Vương quốc Champa tuy không còn nhưng đã để lại cho hậu thế hôm nay những di tích quý giá. Nổi trội trong đó phải kể đến quần thể tháp Chăm hay còn gọi là tháp Chàm trên khắp dải đất duyên hải miền Trung này. Hãy cùng điểm danh những ngọn tháp Chàm nổi tiếng ở Việt Nam xem có gì đặc biệt nhé!
1. Tháp Bà Ponagar
Nhắc đến các tòa tháp Chàm Việt Nam không thể không nhắc đến tháp Bà Ponagar ở Nha Trang. Đây là một công trình đặc biệt, ghi dấu cho thời kỳ Hindu giáo phát triển rực rỡ tại nơi đây.
Tháp Bà Ponagar thuộc phường Vĩnh Phước, thành phố Nha Trang, là một quần thể kiến trúc lớn và được phân bố trên 3 mặt bằng: Tháp Cổng, Mandapa và khu đền tháp. Do biến động của lịch sử, hiện nay khu di tích còn lại 5 công trình kiến trúc ở hai mặt bằng: Gồm Mandapa (tiền đình) và Khu đền Tháp ở phía trên.
Cách trung tâm thành phố Nha Trang chừng 2 km, tháp Ponagar tọa lạc trên một quả đồi nhỏ bên bờ sông Cái hiền hòa. Vị trí ngọn đồi khá thoáng gió với độ cao khiêm tốn chỉ 50m so với mặt nước biển nhưng với hình dáng và kiến trúc đặc sắc nên bạn có thể dễ dàng nhận thấy từ xa.
Tháp Bà Ponagar cũng được xem là một trong những quần thể kiến trúc thuộc nền văn hóa Chăm-pa quy mô nhất còn sót lại ở miền Trung. Khi du lịch Nha Trang, đến với tháp Ponagar bạn sẽ không chỉ được chiêm ngưỡng công trình độc đáo này mà còn được nghe kể về sự tích nữ thần Ponagar (Thiên Y Thánh Mẫu) và nhiều câu chuyện thú vị khác về các vị thần được thờ tại đây.
2. Tháp Bánh Ít
Tháp Bánh Ít hay còn gọi là tháp Bạc là tòa tháp Chàm Việt Nam được xây dựng vào cuối thế kỷ XI, đầu thế kỷ XII. Tháp có lối thiết kế đa dạng, phong phú, mang đậm ảnh hưởng nghệ thuật Cham-pa nhưng vẫn có nét đẹp riêng của mảnh đất võ.
Tháp Bánh Ít hay còn gọi là tháp Bạc là tòa tháp Chàm Việt Nam được xây dựng vào cuối thế kỷ XI. Đây là một quần thể gồm 4 tháp, mỗi tháp có hình thù và kiến trúc riêng biệt, từng chi tiết chạm trổ, điêu khắc đều thể hiện nét bí ẩn hấp dẫn du khách tìm đến. Tháp chính cao 22m, trông xa giống như chiếc bánh ít, có lẽ vì thế mà người ta đã đặt cho quần thể tháp Chàm Việt Nam này cái tên ấy.
Tháp Chàm Việt Nam này có lối thiết kế mang đậm ảnh hưởng nghệ thuật Cham-pa nhưng vẫn có nét đẹp riêng của mảnh đất võ. Không chỉ tham quan phía bên ngoài tháp, bạn còn có cơ hội biết thêm về lịch sử, về những hiện vật còn sót lại từ thời xưa mà đặc trưng nhất là bức tượng của thần Siva nổi tiếng bằng đá, dù tượng đã có nhiều phần bị vỡ, mất song giá trị vẫn vẹn nguyên như lúc đầu.
Dương Long cũng là một trong những quần thể tháp Chàm Việt Nam nằm ở tỉnh Bình Định. Tồn tại hàng trăm năm và trải qua bao thăng trầm lịch sử, cho đến nay quần thể này cũng đã hư hỏng khá nhiều, nhưng những nét kiến trúc độc đáo vẫn được thể hiện khá rõ nét.
