Thành phần hóa học của nước tro tàu

Để làm bánh tro cúng Tết Đoan Ngọ, người ta dùng nước hòa tro than củi để ngâm gạo, nhưng nhiều người mua phải loại "nước tro" làm từ hóa chất kiềm.

Nước tro tàu có tính kiềm nên rất dễ gây bỏng nặng như axit đậm đặc nếu không may uống phải, thậm chí có nguy cơ tàn phá cơ thể.

Phó giáo sư Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ Sinh học và Thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội, cho biết nước tro tàu truyền thống chính là nước tro bếp, lấy tro của than củi hòa với nước. Tro than củi chủ yếu là các chất khoáng, calci, kali (potassium), phosphate... Do đó nước tro tàu có tính kiềm, bản chất là dung dịch kiềm yếu.

Nhiều loại bánh truyền thống của Việt Nam như bánh ú tro, bánh đúc, bánh tẻ... được làm với nước tro tàu này để tạo hương vị riêng. Cách làm là ngâm gạo với nước tro. Gạo là tinh bột, tính dai, khi ngâm vào nước tro sẽ bị thủy phân, mềm ra. Sau khi ngâm, gạn hết nước, sau đó rửa sạch gạo nhiều lần mới xay thành bột.

Qua thời gian, từ nước tro tàu, người ta pha chế thành dung dịch kiềm, dùng các hóa chất có tính kiềm cao như nước vôi canxi hydroxit (Ca(OH)2), Natri Hydroxit (NaOH), hoặc Natri Cacbonat (Na2CO3). Độ kiềm trong loại nước này rất mạnh, có thể cải thiện được hương vị và cả cấu trúc bánh. Nước kiềm này được sử dụng trong bánh làm cho vị bánh đậm hơn, làm bột dễ nhào nặn, mềm mại hơn, dễ kéo sợi tạo hình hơn.

Theo Phó giáo sư Thịnh, nước tro tàu chỉ ngâm cùng gạo sau đó đổ đi, không phải để nấu cùng với gạo nên không thể ăn và uống. Nếu dùng đúng cách, nước tro tàu không gây hại đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, nếu chẳng may uống nhầm sẽ gây hại cơ thể.

"Vì nước tro tàu có tính kiềm nên rất dễ gây bỏng nặng như axit đậm đặc nếu không may uống phải, thậm chí có nguy cơ tàn phá cơ thể. Nhiều trường hợp uống nhầm bị bong tróc toàn bộ niêm mạc thực quản, xung huyết dạ dày, nguy cơ biến dạng thực quản, phải cấp cứu", phó giáo sư nhấn mạnh.

Cùng với đó, khi vô tình đổ nước tro tàu vào tay, chân, cho vào mắt đều nguy hại. Chúng ăn mòn trên các mô sống như thịt, da, giác mạc cực kỳ cao, nguy cơ gây sẹo, mù ngay sau khi tiếp xúc.

Thành phần hóa học của nước tro tàu

Nước tro tàu được dùng trong làm bánh ú tro để tạo hương vị riêng. Ảnh: Quỳnh Trần

Vì vậy, khi sử dụng để làm bánh cần đọc kỹ hướng dẫn, cẩn thận khi thao tác rót mở trong nhà bếp, tránh xa tầm tay trẻ em. Khi bị dung dịch dính vào da tay chân và cả mắt, cần xả trực tiếp với nước nhiều lần. Sau đó rửa qua những thứ trung hòa được kiềm như chanh và giấm.

Phó giáo sư cảnh báo nước tro tàu được làm theo phương pháp truyền thống hay công nghiệp, chúng ta đều phải cẩn thận trong quá trình chế biến. Nếu lỡ uống, thì phải đi bệnh viện ngay, dù triệu chứng tổn thương không thấy rõ.

