Là một phương pháp kiểm tra tận dụng chùm tia X để xuyên qua cơ thể. Máy dò tia X nhận được tia X đã xuyên qua cơ thể ở phía đối diện của cơ thể, sau đó đọc tia X của máy thu bằng máy tính và hiển thị hình ảnh. Vì mỗi mô của cơ thể người có khả năng hấp thụ (chặn) tia X khác nhau, nên các đặc điểm thể hiện cũng khác nhau. Nếu cơ quan có sự tăng sinh mô bất thường (như khối u),nó cũng sẽ khác với khả năng hấp thụ tia X của các tế bào bình thường và hình ảnh cũng sẽ khác biệt, do đó có thể đọc được những bất thường trong cơ thể. Chụp cắt lớp CT hầu như được áp dụng cho toàn thân, tốc độ nhanh, không đau, phổ biến và phí thấp là những ưu điểm lớn nhất của nó. Nói chung, mục kiểm tra này chủ yếu là để xem cơ quan có khối u hay viêm không. Dù là sàng lọc ung thư gan, ung thư phổi hay ung thư não, chụp cắt lớp CTcũng là một vũ khí sắc bén, nếu có sỏi hoặc vôi hóa trong cơ thể, nó cũng sẽ chặn tia X và hình thành độ tương phản với mô bình thường. Chụp cắt lớp CT nãoChụp cắt lớp CTnão chủ yếu được sử dụng để chẩn đoán khối u não, tổn thương mạch máu não cũ hoặc không có triệu chứng và xuất huyết nội sọ. Nó cũng có thể kiểm tra xem não có bị lão hóa, bất thường bẩm sinh và tổn thương dây thần kinh não hay không. Chụp cắt lớp CT não quét từ nền sọ đến đỉnh sọ và các cơ quan kèm theo khác như: động mạch cảnh, xoang, xoang cạnh mũi, nhãn cầu… đều được hiển thị. Đối với kiểm tra sức khỏe thì phương pháp này cung cấp khá nhiều thông tin sức khỏe quan trọng và cần thiết. Đối tượng khuyến cáo: 1. Đau đầu, chóng mặt, khó chịu ở mũi kéo dài. 2. Đã từng bị tổn thương ở đầu. Chụp cắt lớp CT ngựcTrong chẩn đoán mô phổi, hình ảnh chụp cắt lớp CT có giá trị chẩn đoán rất cao đối với những thay đổi cấp tính hoặc mãn tính. Khi quan sát những thay đổi không khí trong cơ thể (như viêm phổi) hoặc khối u, thường không cần dùng thuốc cản quang mà đã cho được kết quả rất tốt. Một số thay đổi trong mô kẽ (nhu mô phổi, sợi phổi…) có thể được tái tạo với một thiết lập độ phân giải cao của các phần mỏng. Chụp cắt lớp CT ngực có hiệu quả hơn đối với "các cơ quan chứa đầy không khí" (như phổi),chủ yếu là do không khí không hấp thụ tia X và nó sẽ xuyên qua toàn bộ. Nếu có "những vật xấu" chặn tia X, trên ảnh cản quang sẽ xuất hiện hình ảnh giống sương mù trắng. Khi chụp X-Quang ngực xuất hiện bất thường hoặc nghi ngờ bất thường, chỉ cần là tình trạng không khẩn cấp thì chụp cắt lớp (CT) luôn là loại hình kiểm tra tiếp theo được xem xét đầu tiên. Chụp cắt lớp CT phổiCó thể phát hiện các khối u phổi ở giai đoạn sớm nhất và cực nhỏ, cho nên có thể được xem như là công cụ tầm soát ung thư phổi giai đoạn đầu và cũng là công cụ theo dõi, cung cấp chẩn đoán chính xác và kịp thời. Ung thư phổi giai đoạn đầu hầu hết không có triệu chứng rõ ràng. Rất khó phát hiện các mô ung thư phổi nhỏ bằng cách chỉ dựa vào chụp X-Quang. Thường xảy ra tình trạng khi đợi đến lúc chụp X-Quang phát hiện có khối u hoặc xuất hiện triệu chứng, lúc này khối u đã rất lớn hoặc đã qua thời kỳ điều trị vàng. Đối tượng được khuyến cáo: 1. Có thói quen hút thuốc. 