Giải thích kỹ hơn. Thủy triều do mặt trăng gây ra đã kéo theo những hiệu ứng ma sát, khiến tốc độ quay của trái đất chậm lại qua hàng triệu năm. Cứ mỗi thế kỷ trôi qua, một ngày lại dài thêm 2,3 mili giây. Để tiện so sánh thì hàng tỷ năm trước, một ngày trên trái đất chỉ kéo dài 19 tiếng đồng hồ, tức là tương đương trên dưới 68.400 giây thôi. Nhưng trong khoảng 20 nghìn năm trở lại đây, một quá trình khác diễn ra, khiến tốc độ quay của trái đất nhanh hơn. Khi kỷ băng hà gần nhất kết thúc, những phiến băng tan ở hai cực, giảm áp lực, khiến lớp phủ (quyển manti - Earth's mantle) di chuyển dần về hai cực trái đất. Giống hệt như một vũ công ballet thu gọn tay vào người để xoay nhanh hơn, trái đất cũng bị tác động y hệt khi lớp phủ trôi dần về hướng hai cực, chính xác là cứ mỗi thế kỷ, một ngày trôi qua nhanh hơn 0,6 mili giây.  Rồi dần dần, sự kết nối giữa lòng trái đất với bề mặt cũng tạo ra những tác động khác. Những trận động đất lớn cũng khiến ngày ngắn lại, nhưng con số rất nhỏ. Ví dụ trận động đất thảm họa, cường độ 8,9 độ Richter xảy ra vào tháng 3/2011 ở Nhật Bản đã khiến trái đất quay nhanh hơn 1,8 micro giây. Tương tự như vậy là tác động từ những thay đổi của khí hậu trái đất, hoặc thậm chí là cả dòng hải lưu, thủy triều hàng ngày, hàng tháng, di chuyển khối lượng khổng lồ quanh trái đất. Có cái khiến ngày dài ra, cũng có cái khiến ngày ngắn lại. Quay lại với câu chuyện ngày đang dài ra, nhưng không ai rõ nguyên nhân. Từ thập niên 1960, khi những chuyên gia vận hành kính thiên văn radio trên toàn thế giới tìm ra cách cùng lúc theo dõi những chuẩn tinh (quasar) ngoài không gian, thì con người đã tìm được cách ước lượng chính xác tốc độ quay quanh trục của trái đất. So sánh cách ước lượng này với tốc độ vận hành của đồng hồ nguyên tử đều chỉ ra rằng trong vài năm qua, một ngày đang dần trở nên ngắn đi. Điều bất ngờ là khi chúng ta loại bỏ những biến số ngắn hạn do mùa hoặc do thủy triều, thì kể từ năm 2020, một ngày trên trái đất lại có thời lượng dài ra. Trong 50 năm qua, chưa bao giờ các nhà khoa học ghi nhận điều này. Trong quá khứ, Mặt Trăng từng ở gần Trái Đất hơn, khiến Trái Đất chỉ mất 19 tiếng để quay 1 vòng (Ảnh: Sky). Ngày nay, chúng ta quen thuộc với việc một ngày trên Trái Đất kéo dài trong 24 giờ, và 7 ngày là một tuần. Thế nhưng trong suốt lịch sử hình thành của mình, Trái Đất từng có một giai đoạn hỗn mang, khi mọi thứ hoạt động gần như chậm lại và thậm chí là rơi vào bế tắc. Lúc này, các hoạt động mảng kiến tạo của Trái Đất giảm bớt, trong khi quá trình địa hóa bắt đầu xuất hiện, dẫn tới sự tiến hóa của sự sống gần như ngưng trệ, dù chỉ ở dạng đơn giản nhất. Nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học tới từ Đại học Curtin, Úc, đã lần đầu tiên hé lộ được những sự thật thú vị trong giai đoạn này. Họ cho rằng khoảng thời gian này trùng với thời điểm Hành tinh Xanh lơ lửng trong trạng thái ổn định, quay liên tục và một ngày (hay một vòng quay) chỉ mất 19 giờ. Quá trình này kéo dài khoảng 1 tỷ năm, và được xem như kết quả của sự cân bằng mong manh giữa các lực đối lập từng tồn tại trong quá khứ xa xôi của Trái Đất. Vào thời điểm đó, Mặt Trăng cũng ở gần Trái Đất hơn và duy trì ở một khoảng cách không đổi. Giờ đây, Mặt Trăng đang có xu hướng "trượt" khỏi vòng hấp dẫn giữa nó và Trái Đất, dần đi xa khỏi Trái Đất. Sự chuyển dịch này khiến nhịp thủy triều trên Trái Đất có những ảnh hưởng nhất định. Điều này kết hợp với