân Miê´n khi nhin` thây´ han` g chu~ “Moving Myanmar Forward” in trên nhu~ng chiêc´ taxi o? dât´ nuoc´ na`y. Miê´n Ðiên? , ro~ ran` g, da~ chuyê?n dô?ng va` dang cô´ nhoai mi`nh vê` phia´ truoc´ – moving forward.

A?nh chu?p tha´ng 4 nam 2016

Ho? se~ “nhoai” duoc? bao xa, va` liêu? co´ thê? tha`nh công trong viêc? “xây du?ng mô?t quôc´ gia hoa` bin` h, phô`n vinh, nhân quyên` duoc? bao? da?m bo?i luât? pha´p” (Lâm H. M. 163) nhu mong mo?i cu?a ba` Suu Kyi – lãnh t? c?a Liên Minh Qu?c Gia vì Dân Ch? Mi?n Ði?n (NLD) – la` môt? câu hoi? lo´n. Dân tô?c nay` buô?c pha?i di la?i tu` dâu` ban` g nhun~ g buoc´ chân rât´ châm? , qua rât´ nhiêu` gian nan va` thac´ h thu´c.

Chi? cân` dao? quanh môt? vo`ng ngoa?i ô Rangoon, ba`ng xe hoa?, cun~ g co´ thê? thâ´y duo?c vô sô´ nhun~ g kho´ khan châ´t chô`ng dang cho` do?i ca? dâ´t nuoc´ Burma. Tâ`u cha?y rât´ châm? – ngu`ng o? tâ´t ca? ca´c ga – moi? nguo`i dêu` nhâ?n nha lên xuôn´ g, cho´ cha? ai hô´i ha? hay vôi? va`ng gi` ca.? Su? thu tha? cua? thiên ha?

– cu`ng quang ca?nh yên a? bên duo`ng – khiê´n tôi co´ ca?m tuo?ng nhu mi`nh dang duo?c sôn´ g lai? cu`ng tho`i vo´i mô?t phâ`n nhân loai? , va`o hô`i dâu` thê´ ky? XX. Qua` va?t cha? thiêu´ thu´ chi: tru´ng cu´t luôc? , dâ?u phu?ng rang, dâu? phun? g nâu´ , nuo´c dua` , du du,? dua hâ´u, xoai` tuo?ng, cau trâ`u, thuô´c la´ ... Tuy không co´ toa han` g an nhung han` h khac´ h – nêu´ do´i – vâ~n co´ thê? thuo?ng thuc´ mô?t tô mi` co`n dang bôc´ khoi´ , tu` ghan´ h ha`ng rong dat? ngay truo´c ma?t.

A?nh chu?p tha´ng 4 nam 2016 Song song voi´ duon` g tâu` la` nhu~ng mai´ nha` tôn, vac´ h la´, nho? nhan´ nhung không xinh sa´n. Cho/´ meo` , ga` /vi?t, ngang/ngôn~ g quân? ... quâ?n quanh, go?i

ca?nh bu`n lây` , nuoc´ do?ng. Miê´n Ðiên? gân` nhu không co´ môt? hê? thô´ng co so? ha? tân` g. Hoa?c cun~ g co´ nhung nay không con` nu~a. Chi? cân` ro`i kho?i nhun~ g con phô´ chin´ h la` thây´ ngay rac´ ruo?i chât´ chôn` g o? khap´ mo?i noi va` nhun~ g do`ng nuoc´ bân? len lac´ h hôi tanh, thay vi` côn´ g ran~ h.

A?nh chup? tha´ng 4 nam 2016 Tuô?i tho la` môt? mon´ qua` qui´ gia´ cua? thê´ ky? XX. Truoc´ do,´ nhân loa?i phai? dô`n hêt´ nô~ lu?c vao` viê?c muu sinh nên tre? con chi? la` môt? nguoi` lon´ thu nho? (miniature adult) voi´ trac´ h nhiê?m de` na?ng lên vai gân` nhu bô´ me?. Mon´ qua` na`y cho dê´n nay, tiê´c thay, vân~ chua dê´n tay râ´t nhiêu` dua´ tre? o? Myanmar.

Thay vi` duoc? cap´ sac´ h dên´ truon` g, thiê´u niên Burma phai? lo kiêm´ sôn´ g. Nhi`n ca´c em tât´ bât? bung bê thuc´ an, ru?a chen´ , don? dep? , lau chui` ... trong nhu~ng quan´ xa´ bi`nh dân (hay nhun~ g nha` nghi? re? tiên` ) ma` không kho?i tra?nh lo`ng a´i ngai? . Tuy thê´, nêu´ so vo´i cac´ ba?n cun` g lua´ dang lang thang trên he` phô´ thi` nhun~ g cô câu? be´ nay` vâ~n con` duo?c xem la` tha`nh phân` may man´ . May la` ban nga`y con` co´ ca´i dê? an, va` ban dêm con` co´ noi dê? ngu?.

