Cùng với quá trình phát triển về mọi mặt của nền kinh tế: cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin, nguồn nhân lực…và cơ hội hội nhập thì logistics nhanh chóng chuyên môn hóa và phát triển trở thành ngành dịch vụ đóng vai trò quan trọng đối với các doanh nghiệp trong nước nói riêng và toàn bộ nên kinh tế nói chung, bên cạnh đó còn góp phần thúc đẩy giao thương quốc tế. Cụ thể vai trò của logistics là gì, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết nhé! Show 1. Logistics là gì?Nói về logistics, có rất nhiều ý kiến và cách tiếp cận khác nhau nhằm định nghĩa một cách tổng quát và chính xác nhất. Theo Chính phủ Việt Nam Tại Điều 233 Bộ Luật Thương mại năm 2005 quy định Dịch vụ logistics là một hoạt động thương mại. Theo đó, thương nhân đứng ra tổ chức thực hiện một hoặc nhiều công việc bao gồm: nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan hoặc các thủ tục giấy tờ khác, trực tiếp hoặc gián tiếp tư vấn khách hàng, tham gia đóng gói bao bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến hàng hóa theo thỏa thuận với khách hàng để hưởng thù lao.  Theo Hội đồng chuyên gia quản lý chuỗi cung ứng Hoa Kỳ Logistics có thể được hiểu là quá trình hoạch định, thực hiện và kiểm soát sự lưu thông, tích trữ một cách hiệu quả tối ưu các loại hàng hoá, nguyên vật liệu, thành phẩm và bán thành phẩm, dịch vụ và thông tin đi kèm từ khâu khởi đầu tới khâu kết thúc nhằm mục đích đảm bảo các yêu cầu của khách hàng và bao gồm đầu vào, đầu ra, chuyển động bên trong và bên ngoài. Theo World Marintime Unviersity- Đại học Hàng Hải Thế Giới, D. Lambert Logistics được hiểu là quá trình xây dựng kế hoạch, cung cấp và quản lý việc chu chuyển và lưu kho có hiệu quả hàng hoá, dịch vụ và các thông tin liên quan từ nơi xuất xứ đến nơi tiêu thụ vì mục tiêu đáp ứng yêu cầu của khách hàng. Ngoài những khái niệm được nêu ra thì còn rất nhiều các định nghĩa khác về logistics. Song có thể nhận thấy rằng đây không đơn giản là một hoạt động đơn lẻ mà là một chuỗi các hoạt động bao trùm mọi yếu tố tạo nên sản phẩm, là quá trình lưu trữ hàng hóa, sản xuất sản phẩm và phân phối hàng hóa tới tay người người tiêu dùng, ta không thể phủ nhận rằng vai trò của logistics từ lâu đã có tác động mạnh mẽ tới đời sống sản xuất của chúng ta. 2. Vai trò của ngành logistics đối với doanh nghiệp và nền kinh tếTheo Peter Drucker “Logistics không chỉ là một ngành mà là nền tảng phát triển của doanh nghiệp” và nếu thiếu nó thì các hoạt động của doanh nghiệp về sản xuất cũng như phân phối sẽ bị ngưng trệ và kém hiệu quà. Logistics đóng một vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề về vận chuyển, phân phối và đảm bảo sự luân chuyển hiệu quả của các yếu tố đầu vào và đầu ra của doanh nghiệp. Việc lựa chọn đúng nguồn nguyên liệu, vị trí kho, tính toán lượng hàng tồn kho hay phương thức vận chuyển phù hợp đều có thể giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Logistics góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và giúp các doanh nghiệp đưa ra những quyết định chính xác trong sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt, khi doanh nghiệp gặp phải các vấn đề về nguyên vật liệu cung ứng, phương tiện vận tải, địa điểm, kho bãi, bán thành phẩm…, thì chúng sẽ trở thành nhân tố đắc lực hỗ trợ và giải quyết hiệu quả các vấn đề này. Ngoài ra, trong trường hợp tiêu chuẩn hóa các hoạt động logistics của doanh nghiệp, việc ký một hợp đồng duy