Phát hiện ra hành tinh mới giống Trái đất

NASA phát hiện thêm hành tinh mới gần giống với Trái đất

Phát hiện ra hành tinh mới giống Trái đất

Ảnh dựng hành tinh TOI 700 d (Nguồn: NASA)

VTV.vn - Hành tinh mới phát hiện được đặt tên là "TOI 700 d", nằm ở vị trí tương đối gần Trái đất, chỉ cách khoảng 100 năm ánh sáng và nằm trong vùng có thể sinh sống trên đó.

TESS, vệ tinh săn tìm hành tinh của NASA, đã phát hiện ra một hành tinh có kích thước tương đương với Trái đất và có khả năng tồn tại nước dạng lỏng trên đó.

Trước đó, vệ tinh khảo sát này đã phát hiện ra một hành tinh quay quanh hai ngôi sao, giống như hành tinh Tatooine trong series phim đình đám Chiến tranh giữa các vì sao nhưng không hề "hiếu khách" như vậy.

Hành tinh mới phát hiện được đặt tên là "TOI 700 d", nằm ở vị trí tương đối gần Trái đất, chỉ cách khoảng 100 năm ánh sáng và nằm trong vùng có khả năng để sinh sống trên đó. Trong khi đó, Proxima Centauri, ngôi sao gần Trái đất nhất, chỉ cách hành tinh này hơn 4 năm ánh sáng. Phòng thí nghiệm động cơ phản lực của NASA đã công bố thông tin về phát hiện này trong cuộc họp của Hiệp hội Thiên văn học mùa đông Hoa Kỳ tại Honolulu, Hawaii hôm thứ Hai.

"TESS được thiết kế và phóng với mục đích đặc biệt là tìm kiếm các hành tinh có kích thước tương đương với Trái đất quay quanh các ngôi sao gần đó" - Paul Hertz, Giám đốc bộ phận vật lý thiên văn của NASA, cho biết.

Ban đầu, TESS đã phân loại nhầm ngôi sao bởi các hành tinh có vẻ lớn hơn và nóng hơn so với thực tế. Tuy nhiên, một số nhà thiên văn nghiệp dư, bao gồm học sinh trung học Alton Spencer - người làm việc với các thành viên của nhóm TESS - đã xác định lỗi lầm này.

Emily Gilbert, một sinh viên tốt nghiệp tại Đại học Chicago, cho biết: "Khi chúng tôi sửa các thông số của ngôi sao, kích thước của các hành tinh giảm xuống và chúng tôi nhận ra hành tinh ngoài cùng có kích thước bằng Trái đất và ở trong giới hạn có thể sinh sống được".

Phát hiện này sau đó đã được xác nhận bởi Đài thiên văn vũ trụ Spitzer.

Một vài hành tinh tương tự khác đã được phát hiện trước đó bởi Đài thiên văn vũ trụ Kepler, tuy nhiên, đây là lần đầu tiên hành tinh như vậy được phát hiện bởi TESS, vệ tinh được phóng vào năm 2018.

TOI 700 d có kích thước lớn hơn Trái đất khoảng 20%

TESS được phóng lên nhằm phát hiện xem các hành tinh có vượt qua các ngôi sao, gây ra sự giảm độ sáng tạm thời của các ngôi sao hay không. Điều này cho phép TESS suy ra sự hiện diện của một hành tinh cùng kích thước và quỹ đạo của nó.

Ngôi sao TOI 700 có kích thước nhỏ, chỉ bằng khoảng 40% kích thước Mặt trời của chúng ta và chỉ nóng bằng một nửa. TESS đã phát hiện ra ba hành tinh trên quỹ đạo của ngôi sao này, được đặt tên là TOI 700 b, c và d. Tuy nhiên, chỉ có hành tinh d nằm trong "Vùng Goldilocks", phạm vi không quá xa và không quá gần ngôi sao, nơi nhiệt độ có thể cho phép sự tồn tại của nước ở dạng lỏng.

