Thanh mai trúc mã có nghĩa là gì năm 2024

※ Thanh mai trúc mã là thành ngữ hàm ý chỉ đôi bạn trai gái từ nhỏ lớn lên cùng nhau, tình cảm hòa hợp.

※ Thành ngữ liên quan: Hai trẻ vô tư (chân thành không có sự nghi kỵ)

Lý Bạch là nhà thơ lớn nổi tiếng thời Đường, người đời ca tụng ông, cho rằng ông là thần tiên trên thiên thượng giáng xuống nhân gian. Đương nhiên, thơ do vị tiên nhân này viết ra tự nhiên trong sáng, tao nhã bất phàm. Thành ngữ “thanh mai trúc mã” xuất phát từ bài thơ nổi tiếng “Trường Can Hành” của ông.

Sáu dòng đầu của bài thơ này là hồi ức của một cô gái về quá khứ ngọt ngào giữa mình và chồng:

“Thiếp phát sơ phú ngạch, Chiết hoa môn tiền kịch. Lang kỵ trúc mã lai, Nhiễu sàng lộng thanh mai. Đồng cư Trường Can lý, Lưỡng tiểu vô hiềm sai”.

Tạm dịch nghĩa là: “Thuở nhỏ tóc thiếp mới vừa che ngang trán, một hôm đang ngắt một bông hoa thơm chơi đùa trước cổng nhà. Chàng cầm cành mai xanh biếc trên tay cưỡi ngựa tre đi lại, tựa như một vị tướng nhỏ, vừa la hét vừa chạy quanh bên giếng. Đúng vậy! Hai chúng ta đều cùng sống ở nơi Trường Can này, từ nhỏ lớn lên cùng nhau, tình cảm tốt đẹp đến mức không lời nào để diễn tả”.

Vì vậy, “Thanh mai trúc mã” được người đời sau dùng để hình dung về tình cảm tương thân tương ái, hòa hợp không gì sánh nổi giữa những cô bé cậu bé thuở nhỏ.

Liên tưởng và thưởng thức: Ngón tay của Clara

Vào thế kỷ 19, nhà soạn nhạc người Đức Schumann thuở nhỏ lớn lên cùng với một cô bé tên là Clara. Cha của Clara là một nhà soạn nhạc lớn, là một gia đình có truyền thống học vấn cao, bản thân cô cũng là một tài nữ âm nhạc, trong khi đó Schumann là học trò mà cha của Clara rất tự hào.

Năm Schumann 21 tuổi, một ngày nọ, người bạn thân của họ là Chopard gửi đến một khúc phổ do chính ông sáng tác, hy vọng Schumann có thể đưa ra một vài lời phê bình. Khi Schumann vừa nhận được khúc phổ anh đã cảm thấy vui mừng khôn xiết, nhưng sau một lúc sau anh lại không kiềm chế được sự đau thương, vì ngón áp út của bàn tay phải của anh đã không thể cử động được do quá trình luyện tập đàn piano.

Clara lúc này đang đứng cạnh Schumann, cô đoán ra được tâm sự của anh, liền lặng lẽ đặt tay của mình lên tay của Schumann và nhẹ nhàng nói với anh rằng “Ngón tay của em có thể đàn được!”

“Cảm ơn em, Clara!” Schumann xúc động, đến rơm rớm nước mắt .

Kể từ đó, Schumann dành hết tâm sức cho việc sáng tác, những giai điệu tươi đẹp được thoát ra từ những ngón tay của Clara.

Sau đó, đôi “thanh mai trúc mã” này kết thành vợ chồng, ngón tay của Clara cả đời dành cho Schumann, lưu lại một giai thoại tươi đẹp.

AN CHI: Câu “Thanh mai trúc mã” lấy lời và ý từ bài Trường Can hành của Lý Bạch (701 – 762) đời Đường. Đây là một thiên diễm tình mini bằng thơ ngũ ngôn dài 30 câu.

Thuở nhỏ, cùng ngụ xóm Trường Can, chàng và nàng thường nô đùa bên nhau một cách vô tư. Năm mười bốn tuổi, nàng về làm vợ chàng, lúc nào cũng e thẹn, nghìn lần gọi cũng không một lần dám quay đầu lại. Năm mười lăm tuổi mới bắt đầu dám đưa mắt nhìn nhau mà hứa suốt đời gắn bó với nhau. Chàng nguyện sẽ làm như gã Vỹ Sinh, thà để cho nước thủy triều dâng ngập ở chân cầu (là nơi hẹn hò) chứ nhất định không rời nếu nàng chưa đến.

