Năm 1974, Việt Nam bắt đầu tham dự kì thi Olympic Toán học Quốc tế. Trường THPT Chuyên Đại học Sư phạm thuộc Đại học Sư phạm Hà Nội thường xuyên có học sinh được đại diện cho tuổi trẻ Việt Nam tham dự kì thi Quốc tế này. Tính đến năm 2009, Trường THPT Chuyên có 40 học sinh đạt giải trong các kì thi Olympic Toán học và Tin học Quốc tế, trong đó có 10 huy chương Vàng, 20 huy chương Bạc và 10 huy chương Đồng. Kỳ thi chọn đội tuyển Olympic được Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hàng năm, dành cho những học sinh trung học đã đạt giải cao trong Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia, để tìm ra những gương mặt xuất sắc nhất đại diện cho Việt Nam tham dự các kỳ thi Olympic quốc tế. Tên chính thức của kỳ thi là “Kỳ thi chọn học sinh trung học phổ thông vào các đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế và khu vực”. Với riêng môn Toán, kỳ thi này còn thường được gọi bằng tên “Kỳ thi TST”, viết tắt của “Team Selection Test”. Dựa trên kết quả của Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia môn Toán, sẽ có tối đa 48 thí sinh bước vào kỳ thi TST. Ngoài ra, các em học sinh của đội tuyển Olympic Toán năm trước đó cũng dành quyền tham dự. Qua cuộc thi, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ chọn ra sáu thành viên đại diện cho Việt Nam tham dự Olympic Toán học Quốc tế. Từ năm 1974 đến 2023, đã có tổng cộng 282 lựa chọn thí sinh vào đội tuyển quốc gia môn Toán. Trong số này, có 23 thí sinh từng hai lần vào đội tuyển. Ngôi trường có nhiều học sinh tham dự đội tuyển Toán quốc gia nhất là trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội. Những trường có thành tích cao tiếp theo là THPT Chuyên Sư phạm Hà Nội, THPT Chuyên Lam Sơn, Trường Phổ thông Năng khiếu và THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam. Mới đây, ở kỳ thi Toán quốc tế năm 2023 diễn ra tại Nhật Bản, Nguyễn An Thịnh (lớp 12 chuyên Tin của Trường THPT chuyên Trần Phú, Hải Phòng) là 1 trong 2 thí sinh của đội tuyển Việt Nam giành được Huy chương Vàng.  GS Lê Anh Vinh, Trưởng đoàn Việt Nam dự thi Olympic Toán quốc tế năm 2023, cho hay Nguyễn Thuận Hưng (cựu học sinh Trường THPT Chuyên Trần Phú) và Nguyễn An Thịnh là cặp anh em ruột đầu tiên ở Việt Nam cùng giành Huy chương Vàng sau gần 50 năm Việt Nam tham gia IMO, kể từ năm 1974. Cụ thể cách đây 4 năm, anh trai của Thịnh là Nguyễn Thuận Hưng cũng giành được Huy chương Vàng ở kỳ thi Olympic Toán học quốc tế năm 2019 tổ chức tại Anh. Dù tính cách khác nhau nhưng khả năng Toán học của hai anh em tương đồng, đặc biệt nổi trội ở mảng tổ hợp và hình học. Vũ Ngọc Minh và Vũ Hồng Anh Cặp đôi khác cũng quê Hải Phòng là Vũ Ngọc Minh và Vũ Hồng Anh. Đây cũng là gia đình sở hữu nhiều tấm huy chương Olympic quốc tế nhất khi Vũ Ngọc Minh (cựu học sinh Trường THPT Chuyên ĐH Sư phạm Hà Nội) từng 2 năm liền giành được Huy chương Vàng ở các kỳ Olympic Toán học quốc tế. Cụ thể, trong kỳ thi Olympic Toán quốc tế năm 2001 được tổ chức tại Mỹ, Vũ Ngọc Minh (khi đó học lớp 11) là thành viên duy nhất của đội tuyển Việt Nam giành được Huy chương Vàng. Một năm sau đó, tại cuộc thi Olympic Toán học quốc tế năm 2002 diễn ra ở Anh, Vũ Ngọc Minh cũng là 1 trong 3 thí sinh của Việt Nam đạt được Huy chương Vàng và trở thành một trong số ít học sinh Việt Nam có 2 Huy chương Vàng Olympic Toán quốc tế. Em trai của Ngọc Minh là Vũ Hồng Anh (cựu học sinh Trường THPT Chuyên Trần Phú- Hải Phòng) tại cuộc thi Olympic Vật lý quốc tế năm 2009 diễn