Làm thế nào để nhận biết được trong không gian có điện trường

Kết luận:điện trường là môi trường đặc biệt bao quanh các hạt điện tích

Nhận biết sự tồn tại của điện trường:

Do không thể quan sát trực tiếp điện trường bằng mắt thường ta có rất nhiều cách để nhận ra sự tồn tại của điện trường thông qua các hiện tượng vật lí liên quan đến điện trường mà ta có thể quan sát được

Làm thế nào để nhận biết được trong không gian có điện trường
Buộc vào một quả cầu các sợi dây nhỏ nhẹ, đầu có gắn các mút xốp. Ở thời điểm ban đầu khi quả cầu chưa tích điện các mút xốp rũ xuống do tác dụng của trọng lực. Khi tích điện cho quả cầu các mút xốp bay lơ lửng trong không trung theo nhiều hướng khác nhau.

Cách biểu diễn Điện trường

Làm thế nào để nhận biết được trong không gian có điện trường
Tích điện trái dấu cho hai thanh kim loại sau đó nhúng vào trong môi trường dầu (cách điện), rắc một chút thuốc tím (KMnO4) lên và quan sát.

Với nhiều thí nghiệm khác nhau, các nhà vật lí sẽ thu được hình dạng các đường sức điện của các điện tích khác nhau, để phân biệt giữa điện tích âm và điện tích dương ta qui ước chiều của các đường sức đi ra từ điện tích dương và đi vào điện tích âm.

Làm thế nào để nhận biết được trong không gian có điện trường
Đường sức điện của các điện tích riêng lẻ
Làm thế nào để nhận biết được trong không gian có điện trường
Đường sức điện của hệ hai điện tích trái dấu đặt cạnh nhau, và đường sức điện của hệ hai điện tích cùng dấu đặt cạnh nhau.

Đường sức điện trường(đường sức điện)

là những đường vẽ trong không gian, điện trường sẽ tác dụng lực điện lên các điện tích thử đặt dọc theo đường sức điện.

Đặc điểm của đường sức điện:

  • Các đường sức điện không cắt nhau
  • Các đường sức điện là các đường có hướng, không khép kín, có thể bắt đầu từ điện tích dương kết thúc ở điện tích âm hoặc vô cực; hoặc có thể bắt đầu ở vô cực đi vào điện tích âm.
  • Nơi tâp trung nhiều đường sức điện tại đó tác dụng của điện trường sẽ mạnh và ngược lại

Cường độ Điện trường:Là đại lượng đặc trưng cho cường độ mạnh hay yếu của điện trường tại điểm mà ta xét.

Véc tơ cường độ Điện trường:\[\vec{E}=\dfrac{\vec{F}}{q}\]

Biểu thức Cường độ điện trường tổng quát:\[E=\dfrac{F}{q}\]

Biểu thức cường độ điện trường do một điện tích Q gây ra tại điểm cách nó khoảng r

\[E=\dfrac{k|Q|}{\varepsilon r^{2}}\]

Trong đó:

  • E: cường độ điện trường (V/m)
  • r: khoảng cách từ điểm cần tính cường độ điện trường đến điện tích Q (ỏa
  • k=9.109(N.m2/C2)
  • Cường độ điện trường E do Q gây ra không phụ thuộc vào độ lớn của điện tích thử q.

Làm thế nào để nhận biết được trong không gian có điện trường
Biểu diễn véc tơ đường sức điện trường

Điện trường đều:

là điện trường có đường sức điện song song cùng chiều cách đều nhau, cường độ điện trường tại mọi điểm có độ lớn như nhau

Làm thế nào để nhận biết được trong không gian có điện trường
Đường sức của điện trường đều

Trong các bài tập vật lí phổ thông về điện trường ta sử dụng điện trường đều để tính toán, trường hợp điện trường biến thiên đòi hỏi các phép toán tích phân, vi phân rất phức tạp.

Nguyên lí chồng chất điện trường:

Điện trường do nhiều điện tích gây ra tại một điểm bằng điện trường tổng hợp tại điểm đó

\[\vec{E} =\vec{E_{1}}+\vec{E_{2}}++\vec{E_{n}}\]