Viêm phế quản cấp là tình trạng viêm khí phế quản phần lớn là do virus gây ra như Adenovirus, Corona virus, hoặc một số vi khuẩn không điển hình như Mycoplasma pneumonia, Chlamydia pneumoniae. Một số virus cúm A, B cũng là nguyên nhân hay gặp gây bệnh viêm phế quản cấp.
Viêm đường phế quản cấp thường lây qua đường hô hấp thông qua giọt bắn, dịch tiết (nước mũi, đờm…) của người bệnh khi ho, hắt hơi, nói chuyện… sau đó người lành hít phải hoặc chạm vào rồi đưa tay lên mũi, miệng.
Biểu hiện của bệnh viêm phế quản cấp
Dấu hiệu của viêm phế quản cấp thường không khó để nhận biết. Tuy nhiên ở giai đoạn đầu, người bệnh thường thấy các dấu hiệu nhẹ nên không điều trị sớm. Người mắc viêm phế quản cấp có thể có một số triệu chứng như:
- Ho: ho khan hoặc ho có đờm
- Một số triệu chứng toàn thân: sốt, mệt mỏi, ăn kém…
- Một số trường hợp có thể có biểu hiện viêm đường hô hấp trên như sổ mũi, chảy nước mũi, đôi khi có thể có khó thở, khò khè.
Các bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng và thăm khám để đưa ra chỉ định một số xét nghiệm khác nhau.
TS.BS Nguyễn Tiến Dũng cảnh báo các biến chứng của viêm phế quản cấp.
Viêm phế quản cấp có nguy hiểm không?
Nếu không điều trị kịp thời, viêm phế quản cấp có thể dẫn tới các biến chứng như viêm phổi, giãn phế quản, viêm phế quản mạn tính thậm chí là có thể dẫn tới tình trạng suy hô hấp gây tử vong.
Vì vậy, người bệnh cần lưu ý khi có các biểu hiện như ho kéo dài trên 5 ngày không thuyên giảm, sốt cao (từ 38.5 độ trở lên) một số trường hợp có triệu chứng khó thở… thì cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám. Tại đây các bác sĩ sẽ chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị, trong trường hợp cần thiết bệnh nhân có thể sẽ phải nhập viện để điều trị.
Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân điều trị sai cách do các biểu hiện viêm đường hô hấp thường giống nhau, mức độ bệnh khác nhau. Dẫn tới tình trạng bệnh nhân tự ý mua thuốc không kê đơn tại các hiệu thuốc trong đó có các thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, điều này rất dễ gây ra kháng thuốc và làm bệnh kéo dài, dẫn tới các biến chứng nặng nề.
Do viêm phế quản cấp phần lớn là do virus gây ra. Vì vậy trong điều trị cũng chỉ cần dùng các thuốc long đờm hoặc vitamin, không cần điều trị kháng sinh.
Khi bệnh nhân có biểu hiện nhiễm khuẩn như sốt, ho đờm mủ xanh, vàng hoặc qua xét nghiệm phát hiện tình trạng nhiễm khuẩn thì có thể sử dụng kháng sinh, thuốc hạ sốt…
Nếu ho kéo dài trên 5 ngày hoặc sốt cao không có triệu chứng thuyên giảm, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám.
Cách đề phòng viêm phế quản cấp
Để phòng ngừa viêm phế quản cấp, mọi người cần lưu ý đảm bảo chế độ dinh dưỡng nhằm tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Thường xuyên tập luyện thể dục thường xuyên để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Mặc dù hiện nay bệnh COVID-19 đã được chuyển sang các bệnh truyền nhiễm nhóm B. Tuy nhiên mọi người vẫn cần lưu ý đảm bảo chế độ 2K: khẩu trang và khử khuẩn. Hạn chế tiếp xúc với người có dấu hiệu nhiễm bệnh, nghi ngờ nhiễm bệnh.
Bên cạnh đó, người dân nên tiêm phòng cúm hàng năm để phòng một số chủng virus cúm hay gặp
Khi sử dụng điều hòa trong thời tiết nắng nóng, mọi người cần lưu ý không để nhiệt độ chênh lệch quá cao giữa môi trường bên ngoài và trong phòng điều hòa để hạn chế các bệnh về đường hô hấp.
