Ưu trương (tiếng Anh: hypertonic) là môi trường mà nồng độ chất hoà tan lớn hơn so với môi trường nội bào. Nếu một tế bào sống được đặt trong môi trường ưu trương so với nó thì sẽ xảy ra hiện tượng nước từ trong tế bào sẽ đi ra ngoài làm cho tế bào bị mất nước. Môi trường đối ngược với ưu trương là nhược trương (hypotonic) – khi cho tế bào vào môi trường này nước từ ngoài sẽ vào tế bào làm tế bào căng cứng lên và nếu sự chênh lệch quá cao sẽ làm tế bào vỡ. Môi trường trung gian là đẳng trương (isotonic). Cây hút nước và muối khoáng như thế nào?Hút nướcCây bốc hơi nước trên mặt lá đồng thời quá trình quang hợp của cây cũng sinh ra nhiều chất hòa tan (axit hữu cơ, đường saccarozo..) khiến cho môi trường bên ngoài rễ trở thành nhược trương. Do đó nước bị thẩm thấu qua lông hút vào bên trong rễ Hút muối khoángKhác với nước, cây hút muối khoáng qua 2 cơ chế: 1. Cái gì tan trong nước thì cây mới lấy được. Bạn đặt một cục phân vào chậu rồi bảo cây ăn thì nó cũng đến chịu. Muốn nó xài được phân đó phải tan trong nước và phân đó phải có mấy con khuẩn nó xé nhỏ thiệt là nhỏ thành ion thì cơ may rễ mới xài được. Nếu mà không như thế thì lượng phân ấy cứ ở yên đó. Thấy cây không khá, tưởng phân yếu, bạn tống thêm phân, thế là rễ ngộp phân, cháy rễ rồi chết! 2. Khi rễ cây ngừng làm việc thì đừng bón phân. Khi trời nóng quá, lạnh quá, mới thay đất.v.v thì rễ cây sẽ không hoạt động. Thế mà bạn lại cứ tống thêm phân vào. Khi đó, môi trường bên ngoài rễ sẽ là ưu trương, phân sẽ hút nước của rễ ra chứ rễ chẳng lấy được nước của phân. Thế là cây héo! 3. Thời gian tưới càng lâu, cây ăn được càng nhiều. -Thế tại sao không ngâm luôn cây vào nước? Vì như vậy lông hút của rễ sẽ chết do thiếu oxy. -Thế pha trộn chất trồng sao cho giữ nước vài tiếng, đỡ phải tưới vài tiếng liên tục có được không? Cũng được nhưng không tốt bằng việc tưới liên tục. Bởi tưới ào một cái nước sẽ không ngấm được đều khắp bầu đất, mà chỉ chảy men theo thành chậu rồi trôi mất, giữa bầu đất vẫn khô. Ngoài ra việc tưới từ từ cũng cung cấp một lượng oxy tươi mới cho bầu đất. Như các thầy Nhật Bản dạy: hãy tưới cho tới khi thấy nước rỉ ra khỏi lỗ chậu. Những câu hỏi vì sao.Vì sao ngập úng lâu cây sẽ chết? Vì sao cây trên cạn không sống được trên đất ngập mặn? Vì sao cây khóc? Vì sao những loài thông, sồi không có lông hút mà vẫn lấy được muối khoáng? Xưa nay vẫn nghe nói cây hút nước lên nhờ lực mao dẫn, vậy nên hiểu chính xác thế nào? Đáp án: Giải thích các bước giải: Câu 1 : Cây xanh hút nước từ rễ Câu 2: Rễ phát triển đâm sâu, lan tỏa và hướng tới nguồn nước và dinh dưỡng trong đất. Rễ sinh trưởng liên tục hình thành nên số lượng khổng lồ các lông hút, làm tăng diện tích bề mặt tiếp xúc với đất giúp cây hấp thụ được nhiều nước và muối khoáng. Rễ cây trên cạn hấp thụ nước và ion khoáng chủ yếu qua miền lông hút. Câu 3 : Cây xanh hút nước để lớn lên Câu 4 : 1.Nước và muối khoáng được hấp thụ vào rễ theo 2 con đường: Con đường gian bào - thành TB: đai caspari H2O và ion khoáng từ đất → TB lông hút → không gian giữa các bó sợi của các tế bào vỏ rễ →→→→ H2O và ion khoáng đổ vào tế bào chất của các tế bào nội bì mạch gỗ rễ. Con đường tế bào chất : H2O và một số ion khoáng từ đất → TB lông hút → xuyên qua TBC của các tế bào vỏ rễ → TBC của các tế bào nội bì → mạch gỗ rễ. Đai này nằm ở phần nội bì của rễ, vai trò điều chỉnh lượng nước và kiểm soát các chất đi vào trung trụ. 2. Về mặt sinh lí, đai Caspari có nhiệm vụ ngăn cản nước và ion khoáng xâm nhập từ ngoài vào mạch gỗ theo con đường gian bào. Câu 5: Dòng mạch gỗ (dòng đi lên): vận chuyển nước và ion khoáng từ đất vào mạch gỗ của rễ và tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến lá và các phần khác của cây. Dòng mạch rây (dòng đi xuống): vận chuyển các chất hữu cơ được quang hợp từ lá đến nơi cần sử dụng hoặc dự trữ trong rễ, hạt, củ, quả… Câu 6 : Cây trên cạn bị ngập úng lâu sẽ chết vì: ... - Thiếu ôxi sẽ phá hoại tiến trình hô hấp bình thường của rễ, tích lũy các chất độc hại đối với tế bào và làm cho lông hút chết, khônghình thành được lông hút mới. - Không có lông hút thì cây không hấp thụ được nước, cân bằng nước trong cây bị phá hủy và cây bị chết.
Hay nhất
Ở thực vật có mạch, rễ là một cơ quan của thực vật thông thường nằm dưới mặt đất (khi so sánh với thân). Tuy nhiên, nó vẫn có ngoại lệ, chẳng hạn ở một số loài có rễ khí (nghĩa là nó mọc trên mặt đất) hoặc thông khí (nghĩa là mọc trên mặt đất hoặc trên mặt nước). Mặt khác, thân có dưới mặt đất cũng không phải là ngoại lệ (xem thân rễ). Vì thế, tốt nhất có lẽ nên định nghĩa rễ như là một bộ phận của thực vật mà không có lá, và vì thế cũng thiếu các mấu. Ở đây cũng có các khác biệt quan trọng nội bộ giữa thân và rễ. Hai chức năng chính của rễ là:
|