nhất với một công ty logistics có thể giúp giảm bớt sự phức tạp của quá trình vận chuyển và phân phối, giúp giảm thiểu chi phí liên quan và nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp. Bên cạnh những vai trò của logistics đối với hoạt động sản xuất và luân chuyển hàng hóa, một vai trò quan trọng không thể thiếu của logistics đó là hỗ trợ mạnh mẽ đến hoạt động marketing đặc biệt là marketing mix. Nhờ dịch vụ này mà các doanh nghiệp có thể dự đoán chính xác nhu cầu của thị trường, đánh giá khả năng tiếp cận, độ tin tưởng và chấp nhận sản phẩm của khách hàng, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh, chiến lược về sản phẩm, giá cả, hay xác định đúng thị trường mục tiêu của doanh nghiệp. Vai trò của logistics đối với nền kinh tếLogistics là cơ sở của các hoạt động trong nền kinh tế từ sản xuất, lưu thông đến phân phối, giúp chúng liên kết chặt chẽ với nhau. Khi các hoạt động này được diễn ra suôn sẻ thì sẽ góp phần thúc đẩy các ngành sản xuất phát triển, còn nếu ngưng trệ thì sẽ làm hạn chế giao thương giữa các vùng trong nước và các quốc gia, ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ sản xuất và đời sống. Vì vậy, khi hiệu quả của hoạt động logistics trong nền kinh tế tăng lên sẽ làm tăng hiệu quả của nền kinh tế - xã hội ở một mức độ nhất định. Logistics là một trong những yếu tố làm tăng cường mối quan hệ trong kinh tế quốc tế. Đặc biệt trong một nền kinh tế hội nhập, mở cửa với sự phát triển của các công ty xuyên quốc gia (TNCs), hoạt động thương mại và đầu tư được đẩy mạnh hơn bao giờ hết. Thêm vào đó, các TNCs này thực hiện hệ thống hậu cần toàn cầu cũng giúp đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả, hạn chế tối đa tác động của các yếu tố thời gian, địa lý, điều kiện tự nhiên xã hội đến sản xuất hàng hóa. Hoạt động logistics hiệu quả giúp nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Việc phát triển logistics có thể làm giảm bớt chi phí lưu thông, hạ giá thành sản phẩm, tiết kiệm được thời gian giao hàng, tăng cường khả năng cung ứng và chủ động trong các hoạt động sản xuất, phân phối, lưu thông. Song song với sự phát triển logistics là khả năng thu hút nguồn vốn đầu tư, các nhà đầu tư sẽ ưu tiên hơn đối với các quốc gia có điều kiện phát triển tốt, không chỉ về cơ sở hạ tầng mà còn dựa vào trình độ phát triển của hoạt động logistics. 3. Kết LuậnTrên đây là một số định nghĩa về logistics và vài trò của logistics đối với sự phát triển hiện nay. Hiểu rõ về vai trò của logistics một cách sâu sắc sẽ phần nào góp phần giúp cho các doanh nghiệp có những giải pháp thực hiện hoạt động hậu cần hiệu quả. Từ đó sẽ tối ưu hóa về mọi phương diện của hoạt động sản xuất, làm cho việc kinh doanh của doanh nghiệp nói riêng và toàn bộ nền kinh tế nói chung ngày càng tăng trưởng, phát triển mạnh mẽ. Bạn cũng có thể tham khảo thêm về các vai trò của logistics tại đây. Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam (2005), Luật Thương mại năm 2005, NXB. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr. 58. Douglag M. Lambert (1998), Fundermental of logistics, McGraw – Hill., tr. 4 Ma Shou (1999), Logistics and Supply Chain Management, World Marintime University., tr. 5 Xem bài viết gốc tại: https://clibme.com/logistics-va-vai-tro-cua-logistics-doi-voi-nen-kinh-te/ Một vài bài viết khác liên quan :12 XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA DỊCH VỤ LOGISTICS 3 xu hướng phát triển bền vững trong quản lý chuỗi cung ứng Top 5 lý do nên lựa chọn ngành Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng 4 ứng dụng blockchain trong quản trị chuỗi cung ứng Người thực hiện: Đoàn Thị Liên Phương_MSV19051188 Bảo đảm vai trò “mạch máu” của nền kinh tế(ĐCSVN) - Được ví như “mạch máu” của nền kinh tế, ngành logistics giữ vai trò rất quan trọng trong việc kết nối, hỗ trợ và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành logistics vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém, đặc biệt là trong năm 2021 dưới tác động của đại dịch COVID-19.Việc bảo đảm vai trò và vận hành thông suốt “mạch máu” của nền kinh tế đáp ứng những yêu cầu ngày càng cao của thị trường là vấn đề cấp thiết đang được đặt ra cho ngành logistics Việt Nam hiện nay.
Theo nghiên cứutrongnăm 2021 của Bộ CôngThương, chỉ số năng lực hoạt động của ngành logistics tăng và đạt 3,34 điểm so với 3,27 điểm của năm 2018. Việt Nam cũng là nước được xếp hạng trong Top 10 của Chỉ số logistics của thị trường mới nổi với tốc độ tăng trưởng cao ở mức 14% - 16% trong một năm. Thực tế, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa từnăm2010 đến nay đã tăng 3,6 lần, GDP tăng 2,4 lần, từ 157 tỷ USD vào năm 2010 lên 544 tỷ USD vào năm 2020, trong đó xuất khẩu tăng bình quân 4,5%/năm, trở thành động lực hết sức quan trọng trong động lực tăng trưởng kinh tế đất nước.Hainăm qua, dịch bệnh tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế, phải đối mặt với khó khăn chưa từng thấy, xuất nhập khẩu vẫn tăng trưởng dươnghaicon số. Cụ thể sau 11 tháng, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa đạt 600 tỷ USD, tăng 22,3% so cùng kỳ, trong đó xuất khẩu gần 300 tỷ USD, tăng 17,5%.Kết quảnàycó sự đóng góp tích cực của ngành logistics Việt Nam với vai trò là nhân tố hỗ trợ trong trung chuyển hàng hóa. Doanh nghiệp logistics đã nỗ lực để bảo đảm chuỗi cung ứng của Việt Nam hoạt động bình thường, trong những thời điểm khó khăn nhất, giúp trung chuyển lượng hàng hóa xuất nhập khẩu lớn.Trong ngắn hạn, kinh tế Việt Nam vẫn phải đối diện với rủi ro dịch bệnh nhưng triển vọng tăng trưởng vẫn khá tích cực. Do đó, có rất nhiều yếu tố thuận lợi có thể tạo đà cho sự phát triển của logistics.Thứ nhất, kinh tế thế giới và Việt Nam sẽ có sự hồi phục mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi cấc chính sách kích thích tăng trưởng, hiệu quả từ các chính sách tiêm chủng trên diện rộng. Nhiều nước trên thế giới đã bắt đầu nối lại hoạt động sản xuất, lưu thông hàng hóa từ quýIII/2021, tạo nguồn cầu lớn cho dịch vụ logistics.Ở trong nước, các biện pháp chuyển đổi mô hình chống dịch, mở cửa trở lại nền kinh tế sẽ giúp kinh tế phục hồi tăng trưởng tốt hơn trong quýIV/2021, cũng như năm 2022. Việt Nam vẫn đang tiếp tục hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, có nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, tăng trưởng xuất nhập khẩu tiếp tục ở mức cao, nhờ 15 hiệp định thương mại tự do đã ký kết.Ngoài ra, Việt Nam còn nằm trong trong TOP các nước có tốc độ phát triển thương mại điện tử cao nhất khu vực Đông Nam Á, Năm 2020, thương mại điện tử Việt Nam năm 2020 tăng 16% và đạt quy mô trên 14 tỷ USD, dự kiến tăng trưởng trung bình 29% trong 5 năm tới. Theo đó, hàng hóa của thương mại điện tử được yêu cầu chuyển phát nhanh tới người tiêu dùng. Đây là mảnh đất màu mơ cho các doanh nghiệp logistics tăng cường đầu tư củng cố chất lượng dịch vụ, đón