ra tại Mexico cũng giành được thêm một tấm Huy chương Bạc. Phạm Anh Tuấn và Phạm Đức Minh Một cặp anh em nữa ở Việt Nam làm được điều tương tự là Phạm Anh Tuấn và Phạm Đức Anh (Hà Nội). Phạm Đức Anh (lớp 11 Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội) là 1 trong 3 học sinh của Việt Nam giành Huy chương Vàng tại kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế năm 2017 và xếp thứ 21 trên tổng số 279 thí sinh của 76 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự. Biết tin Đức Anh giành được huy chương Vàng, anh trai Phạm Anh Tuấn không chỉ vỡ òa trong sung sướng mà còn có một cảm xúc đặc biệt. Bởi chính anh Tuấn, 9 năm trước đây cũng là một trong các thành viên của đội tuyển Việt Nam tham dự kỳ thi Olympic Hóa học quốc tế năm 2008 diễn ra tại Hungary. Năm đó, Tuấn giành được tấm huy chương Đồng. “Khi biết em mình đổi được màu huy chương thì tôi cảm thấy hết sức vui mừng và hạnh phúc. Đức Anh là người rất cầu thị và ham học hỏi. Kỷ niệm mình nhớ nhất là có lần 2 anh em cùng ngồi học với nhau và tập trung đến nỗi thức quá 2h sáng và đều cùng học Hóa”, Tuấn nói. Đây cũng là gia đình đầu tiên ở Việt Nam mà 2 anh em đều giành được huy chương tại các cuộc thi Olympic Hóa học quốc tế. Nguyễn Thế Trung và Nguyễn Trung Tú Cặp anh em thứ 3 cũng quê Hải Phòng là Nguyễn Thế Trung và Nguyễn Trung Tú. Cả 2 anh em đều là cựu học sinh của Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên – ĐH Quốc gia Hà Nội và đều giành được Huy chương Bạc tại kỳ thi Olympic Toán học quốc tế. Cụ thể, Nguyễn Thế Trung giành được Huy chương Bạc trong kỳ thi Olympic Toán quốc tế năm 1995 được tổ chức tại Canada. 4 năm sau, em trai của Nguyễn Thế Trung là Nguyễn Trung Tú cũng giành được Huy chương Bạc tại kỳ thi Olympic Toán quốc tế năm 1999 diễn ra tại Rumani. Ngoài ra, nếu tính trong gia đình, cậu (em ruột của mẹ) của cặp anh em này là Lê Như Dương cũng là thành viên của đội tuyển Olympic Toán học quốc tế năm 1978 tại Rumani và giành được Huy chương Đồng. Cao Vũ Dân và Cao Vũ Nhân Cặp anh em khác cũng quê Hải Phòng và đều cùng là cựu học sinh của Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội là Cao Vũ Dân và Cao Vũ Nhân. Cao Vũ Dân dự kỳ thi Olympic Toán học quốc tế năm 2000 tổ chức tại Hàn Quốc và giành được Huy chương Bạc. 3 năm sau, em trai của Dân là Cao Vũ Nhân giành được Huy chương Vàng Olympic Vật lý Châu Á năm 2003 diễn ra tại Thái Lan. Phạm Trần Quân và Phạm Trần Đức Cặp đôi nữa là Phạm Trần Quân (SN 1981) và Phạm Trần Đức (SN 1985), đến từ Hà Nội và đều cùng là cựu học sinh của Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên – ĐH Quốc gia Hà Nội. Tại kỳ thi Olympic Toán học quốc tế năm 1999 diễn ra tại Rumani, Phạm Trần Quân giành được Huy chương Bạc. 4 năm sau, em trai của Quân là Phạm Trần Đức giành được Huy chương Đồng tại kỳ thi Olympic Tin học quốc tế năm 2003 tổ chức tại Mỹ. Hà Huy Minh và Hà Huy Tài Nếu tính rộng ra cả những cặp anh em họ hàng, Hà Huy Minh và Hà Huy Tài là cặp anh em con chú con bác cùng giành được những tấm huy chương Olympic Toán quốc tế. Tại kỳ thi Olympic Toán quốc tế năm 1989 diễn ra tại Đức, Hà Huy Minh (khi đó là học sinh Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Hà Nội) đã giành được Huy chương Đồng. 2 năm sau, Hà Huy Tài (cũng là cựu học sinh của Trường THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên – ĐH Quốc gia Hà Nội) cũng giành được Huy chương Bạc tại kỳ thi Olympic Toán quốc tế năm 1991 diễn ra tại Thụy Điển. |
