Trẻ em vì sao không nên uống bia

Hồi Tết, cháu trai 5 tuổi của tôi vớ lấy cốc bia của người lớn và uống thử, cha mẹ không cản. Cháu uống vài hớp đã say khiến cả nhà cười lăn lộn. Tôi không đồng tình như cha mẹ cháu nói có mấy hớp bia, rượu thì chẳng sao đâu.

Mẹ cháu còn mở cho tôi coi clip trên mạng về cảnh con nít uống trộm bia, hoặc đòi uống nên người lớn cứ để cho thử, chỉ chút xíu đã say và làm nhiều hành động mà người ta cho là buồn cười. Thế nhưng tôi đọc báo thì thấy ở nước ngoài còn cấm cả việc uống bia, rượu trước mặt con trẻ và trẻ dưới 18 tuổi thì không được mua bia rượu. Bản thân cha mẹ cháu tôi thì nghĩ đó chỉ là một trò đùa vô hại.

Xin bác sĩ tư vấn giúp vài lần "đùa vui" như thế có ảnh hưởng đến sức khỏe cháu tôi không? (Hoàng Văn Trường, 40 tuổi, quận Bình Thạnh, TP HCM)

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố (TP HCM):

Quan điểm của anh rất đúng, cho trẻ nếm bia, rượu như một kiểu đùa vui là điều hoàn toàn không nên, có thể ảnh hưởng lâu dài đến sự phải triển thể chất và tâm lý của trẻ.

Có lẽ người lớn nghĩ uống vài hớp là không sao nhưng điều đó không đúng. Với người lớn, vài hớp thì chẳng say được. Nhưng rõ ràng em bé, như anh kể, có những biểu hiện say. Khi trẻ đã say (mặt đỏ, giảm khả năng kiểm soát hành vi, cảm xúc) thì có nghĩa là rượu đã ảnh hưởng đến hệ thần kinh, hệ thống mạch máu và các hệ cơ quan khác của bé.

Khác với người lớn, cơ thể một đứa trẻ còn non yếu, hệ thần kinh và các hệ cơ quan khác phát triển chưa toàn diện, nên một chất kích thích như cồn trong bia, rượu sẽ có tác động lớn hơn người lớn nhiều, trong đó gan và não dễ bị ảnh hưởng nhất.

Như người lớn, việc uống bia rượu có thể gây các bệnh về gan. Cơ thể trẻ em không thể xử lý, chuyển hóa và đào thải các chất có trong bia, rượu tốt như người lớn nên nguy cơ bệnh lớn hơn nhiều, dù uống rất ít.

Bia rượu ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Ở trẻ em, đó là một hệ thần kinh đang phát triển nên những tác động của chất kích thích thậm chí có thể ảnh hưởng đến trí thông minh, khả năng học tập của bé về lâu dài.

Hơn nữa, việc cho trẻ tiếp xúc với bia, rượu làm tăng nguy cơ trẻ chủ động sử dụng bia, rượu sớm về sau, thậm chí là nghiện rượu. Không chỉ là do đã quen uống, việc cha mẹ không những không ngăn cấm mà còn khuyến khích khiến trẻ dễ có suy nghĩ không đúng.

Việc nhiều nước cấm trẻ em mua và sử dụng bia, rượu không chỉ là không muốn các em "hư" sớm mà còn vì sức khỏe và sự phát triển của các em nữa.

Theo Người lao động

Hành vi vô ý thức của người lớn

Cách đây khoảng 20 năm, bệnh nhân nghiện rượu ở Việt Nam thường ở độ tuổi 45 - 50. Tới hiện nay, độ tuổi nghiện rượu trung bình là 40, cá biệt có trường hợp 26 tuổi đã nghiện rượu. Có rất nhiều nguyên nhân khiến độ tuổi “nghiện rượu” ngày càng trẻ hóa, do điều kiện kinh tế của đa số người dân đã dư dả hơn, thói quen tiệc tùng của một bộ phận giới trẻ, việc quảng bá bia, rượu không được kiểm soát chặt cùng với đó do các gia đình chưa chú ý đúng mức tới việc giúp trẻ tránh xa rượu, bia cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng. 

Thấy con tò mò, miệng “chóm chém” ra vẻ thèm muốn lon bia, bố cậu bé đã vô tư cho con nhấp thử ngụm bia cho “biết vị”. Lần đầu, cậu bé giật mình khóc toáng lên nhưng sau vài lần khi đã quen đứa trẻ khoái chí, cười khanh khách, cả gia đình càng vui sướng và cứ thế trong mỗi lần bố uống bia thì cậu bé chưa đầy 2 tuổi đó cũng được nhấm nháp đôi ngụm nhỏ. Những hình ảnh đó không quá hiếm gặp trong các gia đình Việt ngày nay.