Phát hiện ra hành tinh mới giống Trái đất

Quỹ đạo của ba hành tinh trong hệ TOI 700

TOI 700 d có kích thước lớn hơn Trái đất khoảng 20% ​​và quay quanh ngôi sao của nó trong 37 ngày. Hành tinh này nhận được 86% năng lượng mà Trái đất nhận được từ Mặt trời.

Các nhà nghiên cứu đã tạo ra các mô hình dựa trên kích thước và loại ngôi sao để dự đoán thành phần khí quyển và nhiệt độ bề mặt của d. Trong một mô phỏng, theo NASA giải thích, hành tinh này được bao phủ trong các đại dương với bầu khí quyển dày đặc, chứa carbon dioxide tương tự như những gì các nhà khoa học nghi ngờ bao quanh Sao Hỏa khi hành tinh còn trẻ.

Mô phỏng thứ hai cho rằng hành tinh được khóa chặt với TOI 700, có nghĩa là một bên luôn phải đối mặt với ngôi sao, giống như cách Trái đất không bao giờ nhìn thấy "mặt tối" của Mặt trăng. Vòng quay đồng bộ này khiến một bên của hành tinh liên tục bị mây che phủ.

Mô phỏng thứ ba dự đoán đây là một hành tinh với toàn bộ bề mặt là đất liền, nơi gió thổi từ mặt tối của hành tinh sang mặt sáng của nó.

Nhiều nhà thiên văn học sẽ quan sát hành tinh bằng các thiết bị khác nhau để có được dữ liệu mới phù hợp với một trong các mô hình của NASA.

Các quỹ đạo của ba hành tinh được biết đến của TOI 700. (Trung tâm bay không gian Goddard của NASA)

Các quỹ đạo của ba hành tinh được biết đến của TOI 700. (Trung tâm bay không gian Goddard của NASA)

Hành tinh giống như Tatooine

Một phát hiện khác được công bố tại cuộc họp là phát hiện đầu tiên của TESS về một hành tinh quay quanh hai ngôi sao thay vì một, còn được gọi là hành tinh hình tròn. Thông báo này đã so sánh với thế giới Tatooine của Luke Skywalker trong loạt phim Chiến tranh giữa các vì sao với cảnh hoàng hôn đôi đầy mê hoặc.

Tuy nhiên, chỉ riêng kích thước của hành tinh, lớn hơn Trái đất khoảng 6,9 lần, gần bằng kích thước của Sao Thổ, khiến việc sinh sống trên đó gần như là không thể.

Hành tinh đặt tên là TOI 1338 b, là hành tinh duy nhất trong hệ thống TOI 1338, nằm cách 1.300 năm ánh sáng trong chòm sao Hội Giá và quay quanh các ngôi sao của nó sau mỗi 95 ngày.

Hai ngôi sao quay quanh nhau sau mỗi 15 ngày. Một trong hai ngôi sao có kích thước lớn hơn Mặt trời của chúng ta khoảng 10% trong khi ngôi sao còn lại thì mát hơn, mờ hơn và chỉ bằng 1/3 khối lượng của Mặt trời.

TOI 1338 b được xác định bởi Wolf Cukier, một học sinh trung học đã thực tập tại NASA vào mùa hè năm ngoái.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của trên TV Online!

Từ khóa:

NASA, Trái đất, hành tinh, ngôi sao

Phát hiện một hành tinh 'có nhiều đá, giống Trái Đất'

Bùi Phúc (tổng hợp)

21:11 08/03/2021

Các nhà khoa học nghiên cứu một hành tinh ngoài hệ Mặt Trời "có nhiều đá, giống Trái Đất," có tên Gliese 486b và nằm cách Trái Đất 26 năm ánh sáng.

Phát hiện ra hành tinh mới giống Trái đất
Hành tinh này lớn hơn Trái Đất 30% và có khối lượng gấp 2,8 lần, nằm ở khu vực được cho là 'có thể sinh sống' quanh một ngôi sao. (Nguồn: RenderArea).