Viêm phế quản cấp là bệnh thường gặp, thể hiện tình trạng viêm niêm mạc phế quản cấp tính khi tiếp xúc tác nhân gây hại từ môi trường. Triệu chứng điển hình là sốt nhẹ, đau nhức mình mẩy, ho khan hay khạc đàm trắng, đau rát vùng họng và ngực. Diễn tiến thường lành tính tự khỏi sau 5 – 7 ngày. Tuy nhiên khi triệu chứng viêm phế quản nặng nề, kéo dài hoặc xuất hiện trên cơ địa có sẵn các bệnh mạn tính, bệnh nhân cần đến gặp bác sỹ sớm để được khám và điều trị phù hợp tránh diễn tiến bất lợi của viêm phế quản cấp.
Nội dung chi tiết:
1.
2.
3.
1. Viêm phế quản cấp là gì ?
Là tình trạng viêm cấp tính niêm mạc của phế quản khi tiếp xúc với các tác nhân có hại từ môi trường bên ngoài như là :
- Tác nhân lý hóa : không khí lạnh, chất kích ứng ở dạng khí: hơi amoniac, hơi acid, chất có mùi nồng hắc trong nông – công nghiệp, khói xe, khói thuốc lá.
- Tác nhân vi sinh : siêu vi, vi khuẩn.
- Trong số các tác nhân trên, tác nhân siêu vi chiếm hàng đầu ví dụ như các siêu vi hô hấp hợp bào, rhinovius, siêu vi cúm, siêu vi á cúm .v.v.
Niêm mạc phế quản có các tế bào tiết nhầy và các tế bào có lông chuyển, có nhiệm vụ bắt giữa các hạt bụi, các chất độc hại và vận chuyển ngược ra ngoài. Tình trạng viêm cấp tính niêm mạc phế quản làm các tế bào này tạm thời mất chức năng và thậm chí có thể chết đi và gây xuất hiện các triệu chứng.
Sau một thời gian từ 7 đến 10 ngày, nếu các tác nhân có hại không còn nữa sẽ có hiện tượng tăng sinh các tế bào niêm mạc phế quản mới và vì thế bệnh viêm phế quản cấp có thể phục hồi hoàn toàn.
2. Các triệu chứng thường gặp khi mắc bệnh viêm phế quản cấp ?
Tùy theo tác nhân gây bệnh khác nhau mà triệu chứng và diễn tiến của bệnh có thể thay đổi.
- Triệu chứng viêm phế quản cấp có thể xuất hiện thật rầm rộ, diễn biến nhanh chóng ngay lập tức sau khi tiếp xúc với tác nhân gây hại nồng độ cao ví dụ không khí ô nhiễm, tiếp xúc khói amoniac, khói acid .v.v. ;
- Triệu chứng viêm phế quản cấp cũng có thể diễn tiến âm thầm nhẹ nhàng hơn trong trường hợp sau tiếp xúc siêu vi.
Bệnh cảnh lâm sàng viêm phế quản cấp thường gặp nhất là bệnh cảnh viêm phế quản cấp sau nhiễm siêu vi. Viêm phế quản cấp thường diễn ra các giai đoạn như sau:
- Giai đoạn ủ bệnh : sau khi tiếp xúc với các giọt nước bọt bắn ra từ người nhiễm siêu vi hô hấp, người bệnh sẽ có thời gian từ 1 – 3 ngày ủ bệnh, trong giai đoạn này người bệnh hoàn toàn không có triệu chứng gì.
- Giai đoạn viêm long hô hấp trên : bệnh nhân có các triệu chứng của viêm đường hô hấp trên như hắt hơi, sổ mũi, đau họng ; triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức cơ, khớp. Trong giai đoạn này người bệnh thải ra môi trường bên ngoài rất nhiều siêu vi và có thể lây cho người khác nếu có tiếp xúc lân cận.