Trong một số gia đình, khi bố uống bia rượu cũng hay cho con nhấm nháp thử một chút, khi thấy trẻ hào hứng uống, người lớn vỗ tay cổ vũ để trẻ uống tiếp. Thậm chí, một bộ phận không nhỏ các ông bố cho rằng việc cho con nếm thử bia rượu là hành động chứng tỏ được bản lĩnh đàn ông. Chứ họ không biết rằng hành động cho trẻ làm quen với rượu bia sớm, dù chỉ là một ngụm cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và thể chất của trẻ sau này.

Trên thực tế, đã có quá nhiều trường hợp trẻ nhỏ nguy kịch chỉ vì thử một vài ngụm bia rượu. Gần đây nhất, sau khi nhận lời thách đố của nhóm bạn, bé trai 11 tuổi (quê Nghệ An) đã uống hết hơn 1 lít rượu, sau đó được đưa đến bệnh viện cấp cứu trong tình trạng hôn mê sâu.

Theo người nhà chia sẻ, trong lúc mọi người đi vắng, cháu cùng với nhóm bạn rủ nhau uống rượu, vì bạn bè thách đố nên bệnh nhân đã uống hết hơn 1 lít rượu. Sau khi uống rượu, bệnh nhân bị rối loạn ý thức, kích thích vật vã, khó thở, nôn nhiều, sốt liên tục 39 độ, hôn mê.

Bệnh nhân đã được điều trị ở bệnh viện tuyến huyện nhưng không có tiến triển, sau đó được chuyển đến Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An tiếp tục cấp cứu, điều trị, bệnh nhân vẫn đang phải hồi sức tích cực và thở máy. Tại đó, các bác sĩ tiên lượng ca bệnh vẫn rất dè dặt, bệnh nhân vẫn trong tình trạng hôn mê sâu, suy hô hấp tuần hoàn, rối loạn chuyển hóa, các cơ quan thần kinh não bị tổn thương nghiêm trọng. Đến nay, trải qua 2 tuần điều trị tích cực sức khỏe bệnh nhân đã dần ổn định và hồi phục. 

Các bác sĩ cảnh báo, đây là bài học lớn gióng lên hồi chuông cảnh báo các bậc phụ huynh khi chăm sóc con trẻ. Trẻ con vốn tính tò mò nên chúng sẵn sàng thử bất cứ thứ gì và hành động cho trẻ làm quen với rượu bia sớm, số lượng dù chỉ là một ngụm cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe và thể chất của trẻ sau này.

Dừng ngay việc khuyến khích trẻ nhỏ uống rượu, bia

Nhiều người vốn nghĩ rằng việc cho trẻ nhấm nháp chút rượu là vô hại nhưng đây là một sai lầm. Với người lớn vài hớp bia có thể chưa ảnh hưởng gì nhiều nhưng với trẻ nhỏ dù chỉ số lượng ít nhưng ít nhiều cũng đã ảnh hưởng đến hệ thần kinh và các hệ cơ quan khác của trẻ. 

Với một ngụm nhỏ bia, rượu chưa thể gây tác hại ngay lập tức với trẻ, nhưng với mỗi lần chỉ một ngụm nhỏ đã vô tình tạo thành thói quen cho chính bản thân đứa trẻ. Khác với người lớn, cơ thể trẻ nhỏ còn non yếu, hệ thần kinh và các hệ cơ quan khác chưa phát triển toàn diện, bởi vậy với chất kích thích có trong bia, rượu sẽ có tác động lớn hơn tới các hệ cơ quan của trẻ, trong đó gan và não dễ bị ảnh hưởng nhất. Cơ thể trẻ em không thể xử lý, chuyển hóa và đào thải các chất có trong bia, rượu tốt như người lớn nên nguy cơ bệnh lớn hơn nhiều. Ngoài ra, trẻ nhỏ hệ thần kinh đang phát triển nên những tác động của chất kích thích sẽ gây ảnh hưởng đến trí thông minh, ảnh hưởng tới sự phát triển não bộ của trẻ. 

PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và thực phẩm - Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, trẻ nhỏ cần dinh dưỡng đầy đủ để phát triển về thể chất và tinh thần. Cho trẻ tiếp xúc với rượu bia sớm là sai lầm rất nguy hiểm cho đứa trẻ. Một ngụm bia nhỏ thì không tác hại ngay nhưng khi nâng cấp lên số lượng uống nhiều sẽ gây hại cho não, mắt, gan, thận của trẻ. 