A?nh chup? than´ g 4 nam 2016 Sau xe hoa,? tôi ba´t xe do` di Bago – than` h phô´ du lic? h cac´ h Yangon chu`ng 80

cây sô.´ Hai bên duo`ng la` nhun~ g ca?nh vâ?t quen thuôc? cu?a nhun~ g nuo´c A´ Châu hô`i ... Thoi` Trung Cô?: nha` tranh, ma´i ra? don so, ruôn? g vuon` manh mum´ , ao hô` nho? hep? , trâu bo` ngo nga´c, dua` , chuô´i phâ´t pho ... Nhi`n sao ma` thây´ buô`n hiu a,` va` (chot? ) nho´ nha` qua´, ma´ oi! Tuy la` môt? dia? danh nô?i tiên´ g vê` chua` chiê`n va` di tic´ h, o? thi? trân´ Bago nguoi` dân vâ~n con` xu? du?ng xe ngu?a va` dun` g nhu~ng cai´ “câu` tre la´c leo? .” Ngo´ cu~ng không dên´ nôi~ “guc? ghin` h kho´ di” gi` lam´ . Nin´ tho? chac´ cu~ng qua sông thôi nhung ke?t ca´i xe dap? (thuê) nên tôi da`nh pha?i ...dun` g chân, dun´ g lan? g nga´m don` g do`i (dang) lo` do` trôi cun` g ra´c rên´ !

An? h chu?p tha´ng 4 nam 2016

Tuy chi? nhin` tu` xa (va` tuy không pha?i la` thâ`y bo´i) tôi vâ~n doan´ duo?c la` duoi´ nhu~ng ma´i nha` tô´i tam, lup? xup? – o? bên kia con la?ch – den` diê?n va` nuoc´ ma´y vâ~n co`n la` thu´ tiê?n nghi ... xa xi!?

Lo´ ngo´ giua~ troi` chiê`u noi xu´ la,? ai tha huong ma` không bâng khuâng go?n nho´ dên´ quê mi`nh. Không biêt´ bi chu` bên no´ ra rang, cho´ bên ni thi` ngheo` khô? qua.´ Ngo´ ma` (cun~ g) thuong muô´n dut´ ruô?t luôn.

May man´ la` trong nhun~ g thôn xo´m xa´c so na`y chua nghe no´i co´ thanh niên na`o bi? dân la`ng dan´ h chêt´ vi` trôm? cho,´ chua co´ thiêu´ nu~ na`o bi? nguoi` yêu (hay nguoi` thân) lua` qua bên kia biên gioi´ dê? dua vao` chô~ mai~ dâm. Va` tuy cu~ng giap´ ranh voi´ Trung Hoa, dân Miê´n cu~ng chua ai “du? can da?m” dê? tai? nhu~ng thuc? phâm? dôc? ha?i – tu` “nuo´c ban? ” – vao` ba´n cho dôn` g bao` , o? xu´ so? cua? min` h.

O? bi`nh diê?n quôc´ gia, cu~ng chua co´ môt? vu? mo´c trôm? han` h ly´ hay voi` vi~nh du khac´ h nao` bi? pha´t hiê?n ta?i nhu~ng sân bay cu?a Miê´n. Du khac´ h bi? cha?t chem´ , chu?p giut? , hay mo´c tui´ cun~ g không!

Theo nhu cac´ h noi´ cua? ta´c gia? Hô` Ða´c Tuc´ thi` tuy cun~ g lâm va`o ca?nh bân` cun` g nhung dân Miên´ không sinh da?o ta?c:

“Nghèo, nhung trên du?ng phô´ rât´ ít ngu?i xin an, khách dê? quên máy ch?p ?nh ? tiêm? com khi quay l?i dâu vân~ còn dây´ , mua dô` d?c mà l? dua lô?n tiên` th?a thì cung du?c tr? l?i… Ngu?i Myanmar hôn` nhiên, thân thiên? , thâ?t thà và luôn sô´ng t? tê´ trong s? co c?c, h? luôn s? làm tha nhân buô`n phiên` .”

Thêm môt? diê`u may man´ khac´ , duoc? “pha´t hiên? ” boi? môt? ta´c gia? (khac´ ) Nguyên~ Ðang Hung:

“Té ra m?m tôm cung là th?c an gia v? thông thu?ng c?a ngu?i Mi?n Ði?n. Tuy nhiên, trong nh?ng ngày chính quy?n quân phi?t Mi?n Ði?n dàn áp kh?ng khi?p phe d?i l?p, tôi chua bao gi? nghe nói công an Mi?n Ði?n

li?ng m?m tôm vào c?a nhà bà lãnh t? phe d?i l?p Aung San Suu Kyi ...”

Nhân tiê?n, tuon? g cun~ g nên no´i luôn la` ngoa`i viêc? không xu? du?ng mam´ tôm dê? “tri? an,” dam´ tuo´ng la~nh o? Nay Pyi Taw cun~ g không ngu muôi? dê´n nôi~ mang nhu~ng phâ`n dât´ chiên´ luoc? cua? dâ´t nuo´c cho thuê. Ho? cu~ng không tham lam dê´n tô´i mat´ dê? cho “nuo´c ban? ” dâu´ thâu` nhun~ g du? a´n co´ thê? de doa? dên´ an sinh, hay an ninh quôc´ phon` g.

Va` su? may ma´n lon´ nhât´ cua? Burma la` dân tô?c nay` co´ duoc? mô?t vi? la~nh tu,? cun` g dan? g dô´i lâp? du? tâ`m vo´c, dê? co´ thê? buôc? dam´ tham quan pha?i lu`i buo´c va` nhuon? g quyê`n. Tâ´t ca? nhun~ g diê`u may (lon´ /nho)? kê? trên, buô`n thay, dê`u không hê` co´ o? Viêt? Nam – noi ma` tôi bi? câ´m cua? , không duoc? buoc´ vao` .

Thôi thi` da`nh tiêp´ tu?c dao? quanh nhu~ng nuoc´ lan´ g giên` g (cho do~ nho´ quê) cun~ g duoc? , du` co´ hoi buôn` . Buôn` tu` nga~ bây? nga~ ba buôn` vê`.