Tất nhiên vi khuẩn và virus hoàn toàn khác nhau nhưng do chúng ta hay gọi là bệnh do siêu vi trùng nên có nhiều người nhầm lẫn chúng là một. Hôm nay, chúng ta sẽ phân biệt giữa vi khuẩn và virus (đang xét đến những loại gây bệnh, gây hại). Show 1. Về cấu tạoVi khuẩnLà một nhóm sinh vật đơn bào, có kích thước nhỏ (kích thước hiển vi) và thường có cấu trúc tế bào đơn giản không có nhân, bộ khung tế bào (cytoskeleton) và các bào quan như ty thể và lục lạp. Cấu trúc tế bào của vi khuẩn được miêu tả chi tiết trong mục sinh vật nhân sơ vì vi khuẩn là sinh vật nhân sơ, khác với các sinh vật có cấu trúc tế bào phức tạp hơn gọi là sinh vật nhân chuẩn. Cấu tạo của vi khuẩn E.coli – Vi Khuẩn Và Virus Khác Nhau Những Điểm Gì?VirusCòn virus được tạo thành từ hai hoặc ba bộ phận: phần vật chất di truyền được tạo nên từ DNA hoặc RNA – những phân tử dài có mang thông tin di truyền, một lớp vỏ protein – được gọi với tên capsid – có chức năng bảo vệ hệ gen và một lớp vỏ bọc bên ngoài làm từ lipid mà bao bọc bên ngoài lớp vỏ protein khi virus ở ngoài tế bào (chỉ có trong một số trường hợp). Cấu tạo quá đơn giản của virus Corona (SARS – CoV – 2) – Vi Khuẩn Và Virus Khác Nhau Những Điểm Gì?Từ cấu tạo cho thấy vi khuẩn có đầy đủ những thành phần của một tế bào hoàn chỉnh có thể sống độc lập, còn virus nó đơn giản đến mức không có những thành phần để có thể sinh sống như một cá thể độc lập (ăn, tiêu hóa, tổng hợp protein)… 2. Cách thức gây bệnhVi khuẩnVi khuẩn gây hại cho tế bào hoặc sinh vật khác thông qua độc tố sau đó thu gom chất dinh dưỡng để hấp thụ và tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh trưởng. Độc tố (toxin) là các vũ khí sinh học có bản chất protein hoặc không phải protein được sản xuất bởi vi khuẩn nhằm tiêu diệt các tế bào vật chủ. Các độc tố bản chất protein (ngoại độc tố) thường là các enzyme đi vào tế bào có nhân bằng hai phương thức: (1) tiết vào môi trường lân cận hoặc (2) trực tiếp bơm vào bào tương của tế bào vật chủ thông qua hệ thống tiết loại III (type III secretion system) hoặc một số cơ chế khác. Các ngoại độc tố vi khuẩn có thể tạm chia thành bốn loại chính dựa trên thành phần cấu trúc amino acid cũng như chức năng của chúng:
Một số chủng vi khuẩn có độc tố A-B là P. aeruginosa, E. coli, Vibrio cholerae, Corynebacterium diphtheria và Bordetella pertussis. Các độc tố A-B có hai phần: tiểu đơn vị A có hoạt tính enzyme và tiểu đơn vị B chịu trách nhiệm gắn và đưa độc tố vào tế bào vật chủ. Các độc tố tiêu protein phá hủy các protein vật chủ đặc hiệu gây nên những đặc tính lâm sàng riêng của bệnh. Ví dụ Elastase và protease IV của trực khuẩn mủ xanh phả hủy các chất cơ bản của tế bào, cho phép nhiễm trùng lan tỏa đến các khu vực rộng hơn. Các độc tố phá vỡ màng tế bào hiện diện ở một số vi khuẩn. Độc tố này có khả năng tạo lỗ thủng trên màng tế bào vật chủ gây ly giải tế bào. Các độc tố khác bao gồm: các protein dạng enzyme thủy phân globulin miễn dịch A (immunoglobulin A protease-type protein), các độc tố bền với nhiệt hoạt hóa Guanylate cyclase và các độc tố làm thay đổi khung nâng đỡ (cytoskeleton) của tế bào vật chủ. VirusVirus do cấu tạo quá đơn giản nên không thể tự tổng hợp được vật chất cần thiết do đó virus sẽ xâm nhập vật chủ và sử dụng nguồn nguyên liệu từ chính vật chủ để tổng hợp thế hệ sau. Chu trình sống của virus có sự khác nhau rất lớn giữa các loài, nhưng nhìn chung có 6 giai đoạn cơ bản trong chu trình sống (vòng đời) của virus:
3. Môi trường sốngVi khuẩnVi khuẩn có thể sống độc lập ngoài môi trường bằng nhiều hình thức khác nhau: tự dưỡng, dị dưỡng, hỗn hợp.