Nơi đây còn được ghi nhận là cụm tháp được xây bằng gạch cao nhất Đông Nam Á hiện còn tồn tại với chiều cao tháp ở giữa là 39m, tháo phía nam là 33m và phía bắc là 32m. Mỗi tháp đều có cấu trúc rất rõ ràng ở mỗi tháp được chia thành: Đế tháp, thân tháp và mái tháp.
Tháp Chàm Việt Nam này còn được ghi nhận là cụm tháp được xây bằng gạch cao nhất Đông Nam Á. Tất cả các tháp đều được trang trí hoa văn, chặm khắc theo phong cách của người Chăm Pa, và các hình chạm khắc rất đẹp ở trên cửa, và đặc biệt hơn trên đỉnh tháp được trang trí chỉnh chu, tỉ mĩ và rất sinh động.
3. Tháp Đôi
Thêm một quần thể tháp Chàm Việt Nam nằm ở Bình Định nữa là tháp Đôi hay còn được gọi là tháp Hưng Thạnh. Sỡ dĩ nó được gọi là tháp đôi bởi cụm tháp này chỉ bao gồm hai ngọn tháp đứng cạnh nhau, một cao một thấp, trong đó tháp lớn cao 20m, tháp nhỏ cao 18m.
Không giống với một cụm tháp Chăm cổ thường có 3 tháp, quần thể này chỉ có hai tháp. Mà đặc biệt hơn nữa, cả hai tháp ở đây đều không có phần chóp do bị hư hại nặng nề trong chiến tranh. Tuy đã được phục chế nhưng vẫn không thể khôi phục lại được.
4. Tháp Poshanư
Tháp Poshanư được coi là công trình cổ nhất, chứa nhiều tinh hoa kiến trúc của người Chăm - pa, được xây dựng từ thế kỷ 9. Cụm kiến trúc tháp Chàm này tọa lạc trên ngọn đồi Bà Nài, phường Phú Hài, cách trung tâm thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận khoảng 7km.
Tháp Poshanư được coi là công trình cổ nhất, chứa nhiều tinh hoa kiến trúc của người Chăm Pa. Khi mới xây dựng, tháp Chàm Việt Nam này được coi là công trình vĩ đại và là biểu tượng của Vương quốc Chăm-pa thời đó. Đến nay, tháp Chàm Poshanư vẫn còn giữ lại khá nguyên vẹn những kiến trúc tinh hoa mà người Chăm cổ để lại.
Tháp Chàm Việt Nam này được coi là công trình vĩ đại và là biểu tượng của Vương quốc Chăm-pa thời đó. Ấn tượng đầu tiên khi nhìn thấy tháp Chàm Poshanư chính là phong cách kiến trúc Hòa Lai độc đáo, một trong những kiểu kiến trúc kinh điển chắt lọc những tinh hoa ấn tượng nhất của người Champa cổ. Bên cạnh đó, Tháp Chàm Poshanư còn gắn liền với một câu chuyện mà cho tới nay vẫn còn được người dân lưu truyền.
Đó là câu chuyện tình yêu đầy ly kỳ nhưng không kém phần lãng mạn của công chúa Poshanư và chàng Po Sahaniempar. Với tất cả những điều ấy khiến cho nơi đây luôn được xem là một trong những điểm du lịch Phan Thiết được du khách yêu thích nhất.
5. Tháp Nhạn
Tháp Nhạn là một trong những điểm du lịch Phú Yên nổi tiếng. Sự tích xưa truyền lại rằng, nàng tiên nữ Thiên Y A Na đã giáng trần dạy cho người dân ở nơi đây cách cấy cày, dệt vải,… để mưu sinh. Để ghi nhớ công ơn của nàng tiên nữ, người Chăm đã xây dựng lên ngọn tháp Nhạn để phụng thờ.
