Cách hãm cân cho trẻ em

Thế nào là bệnh béo phì ở trẻ em?

Chỉ số khối cơ thể (BMI) sử dụng các phép đo chiều cao và cân nặng để ước tính lượng mỡ cơ thể của một người. Chính vì vậy chúng ta có thể xác định 1 trẻ có thừa cân hay không dựa vào chỉ số BMI.

Việc tính toán chỉ số BMI của riêng bạn có thể phức tạp. Một cách dễ dàng hơn là sử dụng ứng dụng tính toán BMI có sẵn.

Trên biểu đồ BMI tiêu chuẩn, trẻ em từ 2 đến 19 tuổi sẽ thuộc một trong bốn loại:

• Nhẹ cân: BMI dưới phân vị (percentile) 5
• Cân nặng bình thường: BMI từ phân vị 5 đến dưới phân vị 85
• Thừa cân: BMI từ phân vị 85 đến dưới phân vị 95
• Béo phì: BMI từ phân vị 95 trở lên

Đối với trẻ dưới 2 tuổi, các bác sĩ sử dụng biểu đồ cân nặng theo chiều cao thay vì chỉ số BMI. Bất kỳ trẻ em nào dưới 2 tuổi có chỉ số BMI từ 95% trở lên; đều có thể bị coi là thừa cân.

Bất kỳ trẻ em nào dưới 2 tuổi có chỉ số BMI từ 95% trở lên; đều có thể bị coi là thừa cân.

BMI không phải là thước đo hoàn hảo về lượng mỡ trong cơ thể; và có thể gây hiểu nhầm trong một số trường hợp. Ví dụ, một người cơ bắp có thể có chỉ số BMI cao mà không bị thừa cân (cơ bắp thêm vào trọng lượng cơ thể nhưng không béo).

Ngoài ra, chỉ số BMI có thể khó giải thích trong giai đoạn dậy thì; khi trẻ có giai đoạn phát triển nhanh. Hãy nhớ rằng, BMI là một chỉ số đo lượng mỡ cơ thể tốt; nhưng không phải lúc nào cũng hoàn hảo.

Nếu bạn lo lắng, hãy đưa con bạn đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ hỏi về thói quen ăn uống, sinh hoạt và đưa ra những gợi ý về cách tạo ra những thay đổi tích cực. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm máu để tìm một số vấn đề y tế liên quan đến béo phì.

Tác hại của béo phì ở trẻ em

Béo phì ở trẻ em cũng giống như với người lớn có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe. Chẳng hạn như các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như tiểu đường loại 2, huyết áp cao và cholesterol cao

Béo phì ở trẻ em cũng giống như với người lớn có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe

Cụ thể các vấn đề sức khỏe mà bệnh béo phì ở trẻ em gây ra gồm:

• Các vấn đề về xương khớp
• Khó thở khiến việc tập thể dục, thể thao hoặc bất kỳ hoạt động thể chất nào trở nên khó khăn hơn. Điều này cũng có thể làm cho các triệu chứng hen suyễn trở nên tồi tệ hơn; hoặc khiến trẻ phát triển bệnh hen suyễn.
• Ngủ không yên hoặc các vấn đề về hô hấp vào ban đêm; chẳng hạn như chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn
• Những đứa trẻ thừa cân có thể cao hơn và trưởng thành hơn về giới tính; so với các bạn cùng lứa tuổi. Những bé gái thừa cân có thể có chu kỳ kinh nguyệt không đều và các vấn đề về khả năng sinh sản khi trưởng thành.
• Bệnh gan và túi mật
• Các yếu tố nguy cơ tim mạch (bao gồm huyết áp cao, cholesterol cao và bệnh tiểu đường) phát triển trong thời thơ ấu có thể dẫn đến bệnh tim, suy tim và đột quỵ khi trưởng thành. Ngăn ngừa hoặc điều trị thừa cân và béo phì ở trẻ em; có thể giúp bảo vệ chúng khỏi những vấn đề này khi chúng lớn lên.
• Trẻ béo phì cũng có thể gặp các vấn đề về cảm xúc (chẳng hạn như tự ti) và có thể bị bạn bè trêu chọc, bắt nạt hoặc xa lánh.