những yếu tố địa chất và cả sự dao động độ nghiêng của trục Trái Đất, đã khiến hành tinh của chúng ta có nhiều chuyển biến rõ rệt. Cụ thể là từ khi Mặt Trăng có sự chuyển động ra bên ngoài, Trái Đất đang dần quay chậm lại, khiến một ngày cũng dài hơn, và chúng ta có 24 giờ như hiện nay. Theo các nhà khoa học, con số này vẫn tăng từng ngày, đồng nghĩa với việc một ngày trên Trái Đất sẽ dài hơn. Một số nghiên cứu tính toán được mức độ thay đổi về số giờ mỗi ngày, với trung bình là khoảng 0,000015 giây mỗi năm. Theo Business Insider, sao Thủy là hành tinh gần Mặt Trời nhất. Chu kỳ thiên văn của sao Thủy dài bằng 58 ngày trên Trái Đất. Tuy nhiên, nó chỉ mất 88 ngày để hoàn thành chu kỳ quỹ đạo. Do đó, trên sao Thủy, một năm chỉ dài 1,5 ngày. Hơn nữa, cực Bắc của nó luôn nằm trong bóng tối do trục nghiêng 0,034°. Khí hậu trên sao Thủy không phân mùa. Sao Kim Sao Kim là hành tinh thứ hai trong hệ Mặt Trời. Đây là hành tinh chuyển động chậm nhất. Vận tốc quay của sao Kim là 6,5 km/h. Do đó, chu kỳ thiên văn của sao Kim dài 243 ngày. Chu kỳ quỹ đạo của nó là 224 ngày. Vì vậy, về cơ bản, một ngày trên sao Kim dài hơn một năm. Trái Đất Chu kỳ thiên văn chính xác của Trái Đất là 23 giờ 56 phút 4,1 giây. Vì vậy, một ngày trên Trái Đất thực sự chỉ bằng 0,997 ngày chuẩn. Độ dài một ngày trên Trái Đất còn biến đổi theo mùa do độ nghiêng của trục Trái Đất (23,4°). Tại hai cực, một đêm có thể dài đến 6 tháng vào mùa đông trong khi mùa hè có thể chỉ dài 24 giờ. Sao Hỏa Một ngày trên sao Hỏa khá giống với một ngày trên Trái Đất. Về cơ bản, sao Hỏa mất 24 giờ 37 phút 22 giây để hoàn thành chu kỳ thiên văn. Một ngày trên sao Hỏa tương đương 1,025957 ngày Trái Đất. Độ dài ngày theo mùa của sao Hỏa giống với Trái Đất do trục nghiêng 25,19°. Ngày dài hơn vào mùa hè và ngắn hơn vào mùa đông. Vì sao Hỏa nằm xa Mặt Trời, một năm trên sao Hỏa tương đương với khoảng 2 năm trên Trái Đất. Sao Mộc Là hành tinh lớn nhất hệ Mặt Trời nhưng một ngày trên sao Mộc chỉ dài 9 giờ 55 phút 30 giây, tương đương 1/3 ngày Trái Đất. Ngày trên Sao Mộc ngắn như vậy vì hành tinh khí khổng lồ này quay rất nhanh tại xích đạo, với vận tốc 45.300 km/h. Trong một năm trên sao Mộc, chu kỳ hoạt động của Mặt Trời lặp lại khoảng 10,476 lần. Sao Thổ Vận tốc quay của sao Thổ là 9,87 km/giây. Chu kỳ thiên văn của nó dài 10 giờ 33 phút, tương đương 1/2 ngày Trái Đất. Chuyển động nhanh của sao Thổ gây ra nhiều siêu bão trên hành tinh này. Chu kỳ quỹ đạo của sao Thổ dài 24,491 ngày trên hành tinh này, hay 10,759 ngày trên Trái Đất. Giống như sao Mộc, khí quyển của sao Thổ tại các vĩ độ khác nhau có tốc độ quay khác nhau. Sao Thiên Vương Sao Thiên Vương có chu kỳ thiên văn là 17 giờ 14 phút 24 giây, tương đương 0,71833 ngày trên Trái Đất. Tuy nhiên với độ nghiêng 97,77 °, sao Thiên Vương có những biến đổi ngày tháng rất phức tạp. Một cực trải qua mùa hè có ngày dài 42 năm, trong khi cực còn lại trải qua mùa đông với đêm dài 42 năm. Do đó, có thể nói một ngày trên sao Thiên Vương dài bằng 84 năm trên Trái Đất. Sao Hải Vương Chu kỳ thiên văn của sao Hải Vương là 6 phút 36 giây, tương đương 0,6713 ngày trên Trái Đất. Chu kỳ quay của từ trường sao Hải Vương có là 16,1 giờ, trong khi chu kỳ quay của vùng xích đạo là 18 giờ. Các vùng cực có chu kỳ quay nhanh nhất, 12 giờ. Ngoài ra, do trục nghiêng 28,32° của sao Hải Vương, khí hậu trên sao Hải Vương có sự phân mùa. Mùa trên sao Hải Vương dài bằng 40 năm trên Trái Đất. |