Nước tro tàu còn có khả năng bắt lửa cực lớn nên khi bảo quản cần để nơi khô ráo, thoáng mát, có nhiệt độ thấp và không nên để gần bếp lửa. Nên đậy kín trong các lọ thủy tinh để đảm bảo chất lượng, tuyệt đối không đựng trong các lọ làm bằng đồng, magie, thiếc, nhôm, kẽm vì chúng có thể gây ra phản ứng hóa học. Nên mua nước tro tàu ở những nơi uy tín và có nguồn gốc rõ ràng.

Nước tro tàu là gì? Nước tro tàu là một loại nguyên liệu được dùng rộng rãi trong cuộc sống với nhiều ứng dụng như làm bánh, nấu ăn, nước tro tàu hóa học còn được làm để tạo nên nhiều sản phẩm hữu ích trong cuộc sống. Vậy nước tro tàu là gì? Thành phần ra sao? Công dụng của nước tro tàu như thế nào?

Hãy cùng thichmontrangmieng.hatenablog.com tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

Với những ai đã từng làm bánh ú hay bánh trung thu thì nước tro tàu là một nguyên liệu khá quen thuộc. Nhưng đối với những ai chưa từng dùng đến hoặc thử qua thì sẽ cảm thấy khái niệm này còn khá xa lạ và không biết loại nước này dùng để làm gì trong quá trình làm bánh. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp thông tin cụ thể về nước tro tàu dành cho bạn.

Nước tro tàu là gì?

Nước tro tàu la nguyên liệu được chế biến từ nguyên liệu tự nhiên như gỗ, củi đốt thành tro. Sau đó người ta dùng loại tro này để khuấy với nước và đợi cho tro lắng xuống gạn lấy phần nước trong. Phần nước này thường được sử dụng để làm bánh, tạo màu và mùi hương tự nhiên cho các món ăn, món bánh.

Thành phần hóa học của nước tro tàu

Nước tro tàu tạo màu đẹp mắt cho bánh ú, bánh tro

Nước tro tàu hóa học tên tiếng Anh là lye water, đây là loại thay cho nước tro tàu nguyên chất, tên hóa học là Natri Hydroxit (NaOH) hay Kali Hydroxit (KOH). Loại này được chế biến thành nhiều dạng khác nhau như bột,viên hoặc lỏng. Cũng có một loại khác là Kansui, loại này được bán ở dạng nước hoặc bột có bổ sung thêm phosphate vào nhằm đê ổn định độ kiềm.

Thành phần của nước tro tàu là gì?

Nước tro được chế biến từ than củi có rất nhiều các khoáng chất như Kali, Calci, Phosphate…đặc biệt Kali và Phosphate khá nhiều nên nước có tính kiềm rất mạnh.

Thành phần của nước tro tàu hóa học gồm sodium hydroxid và potassium hydroxid hoặc có thể từ những thành phần carbonate hay potassium carbonate hoặc là tổng hợp cả hai loại chất này. Nước tro tàu hóa học còn có loại xuất hiện nước vôi.

Nước tro tàu có tác dụng gì?

Trong nấu ăn và làm bánh, nước tro có tác dụng làm trắng và giúp cho rau củ quả bảo quản lâu hơn tạo độ giòn, dai, nước tro tàu cũng giúp có màu tự nhiên hơn. Các loại bánh thường sử dụng loại nguyên liệu này: Bánh ú tro, bánh trung thu, bánh tro, bánh ú lá tre, bánh đúc, vỏ bọc hoành thánh, mì sợi…

Trong sản xuất công nghiệp nước tro tàu là một trong cách thành phần để tạo nên xà bông. Các thành phần của nước tro tàu giúp xà bông tạo dạng cứng, chắc hơn với loại Sodium hydroxide và qua đó giúp xà bông tạo dạng lỏng với loại Sodium hydroxide.

Công dụng của nước tro tàu trong vệ sinh hàng ngày là có tác dụng tẩy trắng chảo bị đen, các nồi nhôm bám dầu mỡ,…Bên cạnh đó, nước tro còn có tác dụng thông cống và thông ống nước cực kỳ hiệu quả mà bạn có thể thử áp dụng.