Đồng thời, hành động cha mẹ thường xuyên khuyến khích cho con uống một ngụm bia, rượu sẽ hình thành cho trẻ thói quen xấu về nhậu nhẹt, khiến trẻ ngay từ nhỏ sẽ có tâm lý thích uống rượu. Qua đó tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với bia, rượu làm tăng nguy cơ trẻ chủ động sử dụng bia, rượu sớm, có thể là nguyên nhân dẫn tới sự nghiện rượu của trẻ ở tương lai lâu dài về sau này. Trong trường hợp không có người lớn, đặc biệt ở những gia đình luôn có sẵn bia, rượu trong nhà trẻ sẽ tự lấy uống mà không có sự kiểm soát của người lớn, có thể dẫn đến những hậu quả nguy hiểm khó lường. 

Do đó, mỗi bậc cha mẹ nên dừng tư duy hiểu không đúng trong việc cho trẻ nhỏ sớm tiếp cận và làm quen với rượu, bia bởi những tác hại của rượu sẽ ảnh hưởng đối với cơ thể trẻ ở cả hiện tại lẫn tương lai. Thay vì dạy trẻ những thói quen không tốt, mỗi bậc cha, mẹ cần là tấm gương tốt để con, trẻ học tập noi theo.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Bùi Ngọc Phương Hòa - Bác sĩ Nội đa khoa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Thanh thiếu niên là lứa tuổi đang phát triển về thể chất, tinh thần. Khoa học đã chứng minh rượu, bia có tác động tiêu cực đến quá trình hình thành và phát triển của não, làm thay đổi cấu trúc của hồi hải mã, khiến cho quá trình học tập sa sút, giảm trí nhớ và giảm khả năng tập trung của não bộ...

Theo nghiên cứu, nguyên nhân của sự gia tăng sử dụng rượu, bia đối với thanh thiếu niên là do sự tác động của quảng cáo, khuyến mãi hấp dẫn, thách thức của bạn bè hoặc tiếp xúc với phim ảnh nhiều nên tò mò muốn thử.

Tại Việt Nam, để tránh làm tăng nguy cơ sử dụng rượu bia đối với thanh thiếu niên, một số quy định đã được ban hành như:

  • Cấm quảng cáo rượu có cồn từ 15 độ trở lên: trường hợp quảng cáo rượu, bia có độ cồn dưới 5,5 độ thì không được có thông tin, hình ảnh nhằm khuyến khích uống rượu, bia. Không được hướng sản phẩm đến trẻ em, học sinh, sinh viên, thanh niên, phụ nữ mang thai.
  • Không sử dụng vật dụng, hình ảnh, biểu tượng, âm nhạc, nhân vật trong phim, nhãn hiệu sản phẩm dành cho trẻ em, học sinh, sinh viên... để quảng cáo bia rượu.
  • Không được sử dụng người chưa đủ 18 tuổi hoặc hình ảnh của người chưa đủ 18 tuổi để quảng cáo rượu, bia. Đồng thời cũng nghiêm cấm sử dụng lao động là người chưa đủ 18 tuổi trực tiếp tham gia vào việc sản xuất, mua bán rượu bia.
  • Không quảng cáo rượu bia trên báo nói, truyền hình trong thời gian từ 18-21 giờ hằng ngày, trừ trường hợp quảng cáo có sẵn trong các chương trình thể thao mua bản quyền tiếp sóng trực tiếp từ nước ngoài...
  • Không quảng cáo rượu bia trên truyền hình và báo nói ngay trước, trong và sau các chương trình dành cho trẻ em.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, rượu bia là nguyên nhân gián tiếp gây ra nhiều vấn đề sức khỏe và trật tự an toàn xã hội, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên. Bởi các hormone dậy thì của giai đoạn này kích hoạt các vùng đảm nhiệm chức năng cảm xúc, tâm lý của bộ não đang phát triển, thúc đẩy hành vi của người trẻ tuổi... Lạm dụng rượu bia trong ở lứa tuổi thanh thiếu niên có thể làm ảnh hưởng đến sự hình thành tính cách, năng lực và hành vi xã hội.