Vi khuẩn tồn tại hầu như tất cả các nơi trên Trái Đất, đa số là có lợi cho tự nhiên, sinh vật, con người chỉ một số trong số đó gây bệnh như: E.coli, Bệnh lao, Samonella gây thương hàn,… Trên cơ thể người cũng có rất nhiều vi khuẩn đang tồn tại, từ ngoài da đến trong đường ruột giúp cơ thể cân bằng và hỗ trợ vào sức đề kháng, tiêu hóa thức ăn,… Các sản phẩm cung cấp vi khuẩn có lợi cũng rất quen thuộc như: Yagourt (sữa chua), rau củ làm chua (kim chi),…đến các sản phẩm vi sinh bên nông nghiệp, thủy sản, môi trường… VirusVirus thì khác, chúng cần vật chủ để tồn tại, nếu ra môi trường bên ngoài trơ trọi thì virus sẽ bất hoạt hoặc chết nếu điều kiện quá khắc nghiệt. Khi gặp các điều kiện thuận lợi sẽ phát triển và lây lan hay được đưa đi nhờ các trung gian truyền bệnh (côn trùng, dịch cơ thể, máu…) Ví dụ virus Corona sẽ tồn tại bên ngoài môi trường vài giờ cho đến vài ngày tùy điều kiện khác nhau, virus không thể xâm nhập qua da người mà phải nhờ các hoạt động đưa virus vào niêm mạc mới xâm nhập được (đưa tay lên mũi, mắt, miệng…). Do đó biện pháp phòng tránh hiệu quả là rửa tay thật kỹ, đeo khẩu trang, tránh nơi đông người… 4. Cách phòng trừ – Tiêu diệtVi khuẩnDo vi khuẩn là dạng sống cơ bản nên để tiêu diệt vi khuẩn chúng ta sẽ dùng kháng sinh là hoạt chất có tác dụng lên vi khuẩn mà không gây hại cho tế bào mạnh khỏe khác. Kháng sinh là thuốc tiêu diệt hoặc kiềm hãm sự phát triển của vi khuẩn, từ đó giảm hiệu ứng viêm gây ra bởi vi khuẩn. Kháng sinh có tác dụng khác nhau trên từng loại vi khuẩn, một số kháng sinh có tác dụng trên nhiều chủng vi khuẩn được gọi là kháng sinh phổ rộng, một số loại khác tác dụng trên một số chủng vi khuẩn nhất định được gọi là phổ hẹp. Có 5 tác động chính lên vi khuẩn:
Kháng sinh không có tác dụng lên virus VirusRào chắn bảo vệ đầu tiên của cơ thể chống lại virus là hệ thống miễn dịch tự nhiên. Nó bao gồm những tế bào và các cơ chế khác giúp bảo vệ vật chủ chống lại sự xâm nhiễm một cách không đặc hiệu
Điều khó nhất trong tiêu diệt virus là làm thế nào để nhận diện được tế bào đó bị nhiễm virus khi virus đã ở bên trong, làm thế nào để tiêu diệt được virus mà không gây hại cho tế bào chủ trong khi virus dùng chính nguyên liệu của tế bào chủ để nhân bản (giống như bạn không thể biết một người bị nhiễm virus Corona nếu nó chưa bộc phát gây triệu chứng, đưa bạn một cây súng và bạn phải bắn những người đang ủ bệnh thì bạn sẽ bắn chính xác không?). Tóm lại, do cấu tạo và cách thức gây hại khác nhau nên vi khuẩn có thể được tiêu diệt bằng kháng sinh còn virus chỉ có thể bị tiêu diệt bằng hệ thống miễn dịch hoặc tiêu hủy luôn cả phần bị nhiễm virus. Trong khi cuộc chiến với vi khuẩn là cuộc chạy đua vũ trang “mặt đối mặt” giữa vi khuẩn và kháng sinh thì cuộc chiến với virus là cuộc thi tìm kiếm giữa những “kẻ truy lùng” của hệ miễn dịch và những “ẩn sĩ” virus. Vi khuẩn ngày càng mạnh lên nên kháng kháng sinh còn virus ngày càng tinh vi trong việc qua mặt hệ thống miễn dịch hoặc tạo tín hiệu giả. Cuộc đua này sẽ luôn tiếp tục thách thức sự phát triển của khoa học – công nghệ hiện nay! Trên đây là một số thông tin chia sẻ về những khác biệt của vi khuẩn và virus, hy vọng mang đến cho Quý khách một cách nhìn tổng quan về chúng. Virus với vi khuẩn khác nhau như thế nào?Vi khuẩn thuộc loại đơn bào có thể sống ở trong hoặc ngoài các tế bào khác. Chúng có thể tồn tại không cần tế bào chủ. Trong khi đó, vi rút là sinh vật sống trong tế bào, có nghĩa, xâm nhiễm tế bào vật chủ và sống trong tế bào đó. Sự khác biệt giữa nhiễm virus và nhiễm trùng do vi khuẩn là gì?Nhiễm trùng do vi khuẩn là do vi khuẩn và nhiễm virus là do virus gây ra. Có lẽ sự khác nhau giữa nhiễm vi khuẩn và virus là thuốc kháng sinh thường tiêu diệt vi khuẩn, nhưng chúng không có hiệu quả chống lại virus. Vi rút và vi khuẩn khác nhau như thế nào?Vi khuẩn hay còn có cách gọi khác là vi trùng, là những sinh vật nhân sơ đơn bào có kích thước cực kỳ nhỏ, một số chúng còn thuộc loại ký sinh trùng. Vi khuẩn là sinh vật đơn bào, không thuộc vào nhóm thực vật hay động vật, có cấu trúc tế bào rất đơn giản không có nhân và kích thước hiển vi. Virus ký sinh trên vi khuẩn gọi là gì?Thể thực khuẩn (tiếng Anh bacteriophage (/bækˈtɪərioʊfeɪdʒ/), cũng được gọi là phage (/ˈfeɪdʒ/) là một dạng virus duplodnaviria nó lây nhiễm và nhân lên ở các loài vi khuẩn và cổ khuẩn. |