Tập tính là một khái niệm phức tạp, có thể hiểu làchuỗi những phản ứngcủa động vậttrả lời kích thíchtừ môi trường bên trong hoặc bên ngoài cơ thể.
Ở dạng đơn giản nhất, tập tính có thể là một chuỗi sự co cơ, được thực hiện khi có những kích thích, như là trong trường hợp của một phản xạ.
Ở một thái cực khác, tập tính được tìm thấy những hoạt động vô cùng phức tạp, như một số loài chim di cư từ bên này sang bên kia bán cầu (tập tính di cư); hay khi một con chim bị nhốt trong lồng, ở trong phòng thiếu cửa sổ, ánh sáng không đổi, nó sẽ cố gắng hết sức để trốn thoát và luôn chuyển động về hướng nam ở thời gian thích hợp, hoàn toàn không có các ám hiệu từ bên ngoài. Tập tính bao gồm cả sự tột cùng này và cho nhiều hoạt động khác giữa và trong sự phức tạp.
Tập tính bao gồm tất cả các loại hoạt động mà động vật thực hiện như sự di chuyển, chải lông, sinh sản, chăm sóc con non, truyền thông (kêu, hót)...
Tập tính có thể bao gồm một phản ứng riêng đối với một kích thích hay một thay đổi sinh lý, nhưng cũng có thể bao gồm hai phản ứng với hoạt động khác. Và cũng được gọi nó là tập tính, khi động vật ở trong bày đàn hay một sự phối hợp tụ tập các hoạt động của chúng hay hoàn thành sự tiêu khiển với con khác.
Mục lục
- 1 Dạng tập tính
- 2 Tập tính của một số động vật
- 2.1 Tập tính của gia cầm
- 2.1.1 Tập tính xã hội
- 2.2 Tập tính ở ong
- 2.2.1 Tập tính chia đàn
- 2.2.2 Tập tính giao phối
- 3 Chú thích
Dạng tập tínhSửa đổi
- Tập tính kiếm ăn, gồm các hoạt động: rình mồi, vồ mồi, bỏ chạy hoặc lẩn trốn
- Tập tính bảo vệ lãnh thổ: các loài động vật dùng mùi hoặc nước tiểu, phân của mình để đánh dấu lãnh thổ. Chúng có thể chiến đấu quyết liệt khi có đối tượng xâm nhập vào lãnh thổ của mình.
- Tập tính sinh sản là tập tính bẩm sinh mang tính bản năng, gồm chuỗi các phản xạ phức tạp do kích thích của môi trường bên ngoài (nhiệt độ) hoặc bên trong (hoocmon) gây nên hiện tượng chín sinh dục, tranh giành con cái, làm tình, mang thai, sinh đẻ, nuôi con...
- Tập tính di cư. Một số loại động vật (côn trùng, chim, cá...) có hiện tượng di cư để điều kiện môi trường không thuận lợi (chim di cư) hoặc sinh sản (cá hồi vượt đại dương để sinh sản).
- Tập tính xã hội là tập tính sống bầy đàn, trong đàn có thứ bậc, có tính vị tha(ong thợ trong đàn ong, kiến lính trong đàn kiến)...
Tập tính của một số động vậtSửa đổi
Tập tính của gia cầmSửa đổi
Tập tính xã hộiSửa đổi
Tất cả các giống gia cầm thuần hoá đều là chế độ đa thê, một con đực phối giống cho vài con cái; và ở một số loài, một con trống có thể bảo vệ hậu cung gồm nhiều con mái từ các con trống khác. Đây là sự hợp hỗn hợp về giao phối, hỗn hợp về nhóm tuổi của các gia cầm phát triển thành hệ thống xã hội.
Ở gà có một trật tự về hệ thống cấp bậc, được duy trì thăng bằng bởi con trống đầu đàn. Những cuộc gây hấn ở gia cầm có thể đưa ra dạng đe doạ tinh tế để tránh mổ nhau thậm chí đánh nhau và xua đuổi; dạng gây hấn gay gắt hơn hiếm thấy ở nhóm gia cầm ổn định. Trong cuộc đọ sức, gà thường dùng cựa và mỏ để uy hiếp, khống chế đối phương. Những cái mổ phi thường đủ để tạo ra ưu thế trong đàn, được gọi là "mổ trật tự". Bên cạnh đó, cũng có những điệu bộ (cử chỉ) đe doạ chỉ thoáng qua khiến người quan sát khó phát hiện tín hiệu đe doạ. Những con mái và con trống thường có hệ thống cấp bậc riêng và những con non luôn luôn là cấp dưới so với trưởng thành.
Tập tính ở ongSửa đổi
Tập tính chia đànSửa đổi
Đàn ong chia là có ong chúa và một phần ong thợ tách ra để xây dựng nên đàn (tổ) ong mới.
Ở ong mật, khi đàn ong phát triển mạnh, số lượng ong thợ nhiều khi đó khả năng đẻ trứng và kiểm soát của ong chúa kém, nguồn thức ăn trong vùng ít, trong đàn ong xuất hiện nhiều ong thợ nhàn rỗi đàn ong sẽ chia đàn. Trước khi chia đàn vài tuần, ong xây nhiều lỗ tổ ong đực và xây từ 3 - 10 mũ chúa ở hai góc và phía dưới bánh tổ. Khi mũ chúa già thì ong chia đàn, đôi khi mới có nền chúa hoặc ong chúa mới đẻ vào đàn ong đã chia đàn. Khi chia đàn, ong chúa cùng với một số ong thợ, ong đực ăn no mật rồi bay ra khỏi tổ, tụ tập lại gần tổ cũ rồi bay đến địa điểm để xây dựng tổ mới.
Tập tính giao phốiSửa đổi
Ong chúa giao phối với ong đực ở trên không, 1 ong chúa Apis Mellifera giao phối với 8 - 10 ong đực, còn 1 ong chúa châu Á (Apis cerana) giao phối với 20 - 30 con đực tại vùng hội tụ ong đực cách tổ ong từ 700 m tới một vài km.