Theo WebMD, hệ miễn dịch là lá chắn chống lại sự tấn công từ vi khuẩn, virus, ký sinh trùng... giúp cơ thể vượt qua ốm đau, bệnh tật. Khi gặp tác nhân gây bệnh, mạng lưới này sẽ phát đi tín hiệu và tạo ra phản ứng miễn dịch. Show Khả năng miễn dịch của mỗi người khác nhau, tùy thuộc cơ địa và lứa tuổi. Hệ miễn dịch sẽ mạnh hơn ở thời kỳ trưởng thành, do đó thanh thiếu niên và người lớn ít bị bệnh so với trẻ em. Tờ Medical News Today cho biết có ba loại miễn dịch ở người như sau: Miễn dịch bẩm sinh Theo Bệnh viện Johns Hopkins, hệ thống miễn dịch lập tức được kích hoạt khi trẻ chào đời. Khả năng miễn dịch bẩm sinh sẽ tạo ra những rào cản vật lý giúp bảo vệ cơ thể trẻ khỏi vi trùng, virus có hại (giun, ung thư...). Khi nhận ra "kẻ xâm lược", các tế bào của hệ thống sẽ bao quanh, bao bọc tác nhân gây bệnh bên trong thực bào và tiêu diệt chúng. Miễn dịch thích ứng (có được) Với sự giúp đỡ của hệ miễn dịch bẩm sinh, cơ thể tạo ra các protein (kháng thể) đặc biệt để bảo vệ nó khỏi tác nhân cụ thể. Khi tiếp xúc với mầm bệnh hoặc tiêm chủng, các kháng thể chống lại mầm bệnh khác nhau được xây dựng và ghi nhớ để thực hiện công tác bảo vệ cơ thể khi chúng tái xâm nhập.  Hệ miễn dịch có vai trò quan trọng với cơ thể. Ảnh: Shutterstock - Tracybee Miễn dịch thụ động Loại miễn dịch này có được một cách thụ động từ nguồn khác, nhưng không kéo dài lâu. Chẳng hạn, em bé nhận kháng thể từ mẹ qua nhau thai trước khi sinh và trong sữa mẹ sau ra đời. Những miễn dịch thụ động này có thể bảo vệ bé khỏi một số bệnh nhiễm trùng trong những năm đầu đời. Hơn hai năm cả thế giới chống chọi Covid-19, hàng triệu người vốn khỏe mạnh cũng gặp những bất lợi, cho thấy hệ miễn dịch không phải là lá chắn vĩnh cửu. Bất kỳ ai cũng có thể bị đánh bại bởi loạt virus, vi khuẩn nguy hiểm. Chúng có khả năng xâm nhập, tàn phá cơ thể có sẵn bệnh nền chỉ qua các triệu chứng nhỏ như cảm lạnh, cảm cúm, ho, hắt hơi... Gần đây, ca nhiễm có xu hướng tăng mạnh khi trẻ học trực tiếp, người lớn đi làm trở lại, tỷ lệ lây nhiễm trong cộng đồng cũng cao hơn. Chủng virus mới liên tục trẻ hóa, mở rộng phạm vi lây nhiễm khiến nhiều người hoang mang, lo lắng, dù đã tiêm 2- 3 mũi vaccine. Ngoài ra, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe không chỉ đến từ dịch bệnh, mà còn là tình trạng ô nhiễm môi trường, khói bụi, bụi mịn xuất hiện ngày càng nhiều... dẫn đến các bệnh về đường hô hấp, nhất là ở trẻ em và người lớn tuổi. Do đó, các chuyên gia, bác sĩ toàn cầu liên tục khuyến khích người dân, kể cả đang khỏe mạnh nên chú trọng nâng cao hệ miễn dịch. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch. Xây dựng thực đơn đa dạng các nhóm dinh dưỡng, ưu tiên thực phẩm tự nhiên, giàu dưỡng chất và vitamin, tăng cường rau củ và các loại trái cây, có thể chế biến thành nước ép hay sinh tố. Những thực phẩm giúp tăng cường hệ miễn dịch. Ảnh: Shutterstock - Tracybee Thường xuyên tập thể dục, có thể làm quen dần với những bài tập nhẹ như chạy bộ cường độ thấp, đạp xe... Cố gắng cân bằng giữa công việc và cuộc sống, giảm căng thẳng ở mức tối thiểu để cơ thể có đủ thời gian tái tạo năng lượng, giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn. Ngoài ra, người dùng có thể tham khảo viên uống keo ong xanh Tracybee để gia tăng sức đề kháng, phòng ngừa khả năng mắc các bệnh thông thường như cảm cúm, sốt, ho, sổ mũi. Sản phẩm do Tracybee và Apis Flora phối hợp sản xuất, ứng dụng công nghệ EPP- AF độc quyền nhằm khai thác hàm lượng cao Artepillin C từ keo ong xanh Brazil và tăng khả năng hấp thu của cơ thể lên gấp 300%. Trong đó, thành phần Artepillin C có hoạt tính kháng khuẩn, chống virus, chống nấm, chống viêm, loét... Nó