Các bằng chứng khoa học cũng cho thấy, rượu bia tác động đến quá trình hình thành và phát triển trí não, có thể dẫn đến việc thay đổi cấu trúc của hồi hải mã (đây được xem là vùng não có vai trò quan trọng trong quá trình học tập của trẻ). Nếu vùng này bị ảnh hưởng thì khiến cho trẻ bị suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung của não bộ... Bên cạnh đó, một số tác hại của việc uống rượu bia gây ra cho thanh thiếu niên còn có thể là:

  • Say rượu dẫn đến các triệu chứng ngộ độc rượu, bạo lực, quan hệ tình dục không an toàn, tai nạn khi điều khiển phương tiện giao thông, ...
  • Về lâu dài, thanh thiếu niên uống rượu bia nhiều lần sẽ gây lệ thuộc, mắc các bệnh mạn tính, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất lẫn tinh thần khi trưởng thành.
  • Ngoài việc ảnh hưởng tới não, tác hại của rượu bia đối với thanh thiếu niên còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng các bộ phận khác trong cơ thể như cơ quan tiêu hóa, gan và thận. Các độc tính của cồn công nghiệp khi đi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành formaldehyde. Sau đó chất này sẽ tiếp tục được oxy hóa thành axitfomic tấn công nhãn cầu, dây thần kinh thị giác và các bộ phận bằng mô mềm như thận và gan. Đối với hệ tiêu hóa, cồn còn kích thích dạ dày tiết ra một lượng lớn dịch toan lâu ngày tiêu hóa kém thậm chí dẫn đến viêm hoặc loét dạ dày. Các mao mạch sẽ giãn nở sau khi uống bia rượu. Sức tản nhiệt tăng lên khiến trẻ dễ bị cảm và viêm phổi.
  • Rượu bia cũng có thể gây ra các rối loạn tuổi dậy thì và quá trình phát dục không bình thường, hậu quả là ảnh hưởng đến chức năng sinh sản khi trưởng thành.
  • Đặc biệt, hệ miễn dịch ở trẻ sẽ bị suy giảm do tác hại của việc uống rượu bia, từ đó phá vỡ rào chắn an toàn của cơ thể và khiến cho trẻ dễ bị nhiễm trùng cũng như mắc các bệnh tật khác.

Trẻ em vì sao không nên uống bia

Tác hại của rượu bia đối với thanh thiếu niên là rất lớn

Theo các chuyên gia và bác sĩ, mặc dù có rất nhiều Luật cấm bán rượu cho trẻ dưới 18 tuổi. Tuy nhiên, tại Việt Nam thì 1 đứa trẻ được bố mẹ sai đi mua bia rượu là chuyện bình thường và việc mọi người bán rượu bia cho 1 đứa trẻ cũng không quá lạ lẫm. Ngoài ra, do tính sẵn có của rượu bia và giá lại rẻ nên rất nhiều gia đình có thói quen tích trữ sẵn. Điều này vô hình chung lại khiến trẻ tiếp xúc với rượu bia sớm và có thể gây ra những hệ lụy khôn lường.

Các bác sĩ vẫn luôn khuyến cáo gia đình là tiền thân để giúp trẻ hạn chế tối đa việc tiếp xúc với bia rượu. Để thực hiện được điều này, cần phải:

  • Không nên sai bảo trẻ mua bia rượu, tránh để gây sự tò mò, tiếp xúc sớm;
  • Không nên dự trữ rượu bia trong nhà, trường hợp muốn để tại nhà thì phải để nơi trẻ không thể thấy hoặc lấy được;
  • Không nên có quan niệm sai lệch về vai trò của rượu bia, cho rằng đàn ông phải biết uống;
  • Nếu đứa trẻ lớn lên trong môi trường mà người lớn, bố mẹ thường xuyên uống rượu, bia thì chúng sẽ coi đó là điều bình thường, học tập và hướng đến trong tương lai. Do đó, cách tốt nhất là người lớn trong gia đình không nên uống rượu bia.
  • Không cho trẻ thử nhấp môi rượu bia, dù chỉ là 1 chút. Nó sẽ tác động tiêu cực cho những lần sau.

Hiện nay, Việt Nam là 1 trong các quốc gia có mức tiêu thụ rượu bia lớn. Đối với thanh thiếu niên, tình hình tiêu thụ rượu bia cũng ở mức đáng báo động. Do đó, các chuyên gia, bác sĩ khuyến cáo, việc kiểm soát quảng cáo khuyến mại rượu bia rất quan trọng trong việc hạn chế sử dụng rượu bia đối với thanh thiếu niên. Đồng thời, cần tạo một môi trường lành mạnh, bao gồm các chế tài để bảo vệ thanh thiếu niên trước việc sử dụng rượu bia ngoài ý muốn.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!

XEM THÊM: