Lá mơ lông là một trong những loại dược liệu rất phổ biến trong đời sống người Việt. Chúng được trồng nhiều ở vùng đồng bằng cho tới miền núi. Toàn bộ cây, đặc biệt là phần lá đều góp mặt trong các bài thuốc dân gian giúp điều trị nhiễm giun sán, nhiễm trùng, lợi tiểu và các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa như như kiết lỵ, tiêu chảy. Show
Lá mơ lông – những thông tin cần biếtĐặc điểm của lá mơ lông
Nguồn gốc của lá mơ lôngCây mọc hoang ở các nước Châu Á như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Philippines và Myanmar. Tại Việt Nam, có thể dễ dàng tìm được lá mơ lông mọc hoang. Chúng được trồng làm thảo dược hay cây gia vị trên khắp cả nước. Cây thường mọc ở các bờ rào, bờ ao, bụi rậm… Các loại lá mơTheo sách “Cây cỏ Việt Nam” và “Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam” thì ở nước ta có 5 loại lá mơ phổ biến.
Có thể dễ dàng phân biệt mơ lông với các loại khác nhờ vào đặc điểm lá. Hai mặt lá mơ lông đều có lông và phía sau có màu tía đặc trưng mà các loại mơ khác không có. Ứng dụng của lá mơ lôngY học cổ truyềnTheo y học dân gian, lá mơ lông được biết đến với vị đắng, tính mát. Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu thực đạo trệ, trừ thấp tiêu thũng, trừ phong hoạt huyết, sát trùng. Nhờ những đặc tính trên mà chúng được dùng để chữa phong thấp, đau nhức, kiết lỵ, đầy bụng, khó tiêu, mụn nhọt ở lưng… Dưới góc nhìn y học hiện đạiChất chống oxy hóa Nghiên cứu ivivo trên chuột mắc tiểu đường đã chỉ ra rằng những hợp chất polyphenol có trong mơ lông làm giảm stress oxy hóa thông qua khả năng thu gom các gốc oxy hóa tự do và ngăn ngừa tế bào bị phá hủy. Hạ đường huyết Nhờ polyphenol tự nhiên có trong lá mơ lông nên các enzym thủy phân cacbohydrat có trong cơ thể người bị tiểu đường sẽ bị ức chế. Điều này góp phần làm giảm lượng đường huyết gia tăng sau khi ăn. Tác dụng này cũng rất có lợi trong việc điều trị tiểu đường. Kháng khuẩn, kháng virus
Bảo vệ gan Dịch chiết lá làm giảm hàm lượng enzym chỉ thị chức năng gan. Thí nghiệm này được khảo sát trên chuột và cho thấy khả năng bảo vệ gan rất hiệu quả. Chống tiêu chảy Tác dụng chống tiêu chảy của lá mơ lông đã được chứng minh thông qua nghiên cứu trên chuột. Dịch chiết ethanol được cho rằng có thể giảm đáng kể nhu động của đường tiêu hóa. Các bài thuốc sử dụng lá mơ lôngBài thuốc liên quan tới hệ tiêu hóaTrị giun, cải thiện hệ tiêu hóa Chuẩn bị một nắm lá. Rửa sạch trong nước muối rồi ăn sống cùng với các món ăn khác hoặc giã lấy nước cốt uống. Sử dụng liên tục trong vài ngày để tình trạng được cải thiện. Có thể pha chung với các loại nước trái cây cho dễ uống. Chữa lỵ thực trùng Shiga Chuẩn bị 30 – 50gr lá mơ lông, 1 quả trứng gà. Rửa sạch lá rồi thái nhỏ trộn với trứng gà. Bọc hỗn hợp vào lá chuối rồi đem nướng hoặc rán trên chảo. Ngày ăn 2 – 3 lần liên tục từ 5 – 8 ngày. Suy dinh dưỡng ở trẻ em Chuẩn bị 20 – 25gr thân và rễ mơ lông tươi, dạ dày heo thái nhỏ. Bỏ hỗn hợp trên vào nấu chung với 1 lít nước cho đến khi cạn còn 2 chén nước. Chắt lấy phần nước còn sót lại và cho trẻ uống 2 lần một ngày. Tiêu chảy Chuẩn bị 30gr lá mơ lông. Sắc với nước, để nguội rồi chia làm 2 lần uống. Các bài thuốc ngoài daNấm ngoài da, bệnh giời leo, chàm da, eczema Chuẩn bị thân cây mơ lông. Rửa sạch, giã nát lấy nước cốt thoa vào vùng ngứa 3 – 4 lần một ngày. Trị chấn thương ngoài da
