- Giá vốn theo tính FIFO (First In – First Out) được tính dựa trên bình quân số lượng chưa được map OUT khỏi tài khoản Show
- Giá vốn được tính ngay tại thời điểm phát sinh tăng (in) hoặc giảm (out) chứng khoán trên tài khoản - Giao dịch nào Out (bán, rút, chuyển khoản đi) thì được tính lại giá vốn lần lượt với từng phần chứng khoán vào tài khoản (In) từ xa tới gần.
--> Giá vốn = Giá trung bình số CP đang nắm giữ: \= (1000 x 10k + 2000 x 15k) / (1000 + 2000) = 13.333,33đ
Theo nguyên tắc FIFO thì số lượng 1500 bán được tính với thứ tự như sau: - Bán 1000 của lần 1 có giá vốn 10,000đ --> Lãi lỗ trên 1000 CP ngày là: SL x (giá out - giá in) = 1000 x (12,000 – 10,000) = 2,000,000đ - Bán 500 của lần 2 có giá vốn = 15,000đ --> Lãi lỗ trên 500 CP là = 500 x (12,000 - 15,000) = -1,500,000đ Do đó: Lãi/lỗ trên giao dịch bán 1500 CP giá 12,000đ là = 2.000.000 + (-1.500.000) = 500,000đ Lúc này số lượng Chứng khoán còn lại trong Tài khoản là các CP được mua (In) của Giao dịch thứ 2: - Khối lượng CP còn lại: 2000 - 500 CP đã bán = 1500 CP - Giá vốn CP còn lại chính là giá mua của giao dịch 2 = 15,000đ.
Giá vốn = bình quân trên số lượng KH đang sở hữu \= (1500 x 12,000 + 800 x 0)/ (1500 + 800) = 7,820đ Tức là số lượng tăng mà Giá trị vốn KH đang sở hữu ko thay đổi, nên giá vốn bình quân sẽ giảm, nguyên tắc FIFO chủ yếu có ý nghĩa để tính Lãi lỗ theo từng Deal xuất nhập. Có thể nói khái niệm giá vốn hàng bán là một trong những thuật ngữ quan trọng mà bất cứ nhà kinh doanh nào cũng cần phải biết. Nó thể hiện hiệu suất quản lý chi phí sản xuất hàng hóa của doanh nghiệp, giúp người quản lý biết được những thiếu sót cần phải khắc phục để cải thiện kết quả kinh doanh. Nếu bạn chưa biết giá vốn hàng bán là gì, công thức tính chỉ số này ra sao thì bài viết chính là câu trả lời dành cho bạn. Khái niệm giá vốn hàng bán là gì?Khi nhắc đến quản lý hoạt động kinh doanh, khái niệm giá vốn hàng bán luôn là một trong những tiêu chí xuất hiện hàng đầu. Hiểu một cách đơn giản nhất thì đây là một thuật ngữ chỉ giá trị vốn của hàng đã tiêu thụ trong một kỳ. Thuật ngữ này bao gồm mọi chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất sản phẩm, từ khi còn là nguyên liệu thô sơ đến khi hoàn thành. Ví dụ: Doanh nghiệp bạn bán 1 cái ghế với giá 15 đồng, tuy nhiên trong đó có 5 đồng dùng để mua nguyên vật liệu, chi phí lắp ráp, nhân công chế tạo và vận chuyển,... thì 5 đồng này được gọi là giá vốn. Giá vốn hàng bán gồm những gì?Mỗi loại hình công ty thì sẽ có những định nghĩa về giá vốn khác nhau. Tuy nhiên tựu chung lại thì nó sẽ bao gồm một số chi phí cơ bản sau:
Cụ thể hơn đối với từng loại hình doanh nghiệp Các doanh nghiệp thương mại - Các công ty nhập sản phẩm có sẵn Đối với những kiểu doanh nghiệp này thì một số chi phí sẽ được lược bỏ. Thay vào đó cách tính giá vốn hàng bán trong TK 632 bao gồm:
Các doanh nghiệp sản xuất - Công ty trực tiếp chế tạo sản phẩm