Nàng thề sẽ làm hòn vọng phu chờ cho đến khi chàng trở về, nếu một mai chàng phải ra đi. Năm nàng mười sáu thì chàng phải đi xa thật. Nàng trông chờ mỏi mòn, nhìn ra trước cửa thì dấu chân chàng rêu đã in đầy. Tháng tám, nàng nhìn bướm vàng bay từng đôi mà sinh lòng thương cảm, làm cho dáng người tiều tụy. Nàng mong chàng gửi thư cho biết khi nào trở về để nàng đi đón, dù có xa bảy trăm dặm đường đến Trường Phong Sa cũng không nản lòng.

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

  • Trong văn học cổ Trung Quốc và Việt Nam thường có nhắc tới cây mai, như trong câu "Thanh mai trúc mã". Theo tôi biết thì cây mai chỉ sống ở vùng khí hậu không lạnh quá, như ở miền Nam. Vậy cây mai trong văn học cổ có phải là cây mai hiện nay không? -- Trần Đăng Khoa [trả lời]

Cây mai là loài cây rất được ưa chuộng ở miền Nam và cả miền Bắc từ xưa tới nay. Trong thơ văn, cây mai được đề cao do hình ảnh của nó tuy mảnh mai, gầy guộc, mong manh, hoa có hưong thơm dịu dàng nhưng luôn chịu được qua mùa đông gió rét để nở hoa khi xuân về. Vì vậy, cây mai là đại diện của chữ Nhẫn và chữ Dũng. Theo phân loại của Trung Quốc có hơn 200 loại hoa mai khác nhau và có rất nhiều loại sống được trong gió rét. Theo tôi, cây mai trong văn học cổ là loại mai hiện nay vẫn có. Bạn có thể xem bài viết về các loại mai trong văn học cổ tại đây [1]. Casablanca1911 [trả lời]

Mai (Chaenomeles) có nhiều loại. Loại tại Việt Nam (hoa màu vàng) có thể thích sống dưới khí hậu nóng, nhưng cũng có các loại sống tại Trung Quốc, Nhật Bản và bán đảo Triều Tiên (hoa màu đỏ, hồng hay trắng) thích sống dưới khí hậu lạnh. Tôi sống tại Canada, một trong những nơi lạnh nhất trên thế giới, và tôi có một cây mai hoa đỏ (Chaenomeles japonica) hơn 40 năm rồi. Mekong Bluesman [trả lời] Cây mai trong câu thanh mai trúc mã là cây Prunus mume thuộc họ Rosaceae - giống với các cây mận, mơ (cùng chi Prunus), còn các loại mai ở miền nam Việt Nam là các loài thuộc chi Ochna/họ Ochnaceae (Ví dụ O. atropurpur. O. integerrima v.v). Chúng là các loài cây khác hẳn nhau. Vương Ngân Hà [trả lời]

Cây mai trong văn học cổ có rất nhiều loại, tuỳ theo tác phẩm để "xác định" nó là mai gì, cho nên có thể nói nó tương tự loại mai hiện nay hoặc không tương tự. Có một vài ý kiến tôi lượm lặt được, xin thưa hầu quý vị (hơi nhiễm Tàu):