- Giai đoạn viêm phế quản cấp : bệnh nhân có các triệu chứng ho, ban đầu là ho khan sau đó ho đàm, đàm có thể là màu trắng hoặc đàm đục, đàm vàng, xanh, có một số trường hợp vướng máu khi ho nhiều quá ; bệnh nhân thường than đau rát sau xương ức tăng lên khi ho.
- Giai đoạn phục hồi : các triệu chứng hô hấp và triệu chứng toàn thân giảm dần và hồi phục trong thời gian từ 7 – 10 ngày trong đa số các trường hợp.
Trong một số ít các trường hợp có thể bội nhiễm vi khuẩn và xuất hiện viêm phế quản cấp do vi khuẩn, thậm chí là viêm phổi do vi khuẩn.
3. Cần làm gì khi bị viêm phế quản cấp ?
Đa số trường hợp viêm phế quản cấp do nhiễm siêu vi có diễn tiến nhẹ nhàng và tự giới hạn, điều trị giảm triệu chứng là chính. Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi, uống nước nhiều, súc miệng nước muối ấm lạt, uống thuốc hạ sốt giảm đau khi có sốt và đau nhức mình mẩy, dùng thuốc giảm ho nếu ho quá nhiều.
Một số ít trường hợp diễn tiến của viêm phế quản cấp có thể không thuận lợi và trong các trường hợp đó bệnh nhân nên đến khám bác sỹ để được khám bệnh và kê toa :
- Viêm phế quản cấp sau khi tiếp xúc chất kích ứng mạnh từ môi trường ví dụ : hơi amoniac, hơi acid, khói bụi ô nhiễm nồng độ cao. Bệnh nhân cần phải đến ngay bác sỹ vì trong một số trường hợp tác nhân kích ứng có thể gây nên bỏng đường thở nặng nề, nếu không được can thiệp từ sớm có thể có những di chứng nặng nề về sau.
- Viêm phế quản cấp nhưng triệu chứng quá nặng nề :
o Viêm phế quản cấp, thông thường chỉ sốt khoảng 380C – 3805C ; Nhưng lần này sốt cao trên 3805C.
o Ho thông thường là ho khan hay khạc đàm trắng hơi đục lượng ít ; Nhưng lần này ho khạc đàm vàng, xanh có vướng máu lượng nhiều.
- Viêm phế quản cấp nhưng triệu chứng kéo dài quá lâu, tái phát nhiều lần :
o Viêm phế quản cấp thông thường kéo dài khoảng 5 – 7 ngày ; Nhưng lần này triệu chứng kéo dài hơn 7 ngày mà chưa có dấu hiệu suy giảm.
o Viêm phế quản cấp có thể kéo dài chỉ 5 – 7 ngày nhưng lại tái đi tái lại nhiều lần.
- Viêm phế quản cấp xuất hiện trên cơ địa bệnh nhân có bệnh mạn tính từ trước ví dụ suy tim, suy thận, đái tháo đường, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Bệnh nhân cần phải đi cần phải đi khám bác sỹ sớm trong các trường hợp kể trên vì nếu không đi khám và điều trị kịp thời sẽ có thể phải đối diện với các nguy cơ sau :
- Tác nhân gây bệnh trong các trường hợp trên thường có độc lực quá cao sẽ gây tổn thương nặng nề phế quản, cần phải được chẩn đoán và điều trị sớm.
- Cơ địa bệnh có sẵn sẽ diễn tiến nặng hơn khi bị mắc kèm viêm phế quản cấp.
Bài viết gần đây
17-08-2021
Viêm phổi cộng đồng là tình trạng phổi bị tổn thương (viêm) cấp tính do nguyên nhân nhiễm trùng (vi khuẩn, virus, nấm,…) xảy ra ngoài bệnh viện hoặc cơ sở chăm sóc y tế.
12-04-2021
Ung thư phổi là bệnh liên quan đến sự tăng sinh không kiểm soát của các tế bào trong mô phổi tạo thành khối u ác tính ở phổi. Ung thư phổi là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu
.jpg)
13-12-2017
Viêm tiểu phế quản thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 24 tháng tuổi, đặc biệt là ở trẻ từ 3 – 6 tháng tuổi do khoang mũi và cấu trúc đường thở nhỏ dễ bị tắc nghẽn hơn so với trẻ lớn và người lớn