Tại sao thuật ngữ giá vốn hàng bán lại xuất hiện?Không phải tự nhiên mà khái niệm giá vốn hàng bán lại luôn xuất hiện trong các bản báo cáo tài chính của các doanh nghiệp từ nhỏ đến lớn, từ nội địa đến đa quốc gia. Thị trường là một hàm vạn biến - bị tác động bởi rất nhiều yếu tố khác nhau. Vì vậy chỉ số này xuất hiện giúp những người làm kinh doanh kiểm soát được tình hình hoạt động của doanh nghiệp. Ví dụ trong lĩnh vực kinh doanh siêu thị mini, các sản phẩm tại cửa hàng sẽ có mức giá nhập khác nhau. Chẳng hạn như siêu thị của bạn đang có lợi nhuận 1 tỷ đồng mỗi tháng và giá vốn chỉ chiếm 30%, dẫn đến lợi nhuận gộp cho cửa hàng rất tốt. Tuy nhiên sau này đột nhiên lãi gộp của bạn bị suy giảm thì lúc này ngoài doanh số của siêu thị mini, giá vốn cũng là một chỉ số giúp bạn nhận biết vấn đề này đang diễn ra ở đâu. Từ đó có phương án khắc phục hiệu quả. Giả dụ như lợi nhuận của doanh nghiệp giảm vì chi phí nhập hàng cao. Đối mặt với vấn đề này, người chủ phải biết lý do tại sao lại xảy ra trường hợp này. Có phải do nhà cung cấp cố tình ép giá hay do biến động của thị trường, từ đó triển khai các phương án thay thế nhằm đảo bảo lợi ích cho tập thể. Công thức tính giá vốn hàng bán nhanh, gọn và chính xácCách tính giá vốn hàng bán theo phương pháp nhập trước xuất trước (công thức FIFO - First in First out)Công thức này chỉ thích hợp với một số doanh nghiệp kinh doanh các sản phẩm có thời gian sử dụng. Các mô hình kinh doanh khác rất ít khi áp dụng vì rất khó khăn trong quá trình tính toán. Điểm khác biệt lớn nhất của công thức FIFO là hàng hóa xuất ra sẽ được tính theo giá trị của lô hàng đầu tiên tương ứng trong kho, nếu vẫn còn thiếu thì sẽ tiếp tục lấy giá kế tiếp theo thứ tự trước sau. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý là khi giá sản phẩm tăng, doanh nghiệp áp dụng công thức First in First out thì giá vốn sẽ thấp hơn. Vậy nên nếu có lạm phát xảy ra thì lợi nhuận gộp sẽ tăng, khiến bạn phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp cao hơn. Ưu điểm của phương pháp nhập trước xuất trước:
Nhược điểm của cách tính nhập trước xuất trước:
Ví dụ Doanh nghiệp có hàng hoá A tồn 200kg với giá nhập 5000 đồng/kg. Ngày 1 nhập 50kg giá 6000 đồng/kg Ngày 3 xuất sử dụng 230kg Ngày 5 nhập 100kg giá 5500 đồng/kg Vậy giá xuất kho của 230kg vào ngày 3 theo công thức FIFO = 200 x 5000 + 30 x 6000 = 1.180.000 đồng. Cách tính giá vốn hàng bán theo phương pháp nhập sau xuất trước (công thức LIFO - Last In, First Out)Công thức LIFO ngày nay rất ít được sử dụng vì khi hạch toán theo phương pháp này, định giá hàng tồn kho không còn chính xác vì đa số sản phẩm đã cũ, giá trị không tương đồng với thời điểm hiện tại. Chỉ một số doanh nghiệp đặc thù, có nguồn hàng tồn tương đối lớn như các đại lý ô tô thì có thể áp dụng LIFO để tận dụng thuế thấp khi giá tăng, dẫn đến dòng tiền cao hơn. Ưu điểm của phương pháp nhập sau xuất trước:
Nhược điểm của phương pháp nhập sau xuất trước:
Ví dụ Ngày 1, doanh nghiệp nhập 10 mặt hàng A với giá 10.000 đồng Ngày 3, tiếp tục nhập thêm 5 mặt hàng A có giá 15.000 đồng Ngày 5 thì doanh nghiệp bán được 6 sản phẩm, công thức lúc này sẽ được tính = 5 x 15.000 + 1 x 10.000 = 85.000 đồng. Cách tính giá vốn hàng bán theo phương pháp bình quân gia quyềnMột công thức tính giá vốn hàng bán nữa không thể không nhắc đến chính là bình quân gia quyền. Đến thời điểm hiện tại thì đây là công thức được rất nhiều doanh nghiệp lớn nhỏ sử dụng. Các phần mềm bán hàng hay các ứng dụng công nghệ cũng sử dụng cách tính này để hạch toán tài chính cho các cửa hàng, công ty. Công thức tính giá vốn hàng bán theo bình quân gia quyền: MAC = (A+B) / C Với: MAC: bình quân giá vốn sản phẩm A: tổng giá trị kho ban đầu = số lượng tồn kho trước nhập * giá MAC trước khi nhập B: tổng giá trị kho hiện tại = số lượng tồn kho mới * giá nhập kho sau khi phân bổ chi phí C: tổng toàn bộ kho = số lượng kho ban đầu + số lượng kho sau nhập Công thức tính giá vốn hàng bán theo phương pháp bình quân gia quyền gồm 3 yếu tố chính A, B và C. Vì vậy khi sử dụng phương pháp này bạn cần kiểm tra các yếu tố cho chính xác, nếu không thì bạn khó lòng mà có được một kết quả đúng được. Ưu điểm của công thức bình quân gia quyền:
Nhược điểm của công thức bình quân gia quyền:
Ví dụ Doanh nghiệp có tình trạng nhập xuất hàng hoá trong quý 1 như sau: Lần 1: Nhập 1000kg nguyên liệu A với giá 1000 đồng/kg Lần 2: Nhập thêm 3000kg nguyên liệu A với giá 1200 đồng/kg Vậy đơn giá trung bình của 1kg nguyên liệu A trong quý 1 = (1000 x 1000 + 3000 x 1200) / (1000 + 3000) = 1150 đồng/kg Cách tính giá vốn hàng bán theo giá đích danhGiá định danh là một cách tính được rất nhiều các doanh nghiệp nhỏ áp dụng vì nó tiện lợi nhất. Khi cửa hàng/doanh nghiệp xuất một lô hàng nào đó thì sẽ điền đúng giá trị lúc doanh nghiệp nhập chúng. Ưu điểm của phương pháp giá đích danh:
Nhược điểm khi sử dụng công thức tính giá vốn hàng bán theo giá đích danh:
Ví dụ Doanh nghiệp A vào đầu tháng có 300kg hàng tồn với giá nhập là 10.000 đồng/kg. Ngày 5 nhập thêm 100kg với giá 11.000 đồng/kg Ngày 10 xuất sử dụng 200kg Ngày 15 nhập thêm 50kg với giá 10.000 đồng Lúc này, giả sử số lượng hàng xuất ra ở ngày 10 gồm 100kg tồn đầu và 100kg hàng nhập thêm ở ngày 5. Vậy giá xuất kho lúc này theo phương pháp đích danh = 100 x 10.000 + 100 x 11.000 = 2.100.000 đồng. Cách tính giá vốn hàng bán theo giá bán lẻPhương pháp ước tính giá trị kho hàng theo giá bán lẻ là hình thức được sử dụng phổ biến trong các cửa hàng, chuỗi bán lẻ như siêu thị mini, cửa hàng tiện lợi. Công thức này sẽ cho bạn kết quả là số dư tồn kho cuối kỳ bằng việc tính toán chi phí hàng tồn kho với giá bán tại cửa hàng. Ưu điểm của phương pháp giá bán lẻ:
Nhược điểm của công thức tính giá vốn hàng bán theo giá bán lẻ:
Ví dụ Một doanh nghiệp kinh doanh mặt bằng A, có lợi nhuận định mức là 40% Chỉ tiêu Giá gốc Giá bán = Giá gốc x Lợi nhuận định mức Dư đầu kỳ 2.000.000 2.800.000 Mua trong kỳ 4.000.000 5.600.000 Hàng tồn kho cuối kỳ 4.000.000 Tổng doanh thu dự kiến nếu bán hết hàng là: 8.400.000, tuy nhiên chỉ bán được 4.400.000, từ đó suy ra tồn kho còn 8.400.000 - 4.400.000 = 4.000.000 Tỷ giá gốc trên giá bán: 6.000.000/8.400.000 = 6/8.4 Giá gốc hàng tồn kho: 4.000.000 x 6/8.4 = xấp xỉ 2.857.142 Trị giá vốn hàng xuất kho trong kỳ là 6.000.000 - 2.857.142 = 3.142.858 Các sai lầm thường xuyên mắc phải trong cách tính giá vốn hàng bán
Tại sao giá vốn hàng bán/hàng tồn kho bị âm? Có rất nhiều người sau một hồi tính toán lại nhận được một con số âm, tại sao lại như vậy? Đây là một điều hoàn toàn bình thường. Ngoài trường hợp các kiểm toán viên tính toán sai thì giá vốn có thể bị âm trong trường hợp: số phát sinh bên Có trong TK 632 nhiều hơn số phát sinh nợ trong TK 632. Cụ thể là doanh nghiệp nhập dự phòng hàng tồn kho với giá trị rất lớn, tuy nhiên lại không thể phát sinh giao dịch bán hàng để bù vào. Khi rơi vào trường hợp này bạn cần tỉnh táo để thay đổi chiến lược kinh doanh cho phù hợp. Cách khắc phục giá vốn hàng bán bị saiCó rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc hạch toán giá vốn sai, và 2 trường hợp thường gặp nhất chính là:
Sai quy trình bán hàng âmMột nguyên tắc trong kế toán bạn cần tuân thủ chính là sau khi hàng hóa được nhập kho, bạn cần phải lưu lại thông tin của từng lô hàng vào phần mềm bán hàng. Khi các bước được thực hiện đầy đủ mới được phép xuất kho. Nếu bạn không đi theo một quy chuẩn nhất định thì sai lầm xảy ra là điều không tránh khỏi. Tình trạng hay gặp nhất chính là nhập những mặt hàng đang HOT, sản phẩm chưa kịp lưu vào kho thì đã phải vận chuyển cho khách hàng, vì thế đôi lúc bạn sẽ bị quên cập nhật thông tin kho hàng. Ở trường hợp đó thì khi xuất hàng, giá vốn ban đầu bằng 0 dẫn đến tình trạng tính lãi gộp không đúng với thực tế. Công thức tính giá vốn hàng bán sau đây của TPos sẽ giúp bạn dễ dàng hình dung: Mặt hàng A đang hết hàng, tồn kho = 0, MAC = 10.000 VND Xuất 100 sản phẩm A ra bán, lúc này A = -100, MAC = 10.000 VND Nhập thêm 200 sản phẩm A, giá nhập = 15.000 VND Lúc này theo công thức tính sẽ là: MAC = (-100*10.000 + 200*15.000) / 100 = 20.000 VND Sau đó lời lãi của cửa hàng sẽ được quy về MAC = 20.000 VND, như vậy sẽ làm giảm lãi thực tế đi rất nhiều Sai quy trình trả hàng nhà cung cấpĐiều này xảy ra trong trường hợp trả hàng một phần cho nhà cung cấp sau khi đá bán một lượng hàng trên phần còn lại. Nếu áp dụng đúng nguyên tắc kế toán trong cách tính giá vốn hàng bán thì khi trả hàng, các kế toán viên cần hạch toán giá vốn lại một lần, nếu không xử lý đúng thì số liệu đưa ra sẽ không còn chính xác. Ví dụ: Mặt hàng A, số lượng còn 5, MAC = 10.000 VND Nhập thêm 5 sản phẩm A với giá = 20.000 VND, lúc này tồn = 10, MAC = (5*10.000+ 5*20.000) / 10 = 15.000 VND Lúc này bán 10 sản phẩm A, tồn 10 cái với MAC = 15.000 VND, sau đó trả cho đơn nhập sản phẩm 3 cái với MAC = 15.000 VND. Khi đó nếu bán tiếp thì giá vốn sẽ là 15.000 VND, lãi lỗ sẽ không được ghi nhận chính xác. Giá vốn hàng bán bao gồm những chi phí gì?Giá vốn hàng bán bao gồm: các khoản chi phí để mua thiết bị, máy móc phục vụ cho sản xuất; chi phí nguyên liệu, vật liệu đầu vào; chi phí sản xuất, lương nhân công; chi phí quản lý doanh nghiệp; chi phí vận chuyển hàng hóa;... Tại sao phải tính giá vốn hàng bán?Tầm quan trọng của giá vốn hàng bán Giá vốn hàng bán là một trong những số liệu quan trọng trong bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Đây được xem là cơ sở để tính lợi nhuận gộp giúp phản ánh hiệu quả sử dụng dòng tiền cũng như nghiệp vụ quản lý lao động, sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp. Tại sao giá vốn hàng bán tăng?Nguyên nhân của giá vốn hàng bán tăng đó chính là do chi phí đầu vào cao. Chi phí của các vật liệu sử dụng để tạo ra hàng hoá, chi phí lao động trực tiếp sử dụng để sản xuất hàng hoá cao. Giá vốn hàng bán tăng là do những chi phí trực tiếp phát sinh từ các hoạt động sản xuất hàng hoá của doanh nghiệp. Có bao nhiêu phương pháp tính giá vốn hàng bán?Có ba phương pháp tính giá vốn hàng bán mà một công ty có thể sử dụng khi ghi lại mức tồn kho đã bán trong kỳ: Nhập trước - Xuất trước (FIFO), Nhập sau - Xuất trước (LIFO) và Phương pháp tính chi phí trung bình. |