Người mua là đơn vị kế toán là gì

Nội dung thư độc giả hỏi về việc bổ nhiệm kế trưởng trong trường hợp đơn vị đặc thù như các hội thuộc cấp huyện (hội chất độc màu da cam, hội cựu chiến binh, hội người cao tuổi,...) chỉ có chủ tịch và phó chủ tịch không có kế toán phải sử dụng kế toán của đơn vị khác; và việc ký hợp đồng của các nhà trường với kế toán của trường đã nghỉ hưu do chưa được cơ quan có thẩm quyền bổ sung biên chế kế toán theo hướng dẫn về văn bản bổ nhiệm kế toán trưởng tại Thông tư 18/2020/TT-BTC ngày 31/3/2020 về hướng dẫn đăng ký và sử dụng tài khoản tại Kho bạc Nhà nước (KBNN). Về vấn đề này Cục Quản lý giám sát Kế toán, Kiểm toán- Bộ Tài chính có ý kiến như sau:

Nghị định số 174/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Kế toán quy định về tổ chức bộ máy kế toán (Điều 18) “Đơn vị kế toán phải bố trí người làm kế toán đảm bảo các quy định của Luật Kế toán. Số lượng người làm kế toán tùy theo quy mô hoạt động, yêu cầu quản lý, chức năng nhiệm vụ hoặc biên chế của đơn vị. Đơn vị kế toán có thể bố trí người làm kế toán kiêm nhiệm các công việc khác mà pháp luật về kế toán không nghiêm cấm. Việc tổ chức bộ máy kế toán tại các đơn vị kế toán do cơ quan có thẩm quyền thành lập đơn vị quyết định. Trường hợp tổ chức, đơn vị không có cơ quan có thẩm quyền thành lập thì do người đại diện theo pháp luật của đơn vị quyết định. Việc tổ chức bộ máy và công tác kế toán của các đơn vị cấp dưới không phải là đơn vị kế toán hoặc đơn vị trực thuộc không phải là đơn vị kế toán do người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán quyết định. Các đơn vị trong lĩnh vực kế toán nhà nước không được bố trí kế toán trưởng, phụ trách kế toán ở các đơn vị không phải là đơn vị kế toán”. Đơn vị kế toán theo khoản 4, Điều 3, Luật Kế toán (2015) được hiểu là cơ quan, tổ chức, đơn vị quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 và 5, Điều 2 của Luật này có lập báo cáo tài chính.

Căn cứ quy định của Luật Kế toán, đề nghị độc giả lưu ý như sau:

1. Trường hợp đơn vị không phải là đơn vị kế toán có giao dịch với KBNN

Trường hợp đơn vị không phải là đơn vị kế toán thì không được bố trí kế toán trưởng, tuy nhiên trong việc thực hiện chức năng nhiệm vụ một số đơn vị vẫn có thể được giao quản lý một nguồn tài chính theo quy định pháp luật và được mở tài khoản tại KBNN (ví dụ như cơ quan tài chính mở tài khoản cấp phát dự toán, lệnh chi tiền, cơ quan thuế mở tài khoản hoàn thuế,... tại KBNN). ừ thực tế này Thông tư 18/2020/TT-BTC ngày 31/3/2020 về hướng dẫn đăng ký và sử dụng tài khoản tại KBNN đã quy định về hồ sơ pháp lý đối với người ký chức danh kế toán trưởng trên các chứng từ giao dịch với KBNN trong trường hợp không có văn bản bổ nhiệm chức vụ Kế toán trưởng thì phải gửi KBNN (Điều 8) “... Văn bản giao nhiệm vụ Kế toán trưởng (hoặc Phụ trách kế toán) cho cán bộ kiêm nhiệm đối với trường hợp đơn vị, tổ chức không bắt buộc phải có Kế toán trưởng (hoặc Phụ trách kế toán), công việc kế toán giao cho cán bộ nghiệp vụ khác kiêm nhiệm”.

2. Về giao nhiệm vụ phụ trách kế toán các đơn vị đặc thù thuộc cấp huyện

Độc giả đề cập đến một số trường hợp như: đơn vị cấp huyện có tổ chức đặc thù, như các hội thuộc cấp huyện (hội chất độc màu da cam, hội cựu chiến binh, hội người cao tuổi, hội phụ nữ, cựu chiến binh...) chỉ có chủ tịch và phó chủ tịch không có kế toán, không có biên chế phải sử dụng kế toán của đơn vị khác và việc ký hợp đồng của các nhà trường với kế toán của trường đã nghỉ hưu do chưa được cơ quan có thẩm quyền bổ sung biên chế kế toán. Đối với các trường hợp nêu trên, cần xác định đơn vị là đơn vị kế toán hay không phải là đơn vị kế toán để thực hiện như sau:

- Trường hợp là đơn vị kế toán theo quy định của Luật Kế toán thì việc tổ chức bộ máy kế toán tại các đơn vị kế toán do cơ quan có thẩm quyền thành lập đơn vị quyết định. Theo đó việc bố trí người làm kế toán hay ký hợp đồng để thực hiện công kế toán tại đơn vị kế toán do cơ quan có thẩm quyền thành lập đơn vị kế toán quyết định.

- Trường hợp là đơn vị hạch toán trực thuộc đơn vị kế toán (ví dụ như phòng giáo dục huyện là đơn vị kế toán chịu trách nhiệm hạch toán cho tất cả các trường trên địa bàn, hoặc UBND cấp huyện là đơn vị kế toán chịu trách nhiệm hạch toán đối với các phòng, ban, các tổ chức thuộc cấp huyện,...) thì việc tổ chức bộ máy và công tác kế toán của đơn vị trực thuộc do người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán (Phòng giáo dục, UBND cấp huyện,...) quyết định.

- Đơn vị có thể thuê dịch vụ làm kế toán, dịch vụ làm kế toán trưởng, phụ trách kế toán theo quy định tại Nghị định số 174/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Kế toán “... tổ chức, đơn vị sự nghiệp không sử dụng ngân sách nhà nước ... được thuê đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán để làm kế toán hoặc làm kế toán trưởng, phụ trách kế toán. Tổ chức, đơn vị sự nghiệp có sử dụng ngân sách nhà nước có thể thuê đơn vị kinh doanh dịch vụ kế toán để làm kế toán hoặc làm kế toán trưởng, phụ trách kế toán do người đại diện theo pháp luật của đơn vị quyết định.”

Việc bố trí người làm kế toán, phụ trách kế toán đơn vị và tổ chức thực hiện cần đảm bảo quy định của Luật Kế toán, các nguyên tắc kiểm soát nhằm quản lý an toàn tiền và tài sản nhà nước tại đơn vị.