Đau nhức xương khớp, phong thấp
Các bài thuốc khácChữa co giật Chuẩn bị 15 – 60gr lá tươi, muối. Nghiền dược liệu rồi hòa chung với nước ấm bỏ thêm chút muối. Khuấy đều và chắt lấy nước uống trước bữa tối. Trị cảm Chuẩn bị 25 chiếc lá mơ lông. Ăn sống hoặc hấp chín để giải cảm. Trị ho gà Chuẩn bị 150gr lá mơ lông, 250gr bách bộ, 250gr mần trầu, 250gr rễ chanh, 250gr cỏ nhọ nồi, 250gr rau má, 159gr cam thảo dây, 100gr trần bì, 50gr gừng, đường kính. Bỏ tất cả dược liệu trên vào nấu chung với 6 lít nước. Tắt bếp khi nước trong nồi còn khoảng 1 lít. Ngày uống 2 – 3 lần. Sử dụng lá mơ lông trong ẩm thựcKhông chỉ có nhiều ích lợi đối với sức khỏe con người, cây mơ lông còn được sử dụng để gia tăng hương vị cũng như là một phần không thể thiếu cho nhiều món ăn như: lá ăn với thịt heo tộc nướng, chế biến với trứng gà, cuốn cá rô đồng, bánh lá mít rau mơ. Lưu ý khi sử dụng lá mơ lôngTuy có thể sử dụng lá mơ để điều trị các bệnh về phong thấp, viêm đại tràng, đau bụng… nhưng trước khi sử dụng, vẫn cần phải lưu ý một vài điểm sau:
Cách trồng và chăm sóc cây lá mơ lôngNhân giống cây mơ lôngPhương pháp phổ biến dùng để nhân giống cây mơ lông là giâm cành. Cành được chọn nên đến từ cây mẹ có khả năng kháng sâu bệnh và phải ít nhất 2 năm tuổi. Lựa những cành bánh tẻ dài khoảng 30 – 50cm để nhân giống. Giâm vào đất được chuẩn bị sẵn và lấp đất lại, tưới thêm nước để làm đất ẩm. Các yếu tố cần thiết khi chăm sóc cây lá mơ lôngÁnh sáng và nhiệt độNên trồng cây ở những vị trí râm mát. Nếu trồng ở những khu vực quá nắng, cây sẽ dễ bị héo và chết. Đất trồngCây mơ lông bản thân nó đã là cây dại nên sức sống khá tốt và cũng không kén đất trồng. Miễn đất được dùng để trồng cây giàu dinh dưỡng và có độ thoát nước tốt thì cây sẽ phát triển thật mạnh mẽ và dược liệu cũng sẽ có đặc tính tốt hơn. Yêu cầu về nướcKhi cây còn non, tưới nước một lần một ngày. Sau một tháng thì 1 tuần tưới 1 – 2 lần. Phân bónCó thể bổ sung dinh dưỡng cho đất nếu đất nghèo dinh dưỡng. Sau khi đem cây về trồng khoảng 20 ngày thì bón 1 lần, sau 1 – 2 tháng nữa thì bón tiếp. Thu hoạch và bảo quản
Tổng kếtCây mơ lông là một trong những loại dược liệu tuy không quá quý hiếm nhưng lại rất đa dụng. Ngoài việc được sử dụng như một loại gia vị trong ẩm thực, chúng còn có thể giúp điều trị các loại bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, cũng như một số bệnh ngoài da khác. Việc trồng và chăm sóc lá mơ cũng không cầu kì và tốn nhiều thời gian. Vậy nên hãy sở hữu ngay cho khu vườn nhà mình một cây mơ lông nhé. |