Theo dân gian, hoa quả dịp Tết bày biện trên ban thờ vẫn để nguyên, nếu có hoa quả mới mua thêm thì dâng lên cúng dường, chứ không nhất thiết phải hạ hết vật phẩm cũ để bày vật phẩm mới lên. Nhiều người lầm tưởng khi cúng hóa vàng là hạ lễ vật cúng dường ngày Tết, rồi thay mới hết. Như thế chưa hẳn là đúng, mà theo dân gian là phải để nguyên vật phẩm Tết trên ban thờ mới gọi là lễ hóa vàng.  Ảnh minh họa Theo cuốn "Hương nhang cổ truyền Bồ Đề Tâm", mâm cỗ hóa vàng mới gồm: Hương, hoa tươi, quả tươi, trà, trầu cau (thường là 1 – 3 quả cau còn cuống với một lá trầu), đèn, nến, rượu, vàng mã… Mâm cỗ hóa vàng tùy nhà mà làm cỗ chay, hoặc cỗ mặn nhưng bày biện đầy đặn, trang nghiêm và sạch sẽ. Gần hết 1 tuần hương thì bắt đầu hóa vàng tiền mã. Mỗi lễ vàng tiền đều được hóa riêng từ các bậc cao xuống theo thứ tự gia thần trước, gia tiên sau. Trước khi hạ mỗi lễ đều vái ba vái và khấn: Gia chủ xin hóa tiền vàng, kim ngân… thỉnh vong linh gia tiên nhận chút lễ bạc, tâm thành. Kính cáo tôn thần, xin rước vong linh lại về âm giới. Rồi lần lượt hóa hết chỗ vàng mã đã bày mấy ngày Tết. Cuối cùng lễ 3 vái, xin gia tiên phù hộ cho con cháu mạnh khỏe, bình an rồi xin phép hạ lễ cho con cháu thụ lộc, và chia vật phẩm (chia lộc) cho con cháu. Theo các nhà sư thì trong Phật giáo không đốt vàng mã vào bất cứ dịp nào, cũng không dạy đốt vàng mã để cúng gia tiên. Nhưng việc này cần có thời gian để người dân có thể hiểu và từ bỏ thói quen này. Bài khấn lễ hóa vàng (tạ năm mới) Hiện có nhiều bái khấn cổ truyền lưu truyền trong dân gian Việt Nam, bài khấn sau trong cuốn Văn khấn cổ truyền Việt Nam, do Thượng tọa Thích Thanh Duệ thẩm định và chỉnh lý: Nam mô a di đà phật Nam mô A di đà phật Nam mô A di đà phật -Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư phật mười phương. -Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ chư vị tôn thần. -Con kính lạy Ngài Đương niên, ngài Bản cảnh Thành hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch, Tôn thần. -Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỉ, nội ngoại tiên linh. Tín chủ chúng con là… Ngụ tại ... Hôm nay là ngày mồng..... tháng Giêng năm.... Tín chủ con thành tâm sắp sửa hương hoa, nước quả, kim ngân vàng bạc, phẩm vật trà tửu, dâng lên trước án, kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ thôn thần, rước tiễn tiên linh, trở về âm giới. Kính xin phù hộ độ trì cho con cháu được chữ bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng. Chúng con lễ bạc, cúi xin chứng giám. Theo truyền thống xưa, lễ tạ năm mới được tiến hành khi kết thúc Tết, còn gọi là lễ hoá vàng được tiến hành vào ngày mồng ba Tết hoặc ngày khai hạ mồng bảy Tết. Sắm lễ: Lễ vạt dâng cúng trong lễ tạ năm mới gồm: - Hương, hoa, nước, quả (ngũ quả). - Trầu cau; - Rượu; - Đèn, nến; - Lễ ngột, bánh kẹo; - Mâm cỗ mặn: xôi, gà, bánh chưng, các món Tết đầy đủ, tinh khiết. Văn khấn tạ năm mới Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! - Con lạy chín phương Trời, mười phương Chứ Phật, Chư phật mười phương - Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. - Con kính lạy Ngài Đương niên, ngài Bản cảnh Thành hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long Mạch, Tôn thần. - Con kính lạy các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, nội ngoại Tiên linh. Tín chủ (chúng) con là:.............................................. Ngụ tại:………………………….. Hôm nay là ngày mồng….. tháng Giêng năm Canh Tý Tín chủ con thành tâm sắp sửa hương hoa nước quả kim ngân vàng bạc, phẩm vật trà tửu dâng lên trước án, kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã mãn, Nguyên Đán đã qua, nay xin thiêu hoá kim ngân, lễ tạ Tôn thần, rước tiễn Tiên linh trở về âm giới. GD&TĐ - Lễ hóa vàng là một trong những lễ nghi quan trọng sau Tết. Ngoài những lễ vật như mâm cỗ, vàng mã, gia chủ cần chuẩn bị bài văn khấn đúng. Ý nghĩa của lễ hóa vàng ngày mùng 3 TếtTheo chuyên gia phong thủy Song Hà, lễ hóa vàng chính là lễ hóa hương vàng, vàng mã, quần áo để đưa tiễn ông bà, tổ tiên trở về âm cảnh sau khi đã đón 3 ngày Tết cùng gia đình, con cháu. Do đó, ngày này còn được nhiều nhà gọi với tên khác là lễ tiễn đưa ông bà dịp đầu năm. Ý nghĩa của lễ hóa vàng chính là nhằm thể hiện sự biết ơn, tôn kính cũng như cầu cho tổ tiên sẽ ban điều lành cho hậu thế, có một năm nhiều sức khỏe, an khang thịnh vượng và gặp nhiều điều may. Bên cạnh những lễ cúng trong dịp Tết, lễ hóa vàng cũng đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với văn hóa của người Việt Nam. Việc thực hiện nghi lễ lớn hay nhỏ, cách chuẩn bị ra sao sẽ tùy vào điều kiện của từng nhà. Theo quan niệm của người xưa, lễ tạ phải được thực hiện thì tấm lòng chủ nhà mới được chứng giám. Do đó, lễ hóa vàng khi đã hết Tết là cực kỳ cần thiết. Khi đã làm lễ xong, gia chủ bắt đầu thực hiện việc hóa vàng. Lưu ý, khi làm lễ hóa vàng, phần tiền vàng của gia thần cần được hóa trước. Tiền vàng và vật dụng của tổ tiên được thực hiện hóa sau. Vị trí đốt vàng mã thường có 1 cây mía dài với ý nghĩa biểu tượng cho gậy chống để giúp linh hồn đem hàng hóa trở về âm cõi. Bài cúng hóa vàng ngày Tết dựa theo Văn khấn cổ truyền Việt NamNam mô A Di Đà Phật (3 lần) Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần Con kính lạy Ngài Đương niên hành khiển, ngài Bản cảnh Thành hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch tôn thần. Con kính lạy các cụ tổ khảo, tổ tỷ, nội ngoại tiên linh. Hôm nay là ngày… tháng… năm… Chúng con là… tuổi… Hiện cư ngụ tại… Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh. Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự bình an, tài lộc song toàn, gia đạo hưng vượng. |