2. Hít phải khói thuốc hoặc khói dầu một thời gian dài. 3. Trong môi trường làm việc hoặc sinh hoạt có vị trí thải ra một lượng lớn khí ô nhiễm. Chụp cắt lớp (CT) bụngĐối với bệnh lý vùng bụng, giá trị chẩn đoán của chụp cắt lớp CT là cực kỳ cao. Nó chủ yếu được sử dụng để quét các khối u ngoài đường ruột (như gan, tụy, thận, khối u tuyến thượng thận) và cũng thường được sử dụng để xác định giai đoạn của khối u để theo dõi về sau, nó cũng hữu ích để kiểm tra đau bụng cấp tính. Các bệnh túi thừa, phình động mạch vùng bụng, tắc ruột, khối u gan và khối u túi mật… đều có thể được chẩn đoán nhanh chóng bằng chụp cắt lớp (CT). Đây cũng là dòng công cụ đầu tiên để chẩn đoán chấn thương nội tạng. Đối tượng được khuyến cáo: 1. Nghi ngờ có khối u và áp xe ở vùng bụng. 2. Tiền sử gia đình bị ung thư ở vùng bụng. 3. Có tổn thương mạch máu ở vùng bụng. 4. Bệnh nhân bị xơ gan, mang mầm bệnh viêm gan. 5. Đau bụng không rõ nguyên nhân. Nếu bạn đang mang thai hoặc dự định có thai, vui lòng thông báo cho nhân viên hoặc kỹ thuật viên hiện trường trước khi thực hiện chụp cắt lớp (CT).
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Lê Thảo Trâm - Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh - Chụp cắt lớp vi tính phổi là một trong những phương pháp xét nghiệm tối ưu để không bỏ sót khoảng 30% tổn thương khó nhìn tại phổi. Ngoài ra, đây cũng là phương pháp xác định được mức độ, vị trí và đặc điểm tổn thương ở phổi cũng như các bệnh lý liên quan đến phổi. Kết quả xét nghiệm cung cấp cho bác sĩ hình ảnh chi tiết của tổn thương hay các vấn đề bất thường để có thể đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Chụp cắt lớp vi tính phổi là một trong nhiều quy trình chẩn đoán hình ảnh được sử dụng để chẩn đoán và theo dõi điều trị các bệnh phổi khác nhau. Chụp CT phổi liên quan đến sự sử dụng một số hình ảnh Xquang được chụp từ các góc khác nhau, sau đó kết hợp để tạo ra hình ảnh cắt ngang và hình ảnh 3D của cấu trúc bên trong phổi. Mục đích chính của xét nghiệm này là phát hiện các cấu trúc bất thường bên trong phổi hoặc các bất thường có thể góp phần gây ra các triệu chứng mà bệnh nhân gặp phải. Ngoài việc chẩn đoán bệnh hoặc tổn thương cho phổi, chụp CT có thể sử dụng để hướng dẫn các quy trình điều trị nhất định để đảm bảo tính chính xác. Nhiều chuyên gia y tế sử dụng chụp CT phổi để quyết định kế hoạch điều trị tốt nhất cho bệnh nhân thường bao gồm cả kê đơn một liệu trình thuốc, phẫu thuật hoặc xạ trị. Ngoài ra, thực hiện chụp cắt lớp vi tính phổi có thể sẽ hữu ích hơn trong chẩn đoán khối u phổi so với chụp Xquang thông thường. Bởi vì, khi chụp CT phổi bác sĩ có thể xác định vị trí, kích thước và hình dạng của sự phát triển ung thư. Thêm vào đó, nó còn có thể giúp xác định sự hiện diện của các hạch bạch huyết hoặc các triệu chứng của tế bào ung thư lây lan từ phổi.  Kết quả chụp phổi được dùng để bác sĩ lên kế hoạch điều trị cho bệnh nhân 2.1. Chỉ định chụp CT phổi Chụp CT phổi thường được bác sĩ chỉ định cho các trường hợp như:
2.2. Chống chỉ định chụp CT phổi