Kiến trúc của tháp gồm ba phần mà theo quan niệm của người Chăm tượng trưng cho trần tục, tâm linh và thần linh. Trải qua biến động và thời gian, tháp bị hư hại khá nhiều, thế nhưng những hoa văn trên tháp vẫn còn sắc nét, thể hiện trình độ kiến trúc điêu luyện của người xưa.
Kiến trúc của tháp Chàm Việt Nam này gồm ba phần tượng trưng cho trần tục, tâm linh và thần linh. Vào ban đêm, tòa tháp Chàm Việt Nam này được chiếu sáng bằng ánh đèn từ chân tháp, khiến cho Tháp Nhạn càng trở nên lung linh hơn. Vì vậy, đây cũng là thời điểm tháp Nhạn thu hút đông du khách ghé thăm nhất trong ngày.
6. Tháp chàm ở Thánh địa Mỹ Sơn
Thêm một quần thể tháp Chàm Việt Nam nữa mà bạn không nên bỏ qua chính là quần thể tháp Chàm ở Thánh địa Mỹ Sơn. Đây không chỉ là kiệt tác ghi dấu của một nền kiến trúc Champa mà còn của cả nền văn hóa khu vực Đông Nam Á.
Khu Thánh địa này gồm nhiều cụm tháp khác nhau, mỗi cụm tháp này đều có một tháp chính và nhiều tháp phụ nhỏ hơn bao bọc xung quanh. Nhưng điểm lạ là hầu hết các tượng ở đây đều mất đầu. Có rất nhiều giả thuyết cho điều này, trong đó nổi bật nhất là việc những người dân Chăm-pa cổ khi quyết định rời khỏi vùng đất này đã mang đầu của các bức tượng đến nơi định cư mới để thờ cúng.
Khu tháp Chàm Việt Nam này gồm nhiều cụm tháp khác nhau, mỗi cụm tháp này đều có một tháp chính và nhiều tháp phụ nhỏ. Ngoài ra nơi đây còn có rất nhiều hoạt động nghệ thuật đặc sắc như nghệ thuật diễn xướng dân gian, điệu múa cắn lửa, vũ điêu dâng lễ, múa đội nước… chắc chắn sẽ đem đến những trải nghiệm cho bất cứ du khách nào khi ghé thăm.
7. Tháp Po Klong Garai
Tọa lạc trên đồi Trầu của phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang, tháp Po Klong Garai từ lâu đã là điểm đến được bao du khách lựa chọn khám phá mỗi khi có dịp du lịch Ninh Thuận.
Tháp được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ XIII, đầu thế kỷ XIV để thờ vua Po Klong Garai, vị vua có nhiều công trạng trong việc xây dựng hệ thống thủy lợi phát triển nông nghiệp ở địa phương nên được đồng bào Chăm nhớ ơn, thờ phụng từ hàng trăm năm nay.
Tháp Chàm Việt Nam này được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ XIII, đầu thế kỷ XIV để thờ vua Po Klong Garai. Với sự kết hợp khéo léo phong cách nghệ thuật Chămpa và Khmer thể hiện lên những hình vòm, hình chóp nhọn hay các chi tiết gốm, đá khiến cho công trình này trở nên khác biệt với tất cả những quần thể tháp khác. Chính vì vậy, bất kỳ ai đến với Phan Rang đều không thể bỏ qua ngọn tháp Chàm Việt Nam này.
Với sự kết hợp khéo léo phong cách nghệ thuật Chămpa và Khmer khiến cho tháp Chàm Việt Nam này trở nên khác biệt với những quần thể tháp khác.
Bạn đã khám phá hết những quần thể tháp Chàm Việt Nam này chưa? Nếu sắp tới bạn có kế hoạch cho một chuyến đi xa, hãy nhớ tới những khu quần thể tháp Chàm này và ghé tham quan nhé! Chắc chắn đây sẽ là những địa điểm vô cùng thú vị lưu dấu nhiều bức ảnh, kỉ niệm đẹp trong chuyến đi của bạn đó.
Ảnh sưu tầm, tham khảo từ wikipedia
_______________
VietOcean Travel