Cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump dự định sẽ bỏ qua cuộc tranh luận tổng thống thứ hai của Đảng Cộng hòa vào ngày 27/9 và thay vào đó ông sẽ phát biểu trước nghiệp đoàn công nhân tại Detroit, bang Michigan, xen vào cuộc tranh chấp giữa giới công nhân đang đình công và các nhà sản xuất ôtô hàng đầu của Mỹ. Một phụ tá của ông Trump cho biết như vậy hôm 18/9, và nói thêm rằng bài phát biểu vào giờ cao điểm dự kiến sẽ được chuyển tới các công nhân ôtô và các thành viên công đoàn cổ xanh khác. Bài phát biểu được đưa ra trong bối cảnh ông Trump đang chỉ trích gay gắt các chính sách về xe điện của Tổng thống Joe Biden và mưu tìm lá phiếu ủng hộ của giới công nhân ngành ô-tô. Sự kiện này sẽ đánh dấu lần thứ hai ông Trump bỏ qua cuộc tranh luận tổng thống sơ bộ của Đảng Cộng hòa, trong một cuộc đua mà bất chấp bị vướng phải vô số vấn đề pháp lý, ông Trump vẫn dẫn trước đối thủ gần nhất của mình gần 50 điểm phần trăm, theo các cuộc thăm dò dư luận gần đây nhất. Bài phát biểu theo dự kiến của ông Trump cho thấy ban vận động tranh cử ông đang mưu tính xa hơn cuộc đua giành quyền đề cử của đảng, nhưng nhắm vào cuộc tái đấu có nhiều khả năng sẽ diễn ra với ông Biden trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11 năm tới. Bài phát biểu trước các thành viên công đoàn sẽ là một phần trong chiến dịch mạnh mẽ của ông Trump nhằm giành lại khối cử tri thuộc tầng lớp lao động đã bỏ phiếu ủng hộ ông Biden trong cuộc bầu cử năm 2020. Liên minh Công nhân Thống nhất ngành ôtô (UAW) bắt đầu đình công vào tuần trước chống lại ba nhà sản xuất ôtô lớn nhất của Mỹ về vấn đề lương và các phúc lợi khác, một tranh chấp lao động có thể gây ra mối nguy hiểm chính trị đáng kể cho ông Biden. Trong khi ông Biden luôn ca ngợi sự ủng hộ của ông đối với các công đoàn trong nhiều thập kỷ, nhiều công nhân ôtô tỏ ra tức giận rằng ông đã chưa làm đủ để đứng lên chống lại các nhà sản xuất và giám đốc điều hành của họ trong bối cảnh ngành công nghiệp này đang thu được lợi nhuận khổng lồ. Ông Trump đang tìm cách khai thác tranh chấp và sẽ cố gắng thuyết phục các công nhân ôtô cũng như các thành viên công đoàn khác rằng ông sẽ đứng về phía họ nếu trở thành tổng thống một lần nữa. Ban vận động tranh cử của ông Biden hôm 18/9 đã chỉ trích gay gắt ông Trump về các chính sách của ông trước bài phát biểu dự kiến này. Ông Ammar Moussa, người phát ngôn chiến dịch tranh cử của ông Biden, cho biết trong một tuyên bố: “Thay vì đứng về phía người lao động, ông Trump đã cắt giảm thuế cho giới siêu giàu trong khi các công ty ôtô đóng cửa và chuyển việc làm của người Mỹ ra nước ngoài”. Ông Moussa nói thêm: “Không có hình ảnh nào có thể xóa đi 4 năm ông Trump bỏ rơi công nhân công đoàn và đứng về phía những người bạn siêu giàu của mình”. Ông Trump gần đây nói rằng ông Biden đang “tiến hành chiến tranh” với ngành công nghiệp ôtô bằng các quy định về xe điện và kêu gọi sự ủng hộ của UAW. Cuộc đình công hiện tại cũng có ảnh hưởng sâu sắc về mặt địa lý đối với cuộc tổng tuyển cử năm tới vì nhiều công nhân bị ảnh hưởng sống ở ba bang chiến trường quan trọng ở Trung Tây – Michigan, Pennsylvania và Wisconsin – những nơi có ảnh hưởng quyết định trong cuộc tranh cử tổng thống vào năm tới. Ông Trump đã bỏ qua cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên của đảng Cộng hòa ở Wisconsin vào tháng trước. Cuộc tranh luận thứ hai đang được tổ chức tại Viện & Quỹ Tổng thống Ronald Reagan ở Thung lũng Simi, California, cách Los Angeles khoảng 72 km về phía bắc. Các thành viên nổi bật của Đảng Cộng hòa - gồm cả đối thủ của ông Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng - đang lên tiếng phản đối phán quyết của Tòa án tối cao bang Colorado và tuyên bố sẽ có hành động chống lại quyết định đó. Trong khi đó, hiệu ứng dây chuyền được nhận định có thể sẽ xuất hiện sau phán quyết của Colorado. Các bang đang nhìn nhau?Colorado trở thành bang đầu tiên của Mỹ tước quyền xuất hiện trên lá phiếu bầu cử sơ bộ của bang với ông Trump. Tòa án tối cao bang này xác định ông Trump đã kích động vụ bạo loạn tại tòa nhà Quốc hội Mỹ vào ngày 6-1-2021, do đó ông "không đủ tư cách giữ chức vụ tổng thống theo Mục 3 của Tu chính án thứ 14 trong