Theo TTXVN, một nghiên cứu được công bố ngày 4/3 trên tạp chí Science cho biết việc phát hiện một hành tinh nằm ngoài hệ Mặt Trời có thể trở thành công cụ mới của cuộc tìm kiếm dấu vết sự sống.

Các nhà khoa học đang nỗ lực xác định xem có tồn tại khí quyển trên "siêu Trái Đất" này hay không, đồng thời tìm dấu vết sự sống quanh một ngôi sao khác Mặt Trời.

Đồng tác giả nghiên cứu, nhà thiên văn Jose Caballero tại Trung tâm Sinh học vũ trụ Tây Ban Nha cho biết mục tiêu cuối cùng là tìm ra dấu vết sinh học trong khí quyển của các hành tinh ngoài hệ Mặt Trời, cũng như dấu hiệu của sự sống trên những hành tinh có đặc điểm giống Trái Đất.Khoảng 4.000 hành tinh ngoài hệ Mặt Trời đã được tìm thấy trong 25 năm qua, trong đó một số hành tinh có bầu khí quyển. Tuy nhiên, đây chủ yếu là "các hành tinh khí hoặc hành tinh băng" còn những hành tinh có kích thước giống Trái Đất vẫn chưa được nghiên cứu kỹ.

Ông Caballero cho rằng phát hiện mới mở ra tiềm năng nghiên cứu một hành tinh ngoài hệ Mặt Trời "có nhiều đá, giống Trái Đất," có tên Gliese 486b và nằm cách Trái Đất 26 năm ánh sáng. Hành tinh này lớn hơn Trái Đất 30% và có khối lượng gấp 2,8 lần, nằm ở khu vực được cho là "có thể sinh sống" quanh một ngôi sao.

Để phát hiện ra hành tinh này, các nhà nghiên cứu sử dụng hai phương pháp gồm "trắc quang vận động," tức là theo dõi sự biến đổi nhỏ trong độ sáng của một ngôi sao khi có hành tinh đi qua nó, và "vận tốc quay Doppler" tức là đo tốc độ quay của ngôi sao do lực hấp dẫn từ các hành tinh xung quanh.

Ông Caballero cho biết nếu Trái Đất có khí quyển thì bất kỳ hành tinh nào có khoảng cách xa hơn (tính từ ngôi sao chúng quay quanh) và có các đặc tính tương tự, cũng đều có bầu khí quyển. Nếu không, tất cả các hành tinh khác trong quỹ đạo quanh ngôi sao đó không thể có sự sống.Do Gliese 486b ở rất gần ngôi sao Gliese 486 của nó, nên hành tinh này chỉ mất dưới 1,5 ngày để hoàn thành chu kỳ quay quanh quỹ đạo.

Chuyên gia Trifon Trifonov tại Viện thiên văn Max Planck, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết nhóm khoa học đã khảo sát 350 "ngôi sao lùn" màu đỏ để tìm sự sống trên những hành tinh có khối lượng thấp.Kết quả cho thấy Gliese 486b có mức nhiệt độ khoảng 430 độ C và không đáp ứng điều kiện sống. Tuy nhiên, ông Trifonov khẳng định Gliese 486b là "một phát hiện đột phá," có thể trở thành hình mẫu nghiên cứu về các hành tinh đá bên ngoài hệ Mặt Trời.

Chuyên gia Trifonov bày tỏ kỳ vọng về kính viễn vọng James Webb, dự kiến được đưa vào sử dụng cuối năm nay. Loại kính này cho phép xác định một hành tinh ngoài hệ Mặt Trời có khí quyển hay không, cùng các thành phần cấu tạo của nó, trong thời gian 3 năm trở lên và có thể giúp con người kết luận tại đó có sự sống hay không trong vài thập kỷ tới.

Chủ đề: vũ trụ giống Trái Đất Phát hiện một hành tinh bầu khí quyển