  1. 竹 Trước: còn đọc Trúc, cây trúc hay cây tre. 梅 Mai: cây mai. Đây không phải là cây mai mà người ta trồng cho trổ hoa trong dịp Tết, mà là loại cây cùng loại với cây táo, có hoa màu trắng hoặc hồng, kết trái có vị chua, trái chín thì màu vàng, dùng để làm xí muội hoặc ô mai. Loại cây mai nầy rất giỏi chịu lạnh, trong tuyết giá mà nó vẫn xanh tươi và trổ hoa, nên được xếp vào "Tuế hàn Tam hữu" (Tùng, Trúc, Mai). Do đó nói Trúc mai là để chỉ tình bạn cao khiết.
  2. Nhưng từ ngữ Trúc mai còn dùng để chỉ tình yêu thắm thiết của đôi thanh niên nam nữ do thành ngữ: Thanh mai trúc mã (mai xanh ngựa trúc) rút ra từ bài thơ của Lý Bạch là bài Trường Can Hành. Bài thơ nầy, Lý Bạch tả mối tình thơ ngây của chàng và nàng, cùng ngụ trong xóm Trường Can, thuở nhỏ luôn luôn nô đùa quấn quít cùng nhau, bằng hai câu thơ: Lang ky trúc mã lai. Nhiễu sàng lộng thanh mai. (Chàng cỡi ngựa trúc chạy đến. Chạy vòng quanh giường đùa với mai xanh). Do đó nói: Trúc mai là chỉ tình yêu thắm thiết của một đôi nam nữ. Nguồn Cao đài từ điển.
  3. Trúc mai: có người cho rằng từ thành-ngữ Tầu "trúc mã thanh mai" "ngựa trúc mơ xanh" (bamboo stick-horse & green apricot).
  4. Trúc mai: có nguồn từ điển-tích Hoàng-Kỳ-Mai và Lâm-Bá-Trúc trong "Tình Sử".
  5. Truyện Kiều (chữ Nôm) câu 708 và câu 746 có ghi thành-ngữ "đền nghì trúc mai". Chữ Mai trong câu 708 viết với chữ Hán 梅 (12n) cây mơ, câu 746 viết với chữ Hán 枚 (8n) quả, gốc; cho thấy đây chỉ là những chữ Nôm chỉ mượn âm để viết tên cây Mai là một loại tre, như trong câu "miệng ăn măng trúc măng mai". Hai tiếng Nôm "trúc mai" này là cây Trúc và cây Mai, dùng chỉ vợ chồng. Trúc là một loại tre nhỏ, thường ví đàn bà, con gái (trúc xinh trúc mọc đầu đình). Mai là một loại tre lớn hơn, ví đàn ông, người chồng. Mai ruột gần như đặc, rất cứng, có thể dùng làm cán một thứ nông-cụ như cái xuổng nhỏ, dùng xắn, xúc đất, vì cán làm bằng một khúc Mai, nên cũng gọi là cái Mai, "dốt đặc cán Mai". Trúc và Mai là hai cây cùng loại, cùng hạp thổ-ngơi một nơi, cùng sống bên nhau được, cũng là hai loại tre giỏi chịu-đựng thời-tiết lạnh, dẫu trong mùa đông lá vẫn tươi xanh. Nguồn Việt học mạn đàm. Trần Đình Hiệp [trả lời]

Tôi xin cảm ơn các bạn đã giải đáp giúp câu hỏi. Tóm lại, tôi có thể biết có nhiều loại mai, nhưng có cùng tên nên gây hiểu nhầm là mai gì. Xin cảm ơn các bạn. Trần Đăng Khoa [trả lời]

Thanh mai trúc mã bắt nguồn từ đâu?

Nguồn gốc và ý nghĩa của cụm từ “ Thanh mai trúc mã” Thì ra “Thanh mai trúc mã” là một điển tích lấy từ trong bài thơ Trường Can Hành của thi tiên Lý Bạch đời nhà Đường bên Trung Quốc. Tôi xin chép ra đây bài thơ phiên âm Hán-Việt của Lý Bạch để chúng ta cùng thưởng lãm.

Tính trúc mai là gì?

Do đó nói Trúc mai là để chỉ tình bạn cao khiết. Nhưng từ ngữ Trúc mai còn dùng để chỉ tình yêu thắm thiết của đôi thanh niên nam nữ do thành ngữ: Thanh mai trúc mã (mai xanh ngựa trúc) rút ra từ bài thơ của Lý Bạch là bài Trường Can Hành.

Mãi Xanh ngựa trực là gì?

“Thanh mai trúc mã” đơn giản là “Mai xanh ngựa trúc”. Trong quá khứ, người ta thường sử dụng thành ngữ này để mô tả những đôi nam nữ quen biết từ thời thơ ấu. Cuộc sống của họ luôn giữ vẻ hồn nhiên và trong sáng.

Thanh Mai có ý nghĩa gì?

Thanh mai hay dâu rượu (danh pháp khoa học: Myrica esculenta) là loài thực vật bản địa của Nepal, Ấn Độ, Trung Quốc (tây bắc Quảng Đông, Quảng Tây, tây và nam Quý Châu, nam Tứ Xuyên, Vân Nam), Bhutan, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam. Loài này được Buch.