Hiến pháp Mỹ". Bà Ronna McDaniel, chủ tịch Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa, tuyên bố: "Nhóm pháp lý của chúng tôi mong muốn giúp (ông Trump) đấu tranh để giành chiến thắng". Còn các thành viên Đảng Cộng hòa tại bang Colorado đã phát động chiến dịch trực tuyến kêu gọi nhà tài trợ "giúp chúng tôi giữ tên ông Trump trên lá phiếu và chống lại sự can thiệp bầu cử này". Đáng chú ý, cựu thống đốc bang New Jersey Chris Christie (Đảng Cộng hòa) - người vận động ngăn ông Trump trở lại nắm quyền - cũng chỉ trích phán quyết của tòa Colorado. Ông cho rằng việc ngăn ông Trump trở thành tổng thống nên để các cử tri quyết định chứ không phải tòa án. Tạp chí Newsweek nhận định hiệu ứng domino (dây chuyền) đang bắt đầu xuất hiện sau phán quyết của tòa Colorado. Hôm 20-12, phó thống đốc bang California Eleni Kounalakis đã chỉ đạo bang này cân nhắc "mọi lựa chọn pháp lý" để loại ông Trump khỏi cuộc bầu cử sơ bộ năm 2024 của bang. Bà Kounalakis đang muốn học theo "bang xanh" Colorado ("bang xanh" là bang ủng hộ Đảng Dân chủ). Trong khi đó, phe Cộng hòa cũng đe dọa sẽ gạch tên ông Biden của Đảng Dân chủ. Hôm 19-12, phó thống đốc bang Texas (một "bang đỏ" ủng hộ Đảng Cộng hòa), ông Dan Patrick, đề nghị loại tên ông Biden khỏi phiếu bầu sơ bộ vì chính sách nhập cư của ông ấy đã ảnh hưởng tới bang này. Dù vậy phán quyết của Tòa án tối cao bang Colorado tuyên ông Trump không đủ tư cách tranh cử trong cuộc bỏ phiếu sơ bộ chọn ứng viên tổng thống của Đảng Cộng hòa tại bang này vào tháng 3-2024 có thể chưa phải là phán quyết cuối cùng. Tòa án tối cao bang Colorado cho biết họ sẽ giữ nguyên phán quyết này cho đến ngày 4-1, hoặc cho đến khi Tòa án tối cao Mỹ ra phán quyết về vụ việc (sau khi ông Trump kháng cáo). Các quan chức Colorado cho biết vấn đề này phải được giải quyết trước ngày 5-1, hạn chót để bang in các phiếu bầu sơ bộ. Thách thức bủa vây ông TrumpCác chuyên gia pháp lý và quan chức bầu cử Mỹ từ lâu đã dự đoán những thách thức mà ông Trump sẽ phải đối mặt liên quan Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ. Tòa án ở các bang Arizona, Minnesota và Michigan đã ra các phán quyết về những vấn đề tương tự, trong khi những cuộc chiến pháp lý khác vẫn đang chờ xử lý ở các bang khác. Theo báo New York Times, ngoài Colorado, tư cách tranh cử của ông Trump cũng đang bị thách thức ở ít nhất 16 bang khác. Ông Justin Levitt, giáo sư luật hiến pháp tại Trường Luật Loyola (Mỹ), nhận định phán quyết của Colorado sẽ không ảnh hưởng trực tiếp đến bất cứ vụ việc nào khác. Mặc dù Tòa án tối cao Mỹ có đại đa số thành viên bảo thủ, trong đó có ba thẩm phán do chính ông Trump bổ nhiệm, nhưng vẫn chưa rõ tòa này sẽ ra phán quyết như thế nào đối với đơn kháng cáo phán quyết ở Colorado. GS Kim Wehle thuộc Trường Luật, Đại học Baltimore (Mỹ), tin là Tòa án tối cao Mỹ sẽ xem xét vụ việc một cách nghiêm túc vì những tác động to lớn của nó không chỉ với cuộc bầu cử năm 2024 mà còn với các cuộc bầu cử trong tương lai. Đây không phải là vụ việc duy nhất gây rắc rối cho ông Trump tại Tòa án tối cao Mỹ. Công tố viên đặc biệt liên bang đã yêu cầu các thẩm phán nhanh chóng quyết định việc ông Trump có được hưởng quyền miễn trừ rộng rãi khỏi các cáo buộc hình sự nhờ chức vụ của ông trước đây hay không. Khi xem xét Tu chính án thứ 14, GS Levitt nói câu hỏi khó đặt ra không phải là liệu ông Trump có đủ tư cách để tranh cử và bước vào Nhà Trắng không, mà là: Ai sẽ quyết định việc ông Trump đủ hay không đủ tư cách? Ông Levitt tin rằng các tòa án sẽ muốn giao quyền quyết định cho cử tri Mỹ, nhưng hiện tại ông đang hoài nghi "luật pháp sẽ quyết định vấn đề này trước khi người dân quyết định". 99,9% ông Trump vẫn tranh cử tại ColoradoTrả lời phỏng vấn Đài NPR, GS Justin Levitt cho biết miễn là đơn kháng cáo được trình lên Tòa án tối cao Mỹ xem xét trước ngày 5-1-2024, thì có 99,9% khả năng ông Trump sẽ vẫn có tên trong lá phiếu bầu cử sơ bộ ở Colorado. Chuyên gia này dự đoán nếu ông Trump - người liên tục dẫn đầu trong các cuộc thăm dò của Đảng Cộng hòa - giành chiến thắng trong bầu cử sơ bộ, sẽ lại có những nỗ lực pháp lý tương tự để loại ông ra khỏi cuộc tổng tuyển cử cũng vì vụ bạo loạn tại Đồi Capitol vào ngày 6-1-2021. |