lõng cơ hội tăng trưởng. Cùng với tốc độ tăng trưởng cao của GDP, xuất nhập khẩu, ngành logistics Việt Nam có tốc độ tăng trưởng cao 12-14%/năm, tỷ lệ doanh nghiệp thuê ngoài dịch vụ logistics cũng gia tăng mạnh đạt 60-70% và cho đến giờ phút này, đóng góp của ngành logistics đã đạt 4-5% GDP. Đánh giá tổng quan về ngành logistics thời gian qua,tại phiên toàn thể Diễn đàn Logistics Việt Nam 2021 do Bộ Côngthương tổ chức mới đây, Bộ trưởng CôngThương Nguyễn Hồng Diêncũng nêu rõ,thị trường logistics tại Việt Nam được cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế đánh giá đầy tiềm năng để phát triển mạnh mẽ, nhất là sau khi đại dịch COVID-19 được kiểm soát và các hoạt động sản xuất, kinh doanh, thương mại phục hồi, tăng trưởng trở lại...Với sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính phủ; sự phối hợp, hỗ trợ kịp thời của các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là nỗ lực vượt bậc của cộng đồng doanh nghiệp, ngành logistics Việt Nam đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ, duy trì mức tăng trưởnghaicon số, bước đầu đáp ứng được yêu cầu của các khách hàng trong nước và quốc tế, góp phần quan trọng trong việc thực hiện các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, nâng tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu năm 2021 vượt mốc 660 tỷ USD, tăng gần 23% so năm 2020, đưa Việt Nam vào nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại quốc tế. Đây là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh thương mại toàn cầu và trong nước gặp nhiều khó khăn, thách thức do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành logisticsvẫn còn nhiềuhạn chế, yếu kém, đặc biệt là trong năm 2021 dưới tác động của đại dịch COVID-19. Nguyên nhân có cả khách quan và chủ quan, trong đó nguyên nhân chủ quan chủ yếu là các quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động dịch vụ logistics chưa đầy đủ, đồng bộ.Thực tế, cơ sở hạ tầng phục vụ logistics tuy đã được quan tâm đầu tư, nâng cấp nhưng còn thiếu tính kết nối và chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển. Hầu hết các doanh nghiệp logistics có quy mô nhỏ cả về lao động, tài chính, kinh nghiệm hoạt động, chưa vươn ra được thị trường logistics quốc tế. Việc chuyển đổi số trong các khâu của logistics còn hạn chế. Việc đào tạo chuyên sâu về logistics tại các cơ sở đào tạo chưa được quan tâm đúng mức. Đặc biệt,trong hai năm qua,đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của đời sống kinh tế - xã hội, các quy định về giãn cách xã hội, hạn chế đi lại và vận chuyển ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ đã khiến chuỗi cung ứng bị gián đoạn, chi phí vận tải biển tăng cao, trực tiếp khiến logistics toàn cầu bị ảnh hưởng nghiêm trọng.Những điểm yếu cố hữu của ngành logistics Việt Nam đã bộc lộ rõ hơn như chi phí logistics vẫn ở mức cao, chiếm khoảng hơn 20% tổng GDP quốc gia, cao hơn nhiều sochi phí logistics trung bình trên thế giới đang dao động ở mức 11% - 12% GDP. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh liên kết giữa các doanh nghiệp logistics - doanh nghiệp sản xuất - doanh nghiệp xuất khẩu còn yếu và chưa hình thành được mạng lưới các doanh nghiệp logistics Việt Nam với quy mô lớn, có khả năng và năng lực dẫn dắt thị trường để thúc đẩy ngành phát triển.Hơn nữa, chuyển đổi số trong ngành logistics còn chậm, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển, nguồn nhân lực của ngành còn yếu và thiếu, mới chỉ đáp ứng được 10% nhu cầu của thị trường và chưa theo kịp được sự phát triển của logistics trên thế giới. Sự chuẩn bị về kiến thức, kỹ năng, thái độ, cũng như trạng thái tâm lý của nhân lực logistics Việt Nam để sẵn sàng đón nhận việc dịch chuyển lao động giữa các nước ASEAN cũng như tham gia vào cáchiệp định thương mại tự dothế hệ mới chưa cao. Trong bối cảnh này đặt ra yêu cầu ngành logistics phải có giải pháp để duy trì sự chống chịu bền bỉ, đảm bảo vai trò của logistics trong duy trì các chuỗi cung ứng hàng hoá dịch vụ, vừa phải có tư duy tầm nhìn và giải pháp đặc biệt, định hình hướng đi mới để bắt kịp với thế giới, tạo bước đột phát cho phục hồi kinh tế - xã hội trong những năm 2022 - 2023, cho cả giai đoạn thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2021 – 2030. Mặt khác, theo Báo cáo logistics Việt Nam 2021, hiện có hơn 4.000 doanh nghiệp logistics hoạt động chuyên nghiệp cung cấp dịch vụ logistics quốc tế. Chất lượng dịch vụ của các doanh nghiệp ngày càng được nâng cao nhờ tăng cường ứng dụng chuyển đổi số, cải tiến quy trình nghiệp vụ, đặc biệt là các doanh nghiệp logistics cung cấp dịch vụ cho thị trường châu Âu, Mỹ và Trung Quốc. Một số doanh nghiệp logistics cũng đã tham gia chương trình Hộ chiếu logistics thế giới và nâng cao chất lượng cải thiện mối quan hệ với khách hàng quốc tế. Tuy nhiên, các doanh nghiệp logistics Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với việc cạnh tranh gay gắt với các doanh nghiệp logistics nước ngoài. Chưa kể, doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam chiếm tỷ trọng lớn (khoảng 95%), nhưng đa số là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ cung cấp các dịch vụ chưa có giá trị gia tăng cao.Vì vậy doanh thu của các doanh nghiệp logistics nước ngoài luôn chiếm thị phần logistics cao hơn. Thực tế minh chứng, có hai yếu tố tác động chính đến việc số hóa của doanh nghiệp, thứ nhấtlà nhu cầu của khách hàng. Khách hàng hiện nay đã đẩy mạnh số hóa để tiến gần hơn đến người tiêu dùng, theo đó chuỗi cung ứng cần nhanh hơn, linh hoạt hơn. Thứ hai,làyêu cầu củacơ quan chức năng quản lý nhà nước. Chính phủ Việt Nam đang hướng đến nền kinh tế số. Chính vì vậy, nếu không số hóa, có khả năng chúng ta sẽ bị lùi lại phía sau. Do đó, doanh nghiệp phải có những bước đi chiến lược cho việc số hóa của mình. Do đó, để hỗ trợ doanh nghiệp logistics vượt khó khăn, nắm bắt cơ hội chuyển đổi, phục hồi chuỗi cung ứng, phát triển bền vững ngành logistics, theo các chuyên gia kinh tế, cần tăng cường gói hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp và tiếp tục giảm thuế, chi phí cho các doanh nghiệp logistics. Không áp dụng các chính sách làm tăng chi phí logistics nói chung; đẩy mạnh phát triển kết cấu hạ tầng logisitcs. Hệ thống hạ tầng logistics hiện nay chưa đồng bộ và hiện đại nhằm đáp ứng yêu cầu dịch vụ logistics, nhất là vận tải đa phương thức; Sớm tiến hành điều chỉnh bổ sung Luật Thương mại 2005 để có các quy định mới phù hợp tình hình hiện nay của hoạt động logistics. Đặc biệt, Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ, thúc đẩy chuyển đổi số của các doanh nghiệp logistics, phát triển một số doanh nghiệp logistics mạnh phát triển logistics tích hợp, logistics phục vụ thương mại điện tử nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp logistics trong thị trường nội địa và trên thị trường quốc tế. Minh Phương
|
