Chim đại bàng biểu tượng cho sức mạnh, lòng can đảm, tầm nhìn xa và sự bất tử. Nếu như sư tử là chúa sơn lâm, cá mập là sát thủ của biển khơi thì loài đại bàng vàng từ lâu cũng được mệnh danh là chúa tể bầu trời với sức mạnh của mình. Đại bàng còn được coi là vua của không trung và sứ giả của vị thần tối cao và xứng danh chúa tể bầu trời. Theo thần thoại Hy Lạp, người Hy Lạp coi đại bàng là biểu trưng của thần Zeus, những người La Mã coi đại bàng là biểu trưng của Jupiter, bởi các bộ lạc Đức thì coi nó là Odin và người theo Kitô giáo thì là biểu tượng của Thiên Chúa. Trong quân sự[sửa | sửa mã nguồn] Đại bàng được đánh giá là kẻ rất mạnh mẽ và hùng dũng. Vì thế, nó đã trở thành biểu tượng quân sự của nhiều nước tư bản và quân chủ. Từ những thế kỉ trước công nguyên, đế quốc La Mã và đế quốc Babylon đã chọn loài đại bàng vàng làm biểu tượng cho quân đội của nước mình. Vào thời kì Trung Cổ và Phục Hưng, đa số các quốc gia châu Âu đã chọn đại bàng làm biểu tượng cho quân đội. Các hình vẽ đại bàng trên khiên của binh lính đã được tìm thấy trong các di chỉ khảo cổ thời Phục Hưng, Trung Cổ, La Mã và trên những hình vẽ trong truyện cổ tích châu Âu được mô phỏng lại. Trong văn học[sửa | sửa mã nguồn]Trong văn học cổ điển, truyện phân chia ra các vương quốc do các loài vật đứng đầu là truyện thường thấy. Sư tử thì thường có vai trò làm vua của các vương quốc. Tuy nhiên, việc đại bàng làm vua của các nước được tưởng tượng này thì cũng không hiếm gặp, ví dụ như trong truyện Con dơi hèn nhát thì đại bàng là kẻ thủ lĩnh của lũ chim. Hay như trong truyện ngụ ngôn Châu Âu, những con đại bàng thường làm vua nhiều như sư tử. Ngoài vai trò làm hoàng đế trong các truyện cổ thì đại bàng đôi khi còn "thủ vai" của một kẻ được coi là lưu manh, độc ác. Đại bàng hay chim ưng là loài chim săn mồi cỡ lớn thuộc bộ cắt. Chúng thường sinh sống trên núi cao và rừng có cây to. Sải cánh của chúng có thể dài từ 1,5m đến 2m. Đại bàng thường làm tổ trên vách núi cheo leo hoặc cây cao. Đặc điểm nhận diện đại bàng là cánh tròn và rộng, bay như tàu lượn, săn mồi bằng chân, lót tổ, nuôi con bằng chân, mỏ quặp màu vàng, chân vàng, mắt vàng (có khi màu đỏ). Loài đại bàng lớn nhất có chiều dài cơ thể hơn 1m và nặng 7kg; loài nhỏ nhất chỉ dài 0,4m và nặng khoảng 0,5kg. To nhất là đại bàng chúa Nam Mỹ, dài cả mét và săn bắt cả động vật có vú nặng vài chục ký! Đây là loài chim săn mồi được tạo hoá tính toán sắp đặt như một lẽ tự nhiên để cân bằng sinh thái. Nghĩa là những động vật ốm yếu, thoái hoá, không đủ khả năng để phát triển sẽ bị các loài chim này tiêu diệt. Đại bàng luôn sở hữu nhiều cái nhất: mắt nhìn xa nhất, luôn làm tổ trên những cây cao nhất… Được mệnh danh "chúa tể bầu trời", là biểu tượng của sức mạnh nên hình ảnh loài chim này có mặt nhiều nhất trên quốc huy các nước. Thời gian làm tổ của đại bàng kéo dài nhiều tháng, thường từ tháng 8 đến tháng 12. Tổ làm trên cành cây to, chắc chắn. Mỗi lần bay ra khỏi tổ kiếm ăn, khi trở về, bao giờ chim bố/mẹ cũng tha về một cành lá tươi để lót dưới trứng. Khi đến mùa làm tổ năm sau, chúng đi lấy gỗ về lót chồng lên thành một lớp mới, rồi lại bẻ lá tươi về lót dưới những quả trứng… Chu trình đó lập đi lập lại nhiều năm làm tổ đại bàng sau nhiều năm trở nên to lớn đến không ngờ (đại bàng chúa Nam Mỹ có tổ rộng đến 3m, cao 6m, nặng vài tấn!) Để giúp chim non tập đi, tập bay, đại bàng bố mẹ biến tổ của chúng như một “cái sân nhỏ” để chim non tiện đi lại, tập vỗ cánh mà không bị rơi xuống đất. Nếu không bị con người phá hỏng, đại bàng thường làm tổ một nơi nào đó suốt đời. Ưng xám là loài cắt phổ biến nhất Việt Nam. Thường chúng đẻ hai trứng, chỉ to bằng trứng vịt, ấp khoảng 30 ngày thì nở. Đặc điểm không bao giờ thay đổi là trứng của chúng luôn được lót bằng lá tươi. Trình độ săn mồi của chim ưng xám đạt đến mức hoàn hảo nhất trong các loài cắt. Bởi vì môi trường sống và săn mồi của chúng là rừng thưa, rừng khộp, rừng núi đá địa hình vừa trống lại vừa có cây rất phức tạp nên chúng vừa có khả năng bay nhanh, vừa có khả năng giảm tốc độ, chuyển hướng đột ngột khi con mồi di chuyển vào rừng cây, hốc đá. Chúng còn có kỹ thuật luồn lách qua rừng tre để săn mồi, biết phối hợp săn mồi tập thể, biết lao vào con mồi từ hướng ngược nắng để con mồi bất ngờ. Ưng xám có một đặc điểm cố hữu ở các loài chim cắt là nuôi con bằng chân. Với tầm vóc khá lớn, mắt có thể nhìn xa, rõ từng chi tiết ở cách 500m, có thể tăng tốc lao đi với tốc độ đến 250km/h… ưng bụng hung thật sự là loài chim dũng mãnh nhất của bộ cắt. Các loài đại bàng vẫn không phải là kẻ mạnh nhất. Chúng dù to lớn đến mấy cũng luôn bị loài chim chèo bẻo nhỏ bé được mệnh danh là “vệ sĩ của rừng” đánh đuổi! Việc con chim khổng lồ lại sợ một loài chim nhỏ bé như chèo bẻo là một điều kỳ diệu khác của thế giới tự nhiên. |