cũng là một trong những hợp chất bảo vệ gan, chống oxy hóa, kích thích hệ miễn dịch, nâng cao khả năng đề kháng và tự trị bệnh của cơ thể. Sản phẩm còn chứa các protein, axit amin, vitamin, khoáng chất, các flavonoid, phenolics và tecpen... Bên cạnh dùng thông thường, bạn có thể cắn trực tiếp để dịch keo ong đậm đặc tan đều trong miệng và thấm từ từ vào cổ họng. Cách sát khuẩn này khá hiệu quả, nhất là trường hợp trở nặng khi ho, viêm họng, đau họng. Có thể cắt sản phẩm, bôi dịch keo trực tiếp lên vết thương hở, vết loét để hỗ trợ làm lành nhanh chóng. Sản phẩm không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh. Ảnh: Tracybee Keo ong Tracybee hiện phân phối tại Pharmacity, Long Châu, An Khang, Trung Sơn và các nhà thuốc truyền thống ở nhiều tỉnh thành. Đáp ứng miễn dịch hay phản ứng miễn dịch là cách cơ thể bạn nhận biết và chống lại vi sinh vật gây bệnh và các chất được cho là lạ và có hại cho cơ thể. Hệ thống miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể, phòng chống bệnh tật. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hệ thống miễn dịch hoạt động không hiệu quả khiến cho bạn bị bệnh. 1. Hệ thống miễn dịchHệ thống miễn dịch được thiết kế để bảo vệ cơ thể chống lại những kẻ xâm nhập từ bên ngoài vào cơ thể hoặc những vật thể nguy hiểm đối với cơ thể. Những tác nhân đó bao gồm:
Để bảo vệ cơ thể chống lại những tác nhân này, hệ thống miễn dịch phải có khả năng phân biệt giữa
Kháng nguyên là bất kỳ chất nào mà hệ thống miễn dịch có thể nhận ra và do đó có thể kích thích phản ứng miễn dịch. Nếu các kháng nguyên được coi là nguy hiểm (ví dụ, nếu chúng có thể gây bệnh), chúng có thể kích thích phản ứng miễn dịch trong cơ thể. Các kháng nguyên có thể được chứa bên trong hoặc trên vi khuẩn, vi rút, vi sinh vật khác, ký sinh trùng hoặc tế bào ung thư. Các kháng nguyên cũng có thể tự tồn tại — ví dụ như phân tử thức ăn hoặc phấn hoa. Một phản ứng miễn dịch bình thường bao gồm:
Các thành phần của hệ thống miễn dịch:
Tính tương thích của mô được xác định bởi các kháng nguyên bạch cầu của người (các phân tử tự nhận dạng), nó được sử dụng để xác định liệu mô hoặc cơ quan được cấy ghép có được người nhận chấp nhận hay không.
Hệ thống miễn dịch được thiết kế để bảo vệ cơ thể chống lại những kẻ xâm nhập từ bên ngoài vào cơ thể hoặc những vật thể nguy hiểm đối với cơ thể 2. Các loại phản ứng miễn dịchHệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân có thể gây hại bằng cách nhận biết và phản ứng với các kháng nguyên. Kháng nguyên là những chất trên bề mặt tế bào, vi rút, nấm hoặc vi khuẩn. Các tác nhân không có sự sống như chất độc, hóa chất, thuốc và các phần tử lạ (chẳng hạn như một cái dằm) cũng có thể là kháng nguyên. Hệ thống miễn dịch sẽ nhận biết và tiêu diệt, hoặc cố gắng tiêu diệt tác nhân có chứa kháng nguyên. Các tế bào của cơ thể bạn có các protein là kháng nguyên. Chúng bao gồm một nhóm kháng nguyên được gọi là kháng nguyên HLA. Hệ thống miễn dịch của bạn nhận diện những kháng nguyên này là bình thường và thường không phản ứng lại chúng. Phản ứng miễn dịch được chia thành các loại sau:
2.1. Miễn dịch bẩm sinhMiễn dịch bẩm sinh, hoặc không đặc hiệu là hệ thống phòng thủ mà bạn có ngay từ khi sinh ra, bảo vệ bạn chống lại tất cả các kháng nguyên. Khả năng miễn dịch bẩm sinh bao gồm các rào cản ngăn không cho các tác nhân có hại xâm nhập vào cơ thể bạn. Những rào cản này tạo thành tuyến phòng thủ đầu tiên của hệ thống miễn dịch. Khả năng miễn dịch bẩm sinh bao gồm:
Miễn dịch bẩm sinh cũng có một dạng hóa học gọi là miễn dịch dịch thể bẩm sinh. Ví dụ bao gồm hệ thống bổ sung của cơ thể và các chất được gọi là interferon và interleukin-1 (gây sốt). Nếu một kháng nguyên vượt qua được những rào cản này, nó sẽ bị các bộ phận khác của hệ thống miễn dịch tấn công và tiêu diệt. 2.2. Miễn dịch có đượcMiễn dịch có được là miễn dịch phát triển khi tiếp xúc với các kháng nguyên khác nhau. Hệ thống miễn dịch của bạn xây dựng một lớp bảo vệ chống lại kháng nguyên cụ thể đó. Chủng ngừa (tiêm phòng) là một cách để kích hoạt phản ứng miễn dịch. Liều lượng nhỏ của một kháng nguyên, chẳng hạn như virus sống đã chết hoặc bị suy yếu, được đưa ra để kích hoạt "bộ nhớ" của hệ thống miễn dịch. Trí nhớ của hệ thống miễn dịch cho phép cơ thể bạn phản ứng nhanh chóng và hiệu quả với những tiếp xúc trong tương lai. Chủng ngừa (tiêm phòng) là một cách để kích hoạt phản ứng miễn dịch 2.3. Miễn dịch thụ độngMiễn dịch thụ động là do các kháng thể được tạo ra trong cơ thể không phải của cơ thể bạn. Trẻ sơ sinh có khả năng miễn dịch thụ động vì chúng được sinh ra với các kháng thể được truyền qua nhau thai từ mẹ. Các kháng thể này biến mất trong độ tuổi từ 6 đến 12 tháng. Miễn dịch thụ động cũng có thể do tiêm kháng huyết thanh, có chứa kháng thể do người hoặc động vật khác hình thành. Nó cung cấp sự bảo vệ ngay lập tức chống lại một kháng nguyên, nhưng không cung cấp sự bảo vệ lâu dài. Globulin huyết thanh miễn dịch (được tiêm khi phơi nhiễm với bệnh viêm gan) và thuốc kháng độc tố uốn ván là những ví dụ về miễn dịch thụ động. 2.4. Phản ứng viêmPhản ứng viêm là tình trạng xảy ra khi các mô bị thương do vi khuẩn, chấn thương, chất độc, nhiệt hoặc bất kỳ nguyên nhân nào khác. Các tế bào bị tổn thương giải phóng các hóa chất bao gồm histamin, bradykinin và prostaglandin. Các chất hóa học này khiến chất lỏng (huyết tương) từ các mạch máu rò rỉ vào các mô, gây sưng tấy. Điều này giúp cô lập tác nhân khỏi tiếp xúc với các mô cơ thể. Các hóa chất này cũng thu hút các tế bào bạch cầu được gọi là thực bào "ăn" vi trùng và các tế bào chết hoặc bị hư hỏng, đây là quá trình thực bào. Thực bào cuối cùng chết. Mủ được hình thành từ tập hợp các mô chết, vi khuẩn chết và các tế bào thực bào sống và chết. 3. Rối loạn hệ miễn dịch và các dị ứngRối loạn hệ thống miễn dịch xảy ra khi phản ứng miễn dịch chống lại mô cơ thể, quá mức. Dị ứng liên quan đến phản ứng miễn dịch đối với một chất mà hầu hết cơ thể mọi người coi là vô hại. Nếu hệ thống miễn dịch hoạt động không chính xác, nó có thể tấn công các mô của chính cơ thể, gây ra rối loạn tự miễn dịch, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, viêm tuyến giáp Hashimoto hoặc lupus ban đỏ hệ thống (lupus). Rối loạn hệ thống miễn dịch xảy ra khi:
Một phản ứng miễn dịch hiệu quả bảo vệ chống lại nhiều bệnh và rối loạn. Phản ứng miễn dịch kém hiệu quả có thể làm cho bệnh tật phát triển. Phản ứng miễn dịch quá mức hay quá yếu, hoặc phản ứng miễn dịch sai gây ra rối loạn hệ thống miễn dịch. Phản ứng miễn dịch hoạt động quá mức có thể dẫn đến các bệnh tự miễn dịch, trong đó các kháng thể hình thành chống lại chính các mô của cơ thể. Phản ứng miễn dịch quá mức có thể gây ra các tình trạng như:
Phản ứng miễn dịch quá mức có thể gây ra dị ứng Ngày nay, các nhà khoa học đã phát triển các giải pháp tăng cường hệ miễn dịch. Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec có các giải pháp tăng cường hệ miễn dịch, quý vị có thể tham khảo TẠI ĐÂY. Mọi thắc mắc cần được bác sĩ chuyên khoa giải đáp cũng như quý khách hàng có nhu cầu khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc hoặc đăng ký trực tuyến TẠI ĐÂY. Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Nguồn tham khảo: medlineplus.gov, msdmanuals.com XEM THÊM:
Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng. |