Thai phụ chống chỉ định chụp CT phổi Trước khi chụp cắt lớp vi tính phổi người bệnh sẽ được mặc quần áo rộng và thoải mái, thông thường là áo choàng của bệnh viện. Sau đó, tháo bỏ tất cả các vật bằng kim loại như trang sức, răng giả, kẹp tóc... Bởi vì chúng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm. Bệnh nhân sẽ được yêu cầu không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì trong vài giờ trước khi thực hiện xét nghiệm. Nếu phải sử dụng thuốc cản quang, bệnh nhân có thể sẽ được kiểm tra thông tin trước đó. Trong trường hợp, bệnh nhân có phản ứng dị ứng với thuốc cần phải báo với bác sĩ để xử lý tình huống. Bác sĩ có thể kê đơn cho bệnh nhân sử dụng thêm thuốc (thường là steroid) để giảm nguy cơ phản ứng dị ứng. Chụp CT phổi là quá trình xét nghiệm không xâm lấn mà có kết quả chính xác. Thời gian diễn ra nhanh chóng và không gây khó chịu cho người bệnh. Bệnh nhân sẽ được bác sĩ và kỹ thuật viên hướng dẫn chi tiết để cùng phối hợp cho quá trình xét nghiệm. Bệnh nhân được nằm trên bàn của máy, tư thế thả lỏng, hai tay giơ qua đầu hoặc duỗi theo dọc cơ thể. Đồng thời, bệnh nhân sẽ cố định lại bằng dây đai và gối để có thể duy trì vị trí đúng trong suốt quá trình kiểm tra. Nếu bệnh nhân có chuyển động nhỏ sẽ khiến cho ảnh mờ làm giảm chất lượng của hình ảnh cũng như kết quả xét nghiệm. Kỹ thuật viên sẽ hướng dẫn bệnh nhân hít và thở nhiều lần đồng thời trong quá trình chụp thì bệnh nhân phải nín thở. Hành động ngày giúp cho ảnh được rõ nét hơn. Bởi vì, chỉ một chuyển động nhỏ bao gồm hơi thở cũng có thể tác động lên hình ảnh được chụp. Kỹ thuật viên sẽ chụp định vị toàn bộ lồng ngực từ cổ đến hết cơ hoành. Tiếp đến, sẽ chụp các lớp cắt liên tiếp từng lát hoặc xoắn ốc từ đỉnh phổi đến góc sườn hoành, với độ dày lớp cắt từ 1-2mm. Chụp cắt lớp vi tính phổi là phương pháp chẩn đoán hình ảnh đem lại độ chính xác cao trong việc chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến phổi, nhất là các bệnh lý nguy hiểm như viêm phổi, ung thư phổi. Theo đó để đạt kết quả chính xác nhất bạn nên chọn các địa chỉ có hệ thống máy móc chụp CT đạt chất lượng. Bệnh nhân tiến hành chụp CT theo hướng dẫn của kỹ thuật viên hướng dẫn Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có trang bị máy chụp CT 640 lát TSX - 301C do Toshiba sản xuất có khả năng hỗ trợ chẩn đoán trên diện tích rộng đến 16 cm, tốc độ nhanh cho phép một vòng quay chụp được toàn bộ tim, giúp chẩn đoán tối ưu mạch vành, mạch máu và toàn thân. Đặc biệt, chiếc máy này giảm được đến 90% liều tia xạ nên có thể chụp cho cả thai phụ khi có chỉ định. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong các bệnh viện có chức năng thăm khám, điều trị tầm soát nhiều căn bệnh, trong đó có các bệnh về phổi. Đặc biệt để đem lại hiệu quả cao trong việc khám và điều trị bệnh, hiện nay Vinmec còn thiết kế nhiều dịch vụ y tế đi kèm, cùng Gói Tầm soát ung thư phổi chuyên sâu được thực hiện từ các bác sĩ chuyên khoa hàng đầu ở trong và ngoài nước. Ngoài ra khi thực hiện thăm khám tại Vinmec các Quý khách hàng có thể được hưởng các quyền lợi như sau:
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 20% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 1/8 - 31/12/2022). Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Nguồn tham khảo: Radiologyinfo.org, Hopkinsmedicine.org
Dấu hiệu viêm phổi nặng ở trẻ nhỏ XEM THÊM: |