Trẻ em cảm thấy không thoải mái về cân nặng của mình có thể có nguy cơ:

• Ăn kiêng không lành mạnh và rối loạn ăn uống
• Phiền muộn
• Lạm dụng chất kích thích

Nguyên nhân gây trẻ béo phì là gì?

Tương tự như béo phì ở người lớn; có nhiều yếu tố khác nhau có thể là nguyên nhân gây ra bệnh béo phì ở trẻ em. Chẳng hạn như thói quen ăn kiêng, lười vận động, di truyền; hoặc thậm chí là sự kết hợp của nhiều yếu tố trên.

Trong một số trường hợp, tăng cân quá nhiều có thể do vấn đề nội tiết; hội chứng di truyền hoặc một số loại thuốc gây ra.

Thói quen ăn kiêng, lười vận động, di truyền có thể là những nguyên nhân gây ra béo phì

1. Chế độ ăn uống và lối sống

Hầu hết chế độ ăn uống hiện tại của các gia đình đều là những thực phẩm đã qua chế biến nhanh chóng và tiện lợi; từ thức ăn nhanh chứa nhiều chất béo đến các bữa ăn chế biến và đóng gói sẵn. Bởi chúng ta đều bận rộn đến mức có rất ít thời gian; để chuẩn bị bữa ăn lành mạnh hơn hoặc tập thể dục.

Không chỉ vậy mỗi khẩu phần ăn đều có kích thước và năng lượng lớn hơn nhiều so với mức cần thiết của cơ thể.

Thêm vào đó, cuộc sống hiện đại ít vận động. Trẻ em dành nhiều thời gian chơi với các thiết bị điện tử hơn là những trò chơi ngoài trời. Trẻ xem TV hay điện thoại, máy tính bảng hơn 4 giờ mỗi ngày; có nhiều khả năng bị thừa cân hơn so với trẻ xem 2 giờ hoặc ít hơn.

2. Tập thể dục và hoạt động thể chất

Không chỉ có chế độ ăn uống không lành mạnh; hiện nay nhiều trẻ em còn không hoạt động thể chất đầy đủ.

Trẻ lớn và thanh thiếu niên nên tập thể dục với các bài tập ở mức từ trung bình đến mạnh khoảng 1 giờ mỗi ngày; bao gồm cả các bài tập cardio và những bài tập tăng cường cơ và xương. Trẻ em từ 2 đến 5 tuổi nên tích cực hoạt động và chơi ngoài trời.

3. Di truyền học

Di truyền cũng có vai trò ảnh hưởng đến cân nặng của trẻ. Các gen của chúng ta giúp xác định tạng người cũng như cách cơ thể lưu trữ và đốt cháy chất béo.

Tuy nhiên chỉ mình yếu tố di truyền không thể tạo ra được cuộc khủng hoảng béo phì hiện nay. Kết hợp yếu tố di truyền và thói quen từ thế hệ này sang thế hệ khác; khiến nhiều thành viên trong một gia đình có thể phải vật lộn với vấn đề cân nặng.

Những người trong cùng một gia đình có xu hướng ăn uống giống nhau; mức độ hoạt động thể chất và cách xử lý với tình trạng thừa cân giống nhau. Khả năng thừa cân của trẻ sẽ tăng lên nếu cha hay mẹ; hoặc cả 2; đều thừa cân béo phì.

Các cách giảm cân cho trẻ béo phì

Chìa khóa để giữ cho trẻ ở mọi lứa tuổi có cân nặng hợp lý là áp dụng phương pháp chung cho cả gia đình. Hãy biến việc ăn uống lành mạnh và tập thể dục trở thành một thói quen của gia đình. Thu hút con trẻ tham gia bằng cách để chúng giúp bạn lập kế hoạch và chuẩn bị các bữa ăn lành mạnh; mang chúng theo khi bạn đi mua hàng tạp hóa; hay hướng dẫn chúng cách lựa chọn thực phẩm tốt.