Nước tro tàu có độc không?

Nước tro tàu tự nhiên làm từ than củi gỗ được ứng dụng trong làm bánh khá an toàn, tuy nhiên chúng ta cần sử dụng với liều lượng hợp lý bởi với bất kỳ nguyên liệu nào cũng có mặt lợi và mặt hại nếu sử dụng quá nhiều.Khi làm các món bánh có nước tro tàu trong công thức, chỉ nên sử dụng một lượng nhỏ để thay đổi nồng độ PH.

Thành phần hóa học của nước tro tàu

Nước tro tàu tự nhiên có thể sử dụng an toàn với lượng vừa phải

Đối với nước tro tàu hóa học, loại nước này lại cực kì độc hại vì có tính ăn mòn trên các mô sống như giác mạc và da thịt rất cao. Do đó bạn hãy cân nhắc thật kỹ trước khi sử dụng loại sản phẩm này, chỉ nên dùng cho các ứng dụng tẩy trắng nồi nhôm, thông cống,…

Mua nước tro tàu ở đâu?

Hiện nay nước tro tàu vẫn được bày bán rộng rãi trên thị trường, trước khi mua và sử dụng bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, tìm hiểu liều lượng phù hợp để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.

Bạn có thể mua nước tro tàu tại các cửa hàng bán nước tro tàu và các nguyên liệu nấu ăn, làm bánh trên toàn quốc hoặc an toàn hơn bạn có thể học cách làm nước tro tàu tại nhà với hướng dẫn dưới đây.

Hướng dẫn làm nước tro tàu tại nhà

Trước hết bạn chuẩn bị nguyên liệu là gỗ, củi to cùng nước lọc. Lưu ý không thay thế than củi bằng tro của các vật liệu khác, trong quá trình đốt củi cũng không được để bất kỳ vật liệu nào khác rơi vào để đảm bảo độ an toàn của tro tàu sau khi đốt.

Thành phần hóa học của nước tro tàu

Làm bánh ú, bánh tro bằng nước tro tàu than củi an toàn tại nhà

Các bước tiến hành như sau:

  1. Tiến hành đốt than củi cho đến khi thành tro.
  2. Bạn chọn một chiếc bình nhựa to rửa sạch, để cho khô nước hoàn toàn, sau đó bạn cho phần tro than củi vào bình này.
  3. Tiếp theo bạn cho phần nước lọc đã chuẩn bị vào bình. Để kiểm tra nước tro đã đạt yêu cầu hay chưa bằng cách dùng một quả trứng gà để thử, khi cho vào bình mà trứng gà nổi khoảng 1cm so với phần mặt nước là được. Còn nếu trứng nổi cao hơn thì lúc này bạn cần đậy bình thật kín lại và bảo quản ở nơi thoáng mát trong vòng 2 ngày rồi làm tiếp.
  4. Tiếp tục chọn 1 miếng vải sạch hoặc có thể dùng khăn sữa của trẻ em để lọc lấy phần nước tro và bỏ đi phần cặn. Nên lọc lại vài lần cho sạch cặn và để nước trong hơn.
  5. Để phần nước tro này vào một chiếc bình nhựa qua đêm, đến hôm sau lọc lại một lần nữa để thu được thành phẩm là nước tro tàu tự nhiên an toàn.

Hy vọng với những chia sẻ trên bạn đã biết được nước tro tàu là gì? Công dụng của nước tro tàu và cách để làm nước tro tàu tự nhiên tại nhà. Chúc bạn thành công với hướng dẫn này và làm các món bánh từ nước tro tàu thành công nhé.

Nước tro tàu thường dùng nhiều trong làm bánh có thể sử dụng để làm món tráng miệng. Ngoài bánh ra thì cũng có vài món thức uống. Nếu bạn không muốn ăn bánh thì bạn cũng có thể sử dụng trà xem thêm bài viết liên quan: Lục trà là gì?