Làm thế nào để giảm cân cho trẻ béo phì?

1. Cố gắng tránh những sai lầm phổ biến khiến trẻ tăng cân

Đừng thưởng cho trẻ khi có hành vi tốt hoặc cố gắng ngăn chặn hành vi xấu bằng đồ ngọt hoặc đồ ăn vặt. Hãy tìm những cách khác để thay đổi hành vi của trẻ.

Đừng ép trẻ ăn khi chúng không muốn. Ngay cả trẻ sơ sinh cũng quay lưng lại với bình sữa hoặc vú mẹ; để gửi tín hiệu rằng chúng đã no. Nếu trẻ cảm thấy no, đừng ép trẻ tiếp tục ăn. Điều đó giúp trẻ hình thành thói quen chỉ ăn khi đói.

Đừng nói về thực phẩm xấu hoặc cấm hoàn toàn tất cả đồ ngọt và đồ ăn nhẹ yêu thích của chúng. Trẻ em có thể trở nên nổi loạn; và ăn quá nhiều các loại thực phẩm bị cấm. Phần lớn thời gian cha mẹ nên cho con ăn các món ăn lành mạnh; và thỉnh thoảng xen vào đó các món ăn ít lành mạnh hơn hoặc đồ ăn vặt.

2. Những gợi ý duy trì cân nặng mạnh khỏe cho trẻ theo độ tuổi

Dưới đây là một số khuyến nghị giúp cha mẹ duy trì cân nặng lành mạnh cho con ở mọi lứa tuổi:

Sơ sinh đến 1 tuổi:

Bên cạnh nhiều lợi ích sức khỏe, cho con bú có thể giúp ngăn ngừa tăng cân quá mức.

Từ 1 đến 5 tuổi

Hãy sớm hình thành cho trẻ những thói quen tốt. Chẳng hạn như hình thành sở thích ăn uống lành mạnh cho trẻ; bằng cách cho trẻ ăn nhiều loại thực phẩm lành mạnh ngay từ khi còn nhỏ. Ngoài ra cha mẹ cũng nên khuyến khích xu hướng vận động của trẻ và giúp chúng phát triển các kỹ năng.

Từ 6 đến 12 tuổi

Khuyến khích trẻ hoạt động thể chất hàng ngày; như tham gia các lớp học thể thao hay đơn giản chỉ là một trận bóng đá trong giờ giải lao. Giữ cho con bạn năng động ở nhà với các hoạt động hàng ngày như đi dạo cùng gia đình hay đến các khu vui chơi. Hãy để con tìm hiểu nhiều hơn về các thực phẩm lành mạnh; chẳng hạn như cùng đi siêu thị hay cùng làm bữa trưa.

Từ 13 đến 18 tuổi

Hướng dẫn con bạn cách chuẩn bị các bữa ăn và đồ ăn nhẹ lành mạnh tại nhà. Khuyến khích họ đưa ra những lựa chọn lành mạnh kể cả khi ăn ở ngoài và vận động hàng ngày.

Mọi lứa tuổi

Cắt giảm thời gian xem TV, điện thoại, máy tính, trò chơi điện tử; và không khuyến khích ăn khi xem màn hình (TV hoặc bất cứ thiết bị nào khác). Phục vụ nhiều loại thực phẩm lành mạnh và ăn các bữa ăn gia đình cùng nhau thường xuyên nhất có thể. Khuyến khích trẻ ăn sáng hàng ngày; bổ sung ít nhất năm phần trái cây và rau mỗi ngày; hạn chế đồ uống có đường.

Nói chuyện với trẻ về tầm quan trọng của việc ăn uống đầy đủ và năng động. Hãy là một tấm gương bằng cách ăn uống điều độ, tập thể dục thường xuyên và xây dựng những thói quen lành mạnh trong cuộc sống hàng ngày của chính bạn.

Hy vọng với bài viết này các cha mẹ đã hiểu hơn về bệnh béo phì ở trẻ em và có cách chăm sóc tốt hơn cho con mình nhé!